లేహ్, లడఖ్ యొక్క పురాతన 17వ శతాబ్దపు పబ్లిక్ మసీద్ Leh LADAKH’s Oldest 17th century Public Mosque

 

లేహ్, లడఖ్:

 

లడఖ్‌లోని లేహ్ నడిబొడ్డున ఉన్న త్సాస్ సోమ మసీదు ఒక ముఖ్యమైన చారిత్రక మైలురాయి. త్సాస్ సోమ మసీదు 17వ శతాబ్దానికి చెందిన మూలాలను కలిగి ఈ ప్రాంతంలో వాణిజ్యం మరియు సంస్కృతి యొక్క శక్తివంతమైన చరిత్రను చూసింది.

లేహ్ యొక్క పురాతన పబ్లిక్ మసీదు, త్సాస్ సోమ మసీదు, 17వ శతాబ్దంలో నిర్మించబడింది. లేహ్ నడిబొడ్డున ఉన్న ఇది పురాతన సిల్క్ రూట్‌లో ప్రయాణించే ముస్లిం వ్యాపారులకు ఆరాధన మరియు అభ్యాస కేంద్రంగా పనిచేసింది. ఇది 1950ల నాటికి శిథిలావస్థకు చేరినప్పటికీ, 2007లో దాని చారిత్రక విశేషాలను మరియు సాంస్కృతిక ప్రాముఖ్యతను కాపాడుతూ పునరుద్ధరించబడింది.

1600లలో, లేహ్ పురాతన సిల్క్ రూట్‌లో సందడిగా ఉండే వాణిజ్య కేంద్రంగా ఉండేది. లేహ్ పట్టణం మధ్య ఆసియా, కాశ్మీర్ మరియు పంజాబ్‌తో సహా వివిధ ప్రాంతాల నుండి వ్యాపారులను ఆకర్షించింది. ఈ వ్యాపారులలో చాలామంది ముస్లింలు, మరియు వారికి ప్రార్థన చేయడానికి స్థలం అవసరం. వారి అభ్యర్థనకు ప్రతిస్పందనగా, రాజు సెంగే నామ్‌గ్యాల్ మసీదు కోసం భూమిని ప్రధానం చేసాడు.ఇది త్సాస్ సోమ మసీదు స్థాపనకు దారితీసింది, ఆరాధన మరియు మతపరమైన సమావేశాలకు కేంద్రస్థానం అయింది..

త్సాస్ సోమ మసీదు కేవలం ప్రార్థనల స్థలం మాత్రమే కాదు. ఇది మతపరమైన విద్య జరిగే మద్రాసాగా కూడా పనిచేసింది. మసీదును ప్రార్థన చేయడానికి వచ్చిన స్త్రీలతో సహా స్థానిక సమాజం ఆరాధన కోసం ఉపయోగించింది. ఈ మసీదు 1950ల వరకు పని చేస్తూనే ఉంది, ఆ తర్వాత అది శిథిలావస్థకు చేరుకుంది.

ఇరాన్ మరియు ఐరోపాతో సహా లాసా, పంజాబ్, కాశ్మీర్ మరియు ఇతర ప్రాంతాల నుండి ప్రయాణించే వ్యాపారులకు లేహ్ ఒక ముఖ్యమైన స్టాప్. ట్సాస్ సోమ ప్రాంతం వ్యాపార ప్రయాణికులకు కీలకమైన క్యాంపింగ్ సైట్‌గా మారింది, లేహ్ పట్టణం చుట్టూ అనేక క్యాంపింగ్ మైదానాలు ఏర్పాటు చేయబడ్డాయి. కారవాన్‌లు మరియు వారి జంతువులు వివిధ ప్రదేశాలలో విశ్రాంతి తీసుకున్నాయి. వ్యాపారులు ప్రార్థనల కోసం గుమిగూడేందుకు మరియు వస్తుమార్పిడి వ్యాపారాలను కూడా నిర్వహించేందుకు అనుమతించడం ద్వారా త్సాస్ సోమ మసీదు సమాజంలో మఖ్య పాత్ర పోషించింది.

1950ల నాటికి, మసీదు పేలవమైన స్థితిలో ఉంది మరియు టిబెట్ హెరిటేజ్ ఫండ్ (THF) మరియు అంజుమన్ మొయిన్ ఉల్-ఇస్లాం సొసైటీ కలిసి 2007లో త్సాస్ సోమ మసీదును పునరుద్ధరించడానికి పనిచేశాయి.

త్సాస్ సోమ మసీదు సాధారణ ఒకే అంతస్థుల భవనం. ఇది సాంప్రదాయ లడఖీ-శైలి శిల్పాలను కలిగి ఉన్న ఆరు చెక్క స్తంభాలతో ఒక పెద్ద గదిని కలిగి ఉంటుంది. ఈ మసీదులో మొదట చెక్క గోపురం ఉండేది, ఆ తర్వాత దానిని షే వద్ద ఉన్న షా హమ్దాన్ మసీదుకు మార్చారు. ముఖ్యంగా, మసీదులో మినార్ లేదు, ఈ లక్షణం సాధారణంగా అనేక ఇతర మసీదులలో కనిపిస్తుంది.

త్సాస్ సోమ మసీదు లడఖ్ యొక్క విభిన్న సాంస్కృతిక మరియు మతపరమైన గతానికి గుర్తుగా నిలుస్తుంది. త్సాస్ సోమ మసీదు ఇప్పుడు సెంట్రల్ ఏషియన్ మ్యూజియం కాంపౌండ్‌లో భాగం, లడఖ్ చరిత్ర మరియు సంస్కృతిపై ఆసక్తి ఉన్న సందర్శకులను ఆకర్షిస్తోంది.