ప్రకృతి వైపరీత్యాల సమయంలో ముస్లిం ఏమి చేయాలి What should a Muslim do during natural calamity

 

భూకంపాలు, వరదలు, తుఫానులు మరియు మహమ్మారి వంటి ప్రకృతి వైపరీత్యాలు అల్లాహ్ నుండి వచ్చిన పరీక్ష. అటువంటి విపత్తుల నుండి మనల్ని మనం రక్షించుకోవడానికి ఇస్లాం ఆధ్యాత్మిక మరియు ఆచరణాత్మక మార్గదర్శకత్వాన్ని అందిస్తుంది.

మానవులు ఎంత బలమైన మౌలిక సదుపాయాలు నిర్మించినా లేదా ఎన్ని జాగ్రత్తలు తీసుకున్నా, ప్రకృతి వైపరీత్యం అనివార్యం. ప్రకృతి విపత్తులు స్థానం, మతం లేదా ఇతర జనాభాతో సంబంధం లేకుండా ఎవరినైనా ఎప్పుడైనా తాకవచ్చు.

అల్లాహ్ నుండి పరీక్షగా ప్రకృతి వైపరీత్యాలు

అల్లాహ్ తన సేవకుల సహనం మరియు విశ్వాసాన్ని పరీక్షించడానికి వివిధ మార్గాల్లో పరీక్షిస్తాడు.

దివ్య ఖురాన్ ఇలా చెబుతోంది:

·       “మరియు మేము ఖచ్చితంగా భయం మరియు ఆకలి మరియు సంపద, జీవితాలు మరియు ఫలాల నష్టంతో మిమ్మల్ని పరీక్షిస్తాము, కానీ రోగికి శుభవార్త ఇస్తాము.” (సూరా అల్-బఖరా 2:155)

ప్రకృతి వైపరీత్య పరీక్షలు విశ్వాసులు తమ విశ్వాసాన్ని పెంచుకోవడానికి, క్షమాపణ కోరడానికి మరియు అల్లాహ్‌తో తమ సంబంధాన్ని బలోపేతం చేసుకోవడానికి ఒక అవకాశంగా పనిచేస్తాయి.

మానవ బలహీనత మరియు అల్లాహ్ శక్తి యొక్క జ్ఞాపకం

ప్రకృతి విపత్తులు ప్రజలు అల్లాహ్ పై ఆధారపడటాన్ని గుర్తు చేస్తాయి. శాస్త్ర సాంకేతిక రంగంలో పురోగతి ఉన్నప్పటికీ, మానవత్వం ప్రకృతిని పూర్తిగా నియంత్రించలేదు.

దివ్య ఖురాన్ ఇలా చెబుతోంది:

·       “ఆకాశం పైన ఉన్నవాడు భూమిని మింగనివ్వడని, అది అకస్మాత్తుగా ప్రకంపించడంచడం గురించి మీరు నిర్భయంగా ఉన్నారా? (సూరా అల్-ముల్క్ 67:16)

ఇటువంటి సంఘటనలు ప్రజలను నిర్లక్ష్యం నుండి మేల్కొలిపి, ఈ ప్రపంచం యొక్క తాత్కాలిక స్వభావాన్ని గుర్తు చేస్తాయి.

దుర్మార్గులకు శిక్ష: ప్రజలు అల్లాహ్ పట్ల అవిధేయత చూపిన ఫలితంగా కొన్ని విపత్తులు సంభవిస్తాయని ఇస్లాం బోధిస్తుంది. వారి పాపాల కారణంగా నాశనం చేయబడిన దేశాల ఉదాహరణలను చరిత్ర అందిస్తుంది:

·       నూహ్ ప్రజలు (నూహ్ ప్రజలు): అతని సందేశాన్ని తిరస్కరించిన వారిని ఒక భారీ వరద ముంచెత్తింది (సూరా అల్-కమర్ 54:11-12).

·       ఆద్ మరియు తమూద్ ప్రజలు: వారి అహంకారం కారణంగా తుఫానులు మరియు భూకంపాల ద్వారా నాశనం చేయబడ్డారు (సూరా అల్-హక్కా 69:6-8).

·       లూత్ (లూత్) ప్రజలు: వారి అనైతిక ప్రవర్తన కారణంగా రాళ్ల వర్షం వారిని నాశనం చేసింది (సూరా హుద్ 11:82-83).

అయితే, అన్ని విపత్తులు శిక్షలు కావు - కొన్ని పశ్చాత్తాపానికి హెచ్చరికలు లేదా జ్ఞాపికలు.

విశ్వాసులకు దయ మరియు బలిదానానికి మార్గాలు: విపత్తులలో మరణించే విశ్వాసులకు, ఇస్లాం వారిని అమరవీరులుగా (షుహాదా) పరిగణిస్తుంది మరియు పరలోకంలో వారికి ఉన్నత హోదాను ఇస్తుంది.

ప్రవక్త ముహమ్మద్ (స) ఇలా అన్నారు:

·       అమరవీరులు ఐదుగురు: ప్లేగుతో మరణించేవాడు, కడుపు వ్యాధితో మరణించేవాడు, మునిగిపోయేవాడు, శిథిలాల కింద మరణించేవాడు మరియు అల్లాహ్ మార్గంలో పోరాడుతూ మరణించేవాడు.” (సహీహ్ అల్-బుఖారీ 2829, సహీహ్ ముస్లిం 1914)

విపత్తులు ఎల్లప్పుడూ శిక్ష కాదు, నిజాయితీగల విశ్వాసులకు దయ యొక్క రూపంగా ఉంటాయి 

పశ్చాత్తాపం మరియు క్షమాపణ కోరడానికి పిలుపు; పాపాలకు పరిణామాలు ఉంటాయని ఇస్లాం బోధిస్తుంది మరియు విపత్తులు అల్లాహ్ క్షమాపణ కోరడానికి ఒక జ్ఞాపికగా పనిచేస్తాయి.

దివ్య ఖురాన్ ఇలా చెబుతోంది:

·       “మీకు ఏదైనా విపత్తు కలిగిస్తే, అది మీ చేజేతుల చేసుకొన్న  దాని ఫలితమే; కానీ ఆయన చాలా క్షమించును.” (సూరా అష్-షురా 42:30)

ప్రవక్త (స) క్రమం తప్పకుండా క్షమాపణ కోరడాన్ని (ఇస్తిగ్‌ఫర్) ప్రోత్సహించారు, ఎందుకంటే ఇది కష్టాలను తొలగిస్తుంది మరియు అల్లాహ్ దయను ఆకర్షిస్తుంది.

మానవజాతి ఆలోచించి మెరుగుపరచడానికి ఒక పాఠం. ప్రకృతి వైపరీత్యాలు తరచుగా పేదరికం మరియు పర్యావరణ విధ్వంసం వంటి సామాజిక అన్యాయాలను హైలైట్ చేస్తాయి 

ప్రకృతి వైపరీత్యాలు ప్రజలను ఇలా గుర్తు చేస్తాయి:

·       మరింత దాతృత్వం వహించండి మరియు అవసరంలో ఉన్నవారికి సహాయం చేయండి

అవినీతి మరియు అణచివేతను నివారించండి

·       పర్యావరణాన్ని రక్షించండి, ఇస్లాం భూమి యొక్క బాధ్యతాయుతమైన నిర్వహణను నొక్కి చెబుతుంది (సూరా అల్-అ'రాఫ్ 7:56)

·       క్షమాపణ కోరడం కష్టాలను తొలగిస్తుంది:“మరియు వారు క్షమాపణ కోరుతున్నప్పుడు అల్లాహ్ వారిని శిక్షించడు.” (సూరా అల్-అన్ఫాల్ 8:33)

·       ప్రవక్త(స) ఇలా అన్నారు: “ఆలస్యం లేకుండా దానం చేయండి, ఎందుకంటే అది విపత్తు మార్గంలో నిలుస్తుంది.” (తిర్మిది 589)

నిరుపేదలకు సహాయం చేయడం మరియు సహాయ చర్యలకు మద్దతు ఇవ్వడం అల్లాహ్ దయను ఆహ్వానిస్తుంది

ప్రకృతి వైపరీత్యాల నుండి తనను తాను రక్షించుకోవడానికి ఇస్లాం సమతుల్య విధానాన్ని బోధిస్తుంది - విశ్వాసం, దువా, ఆచరణాత్మక సంసిద్ధత, దాతృత్వం మరియు పశ్చాత్తాపం. ఈ చర్యలు తీసుకోవడం ద్వారా, ఒక ముస్లిం ప్రాపంచిక భద్రత మరియు దైవిక రక్షణ రెండింటినీ నిర్ధారించుకోవచ్చు.

భారతీయ ముస్లింలు ఎందుకు వేరుగా నివసిస్తున్నారు Why Indian Muslims live apart

 

 

 

భారతదేశ పట్టణ భౌగోళిక ముఖ్య లక్షణం ముస్లిం ఘెట్టో. దశాబ్దాలుగా, హింస కు గురిఅవుతున్న భారతీయ పట్టణ ముస్లిములు ఘెట్టోలలో నివసిస్తున్నారు.  ఇక్కడ  చెత్తతో నిండి దట్టంగా రద్దీగా ఉండే ఆవాసాలు, గుంతలు పడిన ఇరుకైన దారులు మరియు బహిరంగ మురుగునీటి కాలువలు మరియు పాఠశాలలు, ఆసుపత్రులు, మురుగునీటి పారుదల, నీరు మరియు విద్యుత్ సరఫరా వంటి ప్రజా సేవలు అల్పంగా, నామమాత్రంగా  ఉండును.  మతపరమైన అల్లర్లు, సామాజిక తరగతి, విద్య మరియు హోదాతో సంబంధం లేకుండా నగరాల్లో ముస్లింలలో  ఘెట్టోయిజేషన్‌కు దారితీశాయి

చాలా కాలంగా పట్టణ జీవనంలో సాధారణీకరించబడిన లక్షణంగా ఉంది. ముస్లింలు సాధారణంగా పట్టణ ప్రాంతాలలో పేద ప్రదేశాలలో నివసిస్తున్నారు.

శ్రామిక పేదలు మాత్రమే కాదు, ధనిక మరియు మధ్యతరగతి ముస్లింలు కూడా వేరు చేయబడిన ఘెట్టోలలో ఎందుకు నివసిస్తున్నారు?

చాలా మంది ముస్లింలు తమ మతం మరియు సాంస్కృతిక ఆచారాలను పంచుకునే వ్యక్తులతో మాత్రమే జీవించడానికి అలవాటుపడ్డారని కొందరు భావిస్తున్నారు. అనేక అధ్యయనాలు ముస్లింలు మిశ్రమ పొరుగు ప్రాంతాల నుండి మినహాయించబడ్డారు, బహిష్కరించబడ్డారు అని రుజువు చేసాయి. మత హింస దీనికి కారణం కావచ్చు. లేదా ముస్లిం గుర్తింపు ఉన్న వ్యక్తులకు ఇళ్లను విక్రయించడానికి లేదా అద్దెకు ఇవ్వడానికి ముస్లిమేతరులు తరచూ ఇష్టపడకపోవడం వల్ల కావచ్చు, అనేక రాష్ట్రాల్లో మినహాయింపు చట్టాలు మరియు ప్రభుత్వ విధానాలు exclusionary laws and state policies దీనికి మరింత సహాయపడింది.

ఆక్స్‌ఫర్డ్‌లో సమానత్వ చట్ట పండితుడు ఫైజాన్ అహ్మద్, "ముస్లింలు ఘెట్టోలో నివసించడానికి ఎంచుకోరు, బదులుగా 'ఘెట్టో' చారిత్రక బహిష్కరణ exclusion ఫలితంగా సృష్టించబడింది అని పేర్కొన్నాడు.

అహ్మదాబాద్, హైదరాబాద్ తరువాత ఢిల్లీలలో ముస్లింల విభజనsegregation of Muslims ఎక్కువగా ఉందని మానవ శాస్త్రవేత్త Anthropologist రాఫెల్ సుసేవిండ్ కనుగొన్నారు.

పట్టణ ప్రాంతాలలోని ‘ఘెట్టో'లలో  నివసించడం ముస్లింలకు భద్రత కోసం తప్పనిసరి అయింది". ముస్లిములు నివసించే  ప్రదేశాలు "సామూహిక సున్నితమైనవి" మరియు "సమస్యల మండలాలు" అనే కళంకాన్ని పొందాయి.

భారతదేశములో మత హింస యొక్క ప్రతి ఎపిసోడ్ ముస్లింలను ఘెట్టో యొక్క భద్రతను కోరుకునేలా చేస్తుంది. జస్టిస్ సచార్ నేతృత్వంలోని ముస్లింల పరిస్థితిని విచారించడానికి ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్ నియమించిన కమిటీ 2006 నాటి తన నివేదికలో "వారి భద్రత కోసం భయపడి, ముస్లింలు దేశవ్యాప్తంగా ఘెట్టోలలో నివసించడానికి ఎక్కువగా ఆశ్రయిస్తున్నారు. మతపరంగా సున్నితమైన పట్టణాలు మరియు నగరాల్లో ఇది మరింత స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది" అని పేర్కొంది.

మతపరమైన అల్లర్లలో ప్రాణాలతో బయటపడిన వారు నగరంలోని రద్దీగా ఉండే నివాసాలకు లేదా “సరైన మౌలిక సదుపాయాలు లేని నగరాల శివార్లకు” తరలివెళతారు, ఇవి “సరిపోని గృహాలు, పేలవమైన పారిశుధ్యం మరియు పరిశుభ్రమైన నీటికి పరిమిత ప్రాప్యత” కలిగి  విద్య మరియు అరుదైన ఆరోగ్య సంరక్షణ మరియు దెబ్బతిన్న జీవనోపాధిని మరింత దెబ్బతీస్తాయి.

ఆధునిక ముస్లిం ఘెట్టోల యొక్క ప్రముఖ లక్షణం ముస్లిం మధ్యతరగతి ఉనికి అని సారా అథర్ పేర్కొన్నారు. ఘెట్టోలు సాధారణంగా ఆర్థిక వైవిధ్యతను జాతి సజాతీయతతో combine economic heterogeneity with ethnic homogeneityమిళితం చేస్తాయి.

కొన్నిసార్లు భవిష్యత్తులో జరగబోయే హింస భయం ప్రజలను ఘెట్టోకు వెళ్లడానికి ప్రేరేపిస్తుంది. నగరాల్లోని మిశ్రమ పరిసరాల్లో గదులు మరియు అపార్ట్‌మెంట్‌లను అద్దెకు తీసుకోవడానికి ముస్లిములు చేసిన ప్రయత్నాలు ఎంత కష్టతరమైనవి, బాధాకరమైనవి, అవమానకరమైనవి మరియు తరచుగా విచారకరంగా ఉన్నాయో మనలో చాలా మందికి తెలుసు. . చాలా మంది పట్టణ ముస్లిం నివాసితులను ఘెట్టోలుగా సమూహపరచడానికి ఇది మరొక ప్రధాన కారణం.

న్యాయ పండితుడు మొహ్సిన్ ఆలం భట్ నేతృత్వంలోని హౌసింగ్ డిస్క్రిమినేషన్ ప్రాజెక్ట్ అనే అధ్యయనం గృహ వివక్షతను అధ్యయనం చేసింది. అధ్యయనం ప్రకారం "భారతదేశంలోని నగరాల్లో, పొరుగు ప్రాంతాలు neighbourhoods ముస్లింలు మరియు దళితులను దూరంగా ఉంచుతూనే ఉన్నాయి. గృహ యజమానులు మరియు సహకార గృహ సంఘాలు వారికి అపార్ట్‌మెంట్‌లను అద్దెకు ఇవ్వడానికి నిరాకరిస్తాయి. గృహనిర్మాణంలో వివక్షత చాలా సాధారణమైంది”.

ముస్లిం నివాసితులను మంచి ప్రజా సేవలు మరియు సామాజిక సమైక్యతను పొందకుండా  ఘెట్టోలలో నివసించమని బలవంతం చేయడం వినాశకరమైనది. "చారిత్రక కారణాల వల్ల మరియు పెరుగుతున్న అభద్రతా భావం కారణంగా కేంద్రీకృతమై ఉన్న ప్రాంతాలలో కలిసి నివసిస్తున్న ముస్లింలు మునిసిపల్ మరియు ప్రభుత్వ అధికారుల నిర్లక్ష్యంకు సులభంగా గురయ్యారు" అని సచార్ కమిటీ నివేదించింది. ఈ ప్రాంతంలో నీరు, పారిశుధ్యం, విద్యుత్, పాఠశాలలు, ప్రజారోగ్య సౌకర్యాలు, బ్యాంకింగ్ సౌకర్యాలు, అంగన్‌వాడీలు, రేషన్ దుకాణాలు, రోడ్లు మరియు రవాణా సౌకర్యాలు అన్నీ కొరతగా ఉన్నాయి".

ఫర్జానా అఫ్రిది ప్రకారం, “విభజన Segregation మత హింస సమయంలో మైనారిటీ వర్గాలను సులభంగా లక్ష్యంగా చేసుకోడమే కాకుండా, ప్రజా వస్తువులు మరియు సేవలను పొందడంపై బలమైన ప్రతికూల ప్రభావాలను చూపుతుంది.

సామ్ ఆషర్ (ఇంపీరియల్ కాలేజ్, లండన్), కృతార్థ్ ఝా (డెవలప్‌మెంట్ డేటా ల్యాబ్), అంజలి అదుకియా (చికాగో విశ్వవిద్యాలయం), పాల్ నోవోసాద్ (డార్ట్‌మౌత్ కాలేజ్) మరియు బ్రాండన్ టాన్ (అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి) రాసిన "భారతదేశంలో నివాస విభజన మరియు అసమాన స్థానిక ప్రజా సేవలకు అసమాన ప్రాప్యత Residential Segregation and Unequal Access to Local Public Services in India" అనే పత్రంలో ప్రజా సేవా కేటాయింపులో అసమానత క్రమబద్ధంగా ఉందని కనుగొంది..

భారతదేశంలోని ముస్లింలు మరియు దళితుల విషయంలో కూడా తిరస్కరణ denial ఒకేలా ఉందని అధ్యయనం వెల్లడించింది. పాఠశాలలు, ఆరోగ్య సేవలు, పైపు నీరు మరియు మురుగునీటి వంటి ప్రాథమిక సౌకర్యాల పరంగా భారతీయ నగరాల్లో దళితులు మరియు ముస్లింల పట్ల విభజన (segregation) పెరుగుతోందని తాజా అధ్యయనం కనుగొంది.

భారత పరిశోధన ప్రాజెక్ట్ ముస్లింలు లేదా దళితులు అధిక సంఖ్యలో ఉన్న పొరుగు ప్రాంతాలలో ప్రభుత్వం అందించే ప్రజా సేవలు తక్కువగా ఉన్నాయని కనుగొంది. మాధ్యమిక పాఠశాలలు, క్లినిక్‌లు మరియు ఆసుపత్రులు, విద్యుత్, నీరు మరియు మురుగునీటి పారుదలతో సహా దాదాపు ప్రతి సేవకు ఇదే పరిస్థితి. 100% ముస్లిం జనాభా ఉన్న ప్రాంతంలో పెరుగుతున్న పిల్లవాడు 0% ముస్లిం జనాభా ఉన్న ప్రాంతంలో పెరుగుతున్న పిల్లవాడి కంటే రెండు సంవత్సరాల తక్కువ విద్యను పొందుతున్నాడు..

సామాజిక సద్భావన మరియు అవగాహనకు కూడా విభజన Segregation ఒక పెద్ద అవరోధం. ఎడిటర్  కాషిఫ్-ఉల్-హుడా, ప్రకారం “హిందువులు మరియు ముస్లింలు వారి సమాజాలలో ఘెట్టోయిజ్ చేయబడుతున్నారని ఆందోళన చెందుతున్నారు. ఇది బహువచన భారతదేశ భవిష్యత్తుకు కలవరపెట్టే ధోరణి.”

విభిన్న వర్గాల ప్రజల మధ్య పరస్పర చర్య మరియు స్నేహా౦ బాగా తగ్గుతున్న పరిస్థితులలో  ముస్లింల "మానసిక ఘెట్టోయిజేషన్" గురించి సారా అథర్ ఉద్వేగభరితంగా రాశారు. “

మోహ్సిన్ ఆలం భట్ రాసిన బాధాకరమైన విచారంతో నేను ముగిస్తాను.. హిందూ-మెజారిటీ పొరుగు ప్రాంతాలలో అద్దె గృహాల నుండి భారతీయ ముస్లింలను క్రమబద్ధంగా బహిష్కరించడం ప్రతిరోజూ ముస్లింలకు "ఎవరికి చెందినది, ఎవరికి చెందనది of who belongs, and who does not”.అని గుర్తుచేస్తుందని విచారం వ్యక్తం చేస్తున్నారు.

ప్రతి విశ్వాసం, కులం మరియు గుర్తింపు ఉన్న ప్రజలకు సమాన హక్కులు కలిగిన దేశాన్ని నిర్మించాలని భారత రాజ్యాంగం ప్రతిజ్ఞ చేసింది. కానీ భారతీయులు తమ జీవితాలను గడిపే విధానాలలో - మెజారిటీ మతం మరియు ప్రత్యేక కులాల ప్రజలు,  మన పొరుగు ప్రాంతాలు, మన పాఠశాలలు మరియు మన జీవితాల నుండి దళితులు మరియు ముస్లింలను బహిష్కరిస్తున్న విధానాలలో - భారతీయ నగరాలు మరియు భారతీయ గ్రామాలు అధిక పక్షపాతంతో వేరు చేయబడిన వర్ణవివక్ష ఆవాసాలుగా apartheid habitats segregated ఉన్నాయి.

ఆధారం:20-2-25, ది స్క్రోల్ ,

వ్యాస రచయిత హర్ష్ మందర్, న్యాయం మరియు శాంతి కార్యకర్త మరియు రచయిత, ప్రేమ మరియు సంఘీభావంతో ద్వేషపూరిత హింసను ఎదుర్కోవడానికి ప్రజల ప్రచారమైన కార్వాన్ ఇ మొహబ్బత్‌కు నాయకత్వం వహిస్తున్నారు. హర్ష్ మందర్ FAU యూనివర్శిటీ ఆఫ్ ఎర్లాంజెన్-నురేమ్‌బెర్గ్ మరియు జర్మనీలోని హైడెల్‌బర్గ్ విశ్వవిద్యాలయం; వ్రిజే విశ్వవిద్యాలయం, ఆమ్‌స్టర్‌డామ్; మరియు IIM, అహ్మదాబాద్‌లలో బోధిస్తున్నారు.

 

తెలుగు సేత: సల్మాన్ హైదర్

 

పరమత సహనం కలిగిన రాజు ఛత్రపతి శివాజీ (1627-1680)

 

తన ముస్లిం సైనికులతో కలసి వెళ్తున్న ఛత్రపతి శివాజీ – చిత్రకారుడు మీర్ మహమ్మద్

పశ్చిమ భారత దేశం లో మరాఠా సామ్రాజ్యం స్థాపించి ఛత్రపతి శివాజీ రాజె భోస్లే గా పేరుగాంచిన శివాజీ భోస్లే 1627 లో పూణే జిల్లాలోని జున్నార్ పట్టణం దగ్గర గల శివనేరి కోటలో శహాజీ, జిజాబాయి పుణ్యదంపతులకు జన్మించినారు. శివాజీ పూర్వీకులు మొదటి నుంచి ముస్లింలతో మంచి సంబంధాలను కలిగి ఉండేవారు వారి పాలనలోని ప్రజలు  మరియు సైన్యం లోని ఆదిక సంఖ్యాకులు ముస్లింలు.

ఛత్రపతి శివాజీ  దక్కన్ పీఠభూమిలో ప్రముఖ యోధుడు మరియు రాజుగా ఖ్యాతి గాంచినారు. అనేక మంది భారతీయ చరిత్రకారులచే హిందూ అబిమాని,హిందూ సామ్రాజ్య స్థాపకునిగా, ముస్లిం వ్యతిరేకిగా చిత్రించబడిన శివాజీ మహారాజ్  వ్యక్తిత్వం,అనుసరించిన పాలన పద్దతులను, ఇతరమతాల పట్ల ఛత్రపతి శివాజీ అనుసరించిన విధానాలను  పరిశీలించిన శివాజీ లౌకిక వాది మరియు తన పరిపాలనలో సంపూర్ణ పరమతసహనం ను పాటించినట్లు అర్ధమవుతుంది.

ఛత్రపతి శివాజీ సైన్యంలో మూడొంతులు మంది ముస్లిములు మరియు ఎందరో ముస్లిములు ఉన్నత పదవులు నిర్వహించారు. శివాజీ తన సైన్యంలోని (నౌకా,ఫిరంగి దళం లో) ఉన్నత పదువులలో అనేక మంది ముస్లింలను నియమించినాడు. హైదర్ ఆలీ ఆయుధాల విభాగానికి, ఇబ్రహీం ఖాన్ నావికాదళానికి, సిద్ది ఇబ్రహీం మందుగుండు విభాగానికి అధ్యక్షులుగా బాధ్యతలు నిర్వహించారు.శివాజీకి సర్వ సైన్యాధ్యక్షులు దౌలత్‌ ఖాన్‌, సిద్ధిక్ అనే ఇద్దరు ముస్లింలు!శివాజీ అంగ రక్షకులలో అతిముఖ్యుడూ, అగ్రా లో  మొఘలుల చెర నుంచి శివాజీ తప్పించుకోటానికి సహాయపడిన వ్యక్తి మదానీ మేహతర్  కూడా ముస్లిమే మరియు ఛత్రపతి శివాజీ అంగరక్షకులు గా ముస్లింలు నియమించబడినారు. శివాజీ అంగరక్షకులుగా ఉన్న  27 మంది లో 13గురు ముస్లింలు. రుస్తోం-ఏ-జమాన్ శివాజీ ప్రధాన అంగరక్షకుడు

ఛత్రపతి శివాజీ  మొఘల్ చక్రవర్తి ఔరంగజేబ్ మరియు బీజాపూర్ సుల్తాన్ ఆదిల్ షా  కు వ్యతిరేకంగా పోరాడినారు.అంతా మాత్రాన శివాజీ మహారాజ్ ను  ముస్లిం వ్యతిరేకి అనలేము ఎందుకనగా ఔరంగజేబ్ సైన్యం లో అధిక భాగం హిందూ రాజపుత్రులు కలరు. అదిల్ షా సైన్యం లో అధిక శాతం దక్కన్ హిందువులు. ఔరంగజేబ్ మరియు అదిల్ షా లు మిత్రులు కారు ఒకరికి ఒకరు శత్రువులు. అదేవిధంగా శివాజీ, ముస్లిం పాలకుడైన  గోల్కొండ నవాబు తానిషా కు  సన్నిహిత మిత్రులు.

ఛత్రపతి శివాజీ తన పాలనలోని ముస్లింలు మరియు వారి మతం పట్ల సహనం ప్రదర్శించేను. ఇస్లాం మరియు హిందూ మతం బిన్నమైనవి అయినప్పటికి దైవిక చిత్రకారుడు వాటిని తన చిత్రం లో సరియైన పాళ్లలో కలిపి చిత్రించును  అదేవిధంగా  ప్రార్ధనకు ఇవ్వబడే అజాన్,ఆలయాలలో మ్రోగించే గంటలు ఆ భగవంతుని కోసమే అని శివాజీ ఔరంగజేబ్ కు రాసిన లేఖలో  చాటినాడు.  

శివాజీ తన సామ్రాజ్యంలోని అన్ని మతాలను సమానంగా చూసేవాడు. ఎన్నో మసీదులు కట్టించాడు. శివాజీ ముస్లిం సూఫీ గురువైన యాకుత్ బాబా ను గౌరవించేవారు వారి ఆద్యాత్మిక నిర్దేశకత్వం పొందేవారు.  యుద్దసమయం లో ముస్లిం స్త్రీలను, పిల్లలను అగౌరవించవద్దని వారికి సహాయం చేయమని  తన సైనికులను ఆదేశించినారు. పవిత్రస్థలాలను ధ్వంసం చేయవద్దని,మసీదులకు రక్షణ కల్పించమని దివ్య ఖురాన్ ప్రతులు లబించిన వాటిని తమ ముస్లిం సోదరులకు సగౌరవంగా అందించమని కోరినారు. శివాజీ తన రాజధాని రాయగడ్ లోని తన భవనానికి ఎదురుగా ఒక మసీదు ను నిర్మించేను. శివాజీ సామ్రాజ్యం లోని పద్మ్ దుర్గ్ వంటి అనేక కోటలలో ముస్లిం సైనికుల సమాధులు కలవు

ఒకసారి శివాజీ సైనికాధికారి ఒక చిన్న ముస్లిం రాజును ఓడించి అతడి అందమయిన కోడలును తీసుకొచ్చి శివాజీ ముందు ప్రవేశపెట్టాడు. శివాజీ ఆమెతో "నా తల్లి కూడా మీ అంత అందమయినది అయిఉంటే నేను కూడా అందంగా ఉండేవాడిని" అంటూ ఆమెను తల్లిలా గౌరవించి కానుకలతో ఆమె రాజ్యానికి పంపించాడు.వాస్తవానికి చత్రాప్తి శివాజీ సెక్యులర్  పాలకులు అని భావించవచ్చు కానీ కొంత మంది చరిత్ర కారులు వారిని కేవలం హిందూ పక్షపాతి గా చిత్రీకరించినారు. ఖాఫీ ఖాన్ అనే మొఘల్ చరిత్రకారుడు, ఫ్రాంకోయిస్ బెర్నిఏర్ అనే ఫ్రెంచ్ యాత్రికుడు శివాజీ ఇతర మతాలపట్ల చూపిన సహనమును కొనియాడిరి.

శివాజీ సైన్యం లో అధిక శాతం మంది ముస్లింలు. మొఘలులకు బీజాపూర్ సుల్తానుకు మద్య సంధి కుదిరిన తదుపరి బీజాపూర్ ను విడిచిన 700 మండి పఠాన్ సైనికులను శివాజీ తన సైన్యం లో చేర్చుకొనేను. శివాజీ తన సామ్రాజ్య పరిరక్షణకు,తీర ప్రాంత రక్షణకు  నావికా దళమును ఏర్పాటు చేసినాడు. తన నావికా దళ అధిపతిగా దర్యాదరంగ్ ను నియమించినాడు. శివాజీ నావికా దళం లోని అనేక మంది నావికులు ముస్లింలు మరియు మత్సకారులు.

శివాజీ తన సైన్యం లో ఫిరంగి దళమును అబివృద్ధి చేసెను ఇబ్రాహిం ఖాన్ ప్రధాన ఫిరంగి దళాధి పతి గా నియమింపబడేను మరియు ఫిరంగి దళం లోని అనేక మంది సైనికులు ముస్లింలు. శివాజీ సైన్యం లోని ఆశ్విక దళము లో 66వేల ముస్లింలు కలరు. సిద్ది హిలాల్ శివాజీ సైన్యం లోని ముఖ్య దళాధిపతి. బీజాపూర్ అధినేత అధిల్ షా శివాజీ కి చెందిన పన్‌హాలా కోట ను ముట్టదించినప్పుడు  సిద్ధి హిలాల్ అసమాన ధైర్య సాహసములను ప్రదర్శించేను మరియు సిద్ధి హిలాల్ కుమారుడు సిద్ధి వహ్వాహ్ ఆ ముట్టడి లో గాయపడేను. మరాఠా చరిత్రలో brave  Marathas గా (శౌర్య వంతులైన మరాఠా లు) పేరుగాంచిన  వారిలో సిద్ది హిలాల్ ఒకరు.

కాజీ హైదర్ చత్రపతి  శివాజీ మహారాజ్ మరియు ముఖ్య పాలనా కార్యదర్శి గా ఉండేవారు . మౌలానా హైదర్ అలీ శివాజీ ఆంతరంగిక కార్యదర్శి శివాజీ తన సామ్రాజ్యం లో ఉద్యోగ భాద్యతలను నిర్వహిస్తున్న ముస్లిం కాజీలకు వేతనములు చెల్లించినట్లు ఆధారాలు కలవు. సిద్ది ఇబ్రాహిం శివాజీ సైన్యంలో ప్రముఖ దళాధిపతి. నూర్ ఖాన్ బేగ్ శివాజీ ముఖ్య అంతరంగికుడు. అఫ్జల్ ఖాన్ తో శివాజీ పోరాడినప్పుడు శివాజీ వెంట ఉన్న ముగ్గురు అంగరక్షకులలో సిద్ది ఇబ్రాహిం ఒకరు.

శివాజీ సైన్యంలో దాదాపు 50కు పైగా ముఖ్యమైన దళాధిపతులుగా(generals) ముస్లిం లు కలరు. ప్రతి దళాధిపతి తో పాటు అనేక మందిముస్లిం సైనికులు ఉండే వారు. ఛత్రపతి శివాజీ సైన్యం లోని ముఖ్య ముస్లిం దళాధిపతుల లో సిద్ది హిలాల్,దర్యా సారంగ్, దౌలత్ ఖాన్, ఇబ్రాహిం ఖాన్, కాజీ హైదర్, సిద్ది ఇబ్రాహిం, సిద్ది వహ్వాహ్,నూర్ ఖాన్ బేగ్ , శ్యామా ఖాన్, హుసెన్ ఖాన్ మియని, సిద్ది మిస్ట్రీ, సుల్తాన్ ఖాన్,దావూద్ ఖాన్, మదరి మెహతర్ వంటి వారు  ముఖ్యులు.