18 July 2025

హీబ్రూ భాష అధ్యయనం చేసిన భారతీయ ముస్లిం పండితులు Indian Muslim Scholars Who studied Hebrew Language

 


 

మన పూర్వీకుల విజయాలను పరిశీలిస్తే, వారు ఇతర మతాల పవిత్ర భాషలను నేర్చుకున్నారని మరియు వాటిని లోతుగా అధ్యయనం చేశారని తెలుస్తుంది. ఇతర విశ్వాసాలు లేదా సంస్కృతులలో వారు విలువైనది కనుగొంటే, వారు దానిని సంకోచం లేకుండా స్వీకరించారు. నిష్పాక్షికంగా మరియు నిజాయితీగా ఇతర మతాల భాషలను అధ్యయనం చేసిన పండితులను ఎల్లప్పుడూ గౌరవించారు.

ముస్లిం పండితులు, సూఫీ సాధువులు ఇతర మతాల భాషలను బాగా అర్థం చేసుకోవడానికి అధ్యయనం చేశారు. ఉదాహరణకు, వారు హిందూ మతాన్ని అధ్యయనం చేయడానికి సంస్కృతాన్ని మరియు యూదు మతం మరియు క్రైస్తవ మతాన్ని అధ్యయనం చేయడానికి హిబ్రూ మరియు సిరియాక్‌లను నేర్చుకున్నారు.

ముస్లిం పండితులలో హిబ్రూ నేర్చుకున్న కొందరు ప్రముఖ పండితుల ప్రముఖ పేర్లు తెలుసుకొందాము.:

 

మౌలానా ఇనాయత్ రసూల్ చిర్యాకోటి

హిబ్రూ భాష అద్యయ్యనం చేసిన  అత్యంత ప్రముఖ ముస్లిం పండితులలో ఒకరు మౌలానా ఇనాయత్ రసూల్ చిర్యాకోటి. హిబ్రూ నేర్చుకోవడం పట్ల ఇనాయత్ రసూల్ గారి మక్కువ గొప్పది. ఇనాయత్ రసూల్ హిబ్రూ భాష నేర్చుకోవడానికి కలకత్తా (ఇప్పుడు కోల్‌కతా) వెళ్ళినప్పుడు, ఒక స్థానిక యూదుడు ఆయనకు హిబ్రూ బోధించడానికి నిరాకరించాడు. ఇనాయత్ రసూల్ హిబ్రూ బాష కోసం ఒక క్రైస్తవుడిని సంప్రదించాడు, కానీ ఆ  క్రైస్తవుడు, మౌలానా ఇనాయత్ రసూల్ మొదట ఇంగ్లీష్ నేర్చుకోవాలనే షరతు విధించాడు. మౌలానా త్వరగా ఇంగ్లీష్ నేర్చుకున్నారు మరియు గ్రీకు కూడా నేర్చుకున్నారు. దురదృష్టవశాత్తు, ఆ క్రైస్తవ ఉపాధ్యాయుడు మౌలానా ఇనాయత్ రసూల్ కు హిబ్రు నేర్పలేదు.

మౌలానా వివిధ యూదులను సంప్రదించి చివరకు తనకు హిబ్రూ నేర్పించడానికి సిద్ధంగా ఉన్న వ్యక్తిని కనుగొన్నారు. మూడు సంవత్సరాల పాటు, మౌలానా ఇనాయత్ రసూల్ కస్టపడి హిబ్రూ భాషలో ప్రావీణ్యం సంపాదించారు  మరియు కల్దీయన్ Chaldean భాషను కూడా నేర్చుకున్నారు. హిబ్రూలో ఇనాయత్ రసూల్ పాండిత్యాన్ని మౌలానా మనజీర్ అహ్సాన్ గిలానీ ప్రశంసించారు..

హిబ్రూ సూచనల ఆధారంగా ఇనాయత్ రసూల్ రాసిన ప్రసిద్ధ పుస్తకం “బుష్రా” మరియు “హజారా (ఇస్మాయిల్ తల్లి)”పై రాసిన రిసాలా,  ఇనాయత్ రసూల్ గారి హిబ్రూ బాషా నైపుణ్యానికి దృఢమైన సాక్ష్యంగా నిలుస్తున్నాయి. హిబ్రూ బాష ద్వారా, మౌలానా యూదు మతం మరియు క్రైస్తవ మతాన్ని లోతుగా అర్థం చేసుకోవాలని మరియు ప్రజలకు సత్యాన్ని వెల్లడించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు. నిజానికి, ఇనాయత్ రసూల్ భాషా బాష అభ్యాసం ద్వారా అంతర్-మత interfaith విద్వాంసులలో మార్గదర్శకుడు అయ్యారు..

 

సర్ సయ్యద్ అహ్మద్ ఖాన్

ప్రసిద్ధ సంస్కర్త మరియు అలీఘర్ ముస్లిం విశ్వవిద్యాలయ స్థాపకుడు సర్ సయ్యద్ అహ్మద్ ఖాన్ కూడా హిబ్రూ నేర్చుకున్నారు. ఘజియాబాద్‌లో ఉన్న సమయంలో, సర్ సయ్యద్ అహ్మద్ ఖాన్, మౌలానా ఇనాయత్ రసూల్ చిర్యాకోటి నుండి హిబ్రు నేర్చుకొన్నారు. హయత్-ఎ-జావేద్ ప్రకారం, సర్ సయ్యద్ అహ్మద్ ఖాన్ తనకు హిబ్రూ నేర్పించడానికి సలీం అనే యూదుడిని కూడా నియమించుకున్నారు.

సర్ సయ్యద్ “తోరా మరియు బైబిల్‌పై ’తబ్యిన్ అల్-కలాం ఫి తఫ్సీర్ అల్-తౌరత్ వాల్-ఇంజిల్ అలా మిల్లత్ అల్-ఇస్లాం Tabyin al-Kalam fi Tafsir al-Taurat wal-Injil ala Millat al-Islam ( تبیین الکلام فی تفسیر التورا و الانجیل علی ملة الاسلام) అనే పేరుతో ఒక అద్భుతమైన వ్యాఖ్యానాన్ని రాశారు.. అదనంగా, “రిసాలా అహ్కామ్ తామ్ మా అహ్ల్-ఎ-కితాబ్ Risala Ahkam Ta’am Ma Ahl-e-Kitab (رسالہ احکام طعام مع اہل کتاب) మరియు “తహ్కిక్ లఫ్జ్-ఇ-నసరా Tahqiq Lafz-e-Nasara వంటి రచనలు అంతర్-మత అధ్యయనాలలో  సర్ సయ్యద్ కు ఉన్న లోతైన అధ్యయన శక్తిని  ప్రతిబింబిస్తాయి.

మౌలానా ఇస్మాయిల్ పానిపాటి సంకలనం చేసిన సర్ సయ్యద్ సేకరించిన వ్యాసాలు, సర్ సయ్యద్ మతాంతర సంభాషణ మరియు తులనాత్మక మతానికి గణనీయమైన మేధోపరమైన కృషి చేసినట్లు చూపుతున్నాయి. సర్ సయ్యద్ యొక్క “తఫ్సీర్ అల్-ఖురాన్‌ Tafsir al-Qur’an లో మతాల అధ్యయనానికి సంబంధించిన విలువైన చర్చలు కూడా ఉన్నాయి.

 

మౌలానా హమీదుద్దీన్ ఫరాహి

మౌలానా హమీదుద్దీన్ ఫరాహి ఖురాన్, అరబిక్, పర్షియన్, ఇంగ్లీష్, తత్వశాస్త్రం మరియు వేదాంతశాస్త్రం యొక్క లోతైన అవగాహనకు ప్రసిద్ధి చెందిన ఒక తెలివైన పండితుడు. మౌలానా హమీదుద్దీన్ ఫరాహి ముఖ్యంగా నజ్మ్-ఎ-ఖురాన్ Nazm-e-Qur’an యొక్క ఖురాన్ సిద్ధాంతానికి ప్రసిద్ధి చెందారు.

1907లో అలీఘర్‌లోని M.A.O. కళాశాలలో అరబిక్ విభాగంలో అసిస్టెంట్ ప్రొఫెసర్‌గా పనిచేస్తున్నప్పుడు, బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం నియమించిన ప్రఖ్యాత జర్మన్ పండితుడు ప్రొఫెసర్ జోసెఫ్ హొరోవిట్జ్‌తో మౌలానా హమీదుద్దీన్ ఫరాహి కు పరిచయం ఏర్పడింది. మౌలానా హమీదుద్దీన్ ఫరాహి హోరోవిట్జ్ నుండి హిబ్రూ నేర్చుకున్నాడు మరియు ప్రతిగా, హోరోవిట్జ్, మౌలానా హమీదుద్దీన్ ఫరాహి యొక్క అరబిక్ లోతైన జ్ఞానం నుండి ప్రయోజనం పొందాడు.

హిబ్రూపై మౌలానా హమీదుద్దీన్ ఫరాహి కున్న అవగాహన తులనాత్మక మతం మరియు అంతర్‌మత అధ్యయనాలకు దోహదపడింది. మౌలానా హమీదుద్దీన్ ఫరాహి రాసిన పుస్తకం “అల్-రాయ్ అల్-సహీహ్ ఫి మాన్ హువా అల్-ధబీహ్ Al-Ra’y al-Sahih fi Man Huwa al-Dhabih (الرأی الصحیح فی من ھو الذبیح) “ఈ రంగంలో ఒక ముఖ్యమైన రచన. మౌలానా హమీదుద్దీన్ ఫరాహి ఖురాన్ వ్యాఖ్యానం కూడా తరచుగా పూర్వ గ్రంథాలను ప్రస్తావిస్తుంది, ఇది ఇతర మత గ్రంథాలపై ఆయన లోతైన అధ్యయనాన్ని చూపిస్తుంది.


ముగింపు:

పైన పేర్కొన్న పండితులతో పాటు, ఇతర మతాల భాషలను నేర్చుకుని, వాటి గ్రంథాలను లోతుగా అధ్యయనం చేసిన అనేక మంది గొప్ప ముస్లిం ఆలోచనాపరులు ఉన్నారు. వారి పరిశోధన మరియు అద్యయనం శాంతి, సహనం మరియు మతాల మధ్య సామరస్యాన్ని ప్రోత్సహించడంలో కీలక పాత్ర పోషించాయి.

హిబ్రూ మరియు ఇతర మత భాషలను నేర్చుకోవడం వెనుక ఉన్న ప్రధాన ఉద్దేశ్యాలలో ఒకటి సామాజిక సామరస్యాన్ని సృష్టించడం మరియు మతపరమైన అపార్థాలను తొలగించడం.

మనం మన పూర్వీకుల వారసత్వాన్ని పునరుద్ధరించాలి మరియు మన సంస్థలలో నిష్పాక్షిక మత అధ్యయనాలను తిరిగి ప్రవేశపెట్టాలి. అప్పుడే మనం నిజంగా మానవులందరినీ సమానంగా గౌరవించగలం మరియు అవగాహనతో కలిసి జీవించగలం.

No comments:

Post a Comment