బేగం హమీదా హబీబుల్లా(1916–2018): మహిళా సాధికారికత కోసం కృషి చేసిన సమాజ సేవిక. Begum Hamida Habibullah: A Life of Empowering Women and Uplifting Society

 

 

బేగం హమీదా హబీబుల్లా (1916–2018), లక్నో దార్శనికురాలు, SEWA యొక్క చికన్కారి ప్రమోషన్ ద్వారా మహిళలకు సాధికారత కల్పించారు, ప్రతిష్టాత్మక బాలికల పాఠశాలను స్థాపించారు, సైదాన్‌పూర్ మామిడి సాగును పునరుజ్జీవింపజేశారు, మహిళా క్రికెట్‌కు నాయకత్వం వహించారు మరియు కాంగ్రెస్ రాజకీయ నాయకురాలిగా రాణించారు, రాజ్యసభలో మరియు వివిధ మంత్రి పదవులలో పనిచేశారు.

బేగం హమీదా 1916లో  లక్నోలో జన్మించారు. బేగం హమీదా తండ్రి నవాబ్ నజీర్ యార్ జంగ్ బహదూర్, హైదరాబాద్ హైకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తి; తల్లి తల్మాన్ ఖాటూన్ గృహిణి..

హమీదా బేగం సీనియర్ కేంబ్రిడ్జ్ పరీక్షలో ఉత్తీర్ణురాలై ఐదు సబ్జెక్టులలో డిస్టింక్షన్ సాధించింది, ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయం నుండి బంగారు పతకంతో బి.ఎ. పరీక్షలో ఉత్తీర్ణురాలైంది, ఆ తర్వాత, ఆమె లండన్‌లోని వైట్‌ల్యాండ్స్ కళాశాల (పుట్నీ) నుండి రెండు సంవత్సరాల ఉపాధ్యాయ శిక్షణ పొందింది.

1938లో, బేగం హమీదా మేజర్ జనరల్ ఇనాయత్ హబీబుల్లాను వివాహం చేసుకుంది. బేగం హమీదా భర్త 1965లో సైన్యం నుండి పదవీ విరమణ చేశారు, ఆ తర్వాత హమీదా బేగం రాజకీయాల్లో చురుగ్గా చేరారు.

బేగం హమీదా మహిళల సమస్యలపై తన కృషికి ప్రసిద్ధి చెందింది. బేగం హమీదా మహిళలకు శిక్షణ ఇచ్చే మరియు వారికి స్వయం ఉపాధి కల్పించే సంస్థ అయిన SEWA (స్వయం ఉపాధి మహిళా సంఘం)తో పనిచేసింది. SEWA లక్నోలోని ప్రసిద్ధ చికంకారి కళను ప్రోత్సహించింది మరియు లక్షలాది మంది మహిళలకు ఉపాధి కల్పించింది, వారు స్వయం సమృద్ధి సాధించడంలో సహాయపడింది.

1975లో, హమీదా బేగం హబీబుల్లా మరియు ఆమె అత్తగారు లక్నోలో బాలికల విద్య కోసం ఒక పాఠశాలను స్థాపించారు. ఈ పాఠశాల ప్రత్యేకంగా వెనుకబడిన వర్గాల ముస్లిం బాలికలకు నాణ్యమైన విద్యను అందించడానికి రూపొందించబడింది. ప్రస్తుతం, ఈ పాఠశాల 3,500 మందికి పైగా బాలికలకు విద్యను అందిస్తోంది. ఈ పాఠశాల లక్నోలోని అత్యంత ప్రతిష్టాత్మక సంస్థలలో ఒకటి.

1973లో, హమీదా బేగం హబీబుల్లా మహిళా క్రికెట్ అసోసియేషన్‌కు మొదటి అధ్యక్షురాలిగా ఎన్నికయ్యారు. హమీదా బేగం పురుషుల క్రికెట్‌తో సమానంగా మహిళల క్రికెట్‌ను తీసుకురావడానికి తన శాయశక్తులా ప్రయత్నించారు. మహిళలు క్రీడలపై ఆసక్తి చూపాలని హమీదా బేగం హబీబుల్లా ప్రోత్సహించారు.

హమీదా బేగం అనేక ముఖ్యమైన పదవులను నిర్వహించింది మరియు సామాజిక సంక్షేమ పనులను అమలు చేసింది.

హమీదా బేగం కాంగ్రెస్ మద్దతుదారు. ఆమె హైదర్‌గఢ్ నుండి శాసనసభకు ఎన్నికైన సభ్యురాలిగా పనిచేశారు.

హమీదా బేగం 1969 నుండి ఆల్ ఇండియా కాంగ్రెస్ కమిటీ (AICC) సభ్యురాలిగా కూడా ఎన్నికయ్యారు.

హమీదా బేగం 1971 నుండి 1973 వరకు కేంద్ర సామాజిక మరియు హరిజన సంక్షేమం, జాతీయ సమగ్రత మరియు పౌర రక్షణ శాఖ సహాయ మంత్రిగా పనిచేశారు.

హమీదా బేగం 1971 నుండి 1974 వరకు కేంద్ర పర్యాటక మంత్రిగా పనిచేశారు.

హమీదా బేగం 1980 వరకు ఉత్తరప్రదేశ్ కాంగ్రెస్ కమిటీ కార్యనిర్వాహక కమిటీ సభ్యురాలిగా పనిచేశారు.

హమీదా బేగం 1972 నుండి 1976 వరకు UPCC మహిళా కాంగ్రెస్ అధ్యక్షురాలిగా పనిచేశారు.

హమీదా బేగం 1976 నుండి 1982 వరకు రాజ్యసభ సభ్యురాలిగా పనిచేశారు.

హమీదా బేగం 1987 నుండి న్యూఢిల్లీలోని కేంద్ర సామాజిక సంక్షేమ బోర్డు కార్యనిర్వాహక కమిటీ సభ్యురాలిగా కూడా పనిచేశారు.

హమీదా బేగం 1974 నుండి 1980 వరకు లక్నో విశ్వవిద్యాలయం కార్యనిర్వాహక మండలి సభ్యురాలిగా ఉన్నారు.

1965లో, హమీదా బేగం సైదాన్‌పూర్ గ్రామం (బారాబంకి)ను సందర్శించారు. వ్యవసాయ విశ్వవిద్యాలయం మార్గదర్శకాల ఆధారంగా, మామిడి ఉత్పత్తిని పెంచే మార్గాలపై హమీదా బేగం రైతులకు సలహా ఇచ్చింది. హమీదా బేగం ప్రయత్నాలు సైదాన్‌పూర్ గ్రామం యొక్క అదృష్టాన్ని మార్చడానికి ప్రారంభించాయి, గ్రామ గుర్తింపు మరియు రైతుల ఆదాయం రెండింటినీ పెంచాయి.

హమీదా బేగం 2018లో  102 సంవత్సరాల వయస్సు లో మరణించారు.. సమాజం మరియు మహిళల అభివృద్ధికి అపూర్వమైన కృషి చేశారు.

హమీదా బేగం మహిళా సాధికారతకు గొప్ప ఉదాహరణ. మహిళల సంక్షేమo,విద్య, క్రీడలు, సమాజ సంక్షేమo మరియు ఉపాధి రంగాలలో విశేషంగా కృషి చేసింది.