బ్రిటిష్ వారికి వ్యతిరేకంగా భారతీయ విద్యార్థుల ఉద్యమానికి మార్గదర్శకుడు నేతాజీ Netaji was also pioneer of Indian student’s movement against the British

 

1916లో, కోల్‌కతాలోని ప్రెసిడెన్సీ కాలేజీలో ఒక ఆంగ్ల ప్రొఫెసర్ తన ఇష్టానుసారంగా భారతదేశాన్ని మరియు భారతీయులను దూషించాడు. ఆంగ్ల ప్రొఫెసర్ జాతి వైఖరి విద్యార్థులకు కోపం తెప్పించింది, కానీ వారు దాని గురించి పెద్దగా ఏమి చేయలేకపోయారు. ఒకరోజు ఆంగ్ల ప్రొఫెసర్ ఒక విద్యార్థిని అవమానించడానికి ప్రయత్నించినప్పుడు, విద్యార్థి దానిని భరించలేకపోయాడు. విద్యార్థి ప్రొఫెసర్‌ను కొట్టడం ప్రారంభించాడు మరియు విద్యార్థి ప్రతిచర్య యొక్క పరిణామాలను ఎదుర్కొన్నాడు. విద్యార్థిని బహిష్కరించారు. విద్యార్థి ఎవరోకాదు నేతాజీ సుభాష్ చంద్రబోస్ మరియు నేతాజీ కొట్టిన ఉపాధ్యాయుడు ప్రొఫెసర్ ఎడ్వర్డ్ ఫర్లే ఓటెన్.

ఈ ప్రత్యేక సంఘటన తన రాజకీయ దృక్పథాన్ని రూపొందించిందని మరియు విప్లవ పోరాటానికి తనను సిద్ధం చేసిందని బోస్ తరువాత రాశారు. బహుశా ఈ సంఘటన కారణంగా, స్వాతంత్ర్య పోరాటానికి విద్యార్థి ఉద్యమం అనివార్యమని బోస్ ఎప్పుడూ విశ్వసించారు. 1936లో ఏర్పడిన ఆలిండియా స్టూడెంట్స్ ఫెడరేషన్ (AISF) స్వాతంత్ర్య ఉద్యమాన్ని చేపట్టిన మొదటి భారతీయ విద్యార్థి సంఘం. ఆలిండియా స్టూడెంట్స్ ఫెడరేషన్ (AISF) వ్యవస్థాపకుల్లో ఒకరైన అన్సార్ హర్వాణి బోస్‌కు సన్నిహితుడు.

తర్వాత అన్సార్ హర్వాణి ఇలా వ్రాశారు, “కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడిగా సుభాస్ బోస్ ఎన్నిక విద్యార్థుల ఉద్యమానికి ఊతమిచ్చింది. విద్యార్థులను, యువతను అనుమానంగా చూసే ఇతర కాంగ్రెస్ నాయకులకు భిన్నంగా యువశక్తిపై నేతాజీ కి అపారమైన విశ్వాసం ఉంది.. స్టూడెంట్స్ ఫెడరేషన్(AISF(AISF)  ఆహ్వానాన్ని అంగీకరించవద్దని స్థానిక కాంగ్రెస్ కమిటీలు సూచించినప్పటికీ నేతాజీ వాటి సమావేశాల్లో ప్రసంగించడమే కాదు (AISF)   స్థానిక మరియు ప్రాంతీయ విద్యార్థుల నాయకులతో వ్యక్తిగత సంబంధాన్ని ఏర్పరచుకున్నాడు..

1941లో భారతదేశాన్ని విడిచిపెట్టిన తర్వాత, బోస్ జర్మనీలోని విద్యార్థులతో సన్నిహితంగా పనిచేశాడు. బోస్ భారతదేశం నుండి బయలుదేరే ముందు అన్సార్‌ను కలుసుకున్నాడు మరియు పెద్ద ఎత్తున బ్రిటిష్ వ్యతిరేక ఉద్యమానికి భారతీయ విద్యార్థులను సిద్ధం చేయమని ఆదేశించాడు.

స్వాతంత్య్ర పోరాటంలో విద్యార్థులు కీలకపాత్ర పోషించారు. శ్యామ్‌జీ కృష్ణవర్మ లండన్‌లో ఇండియా హౌస్‌ని స్థాపించి ఇంగ్లండ్‌లో చదువుతున్న భారతీయ విద్యార్థులకు ఫెలోషిప్‌లను అందించారు. 1905-09 కాలంలో ఇండియా హౌస్ విప్లవాత్మక ఆలోచనలకు మూలాధారంగా మారింది మరియు మదన్ లాల్ ధింగ్రా, వీరేంద్రనాథ్ ఛటోపాధ్యాయ, అలీ ఖాన్, అసఫ్ అలీ, లాలా లజపత్ రాయ్, M. P. T. ఆచార్య, సయ్యద్ హైదర్ రజా మొదలైన దేశభక్తులను తయారు చేసింది. ఇండియా హౌస్ ఐరోపాలో భారత స్వాతంత్ర్య పోరాటానికి కేంద్రంగా మారింది మరియు దాని ప్రభావం 1947 వరకు కనిపించింది. ఇండియా హౌస్ పూర్తిగా విద్యార్థి ఉద్యమం.

ఈ జాబితాలో జామియా మిలియా ఇస్లామియా ను ప్రత్యేకo౦గా  ప్రస్తావించాలి.  1920లో, అలీఘర్‌లోని విద్యార్థులు జామియా మిలియా ఇస్లామియాను స్థాపించడానికి బ్రిటీష్ నిధులతో ఏర్పడిన ముస్లిం విశ్వవిద్యాలయాన్ని బహిష్కరించారు. విద్యార్థుల చొరవతో ఉపాధ్యాయులు కూడా చేరారు. అలహాబాద్ యూనివర్సిటీ స్నాతకోత్సవంలో గవర్నర్‌కు నల్ల జెండా చూపినందుకు కెమిస్ట్రీ బోధించిన ఖ్వాజా అబ్దుల్ హమీద్‌ను అరెస్టు చేశారు. తర్వాత ఖ్వాజా అబ్దుల్ హమీద్‌ పీహెచ్‌డీ చేశారు. ఖ్వాజా అబ్దుల్ హమీద్‌ జర్మనీలో డిగ్రీ మరియు ఇతర విప్లవకారులతో కలసి పనిచేశారు.

కళాశాల విద్యార్థుల మాదిరిగానే మదర్సా విద్యార్థులు కూడా భారత స్వాతంత్ర్య పోరాట౦ లో పాల్గొన్నారు.  మౌలానా అబుల్ కలాం ఆజాద్ కళాశాల విద్యార్థుల కంటే మదర్సా విద్యార్థులు జాతీయవాదులని నమ్మారు.

సిల్క్ లెటర్ ఉద్యమ నాయకుడు మౌలానా మహమూద్ హసన్, దేవ్‌బంద్‌లోని దారుల్ ఉలూమ్‌లో మొదటి విద్యార్థులలో ఒకరు మరియు తరువాత మహమూద్ హసన్ అక్కడ కూడా బోధించారు.

దారుల్ ఉలూమ్ విద్య కోసం స్థాపించబడలేదు, 1857 లో మొదటి స్వాతంత్ర్య సంగ్రామం తరువాత విప్లవం పట్ల మక్కువను సజీవంగా ఉంచడానికి స్థాపించబడింది. ఈ మదర్సా విద్యార్థులు గదర్ విప్లవకారులతో కలిసి పనిచేశారు మరియు సిల్క్ లెటర్ వంటి ఉద్యమాలకు మార్గదర్శకత్వం వహించారు.

మౌలానా ఆజాద్ మదర్సా విద్యార్థులతో కూడిన హిజ్బుల్లా అనే విప్లవ సంస్థను ఏర్పాటు చేశాడు. జాతీయవాదాన్ని బోధించడానికి కోల్‌కతాలో మౌలానా ఆజాద్ ఒక మదర్సాను స్థాపించాడు.

హిందూ బోధనలను ప్రచారం చేయడానికి ఒక పాఠశాలను స్థాపించిన  అరబిందో ఘోష్ విప్లవ దేశభక్తి   కార్యక్రమాలలో పాల్గొన్నారు. అరబిందో ఘోష్ స్థాపించిన  పాఠశాల విద్యార్థులు విప్లవాత్మక కార్యకలాపాలలో శిక్షణ పొందారు మరియు సాయుధ తిరుగుబాటుకు సిద్ధమయ్యారు.