దారా షికోహ్ Dara Shikoh 1615-1659

 

దారా షికో (20 మార్చి 1615 – 30 ఆగస్టు 1659 మొఘల్ చక్రవర్తి షాజహాన్ యొక్క పెద్ద కుమారుడు మరియు వారసుడు. దారాకు పద్షాజాదా-ఇ-బుజుర్గ్ మార్తాబా Padshahzada-i-Buzurg Martaba (అక్షరాలా 'ఉన్నత శ్రేణి యువరాజు'అనే బిరుదును ఇచ్చారు షాజహాన్ దారాకు 'షా-ఎ-బులంద్ ఇక్బాల్'Shah-e-Buland Iqbal' ' అనే బిరుదును ఇచ్చారు.

దారా షికోహ్ ఒక పండితుడు,సూఫీ మరియు  ఇస్లాం మరియు హిందూ మతం మధ్య వారధి. దారా హిందూ మరియు ముస్లిం తత్వాలు కలిసిన భారతదేశాన్ని ఊహించాడు.

దారా షికోహ్ రచనలలో మజ్మా-ఉల్-బహ్రీన్ (రెండు మహాసముద్రాల సంగమం) Majma-ul-Bahreen మరియు ఉపనిషత్తుల పర్షియన్ అనువాదం - సిర్-ఎ-అక్బర్ Sirr-e-Akbar (ది గ్రేట్ సీక్రెట్).ముఖ్యమైనవి..  

మజ్మా-ఉల్-బహ్రీన్‌లో, షికోహ్ ఇస్లాం మరియు హిందూ మతం రెండు మహాసముద్రాలు అని రాశాడు మరియు రెండింటి మధ్య వ్యత్యాసం పదాలు మరియు స్వరం మాత్రమే అని నిర్ధారించాడు మజ్మా-ఉల్-బహ్రెయిన్ ("రెండు సముద్రాల సంగమం"), సూఫీ మరియు వేదాంత ఊహాగానాల మధ్య ఆధ్యాత్మిక మరియు బహువచన సంబంధాలను వెల్లడించడానికి కూడా అంకితం చేయబడింది.

మజ్మా-ఉల్-బహ్రెయిన్ 1654–55లో పర్షియన్ భాషలో ఒక చిన్న గ్రంథంగా వ్రాయబడింది. దారా షికో ఇస్లాం మరియు హిందూ మతం మధ్య ఒక సాధారణ ఆధ్యాత్మిక భాషను కనుగొనడానికి చాలా కృషి చేశాడు.

బనారస్‌లో ఉపనిషద్‌లో నిపుణులైన అనేక మంది పండితులు మరియు ఋషుల నుండి సేకరించిన  దారా షికోహ్ 50 ఉపనిషత్తులను 1657లో సంస్కృతం నుండి పర్షియన్‌లోకి సిర్-ఎ-అక్బర్‌ పేర అనువదించారు. సిర్-ఎ-అక్బర్‌ దారా షికోహ్ అత్యంత ప్రసిద్ధ రచన.. సిర్-ఇ-అక్బర్ ను  ("గొప్ప రహస్యం") అని కూడా పిలుస్తారు,

సిర్-ఇ-అక్బర్ పరిచయంలో,. దారా షికోహ్ ఖురాన్‌లో "కితాబ్ అల్-మక్నున్" లేదా దాచిన పుస్తకంగా సూచించబడిన రచన ఉపనిషత్తులు తప్ప మరొకటి కాదని తన ఊహాజనిత పరికల్పనను పేర్కొన్నాడు ఇది వేద మరియు ఇస్లామిక్ ఆధ్యాత్మిక సంప్రదాయాలు అనుసంధానించబడి ఉన్నాయని నిరూపించే శక్తివంతమైన ప్రకటన.

మతపరమైన విభజనలకు అతీతంగా ఉమ్మడి ఆధ్యాత్మిక సంప్రదాయాన్ని దారా షికోహ్ విశ్వసించారు దారా షికోహ్ దృష్టి ప్రగతిశీలమైనది మరియు మతం మరియు అధికారం గురించి సాంప్రదాయ నమ్మకాలను ఎదుర్కొంది.

1006 A.H.లో, దారా షికోహ్ యువరాజు యోగ వాసిష్ఠ Yoga Vasistha,గ్రంధం ను సంస్కృతం నుండి పెర్షియన్ బాష లోనికి జగ్-బాసిష్ట్ Jug-Basisht పేర నిజాం అల్-దిన్ పాణిపాటి చే అనువదింప చేసినాడు.  ఇది ఇండో-పర్షియన్ సంస్కృతిపై ఆసక్తి ఉన్న మేధావులలో పర్షియాలో ప్రాచుర్యం పొందింది. సఫావిద్-యుగ ఆధ్యాత్మికవేత్త మీర్ ఫిండిరిస్కి జగ్-బాసిష్ట్ యొక్క ఎంపిక చేసిన భాగాలపై వ్యాఖ్యానించారు.

దారా షికోహ్ కేవలం మేధావి మాత్రమే కాదు. రాజనీతిజ్ఞుడు. దారా షికోహ్ తన ఆస్థానం లో వివిధ నేపథ్యాల నుండి పండితులను ఒకచోట చేర్చినాడు. మతపరమైన భేదాలపై దృష్టి పెట్టడానికి బదులుగా, దారా షికోహ్ ఉమ్మడి జ్ఞానంపై దృష్టి పెట్టారు.సూఫీయిజం మరియు భారతదేశ సాంస్కృతిక సంశ్లేషణ విలువ షికోలో ఉత్తమంగా ప్రతిబింబిస్తుంది.

దారా షికో భారత ఉపఖండంలో భిన్న సంప్రదాయాల సామరస్య సహజీవనానికి ఒక జ్ఞానోదయ ఉదాహరణగా ప్రసిద్ది చెందారు. దారా షికో అర్మేనియన్ సూఫీ ఆధ్యాత్మికవేత్త సర్మద్ కషానీ, అలాగే లాహోర్ యొక్క ప్రసిద్ధ ఖాదిరి సూఫీ సాధువు మియాన్ మీర్ అనుచరుడు.. మియాన్ మీర్ అన్ని వర్గాలలో విస్తృతంగా గౌరవించబడ్డాడు, సిక్కులు అమృత్‌సర్‌లోని స్వర్ణ దేవాలయానికి పునాది రాయి వేయడానికి మియాన్ మీర్ ను ఆహ్వానించారు దారా షికోహ్ ఏడవ సిక్కు గురువు గురు హర్ రాయ్ తో స్నేహం ఏర్పరచుకున్నాడు..

దారా షికోహ్ లలిత కళలు, సంగీతం మరియు నృత్యాలకు పోషకుడు. 'దారా షికోహ్' అనే ఆల్బమ్‌ది 1630ల నుండి దారా  షికో మరణం1659 వరకు సేకరించిన చిత్రాలు మరియు కాలిగ్రఫీల సమాహారం. 'దారా షికోహ్ ని 1641–42 దారా షికో భార్య నాదిరా బానుకు బహుకరించారు మరియు ఆమె మరణించే వరకు ఆమెతోనే ఉంది. ఆ తర్వాత 'దారా షికోహ్’ ఆల్బమ్‌ను రాజ గ్రంథాలయంలోకి తీసుకెళ్లారు మరియు దారా షికోతో దానిని అనుసంధానించే శాసనాలు ఉద్దేశపూర్వకంగా తొలగించబడ్డాయి; అయితే ప్రతిదీ ధ్వంసం చేయబడలేదు మరియు అనేక కాలిగ్రఫీ స్క్రిప్ట్‌లు మరియు పెయింటింగ్‌లు ఇప్పటికీ దారా షికో గుర్తును కలిగి ఉన్నాయి

.‘దారా షికోహ్’ ఆల్బమ్ లో ఉన్న చిత్రాలలో, దారా షికో వివాహానికి ముందు 1630ల ప్రారంభంలో సంకలనం చేయబడిన రెండు ముఖ పేజీలు ఉన్నాయి, ఇద్దరు సన్యాసులు యోగ భంగిమల్లో ఉన్నారు, బహుశా వారు ఒక జంట యోగులు- వైష్ణవ మరియు శైవ. ఈ పెయింటింగ్‌లు గోవర్ధన్ అనే కళాకారుడికి చెందినవి. ‘దారా షికోహ్’ ఆల్బమ్‌లో ముస్లిం సన్యాసులు మరియు దేవతల చిత్రాలు కూడా ఉన్నాయి మరియు చిత్రాలు దారా షికోహ్‌కు మతం మరియు తత్వశాస్త్రం పట్ల ఉన్న ఆసక్తిని స్పష్టంగా ప్రతిబింబిస్తాయి.

దారా షికోహ్ నిర్మించిన  వాటిలో లాహోర్‌లోని అతని భార్య నాదిరా బేగం సమాధి,  లాహోర్‌లోని మియాన్ మీర్ మందిరం, ఢిల్లీలోని దారా షికో లైబ్రరీ, కాశ్మీర్‌లోని శ్రీనగర్‌లోని అఖుండ్ ముల్లా షా మసీదు  మరియు పారి మహల్ గార్డెన్ ప్యాలెస్ (కాశ్మీర్‌లోని శ్రీనగర్‌లో కూడా) ఉన్నాయి.

దారా షికోహ్ స్థాపించిన లైబ్రరీ ఇప్పటికీ ఢిల్లీలోని కాశ్మీరీ గేట్‌లోని గురు గోవింద్ సింగ్ ఇంద్రప్రస్థ విశ్వవిద్యాలయం ప్రాంగణంలో ఉంది మరియు పునరుద్ధరించబడిన తర్వాత ఇప్పుడు ఆర్కియాలజికల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా ద్వారా మ్యూజియంగా నిర్వహించబడుతోంది.

 వివిధ సంప్రదాయాల నుండి జ్ఞాన సంశ్లేషణ, సంభాషణ మరియు దృక్పథం యొక్క వారసత్వం దారా షికోహ్ ది.