8 March 2025

అంతగా తెలియని భారత ముస్లిం మహిళా స్వాతంత్ర్య సమరయోధులు Less known Indian Muslim Women Freedom Fighters

 


భారత స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో పాల్గొన్న అంతగా తెలియని కొంతమంది ముస్లిం మహిళల సంక్షిప్త జీవిత చరిత్ర:.

Ø బేగం మహబూబ్ ఫాతిమా:

1932 ఏప్రిల్ 13, జలియన్ వాలాబాగ్ ఊచకోత వార్షికోత్సవాన్ని పురస్కరించుకుని ఢిల్లీలోని చాందిని చౌక్ వద్ద ఇద్దరు మహిళలను -బేగం మహబూబ్ ఫాతిమా మరియు సత్యవతిలను  పోలీసులు అరెస్టు చేశారు 1932 ఏప్రిల్ 21, బేగం మహబూబ్ కు ఆరు నెలల కఠిన జైలు శిక్ష మరియు 50 రూపాయల జరిమానా విధించబడింది. దీనితో బేగం మహబూబ్ ఢిల్లీలో స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో శిక్ష అనుభవించిన మొదటి ముస్లిం మహిళగా నిలిచింది.

Ø సుల్తానా సలీం:

సుల్తానా సలీం సుభాష్ చంద్రబోస్ ఆజాద్ హింద్ ఫౌజ్ లేదా INA అధికారులలో ఒకరు. యుద్ధ సమయంలో సుల్తానా సలీం మరియు ఆమె భర్త కల్నల్ సలీం కూడా INAలో సేవ చేశారు మరియు సుల్తానా రాణి ఝాన్సీ రెజిమెంట్ అధికారిణి. ఫిబ్రవరి 1946లో ఝాన్సీ రాణి రెజిమెంట్‌లో పట్టుబడిన సైనికుల మొదటి బృందంలో భాగంగా సుల్తానా భారతదేశానికి చేరుకుంది.

Ø అస్ఘురి బేగం:

1857లో, ముజఫర్‌నగర్ మరియు షామ్లీలలో ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ సైన్యానికి వ్యతిరేకంగా పోరాడుతున్న రైతు మహిళల సాయుధ బృంద నాయకురాలు అస్ఘురి బేగం. ముజఫర్‌నగర్ మరియు షామ్లీ ప్రాంతాన్ని భారతీయ విప్లవకారులు విముక్తి చేశారు. 1857 అక్టోబర్‌లో షామ్లీలోని థానా భవన్ అనే పట్టణాన్ని మేజర్ సాయర్ స్వాధీనం చేసుకున్నప్పుడు, అస్ఘూరి బేగం కూడా పట్టుబడ్డాడు. బ్రిటిష్ దళాలు అస్ఘూరి బేగం ను బహిరంగ ప్రదేశంలో ఒక స్తంభానికి కట్టివేసి, సజీవంగా నిప్పంటించారు.

Ø నిషాత్-ఉన్-నిసా:

స్వాతంత్య్రం మరియు పట్టుదల పాఠాలు నేర్చుకోవడానికి ఈ దేశ యువత ఈ దేవత (నిషాత్ ఉన్ నిసా బేగం) పాదాల వద్ద కూర్చోవాలని నేను విజ్ఞప్తి చేస్తున్నాను.ఇవి ప్రసిద్ధ ఉర్దూ కవి పండిట్ బ్రిజ్ నారాయణ్ చక్‌బాస్ట్ మాటలు. పర్దా లేకుండా కాంగ్రెస్ సమావేశంలో ప్రసంగించిన మొదటి ముస్లిం మహిళ నిషాత్ ఉన్ నిసా బేగం. ఇంక్విలాబ్ జినాదాబాద్‌ను రూపొందించిన హస్రత్ మోహని నిషాత్ ఉన్ నిసా బేగం భర్త. నిషాత్ తన భర్త లేకుండా బహిరంగ రాజకీయ సమావేశాలకు హాజరయ్యారు. నిషాత్ ఉన్ నిసా బేగం వ్యాసాలు రాసింది, వైస్రాయ్ వద్దకు ప్రతినిధుల బృందాలకు నాయకత్వం వహించింది, సమ్మెలలో పాల్గొంది మరియు కాంగ్రెస్ సమావేశంలో పూర్తి స్వాతంత్ర్యం కోసం తీర్మానాన్ని ప్రతిపాదించిన మొదటి మహిళ నిషాత్ ఉన్ నిసా బేగం.

Ø సాదత్ బానో:

సాదత్ బానో భర్త జలియన్‌వాలాబాగ్ హీరో సైఫుద్దీన్ కిచ్లూ.  వివాహానికి చాలా కాలం ముందు సాదత్ బానో రచయిత్రి , కవి మరియు రాజకీయ కార్యకర్త. సాదత్ బానో మహిళా హక్కులు, దేశభక్తి మరియు విద్య కోసం విస్తృతంగా కృషి చేసారు.. సైఫుద్దీన్ అరెస్టును నిరసిస్తూ 1919 ఏప్రిల్ 13న జలియన్‌వాలా వద్ద ప్రజలు గుమిగూడారనేది అందరికీ తెలిసిన విషయమే కానీ వారు సాదత్ బానో చేసిన బహిరంగ ప్రసంగాన్ని వినడానికి వచ్చారని కొంతమందికి మాత్రమే తెలుసు. సైఫుద్దీన్ కిచ్లూ జైలులో ఉన్న కాలంలో సాదత్ సాదత్ బానో ఇంట్లో కూర్చోలేదు. సాదత్ బానో సమావేశాలను ఉద్దేశించి ప్రసంగించేది, రాజకీయ నాయకులను కలిసేది, కాంగ్రెస్ సమావేశాలకు హాజరయ్యేది, పత్రికలలో వ్రాసేది మరియు అఖిల భారత మహిళా సమావేశ కార్యకలాపాల్లో పాల్గొనేది. సాదత్ బానో ను మంచి  ప్రజాదర పొందిన వక్తగా పరిగణించేవారు 

Ø అమ్జాది బేగం:

'ధైర్యవంతురాలైన మహిళ' 'నిధుల సేకరణ ప్రచారాలకు' ముందుండి నాయకత్వం వహించిందని గాంధీ స్వయంగా తన ఒక వ్యాసంలో పేర్కొన్నారు. అమ్జాది బేగం మౌలానా ముహమ్మద్ అలీ జౌహార్ భార్య. గాంధీ తన ఒక వ్యాసంలో అమ్జాది బేగం తన భర్తకు బహిరంగ ప్రసంగం నేర్పించగలరా అని ఆశ్చర్యపోయాడు! భర్త మౌలానా ముహమ్మద్ అలీ జౌహార్ జైలులో ఉన్నప్పుడు అమ్జాది బేగం జామియా మిలియా ఇస్లామియా నిధుల సేకరణ ప్రచారాలకు ఒంటరిగా నాయకత్వం వహించి, వ్యవహారాలను నిర్వహించింది

Ø మూందార్:

ఝాన్సీ రాణి దగ్గిర మూందార్ అనే ముస్లిం మహిళ సహాయకురాలిగా ఉండేది మరియు యుద్ధాల సమయంలో ఝాన్సీ రాణి కు సహాయం చేసింది. మధ్య భారతదేశానికి గవర్నర్ జనరల్ ఏజెంట్ అయిన రాబర్ట్ హామిల్టన్ 1858 అక్టోబర్ 30న బ్రిటిష్ ప్రభుత్వానికి ఇలా తెలియజేశాడు, “రాణి గుర్రంపై స్వారీ చేస్తున్నాడు. రాణి తో పాటు మరో ముస్లిం మహిళ కూడా ఉంది, muslim మహిళ చాలా సంవత్సరాలుగా రాణికు సేవకురాలిగా మరియు సహచరి గా ఉంది. ఇద్దరూ ఒకేసారి గుర్రం నుండి పడిపోయారు.బ్రిటిష్ వారు స్వాధీనం చేసుకున్న మృతదేహం రాణిది కాదని, మూందార్ మృతదేహమని మరో బ్రిటిష్ అధికారి జాన్ వెనబుల్స్ స్టర్ట్ పేర్కొన్నారు.

Ø నాని హక్కో:

నాని హక్కో పానిపట్ నుండి వచ్చిన జోలాహా (నేత) మహిళ, నాని హక్కో మహాత్మా గాంధీ ప్రారంబించిన వీదేశీ వస్తు బహిష్కరణ మరియు స్వదేశీ ఆలోచనతో ప్రభావితమైనది. మహాత్మా గాంధీ ప్రభావం తో నాని హక్కో తన కఫన్ వస్త్రం ను నేయడం ప్రారంభించింది. నాని హక్కో ఖాదీ కఫన్ లో ఖననం చేయబడాలని కోరుకుంది. ఎవరైనా అడిగితే "నేను నాకోసం కఫాన్ (కవచం) నేస్తున్నాను" అని అనేది.

ఖద్దర్ కా కఫాన్ నేయడం పూర్తయిన మరుసటి రోజే నాని హక్కో ఈ లోకాన్ని విడిచిపెట్టింది. తను నేసిన ఖద్దర్ కా కఫాన్ లోనే తనను ఖననం  చేయమని నాని హక్కో ప్రజలను కోరింది. నాని హక్కో మరణంలో కూడా విదేశీ వస్త్రాన్ని బహిష్కరించింది. ఖ్వాజా అహ్మద్ అబ్బాస్ ప్రకారం, గాంధీ చరఖాకు పిలుపునిచ్చిన ఫలితంగా ఖద్దర్ కా కఫాన్‌లో ఖననం చేయబడిన మొదటి వ్యక్తి నాని హక్కో.  ఖ్వాజా ఇలా వ్రాశాడు, "ఖద్దర్ కా కఫాన్‌లో ఖననం చేయబడిన మొదటి వ్యక్తి నాని హక్కో, ఆమె చివరివరకు దేశభక్తురాలు!"

No comments:

Post a Comment