అబూ ముహమ్మద్ అల్-హసన్ అల్-హమ్దానీ. 893-945 Abu Muhammad al-Hasan al-Hamdani893-945

 

అబూ ముహమ్మద్ అల్-హసన్ ఇబ్న్ అహ్మద్ ఇబ్న్ యాకుబ్ అల్-హమ్దానీ (893-945 AD; అరబిక్: أبو محمد الحسن أحمد يعقوب الهمداني) ఒక అరబ్ ముస్లిం భూగోళ శాస్త్రవేత్త, రసాయన శాస్త్రవేత్త, కవి, వ్యాకరణవేత్త, చరిత్రకారుడు,  ఖగోళ శాస్త్రవేత్త మరియు ఫిలోలజిస్ట్. అల్-హమ్దానీ పశ్చిమ 'అమ్రాన్, యెమెన్ కు చెందిన బాను హమ్దాన్ తెగ వాసి. అల్-హమ్దానీ అబ్బాసిడ్ కాలిఫేట్ యొక్క చివరి కాలంలో ఇస్లామిక్ స్వర్ణ యుగ ఉత్తమ పండితులలో ఒకడు.

 అల్-హమ్దానీ జీవిత చరిత్ర వివరాలు చాలా తక్కువగా లబిస్తున్నాయి. అల్-హమ్దానీ వ్యాకరణవేత్తగా ఎంతో పేరు పొందాడు, చాలా కవితలు రాశాడు, ఖగోళ పట్టికలను సంకలనం చేశాడు మరియు అరేబియా యొక్క ప్రాచీన చరిత్ర మరియు భౌగోళిక అధ్యయనం కోసం తన జీవితంలో ఎక్కువ భాగం అంకితం చేసినట్లు చెబుతారు.

అల్-హమ్దానీ పుట్టకముందే అతని కుటుంబం అల్-మరాషి (المراشي) లో నివసించింది. అక్కడినుండి వారు సనా (صنعاء) కు వెళ్లారు, అక్కడ 893 వ సంవత్సరంలో అల్-హమ్దానీ జన్మించారు. అతని తండ్రి ఒక ప్రయాణికుడు మరియు కుఫా, బాగ్దాద్, బాస్రా, ఒమన్ మరియు ఈజిప్టులను సందర్శించారు. చిన్నతనం లోనే అల్-హమ్దానీ మక్కాకు బయలుదేరాడు, అక్కడ అతను ఆరు సంవత్సరాలకు పైగా ఉండి చదువుకున్నాడు, తరువాత అతను సాద్ Sa'dah (صعدة) కు బయలుదేరాడు. అక్కడ అతను ఖావ్లాన్ Khawlaan (خولان) పై సమాచారాన్ని సేకరించాడు.

తరువాత, అల్-హమ్దానీ తిరిగి సనాకు వెళ్లి హిమ్యార్ (حمْير) ఉన్న భూమిపై ఆసక్తి కనబరిచాడు, కాని అతని రాజకీయ అభిప్రాయాల కారణంగా రెండేళ్లపాటు జైలు శిక్ష అనుభవించాడు. జైలు నుండి విడుదలైన తరువాత, అతను తన సొంత తెగ రక్షణలో జీవించడానికి రాయ్దాRaydah (ريدة) కి వెళ్ళాడు. అతను అక్కడ ఉన్నప్పుడు తన పుస్తకాలను చాలావరకు సంకలనం చేశాడు మరియు 945 లో మరణించే వరకు అక్కడే ఉన్నాడు.

 అల్-హమ్దానీ-ప్రధాన రచనలు:

·       అల్-హమ్దానీ అరేబియా ద్వీపకల్పం (సిఫాట్ జాజిరత్ ఉల్-అరబ్) Geography of the Arabian Peninsula (Sifat Jazirat ul-Arab)  అనే భౌగోళిక గ్రంధం రచిoనాడు.

·       అల్-హమ్దానీ యొక్క మరొక గొప్ప రచన పది వాల్యూమూల  ఇక్లిల్ (డయాడమ్) Iklil (the Diadem)- ఇది హిమ్యారీయుల వంశవృక్షాలు మరియు వారి రాజులు చేసిన యుద్ధాల genealogies of the Himyarites and the wars waged by their kings. గురించి వివరిస్తుంది.

 

ఇతర రచనలు:

  

·       అల్-జవరాతయన్ అల్-కటాకటైన్ al-Jawharatayn al-ʻatīqatayn - ఆ సమయంలో తెలిసిన లోహాలను వాటి భౌతిక మరియు రసాయన లక్షణాలతో పాటు చికిత్స మరియు ప్రాసెసింగ్ (బంగారం, వెండి మరియు ఉక్కు వంటివి) వివరించే పుస్తకం. అయస్కాంత క్షేత్ర ప్రవర్తనకు సమానమైన విధంగా భూమి యొక్క గురుత్వాకర్షణను వివరించిన తొలి అరబ్బులలో అతను కూడా ఒకడు.

 

·       సిఫాట్ జాజిరత్ ఉల్-అరబ్ (صفة جزيرة العرب), 'అరేబియా ద్వీపకల్పం యొక్క భౌగోళికం Sifat Jazirat ul-Arab (صفة جزيرة العرب), 'Geography/Character of the Arabian Peninsula'

 

·       కితాబ్ అల్-ఇక్లాల్ మిన్ అఖ్బర్ అల్-యమన్ వా-అన్సాబ్ ఇమియార్ (الإكليل من اليمن); అల్-యెమెన్ యొక్క ఖాతాల నుండి కిరీటాలు మరియు ఇమియార్ యొక్క వంశావళి. Kitāb al-Iklīl min akhbār al-Yaman wa-ansāb Ḥimyar (الإكليل من أخبار اليمن وأنساب حمير); Crowns from the Accounts of al-Yemen and the genealogies of Ḥimyar. al-Iklīl  అల్-ఇక్లాల్ పది వాల్యూమ్లను కలిగి ఉంటుంది. కాని ఇప్పుడు నాలుగు వాల్యూమ్‌లు మాత్రమే లబ్యం.

 

·      హిస్టరీ ఆఫ్ సబా. History of Saba.

 

·       హిమ్యార్ మరియు నజ్రాన్ భాష Language of Himyar and Najran