భారత రాజ్యాంగ రచనలో పాల్గొన్న 15 మంది మహిళా మణులు.

భారత రాజ్యాంగ నిర్మాణ సంఘం (Constituent Assembly)లోని 15మంది స్త్రీ సబ్యులలో 11మంది

1946 లో 389 సబ్యులతో ఏర్పడిన భారత రాజ్యాంగ నిర్మాణ సంఘం(Constituent Assembly) భారత దేశానికి నూతన రాజ్యాంగం తయారు చేయనికి ఉద్దేశింపబడినది. భారత రాజ్యాంగ నిర్మాణ సంఘానికి(Constituent Assembly) డాక్టర్ బాబు రాజేంద్ర ప్రసాద్ అద్యక్షులు గా ఎన్నోకోబడినారు. రాజ్యాంగ రచనకు భారత రాజ్యాంగ నిర్మాణ సంఘం అనేక కమిటిలుగా విడిపోయినది. ఆ కమిటీలలో ఒకటైన రాజ్యాంగ ముసాయిదా కమిటి (Draft Committee) తయారుచేసిన రాజ్యాంగం ను  26 నవంబరు 1949 న రాజ్యాంగ నిర్మాణ సంఘం(Constituent Assembly) ఆమోదించినది. నూతన భారత రాజ్యాంగం జనవరి 26, 1950 నుండి అమలులోకి వచ్చింది.

రాజ్యాంగ పితామహుడిగా పిలువబడిన డాక్టర్ బి.ఆర్. అంబేద్కర్ నాయకత్వం లో 7గురు మగ సబ్యులతో కూడిన రాజ్యాంగ ముసాయిదా కమిటి (డ్రాఫ్ట్ కమిటి) రాజ్యాంగం ను తయారుచేసినా,  భారత రాజ్యాంగ రూపకల్పనకు విశేషంగా తోడ్పడిన రాజ్యాంగ నిర్మాణ సంఘం(Constituent Assembly) లోని పదిహేను మంది మహిళా సభ్యుల సహకారం సులభంగా మర్చిపోరాదు.  

మన రాజ్యాంగాన్ని శక్తివంతమైన విలక్షణ రాజ్యాంగం గా రూపొందించడం లో విశేష కృషి సల్పిన 15 మంది  మహిళా మణుల సేవను స్మరించుకోoదాము. వారి పేర్లు వరుసగా 1.అమ్ము స్వామినాథన్(కేరళ) 2.ద్రాక్షాయణి వేలునాధన్(కేరళ) 3. బేగం ఐజాజ్ రసూల్(యునైటెడ్ ప్రావిన్స్) 4. దుర్గా బాయి దేశముఖ్(రాజమండ్రి – ఆంధ్ర ప్రదేశ్) 5. హన్స్ జీవరాజ్ మెహత(బరోడా) 6.  కమలా చౌదరి(లక్నో) 7. లీలా రాయ్(అస్సాం) 8. మాలతి చౌదరి(ఈస్ట్ బెంగాల్ నేటి బంగ్లా దేశ్) 9. పూర్ణిమా బెనెర్జీ(అలహాబాద్)10. రాజకుమారి అమ్రిత్ కౌర్(లక్నో) 11. రేణుక రాయ్ (బెంగాలీ, ICS అధికారి కుమార్తె,లండన్ లో చదువు)12. సరోజినీ నాయుడు(హైదరాబాద్) 12. సుచేత కృపలానీ(అంబాల – హర్యానా) 14. విజయ లక్ష్మి పండిట్(అలహాబాద్) 15. అన్నీ మాస్కారేన్(కేరళ).వారి జీవిత చరిత్రలను సంక్షిప్తంగా పరిశిలించుదాము.

1. అమ్ము స్వామినాథన్ (Ammu Swaminathan)

అమ్ము స్వామినాథన్ కేరళలోని పాలఘాట్ జిల్లాలోని అనక్కారాలో ఒక ఉన్నత కుల హిందూ కుటుంబంలో జన్మించారు. ఆమె 1917 లో ఉమెన్స్  ఇండియా అసోసియేషన్ ను ( Women’s India Association) మద్రాసులో, అన్నీబిసెంట్, మార్గరెట్ కజిన్స్, మలాతీ పట్వర్ధన్, శ్రీమతి  దాదాభాయ్ మరియు శ్రీ అంబుజామల్లతో కలిపి ఏర్పాటు చేశారు. ఆమె 1946 లో మద్రాస్ నియోజకవర్గం నుంచి రాజ్యాంగ సభ నిర్మాణ సంఘం కు ఎన్నికైనారు.

1949, నవంబరు 24 న డాక్టర్ బి.ఆర్. అంబేద్కర్ నాయకత్వం లో రూపొందించిన ముసాయిదా రాజ్యాంగ  ఆమోదంపై చర్చ సందర్భంగా ప్రసంగంలో ఒక ఆశావహ మరియు విశ్వాసంతో కూడిన అమ్ము స్వామినాథన్ క్రింది ప్రకారం అన్నారు, " భారత దేశం వెలుపల ప్రజలు భారతదేశం తన మహిళలకు సమాన హక్కులు ఇవ్వలేదని పేర్కొన్నారు. భారతీయ ప్రజలు తమ రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించినప్పుడు వారు దేశంలోని ప్రతి ఇతర పౌరులతో సమానంగా మహిళలకు హక్కులు ఇచ్చారని ఇప్పుడు మనము చెప్పవచ్చు. "

ఆమె 1952 లో లోక్ సభ కు  ఎన్నికయ్యారు మరియు 1954 లో రాజ్యసభకు ఎన్నికయ్యారు. 1959 లో, అమ్ము స్వామినాథన్, సత్యజిత్ రే అధ్యక్షుడిగా ఉన్న “ఫెడరేషన్ ఆఫ్ ఫిల్మ్ సొసైటీ”ల వైస్ ప్రెసిడెంట్ అయ్యారు. ఆమె భారత్ స్కౌట్స్ అండ్ గైడ్స్ (1960-65) మరియు సెన్సార్ బోర్డులకు  అధ్యక్షత వహించారు.

2. ద్రాక్షాయణి వేలాయూదన్.

ఈమె 1912, జూలై 4 న కొచ్చిన్ లోని  బోల్గట్టి ద్వీపంలో జన్మించారు. ఆమె  అణగారిన వర్గాల (డిప్రెస్స్ క్లాస్) నాయకురాలు. ఆమె  తీవ్రంగా వివక్షతకు గురి అయిన పులాయ కమ్యూనిటీకు చెందిన వారు మరియు ఆ కమ్యూనిటీ నుండి విద్య అబ్యసించిన తొలి తరానికి చెందిన వారు మరియు ఆ కమ్యూనిటి లో  పై వస్త్రం(బ్లౌస్) ధరించిన  మొదటి మహిళ.

1945 లో ఆమె కొచ్చిన్ లెజిస్లేటివ్ కౌన్సిల్ కు  నామినేట్ అయ్యారు. 1946 లో రాజ్యాంగ సభకు ఎన్నికైన మొట్టమొదటి మరియు ఏకైక దళిత మహిళ. రాజ్యాంగ అసెంబ్లీ చర్చలలో
షెడ్యూల్డ్ కులానికి  సంబంధించిన అనేక అంశాలపై ఆమె  బిఆర్ అంబేద్కర్ ను అనుసరించారు.

3.  బేగం ఐజాజ్ రసూల్

మాలెర్కోట రాచరిక కుటుంబంలో జన్మించిన ఆమె యువ భూస్వామి నవాబ్ ఐజాజ్ రసూల్ ను  వివాహం చేసుకున్నారు. ఆమె రాజ్యాంగ అసెంబ్లీకి చెందిన ఏకైక ముస్లిం మహిళ. 1935 భారత ప్రభుత్వం చట్టం అమలుతో, బేగం ఐజాజ్ రసూల్ మరియు ఆమె భర్త ముస్లిం లీగ్ లో  చేరారు మరియు ఎన్నికల రాజకీయాలలో ప్రవేశించారు. 1937 ఎన్నికలలో, ఆమె U.P(యునైటెడ్ ప్రావిన్స్) కు శాసన సభ ఎన్నికయ్యారు.

1950 లో, భారతదేశంలో ముస్లిం లీగ్ రద్దు చేయబడింది మరియు బేగం ఐజాజ్ రసూల్ కాంగ్రెస్ లో  చేరారు. ఆమె 1952 లో రాజ్యసభకు ఎన్నికయ్యారు మరియు 1969 నుండి 1990 వరకు ఉత్తరప్రదేశ్ శాసనసభ సభ్యురాలు గా ఉన్నారు. 1969 మరియు 1971 మధ్యకాలంలో ఆమె సోషల్ వెల్ఫేర్ మరియు మైనారిటీల మంత్రిగా పనిచేసారు. 2000 లో ఆమె చేసిన సాంఘిక కృషికి గాను ఆమె పద్మభూషణ్ పురస్కారం అందుకుంది.

4. దుర్గాబాయి దేశ్ ముఖ్

 
దుర్గాబాయి దేశ్ ముఖ్  జులై 15, 1909 న రాజమండ్రిలో జన్మించారు. పన్నెండు సంవత్సరాల వయస్సులో ఆమె ఆంధ్ర కేసరి టి. ప్రకాశం గారి తో కలిసి నాన్-కో-ఆపరేషన్ ఉద్యమంలో పాల్గొన్నారు. ఆమె  1930 మేలో మద్రాస్ నగరంలో ఉప్పు సత్యాగ్రహ ఉద్యమంలో కూడా పాల్గొన్నారు. 1936 లో ఆంధ్రప్రదేశ్ మహిళా సభను స్థాపించినారు తరువాత  ఒక దశాబ్దంలో అది మద్రాసు నగరంలో విద్య మరియు సామాజిక సంక్షేమ రంగాలలో  గొప్ప సంస్థగా అవతరించినది.

సెంట్రల్ సోషల్ వెల్ఫేర్ బోర్డ్, నేషనల్ కౌన్సిల్ ఫర్ వుమెన్స్ ఎడ్యుకేషన్ మరియు నేషనల్ కమిటీ ఆన్ గర్ల్స్ అండ్ వుమెన్స్ ఎడ్యుకేషన్ వంటి అనేక కేంద్ర సంస్థలలో ఆమె చైర్-పర్సన్ గా పనిచేసారు. ఆమె పార్లమెంటు సభ్యురాలు మరియు కేంద్ర ప్రణాళికా సంఘం సబ్యురాలు.

ఆమె ఆంధ్ర ఎడ్యుకేషనల్ సొసైటీ, న్యూ ఢిల్లీ తో  సంబంధం కలిగి ఉన్నారు. భారతదేశంలో అక్షరాస్యత ప్రోత్సాహానికి చేసిన తన అసాధారణ కృషికి గాను  1971 లో దుర్గబాయ్ నాలుగవ నెహ్రూ సాహిత్య పురస్కారం అందుకున్నారు. 1975 లో ఆమెకు పద్మ విభూషణ్ పురస్కారం లభించింది.

5. హoస  జీవ రాజ్  మెహతా

జూలై 3, 1897 న ఆమె దేవన్ ఆఫ్ బరోడా మనుభాయ్ నంద్ శంకర్  మెహతా కు జన్మించారు. హంసా జర్నలిజం మరియు సోషియాలజీ ఇంగ్లాండ్లో చదివారు. ఆమె ఒక సంస్కర్త, సాంఘిక కార్యకర్త, విద్యావేత్త మరియు రచయిత్రి.
ఆమె గుజరాతీలో పిల్లలకు అనేక పుస్తకాలు రాసింది మరియు గలివర్స్ ట్రావెల్స్ తో  సహా పలు ఆంగ్ల కథలను  అనువదించింది. 1926 లో బాంబే స్కూల్స్ కమిటీకి ఎన్నికయ్యారు, 1945-46లో ఆల్ ఇండియా వుమెన్స్ కాన్ఫరెన్స్ అధ్యక్షురాలుగా నియమితులయ్యారు.

హైదరాబాద్లో నిర్వహించిన ఆల్ ఇండియా ఉమెన్స్ కాన్ఫరెన్స్ కన్వెన్షన్ లో  ఆమె తన అద్యక్ష ఉపన్యాసం లో మహిళల హక్కుల బిల్లును ప్రతిపాదించింది. ఆమె 1945 నుండి 1960 వరకు SNDT మహిళా విశ్వవిద్యాలయం వైస్ ఛాన్సలర్, ఆల్ ఇండియా సెకండరీ బోర్డ్ ఆఫ్ ఎడ్యుకేషన్ సభ్యురాలు, ఇంటర్-యూనివర్సిటీ బోర్డ్ ఆఫ్ ఇండియా అధ్యక్షురాలు  మరియు మహారాజా శాయాజీరావు యూనివర్శిటీ ఆఫ్ బరోడా యొక్క వైస్-ఛాన్సలర్ గా పనిచేసారు ,

6.కమలా చౌదరి

కమలా చౌదరి లక్నోలోని ఒక సంప్రదాయ ధనిక కుటుంబంలో జన్మించాడు, అయితే, ఆమె తన విద్యను కొనసాగించటానికి  ఒక పోరాటం జరిపారు. ఆమె జాతీయవాది మరియు 1930 లో గాంధీ ప్రారంభించిన శాసనోల్లంఘన ఉద్యమంలో చురుకైన భాగస్వామిగా ఉన్నారు.
ఆమె యాభై నాల్గవ సెషన్లో అఖిల భారత కాంగ్రెస్ కమిటీ వైస్ ప్రెసిడెంట్ గా  ఉన్నారు మరియు 70 దశకం లో  లోక్ సభ  సభ్యురాలు గా ఎన్నికయ్యారు. చౌదరి ఒక ప్రసిద్ధ రచయిత్రి  మరియు ఆమె కథలు సాధారణంగా మహిళల అంతర్గత  ప్రపంచo ను ఆవిష్కరించును  లేదా ఆధునిక దేశం గా  భారతదేశం యొక్క ఆవిర్భావంను చిత్రికరించును.

7. లీలా రాయ్

లీలా రాయ్ అక్టోబర్ 1900 లో గోయల్పరా, అస్సాం లో జన్మించారు. ఆమె తండ్రి డిప్యూటీ మేజిస్ట్రేట్ మరియు జాతీయవాద ఉద్యమం పట్ల  సానుభూతి కలిగి ఉన్నారు. ఆమె 1921 లో బెతున్ కాలేజీ నుండి పట్టభద్రులై, ఆల్ బెంగాల్ ఉమెన్స్ సఫ్రేజ్ కమిటీ (All Bengal Women’s Suffrage Committee) కి సహాయ కార్యదర్శి అయ్యారు మరియు మహిళల హక్కులను డిమాండ్ చేయటానికి సభలు, సమావేశాలు ఏర్పాటు చేశారు.

1923 లో, ఆమె తన స్నేహితులతో “దిపాలి  సంఘo”ను స్థాపించారు మరియు దిపాలి  సంఘo స్థాపించిన పాఠశాలలు రాజకీయ చర్చకు కేంద్రాలుగా మారాయి. తరువాత, 1926 లో, ఢాకా మరియు కోలకతాలో మహిళ విద్యార్ధిని సంఘం  “చాత్రీ సంఘం” ను స్థాపించారు. దీక్షా మహిళా సత్యాగ్రహ సంఘాన్ని ఏర్పాటు చేయడంలో ఆమె కీలక పాత్ర పోషించింది, ఇది ఉప్పు- పన్ను వ్యతిరేక ఉద్యమంలో చురుకైన పాత్ర పోషించింది. రబీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ యొక్క ఆశీర్వాదాన్ని కలిగి ఉన్న జయశ్రీ పత్రిక యొక్క సంపాదకురాలుగా  ఆమె పనిచేసారు.

1937 లో ఆమె కాంగ్రెస్ లో  చేరారు మరియు మరుసటి సంవత్సరం, బెంగాల్ ప్రాంతీయ కాంగ్రెస్ మహిళా సంఘాన్ని స్థాపించారు. ఆమె సుభాష్ చంద్ర బోస్ రూపొందించిన మహిళల సబ్ కమిటి  సభ్యురాలుగా పనిచేసారు.  బోస్ 1940 లో జైలుకు వెళ్ళినప్పుడు, ఆమె ఫార్వర్డ్ బ్లాక్ వీక్లీ యొక్క సంపాదకురాలుగా  నామినేట్ అయ్యింది.

భారతదేశం వదిలివెళ్ళటానికి ముందు, లీలా రాయ్ మరియు ఆమె భర్తకు పార్టీ కార్యక్రమాల పూర్తి బాధ్యత నేతాజీ ఇచ్చారు. 1947 లో ఆమె పశ్చిమ బెంగాల్లోని మహిళా సంస్థ అయిన జాతియ మహిళా సంఘటిని స్థాపించారు. 1960 లో, ఫార్వర్డ్ బ్లాక్ (సుభాషిస్ట్) మరియు ప్రజా సోషలిస్ట్ పార్టీల విలీనంతో ఏర్పడిన నూతన పార్టీకి ఆమె అధ్యక్షురాలుగా పనిచేసారు.

8. మాలతీ చౌదరి

మాలతి  చౌదరి 1904 లో ఈస్ట్ బెంగాల్ (ఇప్పుడు బంగ్లాదేశ్) లోని  ఒక ప్రముఖ  కుటుంబంలో జన్మించారు. 1921 లో 16 ఏళ్ళ వయసులో, మాలతి చౌధురిని శాంతినికేతన్  కు ఆమె కుటుంబం పంపారు. అక్కడ ఆమె విశ్వ-భారతి విశ్వవిద్యాలయం లో   చేరినది.

ఆమె నవక్రుష్ణ చౌధురిని వివాహం చేసుకుంది తరువాత అతను ఒడిశా ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. 1927 లో ఆమె  ఒడిషాకు మారారు. భారత జాతీయ కాంగ్రెస్లో చేరి ఆమె భర్తతో పాటు ఉప్పు సత్యాగ్రహ ఉద్యమంలో పాల్గొన్నారు మరియు రు సత్యాగ్రహo కోసం అనుకూలమైన వాతావరణాన్నిసృష్టించేందుకు ఆ దంపతులు ప్రజలను  విద్యావంతులను చేశారు.

1933 లో ఆమె తన భర్తతో కలిసి ఉత్కల్  కాంగ్రెస్ సమాజ్ వాది కార్మిక్ సంఘ్ ను స్థాపించారు. ఆ తరువాత అది  అఖిల భారత కాంగ్రెస్ సోషలిస్ట్ పార్టీకి చెందిన ఒరిస్సా ప్రొవిన్షియల్ బ్రాంచ్ గా పిలవబడింది. 1934 లో ఒరిస్సాలో తన ప్రసిద్ధ "పాదయత్ర" లో ఆమె గాంధీజీ తో పాటు  పాల్గొన్నారు. ఒరిస్సాలోని బలహిన వర్గాల అభివృద్ధికి “బజారత్ చత్రావాస్” వంటి అనేక సంస్థలను ఆమె ఏర్పాటు చేసింది. ఆమె ఇందిరా గాంధీ విధించిన ఎమర్జెన్సీ ప్రకటనను నిరసిస్తూ ఖైదు చేయబడ్డారు.

9. పూర్ణిమ బెనర్జీ

పూర్ణిమ బెనర్జీ ఉత్తర ప్రదేశ్లోని అలహాబాద్ లోని  ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ కమిటీ కార్యదర్శిగా ఉన్నారు. ఉత్తరప్రదేశ్ లో1930 మరియు 40 లలో స్వాతంత్ర్య ఉద్యమంలో పాల్గొన్న తీవ్రవాద బావాలు గల మహిళల లో ఒకరు.

సత్యాగ్రహ మరియు క్విట్ ఇండియా ఉద్యమంలో పాల్గొన్నందుకు ఆమెను అరెస్టు చేశారు. రాజ్యాంగ అసెంబ్లీలో పూర్ణిమ బెనర్జీ ప్రసంగాలు  ఆమె సోషలిస్టు భావజాలానికి అద్దం పడతాయి. నగర కమిటీకి కార్యదర్శిగా, ఆమె ట్రేడ్ యూనియన్స్, కిసాన్ సమావేశాలు మరియు గ్రామీణ వికాసం  కోసం పనిచేసారు.

10. రాజకుమారి అమ్రిత్ కౌర్

 అమ్రిత్ కౌర్ ఉత్తరప్రదేశ్లోని లక్నోలో 2 ఫిబ్రవరి 1889 న జన్మించారు. ఆమె భారతదేశం యొక్క మొట్టమొదటి ఆరోగ్య శాఖ మంత్రిగా పనిచేసారు మరియు పది సంవత్సరాల పాటు  ఆ పదవిని ఆమె నిర్వహించింది. కపుర్తాల మాజీ మహారాజు అయిన హర్నం సింగ్ కుమార్తె అయిన ఆమె  ఇంగ్లాండ్ లోని డోర్సెట్ లోని షెర్బోర్ గర్ల్స్ స్కూల్ లో విద్యాభ్యాసం చేసారు. 16 సంవత్సరాలపాటు మహాత్మా గాంధీ కార్యదర్శిగా పనిచేసారు.

ఆమె ఆల్ ఇండియా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ సైన్సెస్ స్థాపకురాలు  (ఎయిమ్స్) మరియు దాని స్వయంప్రతిపత్తి కోసం ఆమె వాదించారు. ఆమె మహిళల విద్య, క్రీడలో వారి భాగస్వామ్యం మరియు వారి ఆరోగ్య సంరక్షణ అందు ఆసక్తి ప్రదర్శించారు. ఆమె త్యుబర్క్లోసిస్  అసోషియేషన్ అఫ్ ఇండియా,  సెంట్రల్ లెప్రొసీ అండ్ రిసెర్చ్ ఇన్స్టిట్యూట్ స్థాపించారు. సెయింట్ జాన్ అంబులెన్స్ సొసైటీ ఎగ్జిక్యూటివ్ కమిటీ యొక్క అధ్యక్షురాలు గా మరియు  లీగ్ ఆఫ్ రెడ్ క్రాస్ సొసైటీ యొక్క గవర్నర్ల బోర్డుకు వైస్ చైర్ పర్సన్ గా వ్యవరించారు.ఆమె 1964 లో మరణించినప్పుడు, ది న్యూయార్క్ టైమ్స్ ఆమెను "తన దేశ సేవలో పాల్గొన్న యువరాణి" అని పిలిచింది.

11. రేణుకా రాయ్

 ఆమె ఐసిఎస్ అధికారి సతీష్ చంద్ర ముఖర్జీ మరియు చారులతా  ముఖర్జీ కుమార్తె మరియు ఆల్ ఇండియా వుమెన్స్ కాన్ఫరెన్స్ (AIWC) లో ఒక సామాజిక కార్యకర్త. ఆమె కొంతకాలం లండన్లో  నివసించారు మరియు లండన్ స్కూల్ ఆఫ్ ఎకనామిక్స్ నుండి ఆమె BA పూర్తి చేశారు.

1934 లో AIWC యొక్క న్యాయ కార్యదర్శిగా ఆమె భారతదేశంలో “మహిళల చట్టపరమైన అవరోధాలు -ఎ ప్లీ ఫర్ ఏ కమిషన్ ఆఫ్ ఎంక్వైరీ” (Legal Disabilities of Women in India; A Plea for a Commission of Enquiry’. '). శారదా బిల్ మరియు భారతదేశంలో చట్టం ముందు మహిళల పరిస్థితిపై చట్టపరమైన సమీక్ష ను కోరారు.  రేణుకా ఏకరీతి వ్యక్తిగత చట్టం కోడ్ uniform personal law code కోసం వాదించారు మరియు  భారత మహిళల స్థానం ప్రపంచంలో అత్యంత అన్యాయమైనది అని చెప్పారు.

1943 నుండి 1946 వరకు ఆమె సెంట్రల్ లెజిస్లేటివ్ అసెంబ్లీ సభ్యురాలు  తరువాత రాజ్యాంగ అసెంబ్లీ మరియు తాత్కాలిక పార్లమెంటు సభ్యురాలు. 1952-57లో పశ్చిమ బెంగాల్ రిలీఫ్ మరియు పునరావాస మంత్రిగా పనిచేశారు. 1957 లో మరలా 1962 లో ఆమె లోక్ సభ కు  మాల్డా నుంచి ఎన్నికైనారు.

ఆమె 1952 లో AIWC అధ్యక్షురాలుగా  వ్యవరించారు మరియు ప్రణాళికా సంఘం మరియు శాంతి నికేతన్ లోని విశ్వ భారతీయ విశ్వవిద్యాలయo పాలక మండలిలో పనిచేశారు. ఆమె ఆల్ బెంగాల్ ఉమెన్స్ యూనియన్ అండ్ ది ఉమెన్స్ కో-ఆర్డినేటింగ్ కౌన్సిల్ను స్థాపించారు.

12. సరోజినీ నాయుడు

సరోజినీ నాయుడు ఫిబ్రవరి 13, 1879 న హైదరాబాదులో జన్మించాడు. ఆమె ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ అధ్యక్షురాలుగా  మరియు భారత రాష్ట్ర గవర్నర్ గా  నియమించబడే మొదటి భారతీయ మహిళ. ఆమె "ది నైటింగేల్ ఆఫ్ ఇండియా" గా పిలువబడుతుంది.
ఆమె లండన్లోని కింగ్స్ కళాశాలలో, తరువాత కేంబ్రిడ్జ్లోని గిర్టన్ కాలేజీలో చదువుకుంది. ఇంగ్లండ్లో ఓటుహక్కుల ప్రచారంలో కొంత అనుభవం పొందిన తరువాత, ఆమె ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ మరియు మహాత్మా గాంధీ యొక్క నాన్ కో-ఆపరేటివ్ ఉద్యమాల పట్ల  ఆకర్షించబడింది.

1924 లో ఆమె ఆఫ్రికాకు వెళ్లి అటునుండి ఉత్తర అమెరికాలో పర్యటించారు.   1928-29లో కాంగ్రెస్ పార్టి చేపట్టిన ఉద్యమాలలో పాల్గొన్నారు. భారతదేశంలో బ్రిటీష్-వ్యతిరేక కార్యకలాపాలలో పాల్గొన్నందుకు ఆమెకు  జైలు శిక్ష విధించారు. (1930, 1932 మరియు 1942-43). ఆమె 1931 లో రౌండ్ టేబుల్ కాన్ఫరెన్స్ రెండవ సెషన్ కోసం గాంధీజీ తో కలిసి లండన్ వెళ్లారు.  సరోజినీ నాయుడు సాహిత్య పరంగా ప్రసిద్ధి చెందారు మరియు 1914 లో ఆమె రాయల్ సొసైటీ ఆఫ్ లిటరేచర్ లొ సభ్యురాలిగా ఎన్నికయ్యారు.

13. సుచేత కృపలానీ

సుచేతా కృపలానీ 1908 లో ప్రస్తుత హర్యానా-అంబాలా పట్టణంలో జన్మించింది. 1942 లో క్విట్ ఇండియా ఉద్యమంలో ఆమె పాల్గొన్నారు.  1940 లో కాంగ్రెస్ పార్టీ మహిళా విభాగాన్ని కృపలానీ స్థాపించారు. స్వాతంత్య్రం తర్వాత, కృపాలానీ ఎంపిగా, తరువాత ఉత్తరప్రదేశ్ రాష్ట్ర ప్రభుత్వంలో లేబర్, కమ్యూనిటీ డెవలప్మెంట్ అండ్ ఇండస్ట్రీ మంత్రిగా పనిచేసారు. ఆమె చంద్ర భాను  గుప్తా(CBగుప్తా) తరువాత యు.పి ముఖ్యమంత్రిగా బాధ్యతలు చేపట్టారు మరియు 1967 వరకు ముఖ్య మంత్రిగా కొనసాగారు. ఆమె భారతదేశ మొదటి మహిళా ముఖ్యమంత్రి.

 

14. విజయలక్ష్మి పండిట్

విజయా లక్ష్మీ పండిట్ ఆగష్టు 18, 1900 న అలహాబాద్లో జన్మించాడు, మరియు ఆమె భారతదేశ మొదటి ప్రధాని జవహర్ లాల్ నెహ్రూ యొక్క సోదరి. ఆమె 1932-1933, 1940 మరియు 1942-1943 లలో మూడు వేర్వేరు సందర్భాలలో బ్రిటిష్ వారిచే  ఖైదు చేయబడ్డారు.

రాజకీయాల్లో పండిట్ యొక్క దీర్ఘకాల జీవితం అలహాబాద్ మున్సిపల్ బోర్డుకు ఆమె ఎన్నికతో అధికారికంగా ప్రారంభమైంది. 1936 లో ఆమె యునైటెడ్ ప్రొవిన్స్(UP) అసెంబ్లీకి ఎన్నికయ్యారు. 1937 లో స్థానిక స్వీయ-ప్రభుత్వం మరియు ప్రజా ఆరోగ్య మంత్రిగా అయ్యారు-క్యాబినెట్ మంత్రిగా ఎన్నికైన మొట్టమొదటి భారతీయ మహిళ.

1939 లో బ్రిటీష్ ప్రభుత్వం, ఇండియా రెండవ ప్రపంచ యుద్దంలో పాల్గొoటున్నది  అని  ప్రకటించినందుకు ఆమె నిరసన వ్యక్తం చేశారు మరియు తన మంత్రి పదవికి రాజీనామా చేసారు. సెప్టెంబరు 1953 లో ఆమె U.N. జనరల్ అసెంబ్లీ అధ్యక్షురాలుగా  ఎన్నికైన మొట్టమొదటి ఆసియా మహిళ.

15. అన్నీ మస్కారేన్

అన్నీ మస్కారేన్ కేరళలోని తిరువనంతపురంకు చెందిన లాటిన్ కాథలిక్ కుటుంబo లో  జన్మించారు. ట్రావెన్కోర్ స్టేట్ కాంగ్రెస్లో చేరిన మొట్టమొదటి మహిళలలో ఆమె ఒకరు. ట్రావెన్కోర్ స్టేట్ కాంగ్రెస్ వర్కింగ్ కమిటీలో ఎన్నికైన మొట్టమొదటి మహిళగా ఆమె గుర్తింపు పొందింది. ట్రావెన్కోర్ రాష్ట్రానికి స్వాతంత్రం రావాలి మరియు భారత దేశములో విలీనం  చేయాలనే ఉద్యమ నాయకులలో ఆమె ఒకరు.

ఆమె తన రాజకీయ జీవితం లో 1939-47 నుండి వివిధ కాలాలపాటు ఖైదు చేయబడింది. 1952 లో జరిగిన భారతదేశ సాధారణ ఎన్నికలలో తొలి లోక్ సభ కు మస్క్కేన్ ఎన్నికయ్యారు. కేరళలో నుoచి మొదటి మహిళా ఎంపీగా ఎన్నికైనారు. పార్లమెంటుకు ఎన్నికయ్యే ముందు, 1949-1950 మధ్యకాలంలో హెల్త్ అండ్ పవర్ మంత్రి పదవిలో కొంతకాలం పనిచేశారు.