గులాం దస్తగిర్, భోపాల్ గ్యాస్ విషాదంలో ప్రజల ప్రాణాలను కాపాడిన అజ్ఞాత హీరో Ghulam Dastagir, the Unsung Hero of Bhopal Gas Tragedy

 

1984లో జరిగిన భోపాల్ గ్యాస్ లీక్ విషాదం దాదాపు 5,479 మంది ప్రాణాలను బలిగొంది మరియు ఆరు లక్షల మందికి పైగా తీవ్రమైన చర్మ వ్యాధులతో బాధపడుతున్నారు, అయితే డిసెంబర్ 2 మరియు 3,1984 తేదీలలో వేలాది మంది ప్రాణాలను కాపాడిన భోపాల్ రైల్వే జంక్షన్‌లోని డిప్యూటీ స్టేషన్ సూపరింటెండెంట్, గులాం దస్తగిర్ పాత్ర గుర్తించబడలేదు మరియు అజ్ఞాత హీరో గా మిగిలిపోయాడు.

యూనియన్ కార్బైడ్ ఫ్యాక్టరీ గ్యాస్ లీక్ ఎపిసోడ్ లో భోపాల్ రైల్వే జంక్షన్‌లో ప్రజలను రక్షించే క్రమంలో ప్రాణాలు కోల్పోయిన 23 మంది రైల్వే సిబ్బంది జ్ఞాపకార్థం నిర్మించిన స్మారక చిహ్నాo లో  ప్రమాదం జరిగిన రోజున సహాయ చర్యలలో కీలక పాత్ర పోషించిన గులాం దస్తగిర్ గురించి పెద్దగా ప్రస్తావించబడలేదు.

భోపాల్ రైల్వే జంక్షన్‌లోని డిప్యూటీ స్టేషన్ సూపరింటెండెంట్ గులాం దస్తగిర్. భోపాల్ గ్యాస్ విషాదం సమయంలో, ఇతరులను రక్షించడానికి తన ప్రాణాలను పణంగా పెట్టాడని కొద్ది మందికి మాత్రమే తెలుసు

డిసెంబర్ 2, 1984 నాటి రాత్రి, గులాం దస్తగిర్ డ్యూటీ నిర్వహిస్తున్నప్పుడు బాంబే-గోరఖ్‌పూర్ ఎక్స్‌ప్రెస్ రాబోతుండగా, ఏదో తప్పు జరిగిందని గ్రహించిన దస్తగిర్ తీసుకొన్న వేగవంతమైన చర్య చాలా మంది జీవితాలను రక్షించినది.

తన కార్యాలయం లోఅడుగు పెట్టగానే, దస్తగిర్ కళ్ళు మండుతున్నాయి మరియు గొంతు నొప్పిగా ఉంది - ఏదో ఘోరంగా తప్పు జరిగిందని చెప్పే సంకేతం.అదేసమయం లో  దస్తగిర్ తన క్యాబిన్‌లో స్టేషన్ సూపరింటెండెంట్ యొక్క నిర్జీవ రూపాన్ని కనుగొన్నాడు. వేగంగా చర్య తీసుకుని, దస్తగిర్ సమీప స్టేషన్లతో సంప్రదించి, వచ్చే రైళ్లను ఆపాడు, లెక్కలేనన్ని ప్రాణాలను కాపాడాడు. ప్రమాదం పొంచి ఉన్నప్పటికీ, గోరఖ్‌పూర్‌కు వెళ్లే రైలును వెంటనే బయలుదేరాలని ఆదేశించాడు, దాని ప్రయాణీకుల భద్రతను నిర్ధారించాడు.

ప్రాణాంతక వాయువు దస్తగిర్ సొంత కొడుకుతో సహా 23 మంది స్టేషన్ సిబ్బంది ప్రాణాలను బలిగొన్నప్పటికి దస్తగిర్ మరియు అతని బృందం సంక్షోభాన్ని నిర్వహించడానికి అవిశ్రాంతంగా పనిచేశారు. వైద్య సహాయం సమన్వయం చేశాడు

దస్తగిర్ నిస్వార్థ చర్యలు లెక్కలేనన్ని ప్రాణాలను కాపాడగా, ఆ విషాదం దస్తగీర్ పై వ్యక్తిగతంగా తీవ్ర ప్రభావాన్ని చూపింది. విష వాయువు ఆరోగ్య సమస్యలకు దారితీసింది, గొంతులో ఒక ముద్ద ఏర్పడింది, కుమారుడు విషపూరిత గ్యాస్‌ ప్రమాదం లో చనిపోవడం మరియు అతనికి శాశ్వత చర్మ ఇన్ఫెక్షన్ రావడం జరిగింది, దస్తగిర్ 2003లో మరణించినాడు.

భోపాల్ గ్యాస్ విషాద రాత్రి యొక్క ప్రశంసించబడని హీరోలలో ఒకరైన - భోపాల్ రైల్వే స్టేషన్ డిప్యూటీ స్టేషన్ మాస్టర్, గులాం దస్తగిర్ విధి నిర్వహణ లో చేసిన అసాధారణ చర్యలు వేలాదిమంది ప్రాణాలను కాపాడాయి.

విధి మరియు నిబద్ధతతో  లెక్కలేనన్ని ప్రాణాలను కాపాడిన మరచిపోయిన అజ్ఞాత హీరో, దస్తగిర్ కథను గుర్తుంచుకోవాలి.