ఉర్దూ: మతానికి అతీతమైన భాష; ఐక్యత మరియు సాహిత్య వైభవం యొక్క వారసత్వం Urdu: A language beyond religion; a legacy of unity and literary brilliance

 

భారత సుప్రీంకోర్టు ఇటీవల ఉర్దూను గంగా-జముని తెహజీబ్ యొక్క అత్యుత్తమ నమూనాగా అభివర్ణించడం జరిగినది, అటువంటి గుర్తింపు భారతదేశ బహుత్వ సంస్కృతి మరియు గొప్ప చరిత్రతో ఉర్దూ యొక్క అంతర్గత సంబంధాన్ని గుర్తు చేస్తుంది. ఉర్దూ భారతదేశ మిశ్రమ వారసత్వాన్ని - పర్షియన్, అరబిక్, టర్కిష్, సంస్కృతం మరియు స్థానిక మాండలికాల అందమైన సంగమం ప్రతిబింబిస్తుంది, ఉర్దూ భారత గడ్డపై ఉద్భవించి సమకాలీనత మరియు భాగస్వామ్య గుర్తింపుకు చిహ్నంగా వికసించింది.

భాష మతం కాదు - భాష సంస్కృతి. ఉర్దూ ముస్లిం, హిందువులు, సిక్కులు క్రైస్తవుల అందరి భాష

స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో ఉర్దూ

భారతదేశ స్వాతంత్ర్య ఉద్యమంలో ఉర్దూ కీలక పాత్ర పోషించింది. ఇది నిరసన, కవిత్వం మరియు రాజకీయ మేల్కొలుపు భాష. ‘ఇంక్విలాబ్ జిందాబాద్’ మరియు ‘సర్ఫరోషి కి తమన్నా’ వంటి విప్లవాత్మక నినాదాలు ఉర్దూలో ప్రాచుర్యం పొందాయి మరియు లక్షలాది మందితో ప్రతిధ్వనించాయి. మౌలానా అబుల్ కలాం ఆజాద్ మరియు మౌలానా జాఫర్ అలీ ఖాన్ వంటి ప్రముఖులు సంపాదకత్వం వహించిన ‘జమీందార్’ మరియు ‘అల్-హిలాల్’ వంటి ఉర్దూ వార్తాపత్రికలు మరియు పత్రికలు ప్రజల్లో రాజకీయ చైతన్యాన్ని మేల్కొల్పడంలో కీలక పాత్ర పోషించాయి.

సామాన్యులను చేరుకోవడానికి నాయకులు ఉర్దూను ఒక మార్గంగా ఉపయోగించారు. మహాత్మా గాంధీ స్వయంగా ఉర్దూ ప్రాముఖ్యతను గుర్తించి తన ప్రచురణలు మరియు ప్రసంగాలలో దాని ఉపయోగానికి మద్దతు ఇచ్చారు. ఈ భాష ప్రాంతీయ మరియు మతపరమైన సరిహద్దులను దాటి ఒక ఏకీకృత శక్తిగా పనిచేసింది.

గొప్ప సాహిత్య వారసత్వం

ఉర్దూ సాహిత్య వారసత్వం విశాలమైనది మరియు లోతైనది. ముఖ్యంగా దాని కవిత్వం దాని లోతు, చక్కదనం మరియు తాత్విక గొప్పతనానికి ప్రసిద్ధి చెందింది. మీర్ తకీ మీర్ మరియు దాఘ్ డెహ్ల్వీల Daagh Dehlvi శృంగార గజళ్ల నుండి ఫైజ్ అహ్మద్ ఫైజ్ యొక్క విప్లవాత్మక పద్యాలు మరియు అల్లామా ఇక్బాల్ యొక్క ఆధ్యాత్మిక తత్వశాస్త్రం వరకు, ఉర్దూ కవిత్వం మానవ భావోద్వేగం మరియు సామాజిక వాస్తవికత యొక్క ప్రతి అంశాన్ని తాకుతుంది

ఉర్దూలో గద్యం కూడా అద్భుతమైన వైవిధ్యాన్ని కలిగి ఉంది. మున్షీ ప్రేమ్‌చంద్ వంటి రచయితలు సామాన్యుల పోరాటాలను చిత్రీకరించడానికి ఉర్దూ భాషను ఉపయోగించారు. సాదత్ హసన్ మాంటో, ఇస్మత్ చుగ్తాయ్ మరియు క్రిషన్ చందర్ మతతత్వం మరియు అణచివేతకు వ్యతిరేకంగా మాట్లాడే శక్తివంతమైన చిన్న కథలను రాశారు.

ఉర్దూ సినిమా, సంగీతం మరియు నాటక రంగానికి కూడా భాష. బాలీవుడ్ దశాబ్దాలుగా ఉర్దూ సాహిత్య ఆకర్షణతో అభివృద్ధి చెందింది. కైఫీ అజ్మీ, సాహిర్ లుధియాన్వి, జావీద్ అక్తర్ మరియు గుల్జార్ వంటి ప్రముఖ రచయితలు/కవులు ఉర్దూలో భారతీయ సినిమా యొక్క అత్యంత ప్రసిద్ధ పాటలు మరియు సంభాషణలను రాశారు, ఇది భాష యొక్క భావోద్వేగ మరియు సౌందర్య ఆకర్షణను రుజువు చేస్తుంది.

ఉర్దూకు హిందూ రచయితల సహకారం

ఉర్దూ అభివృద్ధి హిందూ రచయితలు, కవులు మరియు పండితుల కృషికి చాలా రుణపడి ఉంది. 19వ శతాబ్దపు నవలా రచయిత పండిట్ రతన్ నాథ్ సర్షర్ ఉర్దూ కల్పనకు మార్గదర్శకులలో ఒకరు. పండిట్ రతన్ నాథ్ సర్షర్ రచన, ఫసానా-ఎ-ఆజాద్, ఉర్దూ సాహిత్యంలో ఒక మైలురాయిగా పరిగణించబడుతుంది. మరొక హిందూ కవి బ్రిజ్ నారాయణ్ చక్‌బాస్ట్, దేశభక్తిగల ఉర్దూ కవిత్వం రాశారు, అది భారతీయులకు స్ఫూర్తినిచ్చింది.

ప్రేమ్‌చంద్ ( ధన్‌పత్ రాయ్ శ్రీవాస్తవ), ఉర్దూలో తన సాహిత్య జీవితాన్ని ప్రారంభించాడు మరియు గొప్ప ఉర్దూ చిన్న కథా రచయితలలో ఒకరిగా పరిగణించబడ్డాడు. సోజ్-ఎ-వతన్ లేదా నేషన్ యొక్క దుఃఖం వంటి ప్రేమ్‌చంద్ ఉర్దూ రచనలు బ్రిటిష్ వలస పాలనకు వ్యతిరేకంగా  తొలి సాహిత్య ప్రతిస్పందనలలో ఒకటి.

ఈ సంప్రదాయం నేటికీ కొనసాగుతోంది, అనేక మంది సమకాలీన హిందూ రచయితలు మరియు పండితులు ఉర్దూ సాహిత్యం, అనువాదం మరియు విద్యకు దోహదపడుతున్నారు. వారి ప్రయత్నాలు ఉర్దూ ఒక సమాజానికి చెందినదనే అపోహను తొలగించడానికి మరియు ఉమ్మడి సాంస్కృతిక నిధిగా దాని పాత్రను బలోపేతం చేయడానికి సహాయపడతాయి.

ఉర్దూ ఒక సజీవ వారసత్వం

ఉర్దూ భారతదేశ సాంస్కృతిక ఫాబ్రిక్‌లో లోతుగా పొందుపరచబడింది. ఇది బాలీవుడ్ సాహిత్యం, టీవీ నాటకాలు, సూఫీ సంగీతం మరియు రోజువారీ భాషలలో మనుగడ సాగిస్తుంది. ఇది భారతీయ కవిత్వ ఉత్సవాలు (ముషైరాలు), సాహిత్య ఉత్సవాలు మరియు సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలలో అభివృద్ధి చెందుతూనే ఉంది.

ఇప్పుడు కావలసింది ఉర్దూ విద్యకు మరియు దాని సాహిత్య పరిరక్షణకు మరింత సంస్థాగత మద్దతు. న్యాయవ్యవస్థ నుండి గుర్తింపు మరియు ఉర్దూ సాహిత్య కార్యక్రమాలకు ఉత్సాహభరితమైన ప్రతిస్పందన ఆశాజనక సంకేతాలు. ప్రజలు ఉర్దూను మతపరమైన చిహ్నంగా కాకుండా వారి సాంస్కృతిక గుర్తింపులో భాగంగా తిరిగి చూడడం ప్రారంభించారు.

దాఘ్ దెహ్ల్వీ పంక్తులు చెప్పినట్లుగా:

ఉర్దూ హై జిస్కా నామ్, హుమేన్ జాంటే హై దాఘ్

హిందోస్తాన్ మే ధూమ్ హమారీ జుబాన్ కి హై

నిజానికి, ఉర్దూ కేవలం ఒక భాష కాదు—ఇది భారతదేశం యొక్క ఐక్యత, అందం మరియు కాలాతీత స్ఫూర్తికి చిహ్నం.

ఆధునిక కవి ఇక్బాల్ అషర్ పద్యాలు ఉర్దూ యొక్క అద్భుతమైన యుగాన్ని మరియు ప్రస్తుత దుస్థితిని తెలియజేస్తున్నాయి.

ఇక్బాల్ అషర్ ద్విపదల couplets ను చదవండి

ఉర్దూ హై మేరా నామ్ మెయిన్ ఖుస్రో కి పహేలీ

మెయిన్ మీర్ కి హుమ్రాజ్ హూన్, గాలిబ్ కి సహేలీ

క్యూన్ ముజ్కో బనాతే హో త’అస్సుబ్ కా నిషానా

మైనే తో కభీ ఖుద్ కో ముసల్మాన్ నహీ మాన

దేఖా థా కభీ మైనే భీ ఖుషియోం కా జమానా

అప్నే హాయ్ వతన్ మే హూన్ మగర్ ఆజ్ అకాయ్లీ