కులం అనేది ఒక బ్రాహ్మణ వ్యాధి, ఇది హిందూ సమాజాన్ని మాత్రమే కాకుండా మొత్తం దక్షిణాసియా ఈ సామాజిక దురాచారానికి గురవుతుంది. ప్రాంతీయ మరియు సాంస్కృతిక వైవిధ్యాలు ఉన్నప్పటికీ, ఈ ప్రాంతంలోని అన్ని మత వర్గాలలో కులం ఒక సాధారణ లక్షణం, మరియు జ్ఞానం, అధికారం, ఆస్తి, వనరులు, లైంగికత మరియు గౌరవం, పంపిణీ మరియు నియంత్రణలో ఇది కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది.
భారతీయ ముస్లింలు మూడు ప్రధాన తరగతులుగా మరియు వందలాది బిరాదారీలుగా
విభజించబడ్డారు. సోపానక్రమంలో అగ్రస్థానంలో ఉన్న 'అష్రఫ్'
ముస్లింలు
తమ మూలాన్ని పశ్చిమ లేదా మధ్య ఆసియాకు చెందినవారు గా (ఉదాహరణకు సయ్యద్,
షేక్, మొఘల్, పఠాన్,
మొదలైనవారు
లేదా రంగాడ్ లేదా ముస్లిం రాజ్పుత్, టాగా లేదా త్యాగి ముస్లింలు వంటి స్థానిక ఉన్నత కులాల నుండి మతమార్పిడి పొందిన వారు , గార్హే లేదా గౌర్ ముస్లింలు మొదలైన వారు ) చెప్పుకొంటారు.వీరిలో సయ్యద్
బిరాదారి అత్యంత గౌరవనీయులు మరియు వారి
స్థితి హిందూమతంలోని బ్రాహ్మణులకు దాదాపుగా సమానంగా ఉంటుంది.
ముస్లింలలోని అష్రఫ్ ఆధిపత్యానికి వ్యతిరేకంగా ఉద్యమాలను 'అట్టడుగు' వారు - అజ్లాఫ్ (వెనుకబడిన ముస్లింలు)
మరియు అర్జల్ (దళిత ముస్లింలు) - కనీసం 20వ శతాబ్దం ప్రారంభం నుండి నాయకత్వం
వహించారు.
ముస్లింలలో కులం మరియు ప్రాతినిధ్యం:
భారతదేశంలోని మొత్తం ముస్లిం జనాభాలో సవర్ణ/ఉన్నత ముస్లింలు 15 శాతం ఉన్నారు, మిగిలిన వారిలో వెనుకబడిన, దళిత మరియు గిరిజన ముస్లింలు ఉన్నారు. 1990వ దశకం లో అనేక సామాజిక ఉద్యమాల పెరుగుదల కనిపించింది, ఇది ముస్లిం సమాజంలో కులతత్వాన్ని నిర్మూలించడానికి కొత్త దిశను అందించింది
- అనేక సంస్థలు ముందుండి నడిపించాయి. వీటిలో డాక్టర్ ఎజాజ్ అలీ యొక్క ఆల్ ఇండియా
బ్యాక్వర్డ్ ముస్లిం మోర్చా మరియు ఆల్ ఇండియా పస్మాంద ముస్లింలు మహాజ్ బీహార్
నుండి అలీ అన్వర్ మరియు మహారాష్ట్ర నుండి షబ్బీర్ అన్సారీ యొక్క ఆల్ ఇండియా
ముస్లిం OBC ఆర్గనైజేషన్ ముఖైమైనవి.
రెండు పుస్తకాలు - అలీ అన్వర్ యొక్క మసావత్ కి జంగ్ (2001) మరియు మసూద్ ఆలం ఫలాహీ యొక్క హిందుస్థాన్ మే జాత్ పత్ ఔర్ ముసల్మాన్ (2007) - ముస్లిం సమాజంలో ప్రబలంగా ఉన్న కుల-ఆధారిత వివక్షను బహిర్గతం చేయడంలో
ప్రత్యేకంగా కీలక పాత్ర పోషించాయి. ఇస్లామిక్ సంస్థలలో (జమాత్-ఎ-ఉలేమా-ఎ-హింద్, జమాత్-ఇ-ఇస్లామీ, ఆల్ ఇండియా ముస్లిం పర్సనల్ లా బోర్డ్, ఇదార్-ఎ-షరియా మరియు మైనారిటీల కోసం ప్రభుత్వం నిర్వహించే సంస్థలు (అలీఘర్
ముస్లిం విశ్వవిద్యాలయం, జామియా మిలియా ఇస్లామియా, మౌలానా ఆజాద్ ఎడ్యుకేషనల్ ఫౌండేషన్,
ఉర్దూ
అకాడమీ మొదలైనవి) మొదలైన వాటిలో అష్రఫ్ ముస్లింలు అధిక ప్రాతినిధ్యం మరియు ఆధిపత్యం
చెలాయించారు వహించారు.
ముస్లిం సమాజంలో ఆచరిస్తున్న కుల ఆధారిత వివక్ష యొక్క అనేక దశలు మరియు
రూపాలను కూడా ఈ పుస్తకాలు వివరిస్తాయి - కుల ఆధారిత ఎండోగామి మరియు సామాజిక
దూరాన్ని పాటించడం, అధీన కుల ముస్లింలను ఎగతాళి చేయడం లేదా
అవహేళన చేయడం, ప్రత్యేక శ్మశాన వాటికల ఉనికి, అభ్యాసం. కొన్ని ప్రాంతాలలో నమాజ్ ప్రార్థనల సమయంలో దిగువన ఉన్న ముస్లింలను
వెనుక వరుసలలో నిలబడమని బలవంతం చేయడం మరియు దళిత ముస్లింలపై అంటరానితనాన్ని
ఆచరించడం మొదలగునవి..
వెనుకబడిన, దళిత మరియు గిరిజన ముస్లిం సంఘాలు -
కుంజ్రే (రైన్), జులాహే (అన్సారీ), ధునియా (మన్సూరి), కసాయి (ఖురేషి), ఫకీర్ (అల్వీ), హజ్జం ( సల్మానీ), మెహతార్ (హలాల్ఖోర్), గ్వాలా (ఘోసి), ధోబీ (హవారీ), లోహర్-బదాయి (సైఫీ), మణిహార్ (సిద్ధిఖీ), దర్జీ (ఇద్రిసి), వంగుజ్జర్ తదితరులు — ఇప్పుడు 'పస్మాంద'
(వెనుకబడిన వారు) గుర్తింపుతో ఉద్యమాలు నిర్వహిస్తున్నారు.
:.
పస్మాండ ఉద్యమం మతపరమైన గుర్తింపుకు బదులుగా సామాజిక గుర్తింపును నొక్కి
చెబుతుంది. పస్మాంద ఉద్యమం యొక్క నినాదం - దళిత్-పిచ్డా ఏక్ సమాన్, హిందూ హో యా ముసల్మాన్ (దళితులు-వెనుకబడిన వారందరూ ఒకేలా ఉంటారు, వారు హిందూ లేదా ముస్లిం అయినా)- అన్ని మతాలకు చెందిన బహుజన వర్గాల ఐక్యతను
నొక్కి చెబుతుంది. బాబాసాహెబ్ భీమ్ రావ్ అంబేద్కర్ ఉద్బోధించిన దానిని అనుసరించి, పస్మాండ ఉద్యమం ఇకపై ఏ రక్షకుని కోసం ఎదురుచూడదు, బదులుగా ప్రజాస్వామ్య ప్రక్రియలలో పెరిగిన ప్రాతినిధ్యం మరియు భాగస్వామ్యం
ద్వారా దాని కష్టాలకు పరిష్కారాలను కనుగొనడానికి ప్రయత్నిస్తోంది.
భారత రాజకీయాలు మరియు తప్పిపోయిన 85% పస్మందాస్:
2019 లోక్సభ ఎన్నికల్లో పస్మాంద ముస్లింల
ప్రాతినిధ్యంపై ప్రశ్నలు తలెత్తుతున్నాయి. ఒక విశ్లేషణ ప్రకారం, మొదటి నుండి పద్నాలుగో లోక్సభ వరకు ఎన్నికైన 7,500 మంది ప్రతినిధులలో 400 మంది ముస్లింలు - వీరిలో 340 మంది అష్రఫ్ (ఉన్నత కుల) వర్గానికి చెందిన వారు. పద్నాలుగు లోక్సభల్లో
పస్మంద నేపథ్యం నుండి 60 మంది ముస్లింలు మాత్రమే ఎన్నికయ్యారు.
2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం, భారతదేశ జనాభాలో ముస్లింలు దాదాపు 14.2 శాతం ఉన్నారు. అంటే దేశ జనాభాలో అష్రాఫ్ల
వాటా 2.1 శాతం. కానీ లోక్సభలో వారి ప్రాతినిధ్యం
దాదాపు 4.5 శాతం. మరోవైపు, జనాభాలో పస్మందాస్ వాటా దాదాపు 11.4 శాతం ఉంది మరియు ఇప్పటికీ వారు
పార్లమెంటులో కేవలం 0.8 శాతం ప్రాతినిధ్యం కలిగి ఉన్నారు.
17వ లోక్సభలో కూడా ఇదే పరిస్థితి ఉంటుందని
తెలుస్తోంది. ఉదాహరణకు, బీహార్లోని ఏడుగురి మహాఘట్బంధన్
ముస్లిం అభ్యర్థులలో ఒకరు మాత్రమే పస్మాంద మరియు BJP
నేతృత్వంలోని
NDA అభ్యర్థులిద్దరూ అష్రాఫ్. బీహార్లో,
అష్రఫ్
కమ్యూనిటీ జనాభా రాష్ట్ర మొత్తం జనాభాలో 4 శాతానికి మించలేదు, అయినప్పటికీ మహాఘట్బంధన్ అభ్యర్థులలో వారికి 15 శాతం ప్రాతినిధ్యం లభించింది. ఉత్తరప్రదేశ్లో కాంగ్రెస్ తరపున బరిలోకి
దిగిన తొమ్మిది మంది ముస్లిం అభ్యర్థుల్లో ఒకరు మాత్రమే పస్మంద. బహుజన్ సమాజ్
పార్టీ ఆరుగురు ముస్లింలలో ఇద్దరు పస్మాంద అభ్యర్థులను నిలబెట్టింది మరియు ఒక
పస్మాంద సమాజ్ వాదీ పార్టీ టిక్కెట్పై (నలుగురు ముస్లింలలో) పోరాడుతున్నారు.
బీజేపీలో పసమాండ ముస్లిములకు స్థానం లేనట్లు కనిపిస్తున్నది . లౌకిక, సామాజిక న్యాయ రాజకీయాల నేతలు పసిమండ ముస్లింలను నిరాశపరిచాయి.
ముస్లింలలో కుల ఆధారిత వివక్షపై అంబేద్కర్,
లోహియా, కాన్షీరామ్:
మాన్యవార్ కాన్షీరామ్ ఒకసారి భారతీయ ముస్లింలతో కలిసి పనిచేసిన అనుభవాన్ని
ఇలా చెప్పాడు: “ముస్లింలను వారి నాయకత్వం ద్వారా
సంప్రదించడం మంచిదని నేను అనుకున్నాను. దాదాపు 50 మంది ముస్లిం నాయకులను కలిసిన తర్వాత
వారి బ్రాహ్మణత్వాన్ని చూసి నేను ఆశ్చర్యపోయాను. ఇస్లాం మనకు సమానత్వం మరియు
అన్యాయానికి వ్యతిరేకంగా పోరాడాలని బోధిస్తుంది,
అయితే
ముస్లింలలో నాయకత్వం సయ్యద్లు, షేక్లు, మొఘలులు మరియు పఠాన్లు వంటి ఉన్నత కులాల
ఆధిపత్యం ఉంది. వారికి అన్సారీలు, ధునియాలు, ఖురేషీలు ఎదగడం ఇష్టం లేదు... నేను హిందూ
SC కమ్యూనిటీల నుండి [పస్మాండ ముస్లింలు] మతం మారిన ముస్లింలకు మాత్రమే నాయకత్వం వహించాలని నిర్ణయించుకున్నాను” (సత్నామ్ సింగ్, కాన్షీరామ్ కి నెక్ కమై జిస్నే సోతీ
క్వామ్ జగై, సమ్యక్ ప్రకాశన్, న్యూఢిల్లీ, 2007, పేజి 132).
అంబేద్కర్ మరియు రామ్ మనోహర్ లోహియా కూడా
ముస్లిం సమాజంలోని కులతత్వాన్ని నిర్ద్వంద్వంగా అంగీకరించారు.
డాక్టర్ అంబేద్కర్ ఇలా అభిప్రాయపడ్డారు: “కుల వ్యవస్థను తీసుకోండి. ఇస్లాం
సోదరభావం గురించి మాట్లాడుతుంది. ఇస్లాం బానిసత్వం మరియు కులం నుండి విముక్తి
పొందాలని అంటుంది. బానిసత్వం ఇప్పుడు
చట్టం ద్వారా రద్దు చేయబడింది…కానీ బానిసత్వం పోయి, ముసల్మాన్లలో కులం మిగిలిపోయింది…
అందువల్ల
భారతదేశంలోని ముస్లిం సమాజం కూడా సామాజిక
దురాచారాల వల్లనే బాధపడుతుందనడంలో సందేహం లేదు.
1901 జనాభా లెక్కల నివేదిక ఆధారంగా, డాక్టర్ అంబేద్కర్ దళిత ముస్లింల గురించి ఇలా పేర్కొన్నాడు: "వారితో
మరే ఇతర మహమ్మదీయులు సహవాసం చేయరు మరియు వారు మసీదులోకి ప్రవేశించడం లేదా బహిరంగ
శ్మశానవాటికను ఉపయోగించడం నిషేధించబడ్డారు".
డాక్టర్ అంబేద్కర్ ఇలా భావించారు: హిందువులలో
కులాన్ని ఎదుర్కోవడానికి ప్రారంభించిన సాంఘిక సంస్కరణ ఉద్యమాలకు భిన్నంగా,: “ముస్లింలు కుల వివక్షత తొలగింపు కోసం
ఉద్యమించరు. నిజానికి, వారు తమ ప్రస్తుత పద్ధతుల్లో ఏదైనా
మార్పును వ్యతిరేకిస్తారు” (డాక్టర్ బి. ఆర్. అంబేద్కర్, పాకిస్తాన్ లేదా భారత విభజన,
కల్పజ్
పబ్లికేషన్స్, ఢిల్లీ,
1945, పేజీలు. 218-223).
రామ్
మనోహర్ లోహియా ఇలా సూచిస్తున్నారు: “దేశంలోని నిజంగా అణగారిన మైనారిటీలు, హిందువులు
మరియు ముస్లింలలోని సంఖ్యాపరంగా వెనుకబడిన కులాల ప్రయోజనాలను ప్రోత్సహించడానికి
భారతదేశ రాజకీయ నాయకులు ఇంతవరకు పట్టించుకోలేదు. వారు మైనారిటీలు అనే ముసుగులో పార్సీలు, క్రైస్తవులు, ముస్లింలలోని
ఉన్నత కులాలు మరియు హిందువులు వంటి బలవంతులకు సేవ చేసారు” (డాక్టర్
రామ్ మనోహర్ లోహియా, భారత విభజన యొక్క దోషులు, B. R. పబ్లిషింగ్
కార్పొరేషన్, 2000 , ఢిల్లీ,
పేజి 47).
అంబేద్కర్, లోహియా, కాన్షీరామ్లను ఆరాధించే పార్టీలు పస్మాండ ముస్లింలకు ప్రాతినిథ్యం కల్పించే విషయంలో ఎందుకు వెనకడుగు వేస్తున్నాయనేది ఇప్పుడు కీలకమైన ప్రశ్న.
పస్మాండ ముస్లింలు ఎన్నికల్లో పోటీ చేసేందుకు
ప్రయత్నించినప్పుడల్లా, అష్రఫ్ ముస్లింలు వారిని ధునియా, జులాహా, కలాల్, కుంజ్రా లేదా కసాయి అని దూషిస్తారు. వారి
ఓటమికి అన్ని ప్రయత్నాలు చేస్తారు. మరోవైపు, అష్రఫ్ అభ్యర్థిని నిలబెట్టినప్పుడల్లా, అతనికి ఓటు వేయడం మరియు అతని విజయాన్ని
నిర్ధారించడం ఇస్లామిక్ బాధ్యత మరియు ధర్మం అని చెబుతారు.
ఇప్పుడు, పస్మాండ ఉద్యమం ఇస్లాంలో సయ్యదిజంపై "85 శాతం వర్సెస్ 15 శాతం" నినాదంతో పోరాటాన్ని
ప్రారంభించింది. పస్మండ కమ్యూనిటీ ఇప్పుడు సవాబ్ (ధర్మం/భక్తి)కి బదులుగా హక్కుల
రాజకీయాల గురించి, దువా (ప్రార్థన)కి బదులుగా దావా
(ఔషధం/ఆరోగ్య సంరక్షణ) గురించి మాట్లాడుతోంది.
అట్టడుగు వర్గాల రాజకీయాలు మొత్తం వ్యవస్థను మారుస్తుంది.
1990వ దశకంలో, BSP మొదటి మహిళా దళిత ముఖ్యమంత్రిని
ఇచ్చింది, ఇది అన్ని అంచనాలు మరియు సమీకరణాలను
తారుమారు చేసింది. పస్మాండ ఉద్యమం ఇప్పుడు OBC-దళితుల మధ్య మతపరమైన ఐక్యతను పెంపొందించడానికి మరియు బహుజనవాద
భావనలను విస్తరించడానికి ప్రయత్నిస్తోంది. పస్మండ సంఘం ఇప్పుడు సామాజిక న్యాయం
యొక్క వృత్తాన్ని పూర్తి చేయడానికి అవిశ్రాంతంగా కృషి చేస్తోంది.
మూలం:ది
ప్రింట్ సౌజన్యం తో
-రచయిత ఖాలిద్ అనీష్ అన్సారి (Khalid
Anis Ansari)సోషియాలజీ సీనియర్ అసిస్టెంట్ ప్రొఫెసర్, గ్లోకల్
లా స్కూల్, గ్లోకల్ యూనివర్సిటీ. అతను డాక్టర్ అంబేద్కర్
సెంటర్ ఫర్ ఎక్స్క్లూజన్ స్టడీస్ అండ్ ట్రాన్స్ఫర్మేటివ్ యాక్షన్ డైరెక్టర్
కూడా.