ఇ. మొయిదు మౌలవి E. Moidu Moulavi(1886-1995)

 

ప్రముఖ ఇస్లామిక్ పండితుడు, సలాఫీ ఉద్యమ సంస్కర్త, మలబార్ ప్రాంత  పండితుడు మరియు విద్యావేత్త అయిన E. మొయిదు మౌలావి E. Moidu Moulavi  (1886-1995) భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (INC) నాయకుడు. ఇతను పొన్నానిలోని మారంచెరిలో జన్మించారు. అతను కేరళలోని ఇస్లాహి Islahi ఉద్యమానికి మద్దతుదారుడు మరియు కె. ఎం. మౌలవి, సయ్యద్ సనావుల్లా శక్తి తంగల్, మహ్మద్ అబ్దుల్ రహీమాన్ మరియు కె. ఎం. సీతి సాహిబ్ [3] వంటి నాయకులతో కలసి పనిచేసారు.

 

ఇ. మొయిదు మౌలవి 1886 లో మలయంకులాతేల్ మరక్కర్ ముస్లియార్ మారంచెరి కుటుంబంలో జన్మించారు. కోడెన్చేరి దార్స్ మత సెమినరీలో ప్రాథమిక విద్యను పొందాడు, తరువాత చలిలకత్ కున్హమ్మద్ హాజీ ఆధ్వర్యంలో వజక్కాడ్ దారుల్ ఉలూమ్ అరబిక్ కళాశాలలో చదువు పూర్తి చేశాడు. విద్యను పూర్తిచేసిన తరువాత అతను 1919 లో భారత జాతీయ ఉద్యమంలో చేరాడు. మొహమ్మద్ అబ్దుల్ రహీమాన్‌ను భారత స్వాతంత్ర్య ఉద్యమంలోకి ఆకర్షించడంలో ఆయన ముఖ్యపాత్ర పోషించారు. మాపిలా సమాజంలో సామాజిక సంస్కరణల కోసం మరియు భారత జాతీయ ఉద్యమంలో వారి భాగస్వామ్యాన్ని ఆకర్షించడానికి ఏర్పడిన మజ్లిసుల్ ఉలేమా అనే సంస్థ వ్యవస్థాపక కార్యదర్శి. 1921 నాటి ఖిలాఫత్ ఉద్యమంలో మౌలవి అరెస్టు చేయబడ్డాడు మరియు కఠినమైన జైలు శిక్ష అనుభవించాడు.

 

పయ్యన్నూర్ ఉప్పు సత్యాగ్రహ పోరాటంలో పాల్గొన్నందుకు 1930 లో మరో9 నెలలు జైలు శిక్ష అనుభవించాల్సి వచ్చింది. క్విట్ ఇండియా ఉద్యమంలో పాల్గొన్నందుకు అతనికి 3 సంవత్సరాల జైలు శిక్ష విధించబడింది. భారతదేశంలో కాంగ్రెస్ పార్టీ అధికారంలోకి వచ్చిన తరువాత అతను 1947 లో విడుదలయ్యాడు.

 

మొయిదు మౌలవి K.P.C.C వర్కింగ్ కమిటీ సభ్యుడు, AICC సభ్యుడిగా పనిచేశారు. అతను 1938 లో అండతోడ్ ఫర్కా నుండి మలబార్ జిల్లా బోర్డుకి ఎన్నికయ్యాడు. అతను కోజికోడ్ మునిసిపాలిటీలో సభ్యుడు కూడా. ఇండిపెండెంట్ ఇండియాలో, అతను పార్లమెంటు సభ్యత్వానికి నామినేట్ అయ్యాడు, కాని ముస్లిం సమాజంలో విద్య మరియు సామాజిక సంస్కరణలపై దృష్టి పెట్టాలని  ఆ ప్రతిపాదనను తిరస్కరించాడు.

 

E-మొయిదు మౌలవి, మొహమ్మద్ అబ్దుల్ రహీమన్‌తో కలిసి 1929-1939లో కాలికట్ నుండి అల్-అమీన్ వార్తాపత్రికను ప్రారంభించారు. తరువాత దీనిని బ్రిటిష్ అధికారులు మూసివేశారు.

 

1985 జనవరిలో అలహాబాద్‌లో నిర్వహించిన భారత స్వాతంత్ర్య సమరయోధుల సమావేశంలో ఆయనను ప్రత్యేకంగా సత్కరించారు మరియు ప్రారంభోత్సవంలో జెండాను ఎగురవేసిన వ్యక్తి ఆయన. అతను చాలా పరిజ్ఞానం ఉన్న వ్యక్తి మరియు అతనికి ఆరు భాషలలో లోతైన జ్ఞానం ఉంది. అతను ఆత్మకథతో సహా అనేక పుస్తకాల రచయిత కూడా.

E, మొయిదు మౌలవి,  మొహమ్మద్ అబ్దుల్ రహీమాన్ యొక్క జాతీయవాద సంప్రదాయాలను కొనసాగించాడు. స్వాతంత్ర్య ఉద్యమంలో ఆయన పాల్గొనడం చాలా మంది తరువాత కాంగ్రెస్ పార్టీ నాయకులకు ప్రేరణగా నిలిచింది.

అతని ఆత్మకథ 1981 లో మౌలవియుడ్ ఆత్మకథగా ప్రచురించబడింది. అతను తన సన్నిహితుడైన మొహమ్మద్ అబ్దుల్ రహీమాన్ యొక్క జీవిత చరిత్రను ఎంటె కుత్తుకరన్ (నా స్నేహితుడు) పేరుతో రాశాడు

అతను 1995లో, 109 సంవత్సరాల వయస్సులో మరణించాడు. అతని జ్ఞాపకార్థం కోజికోడ్ వద్ద ఒక స్మారక చిహ్నం నిర్మించబడింది. స్మారక చిహ్నంలో భాగంగా జాతీయ మ్యూజియం కూడా ఏర్పాటు చేయబడింది.

 అతని కుమారుడు M రషీద్, జర్నలిస్ట్ మరియు రచయిత.

దక్షిణ భారతదేశంలో తొలి స్వాతంత్ర్య పోరాట మ్యూజియం మొయిడు మౌలవి స్మారక మ్యూజియంలో ఏర్పాటు చేయబడినది. స్మారక చిహ్నం స్వాతంత్య్ర సమరయోధులు  కలిసే కేంద్రంగా ఉంటుంది.