గాంధేయ వాదం మరియు ముస్లిం గాంధీలు

గాంధీజీ కి అనేకమంది ముస్లిం సహచరులు ఉన్నారు. వారు అతని నియమాలను, విలువలను పాటించి ముస్లిం గాంధీలుగా పిలువబడినారు.మహాత్మా గాంధీ హిందూ మతాన్ని ‘అహింసా’ పై ఆధారపడినట్లుగా భావిస్తే,  అబ్దుల్ గఫర్ ఖాన్ (సరిహద్దు గాంధీ) ఇస్లాంను అహింసావాదం అని వ్యాఖ్యానించారు.

సమకాలీన ప్రపంచంలో ఇస్లాం బలమైన మీడియా యొక్క దుష్ప్రచారానికి గుర్తుగా నిలిచింది. ఇస్లమాఫోబియ ప్రచారం చేయటం లో మీడియా అగ్రస్థానం వహించినది. శాంతి మరియు అహింస లకు మారుపేరు  అయిన ఇస్లాం యుద్ధం, హింస యొక్క ప్రతీక చిత్రంగా మారింది.

చారిత్రాత్మకంగా, ఇస్లాం ఇతర మతాలు మరియు సమాజాల పట్ల సహనం చూపించింది. ఇతర విశ్వాసాల పట్ల ముస్లిం సహనానికి చరిత్ర మనకు అనేక ఉదాహరణలు అందిస్తుంది. ఉదాహరణకు, మధ్య యుగాలలో, కార్డోబా (స్పానిష్ అండలూసియాలో) మత స్వేచ్ఛ విరాజిల్లింది. అది అనేక మంది యూదు మరియు క్రైస్తవ మేధావులకు ఆదరణ ఇచ్చింది. వారు ఇస్లాం గోల్డెన్ ఏజ్ వికాసం లో తోడ్పడినారు.

కార్డోబా యొక్క సాంస్కృతిక వారసత్వం ను మనం భారతదేశంలో మొఘల్ కాలంలో మరియు ఆతరువాత భారత స్వాతంత్ర్య ఉద్యమంలో మోహన్‌దాస్ కరంచంద్ గాంధీ లో చూస్తాము.

గాంధీ చురుకైన (active)అహింస కొరకు  ఒక స్పష్టమైన పిలుపునిచ్చారు. అన్ని ధర్మాలు శాంతి మరియు అహింసాత్మక సామాజిక మార్పును ప్రోత్సహించలన్నారు. అతని దృష్టిలో మతాల యొక్క ప్రాథమిక సూత్రాలు కేవలం ధర్మబద్ధమైన ఆదర్శాలు మాత్రమే కాదు, ప్రపంచంలోని వాస్తవ కార్యాచరణ చట్టాలు. బహుశా ఈ కారణంగానే గాంధీ సత్యo మరియు అహింస ద్వారా భగవంతుడిని అన్వేషిoచమన్నారు.

ఈ విషయం లో గాంధీజీ కి  లియో టాల్‌స్టాయ్ బోధనలు సహాయపడినవి. టాల్‌స్టాయ్  ప్రకారం అన్ని మతాలు ఆత్మ శక్తిని గొప్పదిగా  భావించాయి. కరుణకు తప్ప మరేదేనికి  ధర్మం లో చోటు లేదు. ధర్మబద్దుడు అయిన వ్యక్తి తన శత్రువుకు అనారోగ్యం కూడా కోరుకోడు. అందువల్ల, ప్రజలు సరిఅయిన మార్గాన్ని అనుసరించాలనుకుంటే, వారు మంఛి తప్ప మరేమీ చేయకూడదు."

మహాత్మా గాంధీ యొక్క లక్ష్యం మతాల మధ్య అహింస ఆధారంగా ఒక సాధారణ సమన్వయము కనుగొనడం.

గాంధీ ఇస్లాం మరియు ముస్లింలతో బహిరంగ సంభాషణలలో పాల్గొన్నారు.హిందువులు మరియు ముస్లింలు భారతీయ సమాజంలో రెండు వేర్వేరు భాగాలూ అనే వాదనను ఆయన ఎప్పుడూ అంగీకరించలేదు.

గాంధీ తన సహచరులుగా వివిధ మతాలకు చెందిన వ్యక్తులను కలిగిఉన్నారు. ఇందుకు ఉదాహరణ C.F. ఆండ్రూస్, మౌలానా అబుల్ కలాం ఆజాద్, ఖాన్ అబ్దుల్ గఫార్ ఖాన్. గాంధీజీ కి  ఇస్లాం పట్ల ఉన్న పరిచయం మరియు ముహమ్మద్ ప్రవక్త పట్ల ఆయన కున్న అభిమానం అందరికి తెలిసినదే. చాలా మంది చరిత్రకారులు గాంధీకి ఇస్లాం పట్ల ఎంతో గౌరవం ఉన్నారనే విషయాన్ని విస్మరించారు. గాంధీజీ ఇస్లాం ను  శాంతి, ప్రేమ, దయ మరియు అందరి మద్య సోదరభావం కలిగిన ధర్మం గా భావించారు.

గాంధీ స్వయంగా చెప్పినట్లుగా, "ఇస్లాం మతం క్రైస్తవ మతం, బౌద్ధమతం మరియు హిందూ మతం మాదిరిగానే శాంతి మతం అని నేను భావిస్తున్నాను." ప్రార్థన, ఉపవాసం మరియు దానం వంటి ఇస్లామ్ ధర్మ  లక్షణాలు గాంధీజీని ఎంతో  ఆకట్టుకున్నాయి ఇస్లాం పట్ల గాంధీజీ  యొక్క ఈ భావన ఇస్లాం యొక్క తాత్విక అవగాహనకు తోడ్పడినది.

"దివ్య ఖురాన్ చదివిన తరువాత ఇస్లాం యొక్క ఆధారం హింస కాదని, శాంతి అని నాకు నమ్మకం కలిగింది" అని మహాత్మా గాంధీ అన్నారు. "ఇది సహనాన్ని ప్రతీకారం కంటే గొప్పదిగా భావిస్తుంది. 'ఇస్లాం' అనే పదానికి అర్ధం శాంతి అదే అహింస అని అయన అన్నారు.   

ఆజాద్ మరియు సరిహద్దు గాంధీ Azad and frontier Gandhi

ఇస్లామిక్ ప్రపంచంలో నైతికత కలిగిన పురుషులు మరియు మహిళలు ఉన్నారు. వారు ప్రపంచంలో అహింస మరియు శాంతి కోసం కృషి చేస్తారని  గాంధీ అన్నారు.  గాంధీ మాదిరిగానే ఈ ముస్లిం నాయకులు అహింసాత్మక సామాజిక ఉద్యమాలను నిర్మించదానికి చాలా కష్టపడ్డారు, తమ మత సంప్రదాయాలలో అంతర్లీనంగా ఉన్న హింస శక్తులను తిరస్కరించడానికి వారు కృషి చేసారు.

వాస్తవానికి, భారతదేశానికి  స్వాతంత్ర్యాన్ని తేవడానికి గాంధీజీతో కలిసి పనిచేసిన ఈ ముస్లిం నాయకులలో కొంతమంది జీవితాలను, ఆలోచనలను పరిశీలిస్తే, “వారు ముస్లిం గాంధీలుగా పేరుగాంచారు. మౌలానా ఆజాద్ మరియు అబ్దుల్ గఫార్ ఖాన్ ఇస్లామిక్ సంప్రదాయంలో అహింసాత్మక మేధావులుగా పేరుగాంచారు.  

గాంధీ హిందూ మతాన్ని అహింసాపై ఆధారపడినట్లుగా భావించినట్లే, ఖాన్ అబ్దుల్ గఫార్ ఖాన్ ఇస్లాంను అహింసా వాదం అని వ్యాఖ్యానించారు. "నా అహింస దాదాపు నా విశ్వాసానికి సంబంధించిన విషయంగా మారింది" అని గఫర్ ఖాన్ వివరించారు. "గాంధీ అహింసాను నేను చాలా కాలం క్రితం విశ్వసించాను. కాని నా ప్రావిన్స్‌ లో ఈ ప్రయోగం యొక్క అసమానమైన విజయం నన్ను అహింసకు ధృవీకరించిన విజేతగా నిలిపింది. ఖచ్చితంగా, ఇది కొత్త మతం కాదు. దీనిని పద్నాలుగు వందల సంవత్సరాల క్రితం ప్రవక్త(స) అనుసరించారు.ఇస్లాం  అణచివేతలో విశ్వాసం ఉంచదు అని అన్నారు.

ఖాన్ అబ్దుల్ గఫార్ ఖాన్ కు సత్యం మరియు అహింస పై నమ్మకం అతని ఇస్లామిక్ వ్యక్తిగత అనుభవ లోతుల నుండి వచ్చింది. అతని ప్రకారం  ఇస్లాం నిస్వార్థ సేవ, విశ్వాసం మరియు ప్రేమ ను చాటుతుంది. ఇవి లేకుండా, ఎవరు ముస్లిం అని పిలవబడడు అని అతను నొక్కిచెప్పాడు. గఫార్ ఖాన్ మహాత్మా గాంధీ చేత గౌరవించబడ్డాడు మరియు గాంధీ  ఖాన్ మరియు అతని పఠాన్ అనుచరుల అహింసాత్మక జీవితాన్ని  చూశాడు.

1985 లో ఒక ఇంటర్వ్యూలో అబ్దుల్ గఫార్ ఖాన్: “నేను అహింసను నమ్ముతున్నాను మరియు అహింసను అభ్యసించే వరకు ప్రపంచ ప్రజలపై శాంతి లేదా ప్రశాంతత రాదని చెప్తున్నాను. ఎందుకంటే అహింస ప్రేమ మరియు ప్రజలలో ధైర్యాన్ని రేకెత్తిస్తుంది.” అని  అన్నాడు.

గాంధీతో సహకరించిన మౌలానా అబుల్ కలాం ఆజాద్ హింసను వ్యతిరేకించారు. ఆజాద్ అన్ని మతాల యొక్క బహుళత్వాన్ని సానుకూల మంచిగా భావించాడు మరియు అతనికి మతం యొక్క ఏకైక ఉద్దేశ్యం వైవిధ్యంలో ఐక్యత.

“మానవ జాతి ఐక్యత మతం యొక్క ప్రాధమిక లక్ష్యం" అని ఆజాద్ తన ప్రసిద్ధ పుస్తకం

 ది తర్జుమాన్ అల్-ఖురాన్ (Tarjuman Al-Qur’an) లో వ్రాశాడు. "ప్రతి ప్రవక్త ఇచ్చిన సందేశం ఏమిటంటే, మానవజాతి వాస్తవానికి ఒకే  ప్రజలు మరియు ఒకే సమాజం, ఒకే దేవుడు, వారంత కలసి ఒకే  దేవుని ఆరాధించాలి  మరియు ఒక కుటుంబ సభ్యులుగా జీవించాలి.”

గాంధేయ లౌకికవాదం (Gandhian secularism)

.

ఆజాద్ ఇస్లామిక్ హ్యూమనిజం సమర్ధకుడు.  ఆజాద్ "లౌకికవాదాన్ని" ఇలా నిర్వచించాడు: “మతం ఆధ్యాత్మికత, ప్రజా రంగాలలో లేకపోవడం కాదు, అన్ని మతాలకు సమాన గౌరవం ఉండటం”.

ఆజాద్ ముస్లింలు, హిందువులు, బౌద్ధులు, సిక్కులు, పార్సీలు మరియు క్రైస్తవులు  ఒకరికొకరు అవగాహన, సహనం మరియు పరస్పర గౌరవం యొక్క జ్ఞానోదయ వాతావరణంలో కలిసి జీవించాలని అన్నారు. అది మహాత్మా గాంధీ కల. గాంధీ వలే గఫార్ ఖాన్ మరియు మౌలానా ఆజాద్ లౌకిక ప్రజా రంగం అన్ని మతపరమైన మైనారిటీల రాజ్యాంగ హక్కులను సమర్థించగలదని అన్నారు.

ఖాన్ అబ్దుల్ గఫార్ ఖాన్ మరియు మౌలానా ఆజాద్ వంటి ముస్లిం గాంధీల మనస్సులో, లౌకిక ప్రజా రంగం అంటే మతాన్ని జీవితంలోని రాజకీయ, ఆర్థిక, సాంస్కృతిక మరియు సామాజిక అంశాల నుండి వేరుచేయడం మరియు  మతం పూర్తిగా వ్యక్తిగత విషయంగా పరిగణించబడుటం. ఇది మతం నుండి రాజ్యాన్ని విడదీయును. ఇది అన్ని మతాల పట్ల పూర్తి స్వేచ్ఛ మరియు గౌరవం మరియు అన్ని మతాల వారికి సమాన అవకాశాలను సూచిస్తుంది.

ఇది గాంధీజీ  కల మరియు ముస్లిం గాంధీల కల. మతం "ఇతరo" మరియు "అమానవీయo" కానప్పుడు ఈ కల సాకారం అవుతుంది. ఇది భారత రాజ్యాంగంలో నిక్షిప్తం చేసిన కల. ఖాన్  అబ్దుల్ గఫార్ ఖాన్ మరియు మౌలానా ఆజాద్లను అనుసరించడం    అంటే ఆత్మ పరిశీలన మరియు స్వీయ విమర్శలకు గాంధేయ ఆహ్వానాన్ని అంగీకరించడం.