వెండి చెప్పులు, లక్నో వారసత్వం चांदी की चप्पलें, लखनऊ की विरासत

 

లక్నో వెండి చెప్పులు అద్భుతమైన హస్తకళ మరియు నవాబీ గ్లామర్ యొక్క సమ్మేళనం. నవాబీ కాలంలోని షెహజాదీలు మరియు బేగంలు ధరించడం నుండి నేటి పెళ్లికూతురు అలంకరణలో భాగం కావడం వరకు, వెండితో తయారుయ్యే చెప్పులు juttis లక్నో నవాబీ సంస్కృతి ప్రభావానికి సరైన ఉదాహరణ. నేడు అంతరించిపోయే ముప్పును ఎదుర్కొంటున్న లక్నో వెండి చెప్పులు సొగసైన హస్తకళ యొక్క సంగ్రహావలోకనం అందిస్తాయి.

భారతదేశంలో మోజారి లేదా జుట్టి అని పిలువబడే సాంప్రదాయ పాదరక్షలు అనాది కాలం నుండి వాడుకలో ఉన్నాయి జోధ్‌పురి జుట్టిలు తోలు చేతిపనులకు ప్రసిద్ధి చెందాయి, రెండు శతాబ్దాలకు పైగా లక్నో చౌక్‌లో అభివృద్ధి చెందుతున్న అద్భుతమైన వెండి చెప్పులను పరిశీలి౦చుదాము.,

సోషల్ మీడియాలో ఇటీవలి ప్రచారం వెండి నక్కాషి కళాకారుల పూర్వీకుల ఇళ్లలో తయారైన . సాంప్రదాయ వెండి పాదరక్షల పునరుజ్జీవనానికి ఒక వరంగా పనిచేశాయి

చాలా మంది కళాకారుల పూర్వీకులు మొఘల్ కాలంలో ఇరాన్ నుండి వలస వచ్చారు. ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని అమ్రోహాలో మొదట స్థిరపడిన కళాకారుల చేతిపనులు లక్నో నవాబులను ఆకర్షించాయి మరియు వారి పనికి ముగ్ధులై, వారి బేగంల కోసం వెండి ఆభరణాలు మరియు చెప్పులను తయారు చేయమని ఆదేశించారు. వారు చేతిపనులకు అవసరమైన వెండిని అందించారు. ఫలితంగా తయారైన వెండి చెప్పులు వారి దుస్తులకు పూరకంగా మారాయి మరియు రాజసంగా ఉండటానికి  రత్నాలతో పొదిగించబడ్డాయి. వివిధ లోహాల ఘున్‌గ్రస్ ghunghrus వంటి ఇతర డిజైన్లు కూడా వారి చక్కదనాన్ని పెంచాయి. అధిక డిమాండ్ కారణంగా, ఈ చేతివృత్తులవారు లక్నోకు మారారు మరియు వారు ఇప్పుడు చౌక్ నుండి ఈ పురాతన వారసత్వాన్ని ముందుకు తీసుకువెళుతున్నారు.

వెండి చెప్పులు ప్రత్యేకమైన సృష్టి ప్రక్రియను కలిగి ఉన్నాయి. వెండి చెప్పుల కోసం మొదట ఒక ఫ్రేమ్ సృష్టించబడుతుంది.వెండిని సేకరించిన తర్వాత, నక్కాషి లేదా చెక్కడం మరియు ఎంబాసింగ్ పనిని ప్రారంభించడానికి దానిని సుతిమెత్తగా చేస్తారు. కొనుగోలుదారు సూచనల ప్రకారం, వేడిచేసిన షీట్‌ను ప్రత్యేక పరికరాలను ఉపయోగించి ప్రత్యేకమైన డిజైన్లతో చేతితో చెక్కుతారు  ఉపయోగించిన వెండి మొత్తం 200-400 గ్రాముల వరకు ఉంటుంది మరియు తుది ధర సుమారు రూ. 5,000, కొనుగోలుదారుడి అభిరుచులకు అనుగుణంగా పెరుగుతుంది లేదా తగ్గుతుంది.

షీట్లను వేడి 'లాకు‘lac’'తో కప్పిన చెక్క ప్లాట్‌ఫారమ్‌పై ఉంచుతారు, ఆపై కావలసిన ముద్రలను పొందడానికి కళాకారులు వాటిని కొడతారు beaten. చెక్క లేదా రబ్బరుతో చేసిన చెప్పులకు ఇది బ్లాక్ మాత్రమే, అయితే లోపలి పొర వెల్వెట్‌తో తయారు చేయబడి ధరించేవారికి మృదువుగా అనిపిస్తుంది. ముందుగా రూపొందించిన మరియు చెక్కబడిన సన్నని కానీ దృఢమైన వెండి షీట్ చెప్పును కప్పడానికి ఉపయోగించబడుతుంది. చెప్పులు చివరకు రత్నాలు, కుందన్ మరియు ఆభరణాలతో పొదిగి వాటి ఆకర్షణను పెంచుతాయి మరియు ఈ మొత్తం ప్రక్రియ 7 నుండి 15 రోజుల వరకు పట్టవచ్చు. చివరి పని ఫిట్టింగ్ మరియు షేపింగ్, ఇది ఎక్కువగా చెప్పుల తయారీదారులకు అవుట్‌సోర్స్ చేయబడుతుంది, వారు చెప్పులకు తుది ఆకారాన్ని ఇస్తారు మరియు అమ్మకానికి సిద్ధం చేస్తారు.

చాలా మంది కళాకారులు ఇప్పటికీ చౌక్‌లో, అలాగే లక్నోలోని అమీనాబాద్ మార్కెట్‌లో వెండి చెప్పుల నిష్ణాతులైన కళాకారులు ఉన్నారు, కానీ రాబోయే తరాల ఆసక్తి లేకపోవడం వల్ల ఈ చేతిపనులు నెమ్మదిగా చనిపోతున్నాయి.

మొదట అవధి నవాబుల భార్యల కోసం తయారు చేసిన వెండి పాదరక్షలను ఇప్పుడు అన్ని నేపథ్యాల ప్రజలు కొనుగోలు చేస్తున్నారు.

నవాబీ కుటుంబాలలో బేగంలు వీటిని రోజువారీ పాదరక్షలుగా ధరించేవారు, ఈ చెప్పులను నేడు వివిధ వర్గాల వధువులచే అభ్యర్థించబడుతున్నాయి. వాటిని వివాహాలలో ఉపయోగిస్తారు, వధువు వైపు నుండి కొనుగోలు చేసి ఆమెకు కట్నంగా ఇస్తారు. కొన్నిసార్లు, వరుడి కుటుంబం కూడా వీటిని వధువుకు బహుమతిగా ఇస్తుంది మరియు ఆమె ముహ్ దిఖాయి వేడుక వంటి శుభ ఆచారాల సమయంలో వాటిని ధరించాల్సి ఉంటుంది.

సంపన్న కుటుంబాలు కూడా వెండి పాదరక్షల కోసం ఆర్డర్లు ఇవ్వడం కనిపిస్తుంది. ఇంకా, వెండి చెప్పులను కుటుంబంలోని చిన్న పిల్లల పుట్టినరోజుల కోసం కూడా కొనుగోలు చేస్తారు,

సాధారణ ప్రజలు కూడా తక్కువ-బడ్జెట్ చెప్పులను ఆర్డర్లు చేస్తారు తక్కువ-బడ్జెట్ చెప్పులను ప్రధానంగా ఇత్తడి లేదా రాగి వంటి ఇతర లోహాలతో తయారు చేస్తారు మరియు తరువాత వాటికి వెండి నీటితో పూత పూస్తారు.

నేడు, వెండి చెప్పుల  తయారు చేయడానికి కళాకారులు కొద్దిమంది మాత్రమే మిగిలి ఉన్నారు. పూర్వ కాలంలో నవాబీ పోషణ ఫలితంగా, వెండి చెప్పుల  కళాకారులు ప్రపంచవ్యాప్తంగా తమకంటూ ఒక పేరు తెచ్చుకున్నారు.

అంతరించిపోతున్న వెండి చెప్పుల  తయారీ చేతిపనుల సంరక్షణకు సంబంధించి పురావస్తు శాఖ మరియు ఉత్తర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వం చర్యలు తీసుకోవాలని కళాకారులు కోరుతున్నారు. లక్నౌ బడా ఇమాంబారా వద్ద మీనా బజార్ వంటి వ్యవస్థీకృత మార్కెట్లు సాంప్రదాయ చేతిపనులను ప్రదర్శించడానికి మరియు ఎక్కువ మంది పర్యాటకులను ఆకర్షించడానికి సహాయపడతాయి.

లక్నో నవాబీ కాలంలో వర్ధిల్లిన వెండి చెప్పుల  గొప్పతనాన్ని తిరిగి నిలబెట్టడానికి ప్రభుత్వం, అలాగే వర్ధమాన కళాకారులు మరియు సాధారణ ప్రజల నుండి నిరంతర ప్రయత్నాలు అవసరం.