అబుల్ఫేడా భౌగోళిక శాస్త్ర వేత్త Abulfeda the Geographer 1273 - 1331)

అబూ అల్-ఫిడే (అరబిక్ أبو الفداء‎,      లాటిన్ లో  అబుల్ఫేడా)గా పిలవబడే  ఇస్మాల్ బి. ʿ అల్ బి. మామాడ్ బి. ముసమ్మద్ బి. ఉమర్ బి. షహన్షా బి. అయ్యబ్ బి. షాడో బి. మార్వాన్ Ismāʿīl b. ʿAlī b. Maḥmūd b. Muḥammad b. ʿUmar b. Shāhanshāh b. Ayyūb b. Shādī b. Marwān (Arabic: إسماعيل بن علي بن محمود بن محمد بن عمر بن شاهنشاه بن أيوب بن شادي بن مروان‎), నవంబర్ 1273 - 27 అక్టోబర్, 1331), మామ్లుక్ యుగ కుర్దిష్ భౌగోళిక, చరిత్రకారుడు, అయూబిడ్ యువరాజు మరియు హమా స్థానిక గవర్నర్.

 

అబూల్-ఫిడా 1273 లో డమాస్కస్లో జన్మించాడు, బాల్యంలో అతను ఖురాన్ మరియు శాస్త్రాల అధ్యయనo చేసాడు.  పన్నెండవ సంవత్సరం నుండి, అతను క్రూసేడర్లకు వ్యతిరేకంగా నిరంతరం సైనిక యాత్రలలో నిమగ్నమయ్యాడు,

 

1285 లో, అతను నైట్స్ ఆఫ్ సెయింట్ జాన్ యొక్క దాడిలో పాల్గొన్నాడు మరియు ట్రిపోలీ, ఎకర్ మరియు ఖల్అత్ అర్-రమ్Tripoli, Acre and Qal'at ar-Rum ముట్టడిలో పాల్గొన్నాడు. 1298 లో అతను మమ్లుక్ సుల్తాన్ మాలిక్ అల్-నసీర్ సేవలో ప్రవేశించాడు మరియు పన్నెండు సంవత్సరాల తరువాత హమా గవర్నర్‌షిప్‌ పొందుతాడు. 1312 లో అతను మాలిక్ ఉస్-సాల్న్ అనే బిరుదుతో యువరాజు అయ్యాడు, మరియు 1320 లో మాలిక్ ఉల్-ముయ్యద్ అనే బిరుదుతో సుల్తాన్ యొక్క వంశపారంపర్య ర్యాంకును పొందాడు.

 

ఇరవై ఏళ్ళకు పైగా అతను ప్రశాంతత మరియు శోభతో పరిపాలించాడు, కీర్తి పొందే పనులను నిర్వహించాడు.పండిత  పోషకుడు మరియు తన ఆస్థానం లో నిపుణులకు, ప్రతిభ కలవారికి ఆశ్రయం కల్పించాడు. చివరకు  హమాలో 1331 లో మరణించాడు.

 

అబూల్-ఫిడా -రచనలు:

భోగోళిక శాస్త్రం:

టోలెమి మరియు ముహమ్మద్ అల్-ఇద్రిసి యొక్క రచనలతో ప్రభావితమైన  అబూల్-ఫిడా “తక్విమ్ అల్-బుల్దాన్ ("దేశాల స్కెచ్") Taqwim al-Buldan ("A Sketch of the Countries") అనే గ్రంధం ను రచించినాడు.  ప్రపంచం లోని వివిధ భౌగోళిక విషయాలపై సుదీర్ఘ పరిచయం తో పాటు ఇందులోని ఇరవై ఎనిమిది విభాగాలలో  ప్రపంచంలోని ప్రధాన పట్టణాలను గురించి పట్టిక రూపంలో వివరిచినాడు..  ఈ గ్రంధం లో ప్రతి పట్టణం పేరు, ఆ తరువాత రేఖాంశం, అక్షాంశం, వాతావరణం, స్పెల్లింగ్, ముందు రచయితల నుండి తీసుకున్న పరిశీలనలను మనం గమనించవచ్చు. . ఈ రచన యొక్క భాగాలు ఐరోపాలో 1650 లోనే ప్రచురించబడ్డాయి మరియు అనువదించబడ్డాయి. అబూల్-ఫిడా తన రచనలలో చైనాలోని క్వాన్‌జౌQuanzhou  నగరం యొక్క అక్షాంశం మరియు రేఖాంశాలను సరిగ్గా పేర్కొన్నాడు.

 

ఈ పుస్తకంలో సర్క్యునావిగేటర్ యొక్క పారడాక్స్ circumnavigator's paradox యొక్క మొదటి వివరణ కూడా ఉంది. ప్రపంచం యొక్క పశ్చిమ ప్రదక్షిణను పూర్తి చేసిన వ్యక్తి స్థిరమైన పరిశీలకుడి stationary observer కంటే తక్కువ రోజును లెక్కించగలడని అబూల్-ఫిడా రాశాడు, ఎందుకంటే అతను ఆకాశంలో సూర్యుని యొక్క స్పష్టమైన కదలిక వలె అదే దిశలో ప్రయాణిస్తున్నాడు. తూర్పు వైపు ప్రయాణించే వ్యక్తి స్థిరమైన పరిశీలకుడి కంటే ఒక రోజు లెక్కించబడతాడు. ఈ దృగ్విషయం రెండు శతాబ్దాల తరువాత, మాగెల్లాన్-ఎల్కానో యాత్ర (1519–1522) మొదటి ప్రదక్షిణను పూర్తి చేసినప్పుడు నిర్ధారించబడింది..

 

చరిత్ర :

అబూల్-ఫిడా Concise History of Humanity  మానవ సంక్షిప్త చరిత్ర (అరబిక్: المختصر في أخبار البشر తారిఖ్ అల్-ముక్తసార్ ఫి అఖ్బర్ అల్-బషర్, మరియు “యాన్ అబ్రిడ్మెంట్ ఆఫ్ ది హిస్టరీ ఎట్ ది హ్యూమన్ రేస్, లేదా హిస్టరీ ఆఫ్ అబూ అల్-ఫిదా An Abridgment of the History at the Human Race , or History of Abu al-Fida تاريخ أبى الفداء) تاريخ)- 1315 మరియు 1329 మద్య  అలీ ఇబ్న్ అల్-అతిర్ రచించిన ది కంప్లీట్ హిస్టరీ (1231)యొక్క కొనసాగింపుగా ఉంది. ఇది ప్రపంచ సృష్టి నుండి 1329 సంవత్సరం వరకు విస్తరించిన వార్షిక రూపంలో ఉంది.

 

ఇది రెండు భాగాలుగా విభజించబడింది, ఒకటి ఇస్లామిక్ పూర్వ అరేబియా చరిత్రను మరియు మరొకటి 1329 వరకు ఇస్లాం చరిత్రను కవర్ చేస్తుంది. దీనిని ఇతర అరబ్ చరిత్రకారులు, ఇబ్న్ అల్-వార్డి 1348 వరకు, మరియు ఇబ్న్ అల్- షిహ్నా 1403 వరకు సంస్కరించారు.  ఇది లాటిన్, ఫ్రెంచ్ మరియు ఇంగ్లీషులోకి అనువదించబడింది. 18 వ శతాబ్దపు ఓరియంటలిస్టులు జీన్ గాగ్నియర్ (1670–1740) మరియు జోహన్ జాకోబ్ రీస్కే (1754) తో సహా ఇతర చరిత్రకారులు దీనిని ముస్లిం చరిత్ర యొక్క ప్రధాన రచన గా లెక్కించారు.

 

అబూల్-ఫిడా హమ నగరం లో 1331లో  57సంవత్సరాల  వయసు లో మరణించారు

చంద్రునిపై ఉన్న బిలం(crater) కు అతని పేరు అబుల్ఫేడా అని పేరు పెట్టబడిం