ఉన్నత విద్యలో రాణించిన కొందరు ప్రసిద్ద భారతీయ మహిళలు Women who paved the path in higher education

 

AISHE 2020-2021 ప్రకారం, ఉన్నత విద్యలో మహిళల మొత్తం నమోదు దాదాపు 49%, దాదాపు పురుషులతో సమానంగా ఉంది. 2017-18 నుండి స్త్రీల స్థూల నమోదు నిష్పత్తి (GER) పురుషుల GERని అధిగమించిందని విద్యా మంత్రిత్వ శాఖ డేటా సూచిస్తుంది. దాదాపు ఒక శతాబ్దం క్రితం చాలా ఉన్నత విద్యాసంస్థల్లో మహిళలకు ప్రవేశం కల్పించబడలేని పరిస్థితులలో ఈ సంఖ్యలు సంతోషపరుస్తాయి.

19వ శతాబ్దంలో సంఘ సంస్కర్తలు మరియు బ్రిటీష్ ప్రభుత్వం దృష్టి సారించిన ప్రధాన రంగాలలో బాలికల విద్య ఒకటి.  ఉన్నత విద్యను అభ్యసించాలనుకునే మహిళలు మహిళా కళాశాలల్లో చదవాలని భావించారు, మరియు చాలా ప్రసిద్ధ విశ్వవిద్యాలయాలు మరియు కళాశాలలు మహిళా విద్యార్థులను చేర్చుకోలేదు. అక్కడ చదువుకోవాలనుకునే మహిళల సంపూర్ణ సంకల్పం వల్లనే ఈ సంస్థలలో నేడు మహిళలకు ప్రవేశం లబించినది..

1901లో స్థాపించబడిన శాంతినికేతన్‌లో ఠాగూర్ రెసిడెన్షియల్ పాఠశాల విజయవంతం అయిన తరువాత 1921లో విశ్వభారతి విశ్వవిద్యాలయం స్థాపించబడినది.  విశ్వభారతి విశ్వవిద్యాలయం లో మొదట్లో  మహిళా విద్యార్థులకు ప్రవేశం కల్పించబడలేదు.  ప్రసిద్ధ సామాజిక కార్యకర్త, మాలతీ చౌదరి, అక్కడ చదువుకోవాలనుకుంది.

విశ్వభారతి విశ్వవిద్యాలయం లో అడ్మిషన్‌ను కోరుతూ మాలతీ చౌదరి నేరుగా కుటుంబ స్నేహితుడు ఠాగూర్‌కి లేఖ రాసింది. ఈ అపూర్వమైన విజ్ఞప్తి ఠాగూర్‌ని ఆలోచింపజేసింది. ఠాగూర్‌ విద్యార్థినులకు వసతి కల్పించడానికి బాలికల హాస్టల్‌ను తెరవాలని నిర్ణయించుకున్నాడు మరియు హాస్టల్‌కు సూపరింటెండెంట్‌గా మాలతి తల్లిని నియమించారు. మాలతి తల్లి ఈ ప్రతిపాదనను అంగీకరించింది మరియు శాంతినికేతన్‌లో చదువుకోవాలనే మాలతి కోరిక 1921-22లో మొదటి బాలికల బ్యాచ్‌లోకి ప్రవేశించడానికి దారితీసింది.

ప్రముఖ మహిళా విప్లవకారిణి, లీలా రాయ్ జూలై 1921లో స్థాపించబడిన ఢాకా విశ్వవిద్యాలయం నుండి మాస్టర్స్ డిగ్రీని అభ్యసించాలనుకున్నారు, అయితే అది మగ విద్యార్థులకు మాత్రమే అందుబాటులో ఉండేది. అడ్మిషన్ పొందాలని నిశ్చయించుకున్న లీలా రాయ్ యూనివర్సిటీ అధికారులకు విజ్ఞప్తి చేసింది. అయితే . లీలా రాయ్ అభ్యర్థనను అధికారులు తిరస్కరించారు. లీలా రాయ్,  వైస్-ఛాన్సలర్ పీజే హార్టోగ్ వద్దకు వెళ్లి కో-ఎడ్యుకేషన్ ఏర్పాటు చేయమని కోరింది. లీలా పట్టుదలకు ముగ్ధుడై, వైస్-ఛాన్సలర్ ఆమెకు మరియు ఇలాంటి అభ్యర్థనలు చేసిన మరో ముగ్గురు యువతులకు సాయంత్రం తరగతులు ఏర్పాటు చేశాడు.

పశ్చిమ భారతదేశంలో, 1913 మరియు 1917 మధ్యకాలంలో బరోడా కళాశాలలో (ప్రస్తుతం మహారాజా సాయాజీరావు విశ్వవిద్యాలయం) చేరిన మొదటి మహిళల్లో హన్సా మెహతా ఒకరు. హన్సా మెహతా తండ్రి అక్కడ బోధించే ఒక ప్రొఫెసర్, హంసా మరియు మరో ఇద్దరు మహిళా విద్యార్థులు  మొదటిసారి బరోడా కళాశాలలో ప్రవేశం పొందారు.  

ఢిల్లీలోని సెయింట్ స్టీఫెన్స్ కాలేజీలో చదువుతున్న సమయంలో ఉత్తరప్రదేశ్ మొదటి మహిళా ముఖ్యమంత్రి సుచేతా కృప్లానీ మాస్టర్స్ విద్యార్థుల తరగతిలో ఉన్న ఏకైక మహిళ. సుచేతా కృప్లానీ క్లాస్ లోని మగ సహవిద్యార్థుల కన్నా ఒక పేపర్‌లో తప్ప మిగతా వాటిలో ఎక్కువ  స్కోర్ చేయడంతో  సుచేతా కృప్లానీ పేరు ప్రఖ్యాతి పొందినది.

అత్యంత పురుష మరియు పితృస్వామ్య సమాజం లో అట్టడుగు వర్గాలకు చెందిన మహిళలు కాలేజి విద్యనుపొండడం సులభ విషయం  కాదు.  కొచ్చిన్‌లో కాలేజీకి వెళ్ళిన మొదటి దళిత మహిళల్లో ఒకరైన దాక్షాయణి వేలాయుధన్ తన తోటివారి నుండి మాత్రమే కాకుండా ఉపాధ్యాయుల నుండి కూడా వివక్షను ఎదుర్కొంది. దాక్షాయణి వేలాయుధన్ BSc కెమిస్ట్రీ విద్యార్థి, అగ్రవర్ణ ఉపాధ్యాయుల ప్రవర్తన వలన దాక్షాయణి వేలాయుధన్ చాలా ముఖ్యమైన ప్రాక్టికల్ ప్రయోగాలను దూరం నుండి నేర్చుకోవాల్సి వచ్చింది. దాక్షాయణి వేలాయుధన్ 1935లో రెండవ విభాగంలో పట్టభద్రురాలైంది.