ఇబ్న్ తుఫైల్(IbnTufail)

ఇబ్న్ తుఫైల్(IbnTufail (c. 1105 – 1185) అనబడేఅబూ బక్ర్ ముహమ్మద్ ఇబ్నె అబ్ద్ అల్ మాలిక్ ఇబ్న్ ముహమ్మద్ ఇబ్న్ తుఫైల్ అల్-ఖైసీ అల్-అండలుసి: أبو بكر محمد بن عبد الملك بن محمد بن طفيل القيسي الأندلسي Abu Bakr Muhammad ibnAbd al-Malik ibn Muhammad ibnTufail al-Qaisi al-Andalusi;) ఇస్లామిక్ స్వర్ణయుగ ఆరంభానికి  చెందినవాడు. ఇతను మూరిష్ ఆండలూషియన్ సున్ని ముస్లిం మరియు బహుముఖ ప్రజ్ఞాశాలి: రచయిత, నవలా రచయిత, ఇస్లామిక్ తత్వవేత్త, ఇస్లామిక్ వేదాంతి, వైద్యుడు, ఖగోళవేత్త, వజీర్ మరియు న్యాయాధికారి.

ఇతను స్పెయిన్ లోని గ్వాడిక్స్(Guadix) ప్రాంతం లో1105 లో జన్మించినాడు మరియు మొరాకో లోని  మారాకేష్ లో 1185 లో మరణిoచినాడు. ఇతను అవిసెన్నా, ముహమ్మద్, అల్-ఫరాబి, అల్-ఘజాలి, అవెం పేస్ (Avempace), అరిస్టాటిల్, ప్లేటో, అల్-జహిజ్వంటి అరబ్, గ్రీక్ వేదాంతుల వలన ప్రభావితం చెందాడు. ఇతని గౌరవ బిరుదు “ఇబ్న్ తుఫాయిల్ అబుబాసర్ అబెన్ టోఫైల్ అబూ జఫర్ ఎబ్న్ టోఫిల్ అవేతోఫిల్ (Avetophail)”.

ఇతను ప్రారంభ ఇస్లామిక్ తత్వశాస్త్రం, సాహిత్యం, కలాం, ఇస్లామిక్ వైద్యం అందు ఆసక్తి చూపినాడు. మొదటి తాత్విక నవలను వ్రాసాడు అందులో ఒక  ఎడారి ద్వీపం లో ఒంటరి పిల్లవాడి చరిత్రను చిత్రీకరించాడు. ఆటోడోడక్టిసిజం మరియు టాబుల రాసా(autodidacticismand tabula rasa) భావనల గురించి వివరించాడు. అతని ప్రధాన రచన హేయ్ ఇబ్న్ యధాన్ (HayyibnYaqdhan

(PhilosophusAutodidactus ఫిలాసస్ ఆటోడిడక్టస్). ఇబ్న్ తుఫైల్ తత్వవేత్త మరియు నవలా రచయితగా ప్రసిద్ది కెక్కినాడు. అతను పాశ్చాత్య ప్రపంచంలో ఫిలసాఫస్ అటోడిడక్టస్ అని కూడా పిలువబడిన మొట్టమొదటి తాత్విక నవల “హాయీ ఇబ్న్ యాఖ్ధాన్ HayyibnYaqdhan” రచింఛి ప్రసిద్ధి చెందాడు. వైద్యుడిగా, అతను శవపరీక్ష (dissection and autopsy) నిర్వహించినాడు.

ఇబ్న్ తుఫైల్ గ్రెనాడాకు సమీపంలో ఉన్న గ్వాడిక్స్ లో  జన్మించాడు, మరియు ఖాస్ అరబ్ తెగకు చెందినవాడు. ఇతను ఇబ్న్ బాజ్జా (అవెమ్పేస్Avempace) దగ్గిర విద్యాబ్యాసం చేసినాడు. తొలుత అతడు గ్రెనడా పాలకుడికి కార్యదర్శిగా మరియు తర్వాత 1169 లో అల్మహోద్ ఖలీఫా ఎల్హాక్ యూసఫ్ దగ్గిర వజీర్ మరియు వైద్యుడి గా పనిచేసాడు.  తన భవిష్యత్ వారసుడిగా ఇబ్న్ రష్ద్ (IbnRushd (Averroës)(అవేరోరెస్) ను సిఫారసు చేశాడు. ఇబ్న్ రష్ద్ తన ప్రసిద్ధ అరిస్టాటిల్ వ్యాఖ్యానాలను వ్రాయడానికి ఇబ్న్ తుఫైల్ ప్రేరణ ఇచ్చాడు. ఇబ్న్ తుఫాయిల్ 1182 లో పదవీ విరమణ చేసిన తర్వాత ఇబ్న్ రష్ద్ ఇబ్న్ తుఫాయిల్ యొక్క వారసునిగా మారారు; ఇబ్న్ తుఫాయిల్ 1185 లో మొరాకోలో మరణించాడు. ఖగోళవేత్త నూర్ ఎడ్-దిన్ అల్-బిత్రుజీ(Nur Ed-Din Al-Bitruji) కూడా ఇబ్న్ తుఫాయి యొక్క శిష్యుడు.

ఇబ్న్ తుఫైల్ పడమటి దేశాలలో   ఫిలసాఫస్ ఆటోడిడక్టస్ PhilosophusAutodidactus  గా పిలువబడే “హాయీ ఇబ్న్ యాఖ్ధాన్(HayyibnYaqdhan) రచయిత. ఇది ఒక తాత్విక శృంగార మరియు అవిసేన్నిజం,  సూఫీజం(Avicennismand Sufism) ప్రేరణతో ఒక ఎడారి ద్వీపంలో ఒంటరిగా నివసిస్తూ, ఇతర మనుషులతో సంబంధం లేకుండా లేకుండా జీవించే ఒక పిల్లవాడి కథ.  ఆ పిల్లవాడు(హేయ్) క్రమబద్ధమైన ప్రక్రియ విచారణ ద్వారా అంతిమ నిజం తెలుసుకుంటాడు. హేయ్ చివరికి అబ్సల్ అని పేరుగల ఒక తిరస్కరించబడిన(castaway) వ్యక్తిని కలుసుకున్నప్పుడు నాగరికత మరియు మతంతో సంబంధం కలిగి ఉంటాడు.

ఇబ్న్ తుఫైల్ యొక్క ఫిలోసోసస్ అటోడిడక్టస్ అల్-గజాలి యొక్క “ది ఇన్ఫోహెరోన్స్ అఫ్ ది ఫిలోసోపెర్స్” కు ప్రతిస్పందనగా వ్రాయబడింది. 13 వ శతాబ్దంలో, ఇబ్న్ అల్-నఫిస్, ఇబ్న్ తుఫైల్ యొక్క “ఫిలోసోసస్ అటోడిడక్టస్” కు ప్రతిస్పందనగా “అల్-రిసాలా అల్-కమిలియయ్య ఫిల్ సియారా అల్-నబవ్వియా” (పశ్చిమంలో థియోలాలస్ ఆటోడిడక్టస్ అని పిలుస్తారు) ను రచించాడు.

"హాయీ ఇబ్న్ యాధాన్ (HayyibnYaqdhan) అరబిక్ సాహిత్యం మరియు ఐరోపా సాహిత్యం రెండింటిపై గణనీయమైన ప్రభావాన్ని చూపింది, ఇది 17 వ మరియు 18 వ శతాబ్దాలలో పాశ్చాత్య ఐరోపాలో అత్యధికంగా అమ్ముడుపోయిన ఉత్తమ గ్రంధం గా మారింది. ఈ గ్రంథం సాంప్రదాయిక ఇస్లామిక్ తత్వశాస్త్రం మరియు ఆధునిక పాశ్చాత్య తత్వశాస్త్రం రెండింటిపై ఒక "లోతైన ప్రభావం" కలిగి ఉంది. ఇది "సైంటిఫిక్ రివల్యూషన్" మరియు యూరోపియన్ ఎన్లైటెన్మెంట్ యొక్క చారిత్రాత్మక ప్రభావ  పుస్తకములలో ఒకటిగా మారింది మరియు నవలలో వ్యక్తీకరించబడిన ఆలోచనలు "థామస్ హాబ్స్, జాన్ లాకే, ఐజాక్ న్యూటన్, ఇమ్మాన్యువల్ కాంట్ రచనల పై ప్రభావాన్ని కలుగ చేసినవి.

ఫిలసోసాస్ ఆటోడిడక్టస్ యొక్క లాటిన్ అనువాదం 1671 లో మొదట ఎడ్వర్డ్ పోకోక్ ది యంగర్ చేత చేయబడింది. 1708 లో మొట్టమొదటి ఆంగ్ల అనువాదం (సైమన్ ఓక్లీ రచించినది) ప్రచురించబడింది. ఈ అనువాదాలు తర్వాత డేనియల్ డెఫోయ్ “రాబిన్సన్ క్రూసో”ను రాయడానికి ప్రేరేపించబడి ఉండవచ్చు. “రాబిన్సన్ క్రూసో” ఎడారి ద్వీప కథనం మరియు ఆంగ్లంలో వ్రాయబడిన  మొట్టమొదటి నవల. పోకాక్ విద్యార్ధి అయిన జాన్ లాకే రచించిన “యాన్ ఎస్సే కన్సెర్నింగ్ హ్యూమన్ అండర్స్టాండింగ్ (1690) లో అభివృద్ధి చేసిన "టాబుల రాసా" అనే భావన కన్పిస్తుంది మరియు ఈ భావన  రాబిన్సన్ క్రూసో నవల కు  ప్రేరణ చేసింది.

ఇబ్న్ తుఫైల్ వ్యాసాన్ని (Essay) పాశ్చాత్య తత్వశాస్త్రంలో అనుభవవాదం యొక్క ప్రధాన వనరుల్లో ఒకటిగా పరిగణిస్తారు   మరియు డేవిడ్ హ్యూమ్ మరియు జార్జ్ బర్కిలీ వంటి పలు తత్వవేత్తలను ప్రభావితం చేసింది. ఈ నవలలో భౌతికవాదంపై హేయ్ యొక్క ఆలోచనలు కార్ల్ మార్క్స్ యొక్క చారిత్రిక భౌతికశాస్త్రానికి మద్య  కొంత సారూప్యతను కలిగి ఉన్నాయి. “యాన్ ఎస్సే కన్సర్నింగ్ హ్యూమన్ అండర్స్టాండింగ్” పై కూడా దిని ప్రభావం కలదు. ఫిలోసోసస్ ఆటోడిడక్టస్ చేత ప్రభావితమైన ఇతర యూరోపియన్ రచయితలు గోట్ఫ్రైడ్ లీబ్నిజ్, మెల్చిసెటేచ్ థెవెనోట్, జాన్ వల్లిస్, క్రిస్టియన్ హుయ్జెన్స్, జార్జ్ కీత్, రాబర్ట్ బార్క్లే, క్వాకర్స్, శామ్యూల్ హార్ట్లిబ్ మరియు వోల్టైర్(Gottfried Leibniz, MelchisédechThévenot, John Wallis, Christiaan Huygens, George Keith, Robert Barclay, the Quakers, Samuel Hartlib, and Voltaire).

.