జకాత్ Zakat

 

ఇస్లాం యొక్క ఐదు స్తంభాలలో ఒకటైన జకాత్, ముస్లింలకు మతపరమైన బాధ్యత మరియు సామాజిక న్యాయాన్ని పెంపొందించడంలో సహాయపడుతుంది. అరబిక్‌లో "జకాత్" అనే పదం శుద్ధి మరియు వృద్ధిని సూచిస్తుంది, సంపదను శుద్ధి చేయడం మరియు సామాజిక సంక్షేమాన్ని ప్రోత్సహించడం అనే ద్వంద్వ ఉద్దేశ్యాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది. ముస్లింలు తమ వార్షిక పొదుపులో 2.5%ని ఖురాన్‌లో పేర్కొన్న అర్హత కలిగిన గ్రహీతలకు విరాళంగా ఇవ్వాలి, తద్వారా సంపద చెలామణి అవుతుందని మరియు అవసరమైన వారికి ప్రయోజనం చేకూరుతుందని నిర్ధారించుకోవాలి.

ఖురాన్ జకాత్ యొక్క ప్రాముఖ్యతను 30 సార్లు ప్రస్తావిస్తుంది. జకాత్,  ప్రార్థన (సలాత్)తో దగ్గరి సంబంధం కలిగి ఉంటుంది. ఇస్లాంలో జకాత్,  ప్రార్థన-ఆరాధన ఆధ్యాత్మిక చర్యలకే పరిమితం కాదని, సామాజిక బాధ్యతలను కలిగి ఉంటుందని నొక్కి చెబుతుంది. ఉదాహరణకు, సూరా అల్-బఖరా ఇలా పేర్కొంది: "మరియు ప్రార్థనను స్థాపించండి మరియు జకాత్ ఇవ్వండి మరియు మీరు మీ కోసం ఏదైనా మంచిని ముందుకు తెస్తే - మీరు దానిని అల్లాహ్ వద్ద కనుగొంటారు." (ఖురాన్ 2:110).

ఇస్లాంలో ఆరాధన ఆధ్యాత్మిక చర్యలకే పరిమితం కాదని, సామాజిక బాధ్యతలను నెరవేర్చడం వరకు విస్తరించిందని పై ఆయత్ నొక్కి చెబుతుంది. ఇంకా, సూరహ్ అత్-తౌబా జకాత్ యొక్క శుద్ధి చేసే పాత్రను హైలైట్ చేస్తుంది: "వారి సంపద నుండి దాతృత్వాన్ని తీసుకోండి, వారిని శుద్ధి చేయండి మరియు వారిపై అల్లాహ్ యొక్క ఆశీర్వాదాలను పెంచండి మరియు ప్రార్థించండి. నిజానికి, మీ ప్రార్థనలు వారికి భరోసానిస్తాయి. మరియు అల్లాహ్ అన్నీ వినేవాడు, అన్నీ తెలిసినవాడు." (ఖురాన్ 9:103). పై ఆయత్ జకాత్ ఒక ఆధ్యాత్మిక చర్య మరియు సామాజిక అభ్యున్నతికి ఆచరణాత్మక సాధనం అని వివరిస్తాయి.

ముస్లిం పండితులు  సంపదను శుద్ధి చేయడానికి మరియు దేవుని ఆశీర్వాదాల ద్వారా దానిని పెంచడానికి జకాత్‌ను ఒక మార్గంగా అర్థం చేసుకున్నారు. ముస్లిం పండితులు జకాత్‌ను స్వార్థం మరియు దురాశ నుండి ఆత్మను శుద్ధి చేయడానికి మరియు పేదలకు సంపదను పునఃపంపిణీ చేయడం ద్వారా సామాజిక సంక్షేమాన్ని పెంపొందించడానికి ఒక మార్గంగా కూడా చూశారు. ఆధ్యాత్మిక శుద్ధి మరియు సామాజిక న్యాయం యొక్క ద్వంద్వ ఉద్దేశ్యం ఇస్లామిక్ ఆర్థిక సూత్రాలకు మూలస్తంభంగా మారింది.

ఖురాన్ సూరహ్ అత్-తౌబాలో జకాత్‌కు అర్హులైన ఎనిమిది వర్గాల గ్రహీతలను పేర్కొంటుంది: "జకాత్ సొమ్ములు  నిరుపేదలు,అగత్యపరులు, జకాత్ వసూలు చేయడానికి నియమించబడిన కార్యకర్తలు, మనసులను జయించవలసి ఉన్నవారు, బానిసత్వం నుండి విముక్తి పొందవలసి ఉన్న వారు, అప్పుల భారం క్రింద నలిగిపొతున్నవారు, దైవ మార్గ, కొరకు, బాటసారుల సహాయార్ధం. మాత్రమే – ఇది దేవుని తరుఫున నిర్దారింపబడిన విధి.. అల్లాహ్ తెలిసినవాడు మరియు వివేకవంతుడు." (ఖురాన్ 9:60). ఈ వచనం జకాత్ పంపిణీకి సమగ్రమైన చట్రాన్ని అందిస్తుంది, ఇది విభిన్న సామాజిక అవసరాలను తీరుస్తుందని నిర్ధారిస్తుంది.

జకాత్ స్వీకరించే విషయంలో ఖురాన్ వారి నమ్మకాలు లేదా మతం ఆధారంగా వ్యక్తుల మధ్య తేడాను గుర్తించదని పై ఆయత్ స్పష్టం చేస్తుంది. సరళంగా చెప్పాలంటే, జకాత్‌ను వారి మతంతో సంబంధం లేకుండా ఏ పేద లేదా పేద వ్యక్తికైనా ఇవ్వవచ్చు.

జకాత్‌కు ఎవరు అర్హులు?

ఖురాన్ జకాత్ తీసుకోగల ఎనిమిది వర్గాల వ్యక్తులను ప్రస్తావిస్తుంది: పేదలు, నిరుపేదలు, అప్పుల పాలైనవారు, యాత్రికులు, మిషనరీలు, జకాత్ ఇచ్చేవారిలో సానుభూతిని రేకెత్తించే పేద ముస్లిమేతరులు

జకాత్‌ను ఎవరు పొందలేరు?

సహీ-బె-నిసాబ్ అయిన వారు - కనీసం 75 గ్రాముల బంగారం లేదా 520 గ్రాముల వెండి లేదా వార్షిక పొదుపు మొత్తాన్ని కలిగి ఉన్నవారు.

ప్రవక్త ముహమ్మద్(స) కాలంలో జకాత్ ప్రవేశపెట్టడం ఇస్లామిక్ చరిత్రలో ఒక కీలకమైన ఘట్టంగా గుర్తించబడింది. ప్రవక్త మదీనాకు వలస వచ్చిన తర్వాత ఇది ముస్లింలకు అధికారిక విధిగా మారింది.

జకాత్ గురించి అపోహలు కొనసాగుతున్నాయి. కొందరు దీనిని ముస్లింలకు మాత్రమే ఇవ్వవచ్చని నమ్ముతారు; అయితే, జకాత్‌ను వారి విశ్వాసంతో సంబంధం లేకుండా పేదలతో సహా వివిధ వర్గాల ప్రజల మధ్య పంపిణీ చేయవచ్చని ఖురాన్ స్పష్టం చేస్తుంది. ఈ సమ్మిళితత్వం ఇస్లాంలో దాతృత్వం యొక్క సార్వత్రిక స్వభావాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది.

భారతదేశంలో, ముస్లింల సామాజిక-ఆర్థిక స్థితి బాగాలేదు. ఇతర మత సమూహాలతో పోలిస్తే ముస్లింలు అధిక పేదరిక స్థాయిలను ఎదుర్కొంటున్నారని డేటా సూచిస్తుంది. ప్రభుత్వ డేటా ఆధారంగా భారతదేశంలో ముస్లింల సామాజిక-ఆర్థిక స్థితి గణనీయంగా వెనుకబడి ఉంది. నేషనల్ శాంపిల్ సర్వే ఆఫీస్ (NSSO) 68వ రౌండ్ (2011–12) ప్రకారం, ముస్లింల సగటు తలసరి వినియోగ వ్యయం రోజుకు ₹32.66, ఇది అన్ని మత సమూహాలలో అత్యల్పంగా ఉంది, ఇది అధిక పేదరిక స్థాయిలను సూచిస్తుంది.

శ్రమశక్తి భాగస్వామ్య రేట్లు కూడా తక్కువగా ఉన్నాయి, పట్టణ ప్రాంతాల్లో 1,000 మంది శ్రామిక-వయస్సు వ్యక్తులకు 342 మంది ముస్లింలు మరియు గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో 337 మంది మాత్రమే పనిచేస్తున్నారు. విద్యాసాధన కూడా అదేవిధంగా పేలవంగా ఉంది, ముస్లింలు ఉన్నత విద్యలో అత్యల్ప నమోదు రేట్లు కలిగి ఉన్నారు, ఇది కేవలం 4.4% విద్యార్థులకే పరిమితం

ఈ సూచికలు పేదరికం, తక్కువ విద్యా ప్రాప్యత మరియు పరిమిత ఉద్యోగ అవకాశాలను  ప్రతిబింబిస్తాయి, ఇవి నిర్మాణాత్మక మరియు వ్యవస్థాగత అడ్డంకుల ద్వారా మరింత తీవ్రతరం చేయబడ్డాయి. సామాజిక-ఆర్థిక సవాళ్లను సమర్థవంతంగా పరిష్కరించడానికి జకాత్ వంటి సమాజ-ఆధారిత చొరవల అవసరాన్ని ఈ వ్యాసం నొక్కి చెబుతుంది.

ముస్లిముల సామాజిక-ఆర్థిక సమస్యలను పరిష్కరించడంలో జకాత్ విరాళాలు కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి. రంజాన్ సందర్భంగా చాలా మంది ముస్లింలు తమ జకాత్ ఇవ్వడానికి ఇష్టపడతారు, ఇది గొప్ప ఆశీర్వాదాలను తెస్తుందని నమ్ముతారు. అయితే, భారతదేశంలో జకాత్ పంపిణీ కోసం ప్రస్తుత వ్యవస్థ సమస్యలతో నిండి ఉంది. భారతదేశంలో జకాత్ పంపిణీ కోసం ప్రస్తుత వ్యవస్థ వ్యవస్థీకరణ లేకపోవడం మరియు పారదర్శకత వంటి సమస్యలతో నిండి ఉంది.

భారత దేశం లో ముస్లిము సమాజం నుండి . సేకరించిన జకాత్‌లో గణనీయమైన భాగం మదరసాల వంటి మతపరమైన సంస్థల వైపు మళ్ళించబడుతుంది.ఈ సంస్థలు నిధులను ఎలా ఉపయోగిస్తారనే దానిపై ఆందోళనలు ఉన్నాయి.

జకాత్ ఒక ఆధ్యాత్మిక బాధ్యతగా మరియు ఇస్లాంలో సామాజిక న్యాయం సాధించడానికి ఒక మార్గంగా పనిచేస్తుంది. ధార్మిక విరాళం జకాత్  ద్వారా సంపదను శుద్ధి చేయడం ద్వారా, ముస్లింలు తమ మతపరమైన విధులను నిర్వర్తిస్తూ మరింత సమానమైన సమాజాన్ని సృష్టించడానికి దోహదం చేస్తారు.