సురయ్య త్యాబ్జీ: మన జాతీయ జెండాను రూపొందించిన మహిళ . Surayya Tyabji: The Woman Who Designed Our National Flag .

భారత దేశ  చరిత్ర పుటలు అపరిమితమైనవి మరియు విస్తారమైనవి. స్వతంత్ర భారతదేశం కోసం పోరాడిన వేలాది పేర్లను అందులో చూడవచ్చు. భారత దేశ చరిత్ర లో కొన్ని పేర్లు మరుగునపడినవి. అలాంటి మరుగున పడిన పేర్లలో ఒక పేరు సురయ్య త్యాబ్జీ - మన జాతీయ జెండా యొక్క తుది రూపకల్పన చేసిన  మన హైదరాబాది మహిళ.

 

పింగలి వెంకయ్యను మన భారతీయ జెండా ను రూపొందించిన వ్యక్తిగా భావిస్తారు. వాస్తవానికి జాతీయ జెండా రూపకల్పనలో అనేక పేర్లు ముడిపడి ఉన్నాయి. పింగలి వెంకయ్య  వాస్తవానికి భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ యొక్క స్వరాజ్ జెండా యొక్క డిజైనర్. భారత జెండా కోసం తుది ఆలోచన తో  వచ్చిన వ్యక్తి సురయ్య త్యాబ్జీ, కానీ దానికి ఆమెకు ఎప్పుడూ ఘనత లభించలేదు.

 

1919 లో హైదరాబాద్ (తెలంగాణ రాజధాని) లో పుట్టి పెరిగిన సురయ్య త్యాబ్జీ ఒక ప్రసిద్ధ కళాకారిణి, ఆమె జీవితం మరియు సమాజం పట్ల అసాధారణమైన మరియు ప్రగతిశీల దృక్పథానికి ప్రసిద్ది చెందింది.

 

సురయ్య త్యాబ్జీ భారతీయ పౌర సేవకుడైన(ICS) బద్రుద్దీన్ త్యాబ్జీని వివాహం చేసుకున్నారు  మరియు బద్రుద్దీన్ త్యాబ్జీ తరువాత అలీఘర్ ముస్లిం విశ్వవిద్యాలయానికి వైస్ ఛాన్సలర్‌గా పనిచేశారు. ఆమె రాజ్యాంగ అసెంబ్లీ లోని వివిధ కమిటీలలో సభ్యురాలు మరియు వాటిలో చాలా ప్రధాన పాత్ర పోషించింది. బహుళ-ప్రతిభావంతురాలైన ఆమె పెయింటింగ్, వంట,కుట్టు, అల్లిక, , గుర్రపు స్వారీ, ఈత మొదలగు అనేక కళలలో నిపుణురాలు.

ట్రెవర్ రాయల్ Trevor Royle అనే ఆంగ్ల చరిత్రకారుడు తన “లాస్ట్ డేస్ అఫ్ ది రాజ్ The Last Days of The Raj”  అనే పుస్తకంలో జూలై 17, 1947 న మనకు తెలిసిన జాతీయ జెండా ఎలా ఉనికిలోకి వచ్చిందనే దాని గురించి రాశాడు. అతను ఇలా వ్రాశాడు, “జాతీయ జెండాను ముస్లిం బద్-ఉద్-దిన్ త్యాబ్జీ రూపొందించారు. వాస్తవానికి త్రివర్ణంలో గాంధీ ఉపయోగించే స్పిన్నింగ్ వీల్ సింబల్ (చర్ఖా) ఉండేది కాని ఇది పార్టీ చిహ్నం, బద్-ఉద్-దిన్ త్యాబ్జీ అశోక చక్రం ఉపయోగించాడు. అశోక చక్రవర్తి హిందూ మరియు ముస్లింలచే గౌరవించబడ్డాడు కాబట్టి చాలా ఒప్పించిన తరువాత గాంధీ చరకా స్థానం లో చక్రానికి అంగీకరించారు. ఆ రాత్రి నెహ్రూ కారుపై ఎగిరిన జెండా ప్రత్యేకంగా త్యాబ్జీ భార్య చేత తయారు చేయబడింది. ”

ట్రెవర్ రాయల్ ప్రకారం, జెండా యొక్క తుది రూపకల్పన ఆలోచనతో వచ్చినది బద్రుద్దీన్ త్యాబ్జీ. అయితే, హైదరాబాద్‌కు చెందిన కెప్టెన్ ఎల్ పాండురంగ రెడ్డి అనే చరిత్రకారుడు తన పరిశోధనల ద్వారా త్రివర్ణ జెండా యొక్క తుది రూపకల్పన చేసినది సురయ్య త్యాబ్జీనేనని ఆమె భర్త కాదని వాదించాడు, భారత రాజ్యాంగ అసెంబ్లీ డిబేట్స్ సమగ్రంగా   పరిశీలించిన జెండా ప్రెజెంటేషన్ కమిటీ సభ్యుల పేర్ల లో మరియు పత్రాలలో  ఆమె పేరు కలదు.

 

1947 యొక్క విభజన తరువాత, నూతన రాజ్యాంగం తో సహా కొత్త దేశం యొక్క పని గురించి ప్రతి వివరాలను గుర్తించే కృషి తో రాజ్యాంగ అసెంబ్లీ మునిగిపోయింది. 300 మిలియన్లకు పైగా జనాభాతో కొత్త దేశం ఏర్పడబోతోంది. కాని మనకు జాతీయ చిహ్నం లేదు. ఒక దేశం యొక్క జాతీయ చిహ్నం ఆ దేశ అధికారం మరియు దాని రాజ్యాంగ తత్వాన్ని సూచిస్తుంది. అందువల్ల, భారతదేశానికి, బ్రిటీష్ కాలనీ నుండి స్వాతంత్ర్యాన్ని ప్రదర్శించడానికి మరియు రిపబ్లిక్గా  మొదటి అడుగు వేయడానికి జాతీయ చిహ్నం చాలా ప్రాముఖ్యత కలిగి ఉంది. జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ మా జాతీయ చిహ్నం కోసం రూపకల్పన చేయాల్సిన బాధ్యతను బద్రుద్దీన్ త్యాబ్జీకి కేటాయించారు

దేశంలోని వివిధ ప్రాంతాల నుండి వందలాది నమూనాలు రాగా వాటిలో ఎక్కువ భాగం బ్రిటిష్ చిహ్నం ద్వారా ప్రభావితమయ్యాయి. జాతీయ చిహ్నం రూపకల్పన కోసం ప్రయత్నాలు ఇంకా జరుగుతుండగా, పింగలి వెంకయ్య రూపొందించిన భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ యొక్క స్వరాజ్ జెండా మద్యలో గాంధీజీ యొక్క చర్ఖా (కుట్టు యంత్రం) జాతీయ పతాకం అవుతుందని ఉహించబడినది..

ఆ సమయంలోనే బద్రుద్దీన్ త్యాబ్జీ, సురయ్య త్యాబ్జీ జాతీయ చిహ్నం కోసం సింహాలు మరియు  అశోక చక్రం రూపకల్పన చేసారు.

చిహ్నం రూపకల్పన చేయబడిన తర్వాత, జాతీయ జెండా కోసం కొత్త రూపకల్పన బాధ్యతను త్యాబ్జీలకు అప్పగించారు. వారు అశోక చక్రం తీసుకొని త్రివర్ణంలో ఉంచారు. సురయ్య త్యాబ్జీ నల్ల చక్రం చిత్రించింది, కాని గాంధీజీ అభ్యంతరం వ్యక్తం చేయగా అది  నేవీ బ్లూగా మారింది. ”

సురయ్య త్యాబ్జీ మొట్టమొదటి జెండా యొక్క కుట్టును పర్యవేక్షించారు, మరియు జవహర్ లాల్ నెహ్రూకు సమర్పించారు. ఆ రాత్రి జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ కారు పై ఎగురుతూ జాతీయ జండా  రైసినా కొండపైకి వెళ్ళినది. జెండా జూలై 22 న ఏకగ్రీవంగా అంగీకరించబడింది.

 

జెండా రూపకల్పనపై సురయ్య లేదా బద్రుద్దీన్ ఎప్పుడూ సృజనాత్మక యాజమాన్యాన్ని క్లెయిమ్ చేయలేదని వారి కుమార్తె లైలా త్యాబ్జీ పేర్కొన్నారు, కానీ త్రివర్ణ యొక్క ఫాబ్రిక్ మరియు ఖచ్చితమైన షేడ్స్‌ ను పేర్కొన్నది మరియు దేశమంతా ఉపయోగించిన వక్రీకృత రంగులను గుర్తించినది సురయ్య అని కూడా గుర్తు లైలా త్యాబ్జీ చేసుకున్నారు.

 " నాతల్లి  మరియు నా తండ్రి ఎప్పుడూ సృజనాత్మక యాజమాన్యాన్ని బహిరంగంగా క్లెయిమ్ చేశారని నేను అనుకోను - జెండా రూపకల్పన పింగలి వెంకయ్య చేత సృష్టించబడిన కాంగ్రెస్ పార్టీ త్రివర్ణ అభివృద్ధి మరియు ఈ చిహ్నం అశోక స్తంభం- సింహాలచే ప్రేరణ పొందింది. భారతీయ కళమరియు చరిత్రను  వారు ఆరాధించారు. కాంగ్రెస్ జెండాపై స్పిన్నింగ్ వీల్ స్థానంలో వారు ఉపయోగించిన చక్రం అదే మూలం నుండి వచ్చింది అని లైలా త్యాబ్జీ అన్నారు

సురయ్య త్యాబ్జీ సహకారం చాలా కాలంగా పట్టించుకోలేదు. త్యాగం, స్వచ్ఛత మరియు పెరుగుదలకు ప్రతీక అయిన త్రివర్ణానికి ఆమె బాధ్యత వహించడమే కాకుండా, ధైర్యం మరియు ఐక్యతను అందంగా ప్రదర్శించే జాతీయ చిహ్నాన్ని రూపొందించడంలో ప్రధాన పాత్ర పోషించింది. భారతీయ చరిత్రలో ఇంత ముఖ్యమైన భాగం అయినప్పటికీ, ఆమె పాత్ర చాలా అరుదుగా గుర్తించబడింది.