హమీద్ దల్వాయి ఆధునిక ఆలోచన, ఎవరికి కావాలి? Hamid Dalwai's modern thought, who wants it?

 

Marati

हमीद दलवाई यांचा आधुनिक विचार हवाय कुणाला?

 

English

 

Hamid Dalwai's modern thought, who wants it?

 

This article is inspired by the birth centenary of Hamid Dalwai, who started a literary movement, was a sharp-witted intellectual, a dedicated activist, and a revolutionary reformer (1932-1977). In 1966, he gathered a group of Muslim women and brought them before the Maharashtra Assembly. This was to protest the widespread injustice against women due to the then-prevailing Muslim personal law, which allowed for polygyny and triple talaq. This was the first ever demonstration by Muslim women in the country.

 

In 1970, he founded the Muslim Satyashodhak Mandal (Muslim Truth-Seekers Society) to work for social reform and change within the Muslim community. He used literature, thought, and activism to awaken Muslims to the idea of modernism, which was the need of the hour.

 

Hamid Dalwai was educated in a Marathi medium, but his sharp intellect was focused on global knowledge, progressive thought, and activism. His movement started in the Konkan region. He wrote columns in Marathi newspapers, Maharashtra Times and Sakal, on the lives of Muslim women and social reform.

 

Hamid Dalwai, through his literature, thought, and dedicated activism, was a proponent of modernism, secularism, national integration, and democratic values. He was an intense advocate for a Common Civil Code. His literature and writings constantly raised the issue of reforming Muslim personal law and questioned the dual identity of Muslims—religious and national. This issue of whether one is a Muslim first or an Indian first often generated strong controversy. The core of his thought was that religion must be separated from politics, and a secular perspective is essential for the nation's progress and the community's advancement.

 

Hamid Dalwai firmly believed that without adopting a modern and humanistic perspective, the Muslim community could not progress in contemporary India. He opposed the political exploitation of the Muslim community in the name of religion and strongly criticized religious extremism and communalism. He constantly emphasized the idea of Indian Muslim Identity, believing that Indian Muslims should fully integrate into the national mainstream.

 

Dr. Shamsuddin Tamboli, who runs the Muslim Satyashodhak Mandal, has been working continuously for the last 20 years to promote Hamid Dalwai's ideas. The organization publishes a monthly magazine, Satya Shodhak Muslim. He says that for the Muslim community to move forward, it must embrace Dalwai's progressive ideas.

 

The nation today needs a progressive, rational, and humanitarian perspective on human rights, democratic values, and modernity, and a nationalistic viewpoint. The Indian Constitution grants every citizen the freedom of religion, but Hamid Dalwai's life and work demand that Muslims participate in the national life not just as citizens, but by fully embracing modernity and a progressive outlook. Secularism, modernity, and a humanistic viewpoint are still highly relevant today.

 

 

Telugu:

 

హమీద్ దల్వాయి ఆధునిక ఆలోచన, ఎవరికి కావాలి?

 

ఈ వ్యాసం సాహిత్య ఉద్యమాన్ని ప్రారంభించిన, మేధావి, అంకితభావం కలిగిన కార్యకర్త మరియు విప్లవాత్మక సంస్కర్త (1932-1977) హమీద్ దల్వాయి జన్మ శతాబ్ది నుండి ప్రేరణ పొందింది. 1966లో, హమీద్ దల్వాయి ముస్లిం మహిళల బృందాన్ని సమీకరించి మహారాష్ట్ర అసెంబ్లీ ముందు వారితో మార్చ్ నిర్వహించాడు. బహుభార్యత్వం మరియు ట్రిపుల్ తలాక్‌ను అనుమతించే అప్పటి ముస్లిం వ్యక్తిగత చట్టం కారణంగా మహిళలకు వ్యతిరేకంగా విస్తృతంగా జరుగుతున్న అన్యాయాన్ని నిరసిస్తూ ఈ మార్చ్/ప్రదర్సన జరిగింది. దేశంలో ముస్లిం మహిళలు నిర్వహించిన మొట్టమొదటి మార్చ్/ ప్రదర్శన ఇది.

 

1970లో, ముస్లిం సమాజంలో సామాజిక సంస్కరణ మరియు మార్పు కోసం పనిచేయడానికి హమీద్ దల్వాయి ముస్లిం సత్యశోధక్ మండల్ (ముస్లిం సత్యాన్వేషకుల సంఘం)ను స్థాపించారు. ముస్లింలను ఆధునికవాదం యొక్క ఆలోచనకు మేల్కొల్పడానికి హమీద్ దల్వాయి సాహిత్యం, ఆలోచన మరియు క్రియాశీలతను ఉపయోగించారు, అది ప్రస్తుతానికి అవసరం.

 

హమీద్ దల్వాయి మరాఠీ మాధ్యమంలో చదువుకున్నాడు, కానీ అతని పదునైన మేధస్సు ప్రపంచ జ్ఞానం, ప్రగతిశీల ఆలోచన మరియు క్రియాశీలతపై దృష్టి పెట్టింది. హమీద్ దల్వాయి ఉద్యమం కొంకణ్ ప్రాంతంలో ప్రారంభమైంది. ముస్లిం మహిళల జీవితాలు మరియు సామాజిక సంస్కరణలపై మరాఠీ వార్తాపత్రికలు, మహారాష్ట్ర టైమ్స్ మరియు సకల్‌లలో హమీద్ దల్వాయి కాలమ్‌లు రాశారు.

 

హమీద్ దల్వాయి తన సాహిత్యం, ఆలోచన మరియు అంకితభావంతో కూడిన కార్యాచరణ ద్వారా ఆధునికత, లౌకికవాదం, జాతీయ సమైక్యత మరియు ప్రజాస్వామ్య విలువలను సమర్థించారు. హమీద్ దల్వాయి ఉమ్మడి పౌర నియమావళికి తీవ్రమైన సమర్ధకుడు.. హమీద్ దల్వాయి సాహిత్యం మరియు రచనలు నిరంతరం ముస్లిం వ్యక్తిగత చట్టాన్ని సంస్కరించే అంశాన్ని లేవనెత్తాయి మరియు ముస్లింల ద్వంద్వ గుర్తింపును - మతపరమైన మరియు జాతీయమైన - ప్రశ్నించాయి. ఒకరు మొదట ముస్లింనా లేదా మొదట భారతీయుడా అనే అంశం తరచుగా బలమైన వివాదాన్ని సృష్టించింది. మతాన్ని రాజకీయాల నుండి వేరు చేయాలి మరియు దేశ పురోగతికి మరియు సమాజ పురోగతికి లౌకిక దృక్పథం అవసరం అనేది హమీద్ దల్వాయి ఆలోచన యొక్క ప్రధాన అంశం, మరియు దేశం యొక్క పురోగతికి మరియు సమాజ పురోగతికి లౌకిక దృక్పథం అవసరం.

 

ఆధునిక మరియు మానవీయ దృక్పథాన్ని స్వీకరించకుండా, ముస్లిం సమాజం సమకాలీన భారతదేశంలో పురోగతి సాధించలేమని హమీద్ దల్వాయి గట్టిగా విశ్వసించారు. మతం పేరుతో ముస్లిం సమాజాన్ని రాజకీయంగా దోపిడీ చేయడాన్ని హమీద్ దల్వాయి వ్యతిరేకించారు మరియు మత తీవ్రవాదం మరియు మతతత్వాన్ని తీవ్రంగా విమర్శించారు. భారతీయ ముస్లింలు జాతీయ ప్రధాన స్రవంతిలో పూర్తిగా కలిసిపోవాలని నమ్ముతూ, భారతీయ ముస్లిం గుర్తింపు ఆలోచనను హమీద్ దల్వాయి నిరంతరం నొక్కి చెప్పారు.

 

ముస్లిం సత్యశోధక్ మండల్‌ను నిర్వహిస్తున్న డాక్టర్ షంసుద్దీన్ తంబోలి, హమీద్ దల్వాయి ఆలోచనలను ప్రోత్సహించడానికి గత 20 సంవత్సరాలుగా నిరంతరం కృషి చేస్తున్నారు. ముస్లిం సత్యశోధక్ మండల్‌ సంస్థ సత్యశోధక్ ముస్లిం అనే మాసపత్రికను ప్రచురిస్తుంది. ముస్లిం సమాజం ముందుకు సాగాలంటే, దల్వాయి ప్రగతిశీల ఆలోచనలను స్వీకరించాలని డాక్టర్ షంసుద్దీన్ తంబోలి అంటున్నారు.

 

నేడు దేశానికి మానవ హక్కులు, ప్రజాస్వామ్య విలువలు మరియు ఆధునికతపై ప్రగతిశీల, హేతుబద్ధమైన మానవతా దృక్పథం మరియు జాతీయవాద దృక్పథం అవసరం. భారత రాజ్యాంగం ప్రతి పౌరుడికి మత స్వేచ్ఛను ఇస్తుంది, కానీ హమీద్ దల్వాయి జీవితం మరియు పని ముస్లింలు పౌరులుగా మాత్రమే కాకుండా, ఆధునికతను మరియు ప్రగతిశీల దృక్పథాన్ని పూర్తిగా స్వీకరించడం ద్వారా జాతీయ జీవితంలో పాల్గొనాలని డిమాండ్ చేస్తాయి. లౌకికవాదం, ఆధునికత మరియు మానవతా దృక్పథం నేటికీ చాలా సందర్భోచితంగా ఉన్నాయి.

 

Hindi

 

हामिद दलवई के आधुनिक विचार, कौन चाहता है?

यह लेख हामिद दलवई की जन्मशती से प्रेरित है, जिन्होंने एक साहित्यिक आंदोलन की शुरुआत की, एक कुशाग्र बुद्धिजीवी, एक समर्पित कार्यकर्ता और एक क्रांतिकारी सुधारक (1932-1977) थे। 1966 में, हामिद दलवई ने  मुस्लिम महिलाओं के एक समूह को इकट्ठा किया और उन्हें महाराष्ट्र विधानसभा के सामने प्रस्तुत किया। यह प्रदर्शन तत्कालीन प्रचलित मुस्लिम पर्सनल लॉ, जिसमें बहुविवाह और तीन तलाक की अनुमति थी, के कारण महिलाओं के विरुद्ध व्यापक अन्याय के विरोध में किया गया था। यह देश में मुस्लिम महिलाओं द्वारा किया गया पहला प्रदर्शन था।

 

1970 में, हामिद दलवई ने मुस्लिम समुदाय में सामाजिक सुधार और परिवर्तन के लिए काम करने हेतु मुस्लिम सत्यशोधक मंडल (मुस्लिम सत्य-साधक समाज) की स्थापना की। हामिद दलवई ने  साहित्य, विचार और सक्रियता का उपयोग मुसलमानों को आधुनिकता के विचार के प्रति जागरूक करने के लिए किया, जो उस समय की आवश्यकता थी।

 

हामिद दलवई ने मराठी माध्यम से शिक्षा प्राप्त की थी, लेकिन उनकी तीक्ष्ण बुद्धि वैश्विक ज्ञान, प्रगतिशील विचारों और सक्रियता पर केंद्रित थी। हामिद दलवई का आंदोलन कोंकण क्षेत्र में शुरू हुआ। हामिद दलवई ने मराठी समाचार पत्रों, महाराष्ट्र टाइम्स और सकाल में मुस्लिम महिलाओं के जीवन और सामाजिक सुधार पर लेख लिखे।उनका आंदोलन कोंकण क्षेत्र में शुरू हुआ। उन्होंने मराठी समाचार पत्रों, महाराष्ट्र टाइम्स और सकाल में मुस्लिम महिलाओं के जीवन और सामाजिक सुधार पर स्तंभ लिखे।

 

हामिद दलवई अपने साहित्य, विचार और समर्पित सक्रियता के माध्यम से आधुनिकता, धर्मनिरपेक्षता, राष्ट्रीय एकता और लोकतांत्रिक मूल्यों के समर्थक थे। हामिद दलवई समान नागरिक संहिता के प्रबल समर्थक थे। हामिद दलवई के साहित्य और लेखन ने मुस्लिम पर्सनल लॉ में सुधार का मुद्दा लगातार उठाया और मुसलमानों की दोहरी पहचान - धार्मिक और राष्ट्रीय - पर सवाल उठाया। यह मुद्दा कि कोई पहले मुसलमान है या पहले भारतीय, अक्सर तीखा विवाद उत्पन्न करता था। हामिद दलवई के विचारों का मूल यह था कि धर्म को राजनीति से अलग रखा जाना चाहिए, और राष्ट्र की प्रगति और समुदाय की उन्नति के लिए एक धर्मनिरपेक्ष दृष्टिकोण आवश्यक है।

 

हामिद दलवई का दृढ़ विश्वास था कि आधुनिक और मानवतावादी दृष्टिकोण अपनाए बिना, समकालीन भारत में मुस्लिम समुदाय प्रगति नहीं कर सकता। उन्होंने धर्म के नाम पर मुस्लिम समुदाय के राजनीतिक शोषण का विरोध किया और धार्मिक अतिवाद और सांप्रदायिकता की कड़ी आलोचना की। हामिद दलवई ने भारतीय मुस्लिम पहचान के विचार पर लगातार ज़ोर दिया, उनका मानना ​​था कि भारतीय मुसलमानों को राष्ट्रीय मुख्यधारा में पूरी तरह से एकीकृत होना चाहिए।

 

मुस्लिम सत्यशोधक मंडल चलाने वाले डॉ. शम्सुद्दीन तंबोली पिछले 20 वर्षों से हामिद दलवई के विचारों को आगे बढ़ाने के लिए निरंतर कार्यरत हैं। मुस्लिम सत्यशोधक मंडल संस्था एक मासिक पत्रिका, सत्यशोधक मुस्लिम, प्रकाशित करती है। डॉ. शम्सुद्दीन तंबोली का कहना है कि मुस्लिम समुदाय को आगे बढ़ने के लिए दलवई के प्रगतिशील विचारों को अपनाना होगा।

आज राष्ट्र को मानवाधिकारों, लोकतांत्रिक मूल्यों और आधुनिकता पर एक प्रगतिशील, तर्कसंगत और मानवीय दृष्टिकोण तथा एक राष्ट्रवादी दृष्टिकोण की आवश्यकता है। भारतीय संविधान प्रत्येक नागरिक को धार्मिक स्वतंत्रता प्रदान करता है, लेकिन हामिद दलवई का जीवन और कार्य यह माँग करता है कि मुसलमान राष्ट्रीय जीवन में केवल नागरिक के रूप में ही नहीं, बल्कि आधुनिकता और प्रगतिशील दृष्टिकोण को पूरी तरह अपनाकर भी भाग लें। धर्मनिरपेक्षता, आधुनिकता और मानवतावादी दृष्टिकोण आज भी अत्यंत प्रासंगिक हैं।

 

Translated from Marati by Mohd Azgar Ali, Rtd HoD of Political Science, Tenali. AP 522201