మసూమా బేగం( 1901 - 1990)

 

మసూమా బేగం 1901, అక్టోబరు 7 న హైదరాబాదులోని ఒక  విద్యావంతుల కుటుంబంలో జన్మించింది. మసూమా బేగం  తండ్రి ఖదివే జంగ్ బహాదుర్ (మిర్జా కరీంఖాన్), తల్లి తయ్యబా బేగం భారతదేశపు ముస్లిం మహిళలలో తొలి పట్టభద్రురాలు. మసూమా బేగం   మాతామహుడు హైదరాబాదులో రాష్ట్ర కేంద్ర గ్రంథాలయ స్థాపకుడైన ఇమాదుల్ ముల్క్ సయ్యద్ హుస్సేన్ బిల్‌గ్రామీ. మసూమా బేగం  సోదరుడు అలీ యావర్ జంగ్ హైదరాబాద్ నిజాం ప్రభుత్వంలో విద్యాశాఖ మంత్రిగా పనిచేశారు. మసూమా బేగం  కు చిన్నతనం నుండి సంఘసేవలో ఆసక్తి ఎక్కువ. మసూమా బేగం  విద్యాభ్యాసం మహబూబీయా బాలికల పాఠశాలలో జరిగింది.

మసుమా బేగం రాజకీయవేత్త, సామాజిక కార్యకర్త మరియు స్త్రీవాది. మసుమా బేగం భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ పార్టీ సభ్యురాలు, ఆంధ్రప్రదేశ్ లో కాంగ్రెస్ పార్టీ ఉప నాయకురాలిగా పనిచేశారు మరియు ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో రాజకీయాల్లో చురుకుగా ఉన్నారు, 1960లో మంత్రివర్గంలో సభ్యురాలయ్యారు. మసుమా బేగం 1962లో అఖిల భారత మహిళా సదస్సుకు అధ్యక్షురాలిగా పనిచేశారు. అంతర్జాతీయ స్త్రీవాద సంస్థలతో నెట్‌వర్క్‌లను నిర్మించడం, కుటుంబ నియంత్రణను సమర్థించడం మరియు హైదరాబాద్‌లోని సాంఘిక సంక్షేమ సంస్థలతో కలిసి పనిచేయడం. మసుమా బేగం పర్దా విధానం కు వ్యతిరేకి.  అని మసుమా బేగం 1974లో భారతదేశ అత్యున్నత పౌర పురస్కారాలలో ఒకటైన పద్మశ్రీని అందుకున్నారు.

మసుమా బేగం సమైక్య ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్టంలో తొలి మహిళా మంత్రి. దేశంలో మంత్రి పదవిని అధిష్టించిన తొలి ముస్లిం మహిళ. మాసూమా బేగం చిన్నప్పట్నుంచే సేవాకార్యక్రమాల్లో చురుగ్గా పాల్గొనేవారు.

మాసూమా బేగం  1928లో బొంబాయిలో తొలిసారిగా నిర్వహించిన అఖిల భారత మహిళా సదస్సులో పాల్గొన్నారు. హైదరాబాద్ రాష్ట్రంలో 1952లో జరిగిన ఎన్నికల్లో శాలిబండ నియోజకవర్గం నుంచి పోటీ చేసి మాసూమా బేగం  అసెంబ్లీలో అడుగుపెట్టారు. బూర్గుల రామకృష్ణారావు ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్నప్పుడు డిప్యూటీ ఫ్లోర్ లీడర్‌గా పనిచేశారు. ఆంధ్ర, హైదరాబాద్ రాష్ట్రాలు విలీనం తర్వాత ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో జరిగిన తొలి ఎన్నికల్లో పత్తర్‌గట్టి నుంచి ఎమ్మెల్యేగా విజయం సాధించారు. మసూమా బేగం  1960లో, మసూమా బేగం  ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వంలో సాంఘిక సంక్షేమం మరియు మతపరమైన దేవాదాయ శాఖ మంత్రి అయ్యారు

మసూమా బేగం  హైదరాబాద్‌లో స్వచ్ఛంద సేవా కార్యక్రమాలతో తన వృత్తిని ప్రారంభించింది, తర్వాత భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ పార్టీలో చేరింది. ఇరవై సంవత్సరాల వయసులో 1921లో మాసూమా బేగం  తల్లి తయ్యబా బేగం మరణించడంతో,  "అంజుమన్-ఏ-ఖవాతీన్" అనే జాతీయ మహిళా సంస్థకు అధ్యక్షురాలిగా ఎన్నికయ్యారు. 1927లో హైదరాబాదులో ఏర్పడిన అఖిల భారత మహిళా సంస్థ యొక్క ఆంధ్ర శాఖ కార్యదర్శిగా తరువాత అధ్యక్షురాలిగా పనిచేశారు.

మాసూమా బేగం  1952లో శాలిబండ నియోజకవర్గం నుండి, 1957లో పత్తర్ ఘట్టీ నియోజకవర్గం నుండి శాసన సభకు ఎన్నికయ్యారు. మాసూమా బేగం  నీలం సంజీవరెడ్డి మంత్రివర్గంలో సాంఘిక సంక్షేమ శాఖా మంత్రిగా పనిచేసింది. 1962లో తిరిగి పత్తర్‌ఘట్టి నియోజకవర్గం నుండి పోటీచేసి స్వతంత్ర అభ్యర్థి సలావుద్దీన్ ఒవైసీ చేతిలో ఓడిపోయింది. ప్రపంచంలో ద్వేషం, అసూయ నిర్మూలించేందుకు ఐక్యరాజ్య సమితి ఏర్పాటు చేసిన సంఘంలో మాసూమా బేగం  సభ్యురాలు.

మసూమా బేగం  1927 నుండి ఆల్ ఇండియా ఉమెన్స్ కాన్ఫరెన్స్ (AIWC) సబ్యురాలు మరియు రెండుసార్లు దాని ఉపాధ్యక్షురాలిగా పనిచేశారు. 1957లో, మసూమా బేగం AIWC యొక్క అంతర్జాతీయ సంబంధాలు మరియు ఔట్రీచ్‌కు బాధ్యత వహించారు మరియు 1962లో, మసూమా బేగం AIWC అధ్యక్షురాలిగా నియమితులయ్యారు. మసూమా బేగం 1955లో కొలంబోలో జరిగిన ఇంటర్నేషనల్ అలయన్స్ ఆఫ్ ఉమెన్ గోల్డెన్ జూబ్లీకి ప్రతినిధి బృందానికి నాయకత్వం వహించింది; 1959లో, మసూమా బేగం జెనీవాలో జరిగిన ఐక్యరాజ్యసమితి యొక్క రెండవ ప్రభుత్వేతర సంస్థల యొక్క మధ్యంతర కమిటీ సభ్యురాలుగా ఎన్నికైంది మరియు యుగోస్లేవియా మరియు ఇండోనేషియాలో జరిగిన అంతర్జాతీయ స్త్రీవాద సమావేశాలకు AIWC ప్రతినిధుల నాయకురాలిగా పనిచేసింది.

భారతదేశంలో కుటుంబ నియంత్రణను అమలు చేసే ప్రయత్నాలలో మాసుమాబేగం చురుకుగా పాల్గొన్నారు. . 1970వ దశకంలో, భారతదేశంలో అబార్షన్‌లను చట్టబద్ధం చేసే ప్రశ్నను పరిశీలించడానికి భారత ప్రభుత్వం ఒక కమిటీని నియమించింది మరియు అవాబాయి వాడియాతో పాటు మాసుమాబేగం కమిటీలో పనిచేశారు మరియు 1972లో దీనికి సంబంధించిన చట్టాన్ని ప్రవేశపెట్టారు.. భారతదేశంలో బాల్య వివాహాల ఆచారాన్ని నేరంగా పరిగణించే సర్దా చట్టాన్ని సమర్థించిన మరియు వాదించిన అనేక మంది ముస్లిం నాయకులలో ఒకరు

హైదరాబాద్‌లో మసూమా బేగం  అనేక సామాజిక సంక్షేమ సంస్థలతో సన్నిహితంగా ఉండేవారు. మసూమా బేగం  హైదరాబాద్‌లోని ఒక ప్రభుత్వ సంస్థ అయిన సెంట్రల్ సోషల్ వెల్ఫేర్ బోర్డు అధ్యక్షురాలిగా నియమితులయ్యారు మరియు రెడ్ క్రాస్, లేడీ హైదరీ క్లబ్ మరియు అంజుమాన్-ఎ-ఖవాతీన్ అనే సంస్థతో సహా అనేక ప్రభుత్వేతర సంస్థల బోర్డులలో కూడా పనిచేశారు. మసూమా బేగం  ముస్లిం మహిళలకు విద్యను ప్రోత్సహించడానికి అంజుమాన్-ఎ-ఖవాతీన్ అనే సంస్థప్రారంభించింది

1922లో మాసూమా బేగం,   హుసేన్ అలీఖాన్‌ను పెళ్ళి చేసుకొంది. మాసూమా బేగం  భర్త డాక్టర్ హుసేన్ ఆలీ ఖాన్ ఆ తరువాతి కాలంలో ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయంలో ఆంగ్ల శాఖాధిపతిగా పనిచేశారు. వీరికి ఐదుగురు సంతానం (నలుగురు అబ్బాయిలు, ఒక అమ్మాయి) - అలీఖాన్, అనీస్ హస్నైన్, మీర్జా ఆసిఫ్ అలీఖాన్, నాసిర్ అలీఖాన్, రషీద్ అజర్ అలీఖాన్ మాసూమా బేగం పర్షియన్, ఉర్దూ మరియు ఇంగ్లీషు భాషలను అనర్గళంగా మాట్లాడేవారు 1974లో, మసూమా బేగం  భారత ప్రభుత్వంచే పద్మశ్రీని అందుకున్నారు

మరణం

మసూమా బేగం 1990, మార్చి 2 న హైదరాబాదులో మరణించింది.