29 September 2019

ప్రపంచంలో అత్యంత ఐదు అత్యంత సుందరమైన మసీదులు The most beautiful FIVEmosques in the world





ఇస్తాంబుల్ యొక్క సుల్తాన్ అహ్మద్ మసీదు లేదా  బ్లూ మసీదు ప్రపంచవ్యాప్తంగా అత్యంత ప్రసిద్ది చెందింది. అయితే ఇస్లామిక్ ప్రపంచంలో నిర్మించబడి అత్యంత  ప్రసిద్ది పొందిన మరో ఐదు మస్జిద్లు గురించి తెలుసుకొందాము.

మతపరమైన నిర్మాణాలు మరియు ఆరాధనా మందిరాలు కేవలం భక్తిని మాత్రమే కాకుండా వాటి నిర్మాతల సృజనాత్మక మేధావితనంను సూచిస్తాయి. పవిత్ర స్థలాలు పర్యాటకులను మరియు ఆరాధకులలను  ఆకర్షిస్తాయి. ఇస్లాం రూపాన్ని ఏ రూపంలోనైనా అనుమతించనందున, మసీదు యొక్క నిర్మాణం తప్పనిసరిగా బొమ్మలు లేనిది, జ్యామితి మరియు దివ్య ఖురాన్ లోని ఆయతులను గోడల పై  కాలిగ్రాఫిక్ మొజాయిక్లలో వ్యక్తీకరించబడింది అయి ఉంటది.

సౌదీ అరేబియాలోని మక్కాలో వస్త్రంతో కప్పబడిన 'కాబా' (క్యూబ్) ను కలిగి ఉన్న అల్-మసీదు అల్-హరామ్ (పవిత్ర మసీదు) ఇస్లామిక్ విశ్వాసానికి అత్యంత ముఖ్యమైనదిగా పరిగణించబడుతుంది మరియు ప్రపంచం లోని అందరు ముస్లింలు ఈ మందిరం వైపు తిరిగి తమ ప్రార్థనలు చేస్తారు. ప్రపంచం లో నిర్మించబడిన అన్ని మసీదులు కాబా వైపు తిరిగి ఉంటాయి.
ఆధునిక ప్రపంచంలో నిర్మించబడుతున్న మసీదుల సంఖ్య పెరిగింది, ఇవి ఇస్లామిక్ సిద్ధాంతాలను మాత్రమే కాకుండా, స్థానిక సమాజంలోని సాంస్కృతిక విశేషాలను ప్రతిబింబిస్తాయి.

సమకాలీన కాలం లో నిర్మించిన  మసీదులు బహు అందంగాకనిపిస్తాయి. ఉదాహరణకు, మొరాకోలోని కాసాబ్లాంకాలోని హసన్ II మసీదు (1993 లో పూర్తయింది), దాని పైభాగంలో బిగించిన లేజర్ పుంజం మక్కా వైపు ఉంది, ఇది సాయంత్రం వేళ ఎలక్ట్రానిక్‌గా పనిచేస్తుంది. మలేషియా, కౌల టెరెంగ్గాను (Kuala Terengganu) లోని క్రిస్టల్ మసీదులో సోలార్ ప్యానెల్ సెల్స్, వైఫై కనెక్షన్ మరియు ఎలక్ట్రానిక్ కోరాన్స్ ఉన్నాయి. డాకా, బంగ్లాదేశ్లోని  బైతూర్ రౌఫ్ జేమ్ మసీదు (Baitur Rauf Jame Masjid) నిర్మాణానికి  చేతితో తయారు చేసిన ఇటుకలను ఉపయోగించారు.

అనేక మసీదులు అద్భుతమైన ఫోటోగ్రాఫిక్ లుక్ తో సంక్లిష్టత మరియు కళాత్మకతతో చూపరులను మైమరుస్తాయి. అత్యంత అందమైన, కళాత్మకత కలిగి చూపరుల కనులకు  దృశ్య సౌందర్యంకల్పించే కొన్ని మస్జిద్ల నిర్మాణాలను పరిశిలించుదాము.

1.సుల్తాన్ సలావుద్దీన్ అబ్దుల్ అజీజ్ మసీదు, షా ఆలం  (Sultan Salahuddin Abdul Aziz Mosque, Shah Alam)

Image result for Sultan Salahuddin Abdul Aziz Mosque, Shah Alam)

ఈ మస్జిద్ ను బ్లూ మసీదు లేదా షా ఆలం మసీదు అని కూడా పిలుస్తారు, ఇది 1988 లో నిర్మించబడినది. సిలంగూర్ ప్రావిన్స్ యొక్క రాజధాని నగరం షా ఆలం లో ఉన్న ఈ మసీదు 14.6 ఎకరాల స్థలంలో ఉంది, ఇది ఆగ్నేయాసియా (మొదటిది ఇస్టిక్లాల్ మసీదు జకార్తా, ఇండోనేషియా)లో రెండవ అతిపెద్ద మస్జిద్  మరియు ఇందులో  24,000 మందికి ప్రార్ధన వసతి కల్పించబడినది.  
మసీదు యొక్క నీలి అల్యూమినియం గోపురం ప్రపంచంలోనే అతిపెద్దదిగా పరిగణించబడుతుంది, ఇది 51.2 మీటర్ల వ్యాసం మరియు 106.7 మీటర్ల ఎత్తు కలిగి ఉంటుంది. దీని నాలుగు మినార్లు ప్రపంచంలోని ఎత్తైన టవర్లు, ఇవి ప్రతి ఒక్కటి భూమట్టానికి 142.3 మీటర్లు (460 అడుగులు) ఎత్తులో ఉన్నాయి
మలే మరియు ఆధుని వాస్తు శైలుల రూపకల్పనతో రూపొందించబడిన ఈ మస్జిద్ దివ్య ఖురాన్ ఆయతులతో అలంకరించబడింది. నీలిరంగు గాజు యొక్క విస్తృతమైన ఉపయోగం పగటిపూట వేడిని తగ్గిస్తుంది మరియు లోపల  తక్కువ కాంతితో చల్లగా  ప్రశాంతంగా ఉంటుంది.  ఇది ఒక లైబ్రరీ మరియు మహిళా ఆరాధకుల కోసం ఒక ప్రత్యేక విభాగాన్ని మరియు ఇస్లామిక్ ఆర్ట్స్ గార్డెన్‌ను కలిగి ఉంది.
ఈ మసీదు పబ్లిక్ ట్రాన్స్పోర్ట్  కలిగి సుల్తాన్ ఆలం షా మ్యూజియం మరియు లేక్ గార్డెన్స్ వంటి అనేక ఇతర పర్యాటక ప్రదేశాలకు నడక దూరంలో ఉంది.

2.షేక్ జాయెద్ గ్రాండ్ మసీదు, అబుదాబి (Sheikh Zayed Grand Mosque, Abu Dhabi)
 Image result for (Sheikh Zayed Grand Mosque, Abu Dhabi)
దీనిని షేక్ జాయెద్ మసీదు లేదా అబుదాబి గ్రాండ్ మసీదు అని కూడా పిలుస్తారు
మధ్యాహ్నం తెల్లని వెలుగులో అబుదాబిలోని షేక్ జాయెద్ గ్రాండ్ మసీదు చూడటానికి ఒక అందమైన దృశ్యoలా కనిపిస్తుంది. తెల్లని  తెలుపు, బంగారo తో  కప్పబడిన 82గోపురాలతో మాసిడోనియన్ పాలరాయితో  నిర్మించబడిన ఈ నిర్మాణం ఒక  అద్భుతమైన వాస్తు కళాఖండం. సాయంత్రం అన్ని లైట్లు వెలిగినప్పుడు ఇది మరింత అందంగా కన్పిస్తుంది.

మసీదులో ప్రవేశానికి ఇస్లామిక్ వస్త్రధారణ తప్పనిసరి. 30 ఏళ్లకు పైగా అబుదాబిని పరిపాలించిన మరియు యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్ వ్యవస్థాపకుడు అయిన  షేక్ జాయెద్ బిన్ సుల్తాన్ అల్ నహ్యాన్ కన్న కలలకు ప్రతిరూపం ఈ మసీదు. అతను ఇస్లామిక్ ఆరాధన కోసం ఒక తెల్లని అతి పెద్ద స్థలాన్ని నిర్మించాలనుకున్నాడు. ఈ మస్జిద్ నిర్మాణం 1996 లో ప్రారంభమైంది మరియు 2007 లో మసీదు ప్రజలకు తెరవబడింది.

అబుదాబిలో ఎక్కువగా సందర్శించే పర్యాటక ప్రదేశాలలో ఒకటైన ఈ మసీదు ఇస్లామిక్ వాస్తుశిల్పం యొక్క మామ్లుక్, ఒట్టోమన్ మరియు ఫాతిమిడ్ శైలుల మిళితం. మసీదు యొక్క సెంట్రల్ ప్రార్థన హాలులో ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద కార్పెట్ ఉంది, ఇది 35 టన్నుల బరువు మరియు 5,700 చదరపు మీటర్ల విస్తీర్ణం కలిగి ఉంది. దీనిని రూపొందించడానికి 1,200 మంది కళాకారులు, ప్రత్యేకంగా ఇరాన్ నుండి మహిళలు వచ్చారు.

ఇంటీరియర్ భాగం తెల్లగా ఉండి  7 అతిపెద్ద జర్మన్ షాన్డిలియర్స్ కలిగి ఉంది. వాటిలో అతి పెద్దది 12 టన్నుల బరువు కలిగి సెంట్రల్ ప్రార్థన మందిరాన్ని అలంకరిస్తుంది. షాన్డిలియర్స్ ఉక్కుతో తయారు చేయబడి, 24 క్యారెట్ల బంగారం మరియు మురనో గ్లాస్ తో నిర్మించబడి ఖర్జూరం చెట్టు మట్టలు  తలక్రిందులుగా తిప్పబడినట్టు ఉండును. మసీదు యొక్క ఆర్కేడ్ల లోపల గోపురాలకు మద్దతు ఇచ్చే స్తంభాలు కూడా మిరుమిట్లు గొలిపే తెల్లని రంగులో విలువైన రాళ్లతో చెక్కబడి ఉన్నాయి. ఖర్జూర చెట్టుతో ప్రేరణ పొందిన వారి టాప్స్ వాటిలాగే రూపొందించబడ్డాయి.

ఈ మసీదులో రోజు ఐదు సార్లు ప్రార్థనలు జరుగును మరియు ప్రాంగణంలో 31,000 మంది ఆరాధకులు ప్రార్ధన చేయటానికి వసతి కలదు.  మస్జిద్ చుట్టూ నీలిరంగు కొలనులతో   సాయంత్రం మసీదు యొక్క అద్భుత సౌందర్యం  మెరుస్తుంది.

3.ది డోమ్ ఆఫ్ ది రాక్, జెరూసలేం (The Dome of the Rock, Jerusalem)
Image result for (The Dome of the Rock, Jerusalem))

ది డోమ్ ఆఫ్ ది రాక్, జెరూసలేం
మీరు యెరూషలేములో ఎక్కడ ఉన్నా క్రీమ్ కలర్  సున్నపురాయి గృహాల పైగా మెరిసే బంగారు గోపురం మీకు కన్పిస్తుంది. టెంపుల్ మౌంట్‌లో ఉన్న డోమ్ ఆఫ్ ది రాక్ లేదా కుబ్బత్ అల్-సఖ్రా (Qubbat al-Sakhra) 7 వ శతాబ్దంలో నిర్మించిన ఇస్లామిక్ మందిరం మరియు ఇది ఇస్లామిక్ ప్రారంభ నిర్మాణాలలో ఒకటిగా భావించబడింది.

ముస్లింలు, యూదులు మరియు క్రైస్తవులకు పవిత్రమని నమ్ముతున్న రాతిపై నిర్మించిన ఈ డోమ్‌లో తెల్లని పాలరాయితో కప్పబడిన అష్టభుజి స్థావరం ఉంది, తరువాత రెండవ ఫ్రైజ్‌లో 45,000 నీలం మరియు బంగారు పలకలు ఉన్నాయి, వీటిని ఒట్టోమన్ కాలంలో ఉంచారు. దాని నిర్మాణాన్ని గమనించిన  వివిధ మతాలు సహజీవనం చేసే   నగరాన్ని ప్రతిబించే స్క్రోల్స్, గోల్డెన్ మొజాయిక్లు మరియు సస్సానియన్ కిరీటాలతో కూడిన  బైజాంటైన్ మరియు ఇస్లామిక్ శైలులు మీకు కనిపిస్తాయి.

డోమ్  క్రైస్తవులపై ముస్లింల విజయాన్ని తెలియజేస్తుంది పెయింట్ చేసిన కలప, ఖరీదైన రగ్గులు మరియు కాలిగ్రాఫి యొక్క వరుసలతో కూడి వివిధ సoస్కృతుల  సౌందర్య చిహ్నంగా ఉంది

4.కుల్ షరీఫ్, కజన్ Kul Sharif, Kazan
Image result for kazan kul sharif mosque

కుల్ షరీఫ్ మసీదు (కుల్ షరీఫ్) కజన్ 1000 సంవత్సరాల వార్షికోత్సవం సందర్భంగా జూన్ 24, 2005 న ప్రారంభించబడింది.

ఐరోపాలో అతిపెద్ద మసిదులలో ఒకటి అయిన కుల్ షరీఫ్ మసీదు రష్యా యొక్క మూడవ రాజధాని మరియు ప్రీమియర్ స్పోర్ట్స్ సిటీ అయిన కజన్ లో ఉంది.  1552 లో జార్ ఇవాన్ ది టెర్రిబుల్ అసలు మసీదును నేలమట్టం చేశాడు. దాని స్థానంలో అతను కజన్ క్రెమ్లిన్‌ను నిర్మించినాడు. అయితే నగరం యొక్క సహస్రాబ్ది గుర్తుగా 2005 లో కొత్త కుల్ షరీఫ్ మసీదు ను అక్కడి ప్రభుత్వం నిర్మించినది.

నీలం మరియు తెలుపు పలకలు మరియు పాస్టెల్ యొక్క ఇతర షేడ్స్ తో నిర్మించబడిన ఈ మసీదు 6,000 మంది ఆరాధకులకు ప్రార్ధన స్థలం  కలిగి ఉంది మరియు ఇది  ప్రార్థనా స్థలంగా మరియు ఇస్లామిక్ సంస్కృతి యొక్క మ్యూజియంగా పనిచేస్తుంది. దాని సంపదలో ఒక ఇంటరాక్టివ్ ఖురాన్, అనగా సందర్శకుడు ఖురాన్ లోని ఒక అధ్యాయాన్ని ఎన్నుకొంటే తక్షణమే దాని అనువాదం వినగల సౌకర్యం ఉంది మరియు సౌదీ రాజు బహుమతిగా ఇచ్చిన కిస్వా కాబా యొక్క భాగం ఉంది.

దాని బంగారు-ఆకు అలంకారాలు మరియు ఒట్టోమన్ మరియు రష్యన్ శైలుల అసాధారణ నిర్మాణాలతో కూడిన గొప్ప కర్ణిక (atrium) విశేషంగా కన్పిస్తాయి. దాదాపు సంవత్సరానికి మూడు మిలియన్ల మంది సందర్శకులను అది  ఆకర్షించును.. దాని అందమైన ఫిలిగ్రీ షాన్డిలియర్ కింద, ట్యూబెటికాస్ (tubeteikas) (స్కల్ క్యాప్స్) ధరించిన  పురుషులు కార్పెట్‌తో కూడిన అంతస్తులలో ప్రార్థనలు చేస్తారు, వెలుపల, దాని గాజు కిటికీలు సూర్యకిరణాలను  ఫిల్టర్ చేస్తాయి.

టక్సేడోలు మరియు తెలుపు పెళ్లి దుస్తులలో ఉన్న జంటలు, కేథడ్రల్ వద్ద తమ వైవాహిక ప్రమాణాలను చేస్తారు మరియు  మసీదు వెలుపల ఛాయాచిత్రాల కోసం పోజులిస్తారు - ఇది సోవియట్ ఆధ్యాత్మిక సామరస్యాన్ని చూపే నగరం యొక్క ప్రతిబింబం.


5.షా మసీదు, ఇస్ఫాహన్ Shah Mosque, Isfahan

Image result for shah mosque isfahan iran

ఇరాన్‌లోని ఇస్ఫాహన్ (Isfahan) నగరంలోని నక్ష్-ఇ జహాన్ స్క్వేర్‌లో షా మసీదు కలదు.
ఇరాన్ లోని షా మసీదు సంపన్న  నీల మణి తో గొప్ప రంగులు మరియు మనోహరమైన వాస్తు శిల్పం కలిగి ఉంది.  ఈ మస్జిద్  ఇస్ఫాహాన్ నాస్ఫ్-ఇ జహాన్ నగరంలో ఉంది మరియు  మస్జిద్ను న్యూ అబ్బాసి మసీదు లేదా రాయల్ మసీదు అని కూడా పిలుస్తారు మరియు ఇది 1611 లో నిర్మించబడినది. సోఫె పర్వత నేపథ్యం లో ఈ అద్భుతమైన మసీదును ప్రఖ్యాత సఫావిడ్ సామ్రాజ్యానికి చెందిన షా అబ్బాస్ నిర్మించారు మరియు దీని ఆర్కిటెక్ట్ షేఖ్ బహాయ్.

కాలిగ్రాఫి, ఫ్లవర్ మొటిఫ్స్  మరియు ఇస్లామిక్ వాస్తుశిల్పం యొక్క రేఖాగణిత నమూనాలతో అలంకరించబడిన ఈ మసీదు  గోడలు సాంప్రదాయ టైల్ మొజాయిక్ నుండి పరివర్తనను సూచించే ఏడు రంగుల (హాఫ్ట్ రాంగ్) పలకలతో కూడి ఉంటాయి. లాటిక్స్డ్ (latticed) కిటికీల ద్వారా వెలుతురు నీలి సిరామిక్స్ తో కప్పబడిన కారిడార్ల లో ప్రకాశిస్తుంది మరియు ధ్వని ప్రార్థన హాలులోని అన్ని భాగాలకు సమానంగా వినపడుతుంది.

మసీదు ప్రవేశ ద్వారం మరియు మసీదు మధ్య కోణం దాని ఎత్తైన మినార్లు మరియు గోపురాలు  దూరం నుండి కనిపిస్తాయి. నీలం గోపురాలపై స్పైరలింగ్ అరబెస్క్యూలు(spiralling arabesques), ముకర్నాస్ (muqarnas) అని పిలువబడే స్టాలక్టైట్ వాల్టింగ్మరియు వంపులపై  తులుత్ లిపి లో ఆయతులు అత్యంత కళాత్మకంగా కనిపిస్తాయి.


ప్రపంచ హృదయ దినం: మీ రక్తపోటును నియంత్రించండి నిశ్శబ్ద గుండెపోటు ను నివారించండి.



 Image result for world heart day counter silent heart attack


నిశ్శబ్ద గుండెపోటును సైలెంట్ మయోకార్డియల్ ఇన్ఫార్క్షన్ silent myocardial infarction (SMI) అని కూడా పిలుస్తారు, ఇది మొత్తం గుండెపోటులో 45 శాతం మరియు మహిళల కంటే ఎక్కువ మంది పురుషులను ప్రభావితం చేస్తుంది. నిశ్శబ్ద గుండెపోటుఅధిక రక్తపోటుతో ముడిపడి ఉందని పరిశోధకులు కనుగొన్నారు. ఇది గుండెపోటును ప్రభావితం చేసే అత్యంత ముఖ్యమైన ప్రమాద కారకo.


ఆదర్శవంతమైన రక్తపోటు 90/60mmHG మరియు 120 / 80mmHG మధ్య ఉంటుంది; 140/90mmHg పైన ఉంటె అది అధిక రక్తపోటు. రాజస్థాన్‌లో, దాదాపు 7 శాతం మహిళలు, 15 నుంచి 49 ఏళ్ల మధ్య వయస్సు గల 12 శాతం మంది పురుషులు అధిక రక్తపోటును కలిగి ఉన్నారు. పొగాకు వినియోగం, డయాబెటిస్, బకాయం లేదా కొలెస్ట్రాల్ వంటి ఇతర ప్రమాద కారకాల వలన  పురుషులు మరియు మహిళలకు వయసు పెరిగే కొద్దీ నిశ్శబ్ద గుండెపోటు వచ్చే ప్రమాదం ఉంది.

అధిక రక్తపోటు మరియు నిశ్శబ్ద గుండెపోటు:

మన గుండె ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకోవడంలో మనం తినేది మరియు మనం తీసుకునే కేలరీలను ఎలా ఉపయోగిస్తాము అనేది ముఖ్యం.  ఆధునిక, పట్టణ జీవనశైలి లో శుద్ధి చేసిన పిండి, చక్కెర, ఉప్పు మరియు ట్రాన్స్ ఫ్యాట్ వంటి అధిక కేలరీలు కలిగి పోషకాలు తక్కువగా ఉండే ఆహారం తీసుకోవడo జరుగుతుంది.   అంతేకాకుండా, చాలా మంది ప్రజలు తక్కువ శారీరక కదలికలు మరియు వ్యాయామాలతో నిశ్చల జీవితాన్ని గడుపుతారు. తత్ఫలితంగా, ధమనులలో కొవ్వు, కొలెస్ట్రాల్ మరియు ఇతర పదార్ధాలు  (ఫలకం plaque అని పిలుస్తారు) పేరుకు పోయి ధమనులలో రక్త ప్రసరణను    క్రమంగా తగ్గిస్తుంది. ఇది ధమనులపై అధిక ఒత్తిడిని కలిగిస్తుంది, దీని ఫలితంగా దమనులకు నష్టం జరుగుతుంది, దీనిని అథెరోస్క్లెరోసిస్ (atherosclerosis)అంటారు.

ఫలకాలు (plaque) ధమనులను గట్టిపరుస్తాయి దీనితో రక్తం గడ్డకట్టే అవకాశం ఎక్కువ అవుతుంది.  రక్తం గడ్డకట్టడం లేదా ఫలకం ధమనిని అడ్డుకుంటే, అది గుండె కండరాల ద్వారా జరిగే రక్త ప్రవాహం కు అంతరాయం కలిగిస్తుంది మరియు కండరాలు ఆక్సిజన్, పోషకాలను  కోల్పోతాయి. గుండె కండరాలలో కొంత భాగం దెబ్బతినడం లేదా నాశనo అవటం గుండెపోటుకు కారణమవుతుంది (దీనిని మయోకార్డియల్ ఇన్ఫార్క్షన్ లేదా MI అని కూడా పిలుస్తారు) .ఒక నిశ్శబ్ద గుండెపోటు లో గుర్తించబడని మచ్చలు scarring గుండెకు మరియు హృదయ స్పందనలకు నష్టం కలిగించ వచ్చు. చికిత్స లేనప్పుడు, ఈ పరిస్థితి గుండె రక్త ప్రవాహానికి అంతరాయం కలిగించవచ్చు, కాబట్టి దీని ప్రభావం ఎక్కువగా ఉంటుంది.


హెచ్చరిక సంకేతాలు మరియు నివారణ చర్యలు:

నిశ్శబ్ద గుండెపోటు కు లక్షణాలు లేవు అనేది నిజం కాదు – కొన్ని లక్షణాలు ఉన్నాయి, అయితే ఆ లక్షణాలు తేలికపాటి మరియు క్లుప్తంగా ఉంటాయి మరియు చాలామంది  వాటిని విస్మరిస్తారు. గుర్తించబడిన రెండు సాధారణ లక్షణాలు అజీర్ణం మరియు కండరాల నొప్పి, ఇక్కడ అసలు కారణం గుండెకు రక్త ప్రవాహం తగ్గుతుంది. గుండెపోటు సమయంలో ప్రజలు వికారం లేదా అధిక చెమటను కూడా అనుభవించవచ్చు.

మీరు ఈ క్రింది వాటిలో ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ లక్షణాలను అనుభవించినట్లయితే వెంటనే వైద్య సహాయం తీసుకోండి:

 - ఛాతీ మధ్యలో చాలా నిమిషాలు లేదా అడపాదడపా అసౌకర్యం, (వెళ్లి వెళ్లి తిరిగి వస్తుంది). ఇది అసౌకర్య ఒత్తిడి లేదా పిండి వేయుట లేదా నొప్పిగా అనిపించవచ్చు.

- చేతులు, మెడ, వీపు,  దవడ లేదా కడుపు వంటి ఇతర శరీర భాగాలలో  అసౌకర్యం.


- అసౌకర్యానికి ముందు లేదా అసౌకర్య సమయంలో శ్వాస ఆడకపోవడం.


-  చెమటలు  పట్టడం  వికారం లేదా తల తిప్పడం వంటి అనుభూతి.

నివారణ చర్యలలో ధమని అడ్డంకులను గుర్తించడానికి ఆరోగ్య పరీక్షలు చేయించాలి మరియు ఆహారం మరియు జీవనశైలి మార్పుల ద్వారా మధుమేహం, అధిక రక్తపోటు, అధిక కొలెస్ట్రాల్, బకాయం మరియు ధూమపానం నియంత్రించాలి. అధిక రక్తపోటును తగ్గించడానికి లేదా నియంత్రించడానికి ఆహార ప్రణాళిక (Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH)) ప్రారంబించాలి. రోజుకు కనీసం 20 నిమిషాల వ్యాయామం చేయాలి.అధిక బరువు తగ్గించాలి మరియు చురుకుగా ఉండాలి.