AMU కోసం భూమిని దానం చేసిన రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్

 

అలీఘర్ ముస్లిం యూనివర్సిటీ (AMU) క్యాంపస్ కోసం భూమిని  విరాళంగా ఇచ్చిన రాజ మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్ భారత స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు, విప్లవకారుడు,సంఘ సంస్కర్త, రచయిత, రాజకీయ నాయకుడు, నోబెల్ బహుమతి నామినీ మరియు పార్లమెంటు సభ్యుడు.ఉత్తర ప్రదేశ్ లో రాజా  మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్ పేరిట ఒక విశ్వవిద్యాలయం స్థాపించబడినది.

1915లో మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం సమయంలో రాజ మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌  కాబూల్ నుండి ప్రవాస ప్రభుత్వంగా పనిచేసిన భారత తాత్కాలిక ప్రభుత్వానికి అధ్యక్షుడిగా కూడా పనిచేశాడు. రాజ మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ తన కార్యకలాపాల కారణంగా బ్రిటిష్ ప్రభుత్వానికి శత్రువుగా మారాడు. చివరగా, రాజ మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ 1932లో నోబెల్ శాంతి బహుమతికి నామినేట్ అయ్యాడు.

రాజా  మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ స్వాతంత్ర్యానికి ఒక సంవత్సరం ముందు భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చాడు మరియు మహాత్మా గాంధీతో కలసి పనిచేసాడు.

రాజ మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ 1957 పార్లమెంట్ ఎన్నికలలో స్వతంత్ర అభ్యర్థిగా మధుర లోక్‌సభ స్థానం నుండి ఎన్నికైనారు.

1886లో హత్రాస్‌లోని ఒక జాట్ కుటుంబంలో జన్మించిన రాజా  మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ తొమ్మిదేళ్ల వయసులో, అలీఘర్‌లోని ప్రభుత్వ ఉన్నత పాఠశాలలో విద్య పొందారు. తరువాత సర్ సయ్యద్ అహ్మద్ ఖాన్ స్థాపించిన ముహమ్మదన్ ఆంగ్లో-ఓరియంటల్ కాలేజియేట్ స్కూల్‌లో ప్రవేశం పొందాడు. తరువాత అది AMUగా మారింది.

బ్రిటీష్ ప్రధానోపాధ్యాయులు మరియు ముస్లిం ఉపాధ్యాయులు ఇద్దరూ రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ విద్యలో అంతర్భాగంగా మారారు.

రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ తన ఇంటిని 1909లో ప్రేమ్ మహావిద్యాలయ అనే సాంకేతిక పాఠశాలగా మార్చారు.

AMU స్థాపనలో సర్ సయ్యద్ అహ్మద్ ఖాన్‌కు సహాయం చేసిన తన తండ్రి రాజా ఘనశ్యాం సింగ్ నుండి రాజ మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ ఆస్తిని వారసత్వంగా పొందాడు.

రాజా  మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌,  సర్ సయ్యద్ మరియు AMUకి సహాయం చేయడానికి మరియు AMU కోసం భూమిని మంజూరు చేయడానికి కూడా ప్రయత్నిస్తాడు.మొదట AMU యొక్క పాఠశాల కోసం భూమిని మరియు తరువాత విశ్వవిద్యాలయానికి కొంత భూమిని విరాళంగా ఇస్తాడు.

రాజా  మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ యొక్క  అపారమైన సహకారం కారణంగా, AMU పాఠశాల రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ పేరున  మార్చబడింది. కుటుంబ సభ్యులు రాజ మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ చిత్రపటాన్ని AMU లోపల ఉంచాలని కూడా కోరారు.

1979లో రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ న మరణానంతరం జనతా పార్టీ ప్రభుత్వం రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ జ్ఞాపకార్థం పోస్టల్ స్టాంపును విడుదల చేసింది.

స్వాతంత్ర్యానికి ముందు భారతదేశానికి రాజా  మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ సింగ్ అందించిన సహకారం విద్యా సంస్కరణల కంటే పెద్దది.

రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌,  దాదాభాయ్ నౌరోజీ, బాలగంగాధర తిలక్ వంటి కాంగ్రెస్ నాయకుల నుంచి స్ఫూర్తి పొందారు. రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ తన కుటుంబం యొక్క భయాందోళనలను పట్టించుకోకుండా కలకత్తా కాంగ్రెస్ సమావేశానికి కూడా హాజరయ్యాడు.

మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం సమయంలో, రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం కోసం అంతర్జాతీయ సహాయం అర్ధించడం  కోసం దేశం విడిచిపెట్టాడు.

జర్మనీలోకి ప్రవేశించిన తర్వాత, స్వయంగా కైజర్ విల్హెమ్-II,  రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ని స్వీకరించడానికి వస్తాడు. రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ సహాయం కోసం స్విట్జర్లాండ్, టర్కీ మరియు ఆస్ట్రియాకు కూడా వెళ్తాడు.

1915లో రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ కాబూల్ నుండి ప్రవాసంలో ఉన్న భారతదేశపు మొదటి ప్రభుత్వాన్ని సింగ్ స్థాపించాడు.

రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్‌ ప్రవాస భారతదేశ ప్రభుత్వ అధ్యక్షుడు మరియు భోపాల్‌కు చెందిన మౌలవి బర్ఖాతుల్లా ప్రధాన మంత్రి అయ్యారు.

ఈ పర్యటనల సమయంలో, రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్ రష్యా నాయకుడు లెనిన్ మరియు జపాన్ నాయకత్వంతో సన్నిహిత సంబంధాలను పెంచుకుంటారు. రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ జర్మనీ, జపాన్ దేశాల మద్దతునుకోరారు, దానిని తరువాత సుభాష్ చంద్రబోస్ అనుసరించారు.

తన అలుపెరగని పోరాటం కారణంగా, రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్ తన దేశభక్తి మరియు త్యాగం కోసం మహాత్మా గాంధీ గౌరవాన్ని పొందాడు.

నోబెల్ శాంతి బహుమతికి స్వీడిష్ వైద్యుడు N A నిల్సన్ రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ ను నామినేట్ చేశారు. భారతదేశంలో బ్రిటీష్ క్రూరత్వాన్ని బహిర్గతం చేసినందుకు నామినేటర్ చేత ప్రశంసించబడ్డాడు.

రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్ భారతదేశానికి తిరిగి రావడం భారతదేశం స్వాతంత్ర్యం ప్రకటించడానికి ఒక సంవత్సరం ముందు మాత్రమే. తిరిగి వచ్చిన తరువాత, రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ మహాత్మా గాంధీని వార్ధా ఆశ్రమంలో కలుసుకున్నాడు.

బ్రిటన్‌తో రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో పోరాడుతున్న జర్మనీ మరియు జపాన్‌లను చేరుకోవడానికి రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ చేసిన ప్రయత్నాలు బ్రిటిష్ ఇండియాలో అతని రాజకీయ జీవితమును అంధకారం లో ఉంచినవి. 1957లో ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని మధుర నుంచి లోక్‌సభ ఎంపీగా ఎన్నికయ్యారు.

1979లో ఆయన మరణానంతరం జనతా పార్టీ ప్రభుత్వం ఆయన జ్ఞాపకార్థం పోస్టల్ స్టాంపును విడుదల చేసింది. రాజా మహేంద్ర ప్రతాప్ సింగ్  మరియు అతని సేవలు ఇప్పుడు గుర్తించబడుతున్నాయి AMUకి ఆయన చేసిన సహకారం మన సామూహిక జ్ఞాపకంలో భాగం కావాలి