పాలస్తీనాలోని విప్లవ సంస్థలు-హమాస్, ఫతా, ఇస్లామిక్ జిహాద్, PLO మరియు పాలస్తీనియన్ అథారిటీ: సంక్షిప్త పరిచయం Hamas, Fatah, Islamic Jihad, PLO, and Palestinian Authority: A brief introduction to the political players in Palestine

 

పాలస్తీనాలో అనేక విప్లవ సంస్థలు కలవు. వాటి సంక్షిప్త పరిచయం.

గత వారం ఇజ్రాయెల్‌పై దాడి హమాస్‌ను మాత్రమే కాకుండా, ఫతా, పాలస్తీనియన్ ఇస్లామిక్ జిహాద్ (PIJ), పాలస్తీనా లిబరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ (PLO), మరియు పాలస్తీనియన్ అథారిటీ (PA) వంటి పాలస్తీనాలోని ఇతర ముఖ్యమైన విప్లవ సంస్థలను ప్రజల దృష్టికి తెచ్చింది. ఇజ్రాయెల్-పాలస్తీనా వివాదంలో వారి చరిత్ర, లక్ష్యాలు మరియు పాత్ర గురించి సంక్షిప్త పరిచయం..

1.ఫతాహ్ Fatah:

1948 ఇజ్రాయెలీ-అరబ్ యుద్ధంలో 70,000 కంటే ఎక్కువ మంది పాలస్తీనియన్ అరబ్బుల స్థానభ్రంశం తర్వాత 1950ల చివరలో కువైట్‌లో ఫతాహ్  ( జయించడం అని అర్థం). అనే లౌకిక జాతీయవాద సంస్థ అనేక మంది వ్యక్తులచే స్థాపించబడింది, అయితే ఫతాహ్ ప్రధాన వ్యవస్థాపకులు యాసర్ అరాఫత్ ( పాలస్తీనా అథారిటీకి అధ్యక్షుడయ్యాడు) మరియు మహమూద్ అబ్బాస్ (పాలస్తీనా అథారిటీ యొక్క ప్రస్తుత అధ్యక్షుడు)తో సహా అనేక మంది తోటి  కార్యకర్తలు కలరు 

ఫతా యొక్క లక్ష్యం మొదటి నుండి చాలా స్పష్టంగా ఉంది: పాలస్తీనాను విముక్తి చేయడానికి ఇజ్రాయెల్‌పై సాయుధ పోరాటం. ఫతా యొక్క సైనిక కార్యకలాపాలు 1965లో ప్రారంభమయ్యాయి మరియు వాటిలో ఎక్కువ భాగం జోర్డాన్ మరియు లెబనాన్ నుండి జరిగాయి. మూడు సంవత్సరాల తరువాత, సంస్థ పాలస్తీనా లిబరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ (PLO)లో భాగమైంది.  పాలస్తీనా లిబరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ (PLO) సాయుధ ప్రతిఘటన ద్వారా పాలస్తీనా రాజ్య హోదాను సాధించడంలో సహాయపడే లక్ష్యంతో ఉంది  

 1970లలో జోర్డాన్ మరియు లెబనాన్ రెండూ పాలస్తీనా లిబరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ సైనిక విభాగాన్ని తమ భూభాగాల నుండి బయటకు నెట్టివేయడంతో ఫతా యొక్క సాయుధ పోరాటం త్వరలో ముగిసింది. అల్ జజీరా యొక్క నివేదిక ప్రకారం ఫతాహ  సంస్థ ఇజ్రాయెల్‌తో చర్చలు జరపడం ప్రారంభించింది. 1990వ దశకంలో, ఫతాహ్ నేతృత్వంలోని PLO అధికారికంగా తమ సాయుధ ప్రతిఘటనను విరమించుకుంటామని ప్రకటించింది మరియు తరువాత పాలస్తీనియన్ నేషనల్ అథారిటీ (PNA), లేదా పాలస్తీనియన్ అథారిటీ (PA)ను స్థాపించిన ఓస్లో ఒప్పందాలపై సంతకం చేసింది, ఇది తాత్కాలిక స్వయం-పరిపాలన సంస్థ స్వతంత్ర పాలస్తీనియన్ రాజ్యం.

ప్రస్తుతం, ఆక్రమిత వెస్ట్ బ్యాంక్‌లో 40%ని పరిపాలించే PAకి ఫతా నాయకత్వం వహిస్తున్నది. 2006లో, పాలస్తీనా లెజిస్లేటివ్ కౌన్సిల్ (PLC)కి జరిగిన ప్రజాస్వామ్య ఎన్నికలలో పాలస్తీనా మిలిటెంట్ గ్రూప్ హమాస్ రాజకీయ విభాగం చేతిలో ఓడిపోవడంతో గాజా స్ట్రిప్‌పై ఫతాహ్ నియంత్రణ కోల్పోయింది.

2.హమాస్ Hamas:

హమాస్ పాలస్తీనాలో మరొక ప్రధాన రాజకీయ పార్టీ, అయితే ఇజ్రాయెల్‌కు వ్యతిరేకంగా కొనసాగుతున్న సాయుధ పోరాటానికి ఇది ప్రసిద్ధి చెందింది. వెస్ట్ బ్యాంక్ మరియు గాజా స్ట్రిప్‌ను ఇజ్రాయెల్ ఆక్రమించడాన్ని వ్యతిరేకిస్తూ మొదటి పాలస్తీనా ఇంతిఫధ intifada,  లేదా తిరుగుబాటు ప్రారంభమైన తర్వాత 1980ల చివరలో హమాస్ స్థాపించబడింది. 1967 ఇజ్రాయెల్-అరబ్ యుద్ధంలో గెలిచిన తర్వాత యూదు రాజ్యం రెండు పాలస్తీనా భూభాగాలను వెస్ట్ బ్యాంక్ మరియు గాజా స్ట్రిప్‌ను స్వాధీనం చేసుకుంది.

ఫతాహ  వలె, హమాస్ కూడా 1967 సరిహద్దుల్లో పాలస్తీనా రాజ్యాన్ని సృష్టించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది (2017 కొత్త రాజకీయ పత్రాన్ని విడుదల చేసిన తర్వాత సమూహం దాని లక్ష్యాన్ని నవీకరించింది). అయినప్పటికీ, ఫతాహ్ వలె కాకుండా, హమాస్ ఇజ్రాయెల్ యొక్క రాజ్య హోదాను గుర్తించలేదు.

ఇంతకు ముందు చెప్పినట్లుగా, హమాస్ మిలిటెంట్ సంస్థ 2006 నుండి రెండు మిలియన్లకు పైగా జనాభా కలిగిన గాజా స్ట్రిప్‌ను పాలిస్తోంది.

3.పాలస్తీనా ఇస్లామిక్ జిహాద్ (PIJ)Palestine Islamic Jihad (PIJ):

పాలస్తీనా ఇస్లామిక్ జిహాద్ PIJ అనేది పాలస్తీనాలో రెండవ అతిపెద్ద మిలిటెంట్ గ్రూప్, పాలస్తీనా ఇస్లామిక్ జిహాద్ PIJ ఇజ్రాయెల్‌ను నాశనం చేసి, దాని స్థానంలో పూర్తిగా ఇస్లామిక్ పాలస్తీనియన్ రాజ్యాన్ని బలవంతంగా మరియు సైనిక మార్గాల ద్వారా స్థాపించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. పాలస్తీనా ఇస్లామిక్ జిహాద్ PIJ ని 1981లో ఈజిప్టు ముస్లిం బ్రదర్‌హుడ్ సభ్యులు స్థాపించారు. పాలస్తీనా ఇస్లామిక్ జిహాద్ PIJ కి ఇరాన్ ఆర్థికంగా మద్దతు ఇస్తుందని సూచిస్తున్నాయి (ఇరాన్ హమాస్‌కు కూడా నిధులు సమకూరుస్తుందని అనుమానిస్తున్నారు) మరియు ఇరాన్ తో దీర్ఘకాల సంబంధాలను కలిగి ఉంది - పాలస్తీనా ఇస్లామిక్ జిహాద్ PIJ 1979 ఇస్లామిక్ విప్లవం నుండి ప్రేరణ పొందిందని చెప్పబడింది.

హమాస్ మరియు పాలస్తీనా ఇస్లామిక్ జిహాద్ PIJ మిత్రపక్షాలు అయితే, రెండు సమూహాలకు ప్రత్యేక గుర్తింపులు మరియు కొన్ని తేడాలు ఉన్నాయి.

" పాలస్తీనా ఇస్లామిక్ జిహాద్ PIJ అనేది సాయుధ పోరాటానికి అంకితమైన ఒక చిన్న, తరచుగా సమావేశయ్యే రహస్య మిలీషియా, అయితే హమాస్ చాలా పెద్దది, గాజాలో పూర్తి ప్రభుత్వ బాధ్యతలను తీసుకునే సమాజ-ఆధారిత సంస్థ," అని వార్తాపత్రిక హారెట్జ్ నివేదించింది.

పాలస్తీనా ఇస్లామిక్ జిహాద్ PIJ రాజకీయాలకు దూరంగా ఉన్నప్పటికీ, ఇది 1980ల నుండి పాలస్తీనా విశ్వవిద్యాలయ ఎన్నికలలో అభ్యర్థులను నిలబెట్టడం ద్వారా విద్యార్థి రాజకీయాల్లో చాలా కాలం పాటు పాల్గొంటుంది. 1996 శాసనసభ ఎన్నికలలో కూడా పాల్గొంది.

4. పాలస్తీనా లిబరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ (PLO)Palestine Liberation Organisation (PLO):

పాలస్తీనా లిబరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ PLO 1964లో ఈజిప్ట్‌లోని కైరోలో జరిగిన అరబ్ లీగ్ శిఖరాగ్ర సమావేశంలో పాలస్తీనాను దాని లక్ష్యాలను సాధించడానికి సాయుధ పోరాటం సహాయంతో విముక్తి చేయాలనే ఏకైక లక్ష్యంతో రూపొందించబడింది. పాలస్తీనా లిబరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ PLO సంస్థ చిన్న అరబ్ గ్రూపుల (హమాస్ మరియు ఇస్లామిక్ జిహాద్ మినహా) సంకీర్ణంగా ఉంది, కానీ ఫతా మాత్రం ఆధిపత్యం చెలాయించింది - ఫతా వ్యవస్థాపకుడు యాసర్ అరాఫత్ 1969లో పాలస్తీనా లిబరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ PLO చైర్మన్ అయ్యాడు మరియు 2004లో మరణించే వరకు పదవిలో కొనసాగాడు. అరాఫత్ తరువాత PLO సంస్థ అధినేత మహమూద్ అబ్బాస్.

పాలస్తీనా లిబరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ PLO 1990లలో తన సాయుధ పోరాటాన్ని కొనసాగించినప్పటికీ, అరబ్ లీగ్ మరియు ఐక్యరాజ్యసమితి జనరల్ అసెంబ్లీ చే  "పాలస్తీనియన్ ప్రజల ఏకైక చట్టబద్ధమైన ప్రతినిధి"గా అధికారికంగా గుర్తించబడింది మరియు పరిశీలకుని హోదాలో అన్ని ఐక్య రాజ్య సమితి UN కార్యకలాపాలలో పాల్గొనడానికి ఆహ్వానించబడింది. 1988లో, జర్మనీలోని బెర్లిన్‌లో ఉన్న థింక్ ట్యాంక్ అయిన యూరోపియన్ కౌన్సిల్ ఆన్ ఫారిన్ రిలేషన్స్ ప్రకారం, ఇజ్రాయెల్‌తో వివాదానికి రెండు రాజ్యాల  పరిష్కారాన్ని ఇది ఆమోదించింది.

పాలస్తీనా లిబరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ PLOకి 1990ల ప్రారంభంలో ఇజ్రాయెల్‌కు వ్యతిరేకంగా సాయుధ పోరాటాన్ని విరమించడమే కాకుండా యూదు రాజ్య రాజ్యాధికారాన్ని కూడా గుర్తించింది. ఇది పాలస్తీనా జాతీయవాద ఉద్యమానికి భారీ ఎదురుదెబ్బ మరియు హమాస్‌కు దారితీసిందని అల్ జజీరాకు ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో ఖతార్ నార్త్‌వెస్టర్న్ యూనివర్శిటీలో మిడిల్ ఈస్టర్న్ స్టడీస్ ప్రొఫెసర్ ఖలీద్ అల్ హ్రూబ్ అన్నారు

5.పాలస్తీనియన్ అథారిటీ (PA)Palestinian Authority (PA):

ఇజ్రాయెల్-పాలస్తీనా వివాదానికి అంగీకరించిన పరిష్కారం మేరకు గాజా మరియు వెస్ట్ బ్యాంక్ (తూర్పు జెరూసలేం మినహా) భాగాలను పరిపాలించడానికి మధ్యంతర సంస్థగా ఓస్లో ఒప్పందాల ద్వారా పాలస్తీనియన్ అథారిటీ PA జూలై 1994లో స్థాపించబడింది.

పాలస్తీనియన్ అథారిటీ PA "అంతర్జాతీయ సంస్థలలో పాలస్తీనియన్లకు ప్రాతినిధ్యం వహించే PLO యొక్క ఏజెన్సీగా పనిచేస్తుంది. ఇది ప్రత్యక్షంగా ఎన్నుకోబడిన అధ్యక్షునిచే నాయకత్వం వహిస్తుంది, అధ్యక్షుడు ప్రధానమంత్రిని మరియు ప్రభుత్వాన్ని నియమిస్తాడు, దీనికి ఎన్నుకోబడిన శాసన మండలి మద్దతు ఉండాలి" అని BBC నివేదిక పేర్కొంది.

2006లో, హమాస్ PLC ఎన్నికలలో గెలుపొందిన తర్వాత గాజా స్ట్రిప్ నుండి పాలకమండలి తొలగించబడింది మరియు అప్పటి నుండి తీవ్రవాద సమూహం హమాస్ గాజా స్ట్రిప్ భూభాగాన్ని నియంత్రిస్తూ ఉంది

ప్రస్తుతం, పాలస్తీనియన్ అథారిటీ PA,  పాలస్తీనా లిబరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ PLO మరియు ఫతా యొక్క చీఫ్ అయిన మహమూద్ అబ్బాస్ నేతృత్వంలో వెస్ట్ బ్యాంక్‌లోని భాగాలను నియంత్రిస్తుంది.

 

-ఇండియన్ ఎక్ష్ప్రెస్స్ సౌజన్యం తో