మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ వీర చక్ర Major Mahmood Hassan Khan Vir Chakra

 

రాజస్థాన్:

మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ రాజస్థాన్‌లోని జుంఝును జిల్లాలోని ధనూరి గ్రామ౦లో  02 మార్చి 1941న జన్మించాడు. రిసల్దార్ నవాబ్ మొహమ్మద్ హసన్ ఖాన్ కుమారుడు అయిన  మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ సైనిక కుటుంబంలో జన్మించాడు, కానీ చిన్న వయస్సులోనే తండ్రిని కోల్పోయాడు. మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ అప్పటి హైదరాబాద్ నిజాం వద్ద పనిచేస్తున్న తన మేనమామ మేజర్ అక్బర్ అలీ ఖాన్ వద్ద పెరిగాడు.

మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ హైదరాబాదులో పాఠశాల విద్యను పూర్తి చేసి, అలీఘర్ ముస్లిం విశ్వవిద్యాలయ౦ లో ఉన్నత విద్యను అబ్యసించాడు.  మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ 1962 సంవత్సరంలో భారత సైన్యంలో సిపాయిగా తరువాత కమీషన్డ్ ఆఫీసర్‌గా 14 గ్రెనేడియర్స్ ఆఫ్ గ్రెనేడియర్స్ రెజిమెంట్‌లో నియమించబడ్డాడు,

ఇండో-పాక్ 1971 యుద్ధం సమయంలో, మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ యొక్క యూనిట్ 14 గ్రెనేడియర్‌లు పశ్చిమ ఫ్రంట్‌లో మోహరించారు. 03 డిసెంబర్ 1971న యుద్ధం ప్రకటించబడినప్పుడు, లెఫ్టినెంట్ కల్నల్ ఇంద్రజిత్ సింగ్ నేతృత్వంలోని 14 గ్రెనేడియర్‌లు 25 డివిజన్ యొక్క కార్యాచరణ నియంత్రణ operational control లో పనిచేస్తున్నాయి మరియు నౌషేరా నుండి పూంచ్ వరకు డివిజన్ ఎఓఆర్ (బాధ్యత ప్రాంతం) AOR (Area of Responsibility) అంతటా విస్తరించి ఉన్నాయి.

06 డిసెంబర్, 14 గ్రెనేడియర్‌లతో పాటు 8వ మహర్ బెటాలియన్‌కు చెందిన ఎలిమెంట్స్‌ గరిష్ట నష్టం కలిగించడానికి శత్రువు యొక్క ఏటియన్ సప్లై పాయింట్‌పై దాడి చేయడానికి బాధ్యత వహించారు. 'రైడ్ కమాండర్'గా మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్‌కు మరో ఇద్దరు అధికారులు, కెప్టెన్ రాయ్ చౌదరి మరియు 2వ లెఫ్టినెంట్ ప్రకాష్ మరియు 49 OR (ఇతర ర్యాంకులు)తో పాటు దాడిని నిర్వహించే బాధ్యతను అప్పగించారు.

మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ నేతృత్వంలోని బృందం మరియు మూడు గ్రూపులుగా విభజించబడింది, గరిష్ట నష్టాన్ని కలిగించడానికి శత్రువుపై బహుళ-దిశాత్మక దాడిని ప్లాన్ చేసింది. డిసెంబరు 06న దాదాపు 1800 గంటలకు దాడి ప్రారంభమైంది మరియు మేజర్ ఖాన్ తన సైనికులను లక్ష్యం వైపు నడిపించాడు, పోస్ట్ తర్వాత పోస్ట్‌లను నాశనం చేశాడు. పన్నెండు గంటల నిరంతర చర్య తర్వాత దాడి విజయవంతంగా నిర్వహించబడింది. మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ మరియు అతని సైనికులు పరాక్రమంగా పోరాడి, శత్రువుల 12 స్టోర్‌హౌస్‌లు మరియు 6 కలప నిల్వలను timber stocks ధ్వంసం చేశారు, అంతేకాకుండా అనేక మ్యూల్స్ mules మరియు సిబ్బందిని నిర్మూలించారు.

మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ పోరాట పటిమ మరియు నాయకత్వానికి గాను "వీర్ చక్ర" పురస్కారాన్ని అందించారు. డిసెంబర్ 1971 రెండవ వారం నాటికి, భారతదేశం తూర్పు ముందు భాగంలో దాదాపు విజయం సాధించింది, అయితే పశ్చిమ ఫ్రంట్‌లో సరిహద్దు వాగ్వివాదాలు ఇంకా కొనసాగుతూనే ఉన్నాయి. మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ యొక్క యూనిట్ 14 గ్రెనేడియర్స్ ఆ కాలంలో "దారుచియాన్ యుద్ధ కార్యకలాపాలలో పాల్గొంది.

"దరుచియాన్ యుద్ధం" (ఇండో-పాక్ యుద్ధం): 13/14 డిసెంబర్ 1971

లెఫ్టినెంట్ కల్నల్ ఇందర్‌జిత్ సింగ్ నేతృత్వంలోని 14 గ్రెనేడియర్స్ బెటాలియన్‌కు దరుచియాన్‌పై దాడి చేసే బాధ్యతను అప్పగించారు మరియు మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ "D" కంపెనీకి కంపెనీ కమాండర్‌గా పనిచేశారు.

దారుచియాన్‌ను స్వాధీనం చేసుకోవడం డిసెంబరు 14న 0800 గంటలకు మూడు దశల్లో నిర్వహించాలని ప్రణాళిక చేయబడింది. కమాండింగ్ ఆఫీసర్ లెఫ్టినెంట్ కల్నల్ ఇందర్‌జిత్ సింగ్‌తో పాటు, మేజర్ మహమూద్ హసన్  ఖాన్, మేజర్ హెచ్‌ఎస్ చాహల్ (‘బి’ కంపెనీ కమాండర్), మరియు కెప్టెన్ హమీర్ సింగ్ (‘సి’ కంపెనీ కమాండర్) కంపెనీ కమాండర్‌లుగా కార్యాచరణ ప్రణాళికను ప్లాన్ చేయడం మరియు అమలు చేయడంలో పాల్గొన్నారు. దాడి 13/14 డిసెంబర్ 1971 రాత్రి మూడు దశల్లో ప్రారంభించబడింది, మూడు దాడి సమూహాలు వేర్వేరు దిశల నుండి దాడి చేశాయి.

మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ యొక్క 'D' కంపెనీకి SW స్పర్‌పై 14 డిసెంబరు 0400 గంటలకు దాడి చేయాలని ఆదేశాలు ఇవ్వబడ్డాయి. మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ వేగంగా లక్ష్యం వైపు కదిలాడు మరియు శత్రువుల భారి కాల్పులలో  మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ గాయపడ్డాడు. కానీ గాయం ఉన్నప్పటికీ, మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ ముందుకు కదిలాడు మరియు శత్రు బంకర్‌లోకి  గ్రెనేడ్‌ను లాబ్ చేశాడు, దరుచియాన్ కోసం యుద్ధం 12 గంటలకు పైగా కొనసాగింది.

'D' కంపెనీ కంపెనీ కమాండర్‌గా మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ ధైర్యంగా పోరాడారు మరియు శత్రువుల భీకర కాల్పుల్లో, యుద్ధంలో, మొత్తం ఎనిమిది మంది అధికారులు, ఏడుగురు JCOలు మరియు నూట నలభై ఐదు మంది ఇతర ర్యాంకులు అమరవీరులయ్యారు, గాయపడ్డారు లేదా చర్యలో తప్పిపోయారు. మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ పాటు, మరణించిన ఇతర ఐదుగురు అధికారులు (మేజర్ HS చాహల్, మేజర్ SR డోగ్రా, కెప్టెన్ OP దలాల్, కెప్టెన్ బక్షిష్ సింగ్ మరియు 2వ లెఫ్టినెంట్ GP బహుఖండి), 4 JCOలు మరియు 44 ORలు ఉన్నారు..

మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ ఆపరేషన్ సమయంలో ప్రశంసనీయమైన శౌర్యాన్ని మరియు విధి పట్ల అంకితభావాన్ని ప్రదర్శించారు మరియు దేశ సేవలో తన జీవితాన్ని అర్పించారు. 06 డిసెంబరు 1971న అతని శౌర్య చర్యకు "వీర్ చక్ర" అనే పురస్కారం ఇవ్వబడినప్పటికీ, మేజర్ మహమూద్ హసన్ ఖాన్ ఎక్కువ కాలం జీవించలేదు మరియు 14 డిసెంబర్ 1971న వీరోచిత "దారుచియాన్ యుద్ధం" సమయంలో అత్యున్నత త్యాగం చేశాడు.

 

మూలం: Mpositive.in, October 23, 2024