పాలస్తీనియన్ శాస్త్రవేత్త ఒమర్ యాఘీ 2025 రసాయన శాస్త్రంలో నోబెల్ బహుమతిని గెలుచుకున్నారు Palestinian Scientist Omar Yaghi Wins 2025 Nobel Prize in Chemistry

 

బెర్కెలీ — జోర్డాన్‌లోని పాలస్తీనియన్ శరణార్థి, రసాయన శాస్త్రవేత్త ఒమర్ యాఘీ లోహ-సేంద్రీయ చట్రాలు metal–organic frameworks (MOFలు)పై చేసిన కృషికి 2025 రసాయన శాస్త్రంలో నోబెల్ బహుమతిని గెలుచుకున్నారు. ఒమర్ యాఘీ నోబెల్ అవార్డును మెల్‌బోర్న్ విశ్వవిద్యాలయానికి చెందిన రిచర్డ్ రాబ్సన్ మరియు క్యోటో విశ్వవిద్యాలయానికి చెందిన సుసుము కిటగావాతో పంచుకున్నారు.

రాయల్ స్వీడిష్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ ఈ ముగ్గురిని "వాయువులు మరియు ఇతర రసాయనాలు ప్రవహించగల పెద్ద ఖాళీలతో పరమాణు నిర్మాణాలను సృష్టించినందుకు" ప్రశంసించింది. MOFలు క్లీన్ ఎనర్జీ, కార్బన్ సంగ్రహణ మరియు నీటి సేకరణలో అనువర్తనాలతో అణువులను నిల్వ చేయగలవు, ఫిల్టర్ చేయగలవు మరియు రూపాంతరం చెందగలవు.

యాఘీ, 1965లో అమ్మాన్‌లో పాలస్తీనియన్ శరణార్థుల కుటుంబంలో జన్మించాడు. ఒమర్ యాఘీ తన విద్యను కొనసాగించడానికి యునైటెడ్ స్టేట్స్‌కు వెళ్లాడు. ఒమర్ యాఘీ హడ్సన్ వ్యాలీ కమ్యూనిటీ కాలేజీలో చదువుకుని 1985లో కెమిస్ట్రీ కమ్ లాడ్‌ Chemistry cum laude లో బిఎస్సీ డిగ్రీ పొందారు. 1990లో ఇల్లినాయిస్ విశ్వవిద్యాలయంలో ఒమర్ యాఘీ ఉర్బానా-ఛాంపెయిన్‌లో పిహెచ్‌డి పూర్తి చేశారు.

2012లో యుసి బర్కిలీలో చేరడానికి ముందు ఒమర్ యాఘీ హార్వర్డ్, అరిజోనా స్టేట్ యూనివర్సిటీ, మిచిగాన్ విశ్వవిద్యాలయం మరియు యుసిఎల్‌ఎలలో పోస్ట్‌డాక్టోరల్ మరియు ఫ్యాకల్టీ గా పనిచేసారు.. ఆసియా, మధ్యప్రాచ్యం మరియు లాటిన్ అమెరికాలో పరిశోధనా కేంద్రాలను కలిగి ఉన్న బర్కిలీ గ్లోబల్ సైన్స్ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌తో సహా ప్రపంచ శాస్త్రీయ సహకారాన్ని ప్రోత్సహించే పరిశోధన కార్యక్రమాలకు ఒమర్ యాఘీ నాయకత్వం వహిస్తున్నారు.

నోబెల్ బహుమతి పొందిన తర్వాత తన మొదటి వ్యాఖ్యలలో, ఒమర్ యాఘీ ఘి సైన్స్‌ను ఎవరైనా, ఎక్కడైనా, మానవాళికి దోహదపడే "సమీకరణ శక్తి"గా అభివర్ణించారు.

MOFలపై ఒమర్ యాఘీ చేసిన పని కార్బన్ డయాక్సైడ్‌ను సంగ్రహించగల, హైడ్రోజన్ మరియు మీథేన్‌ను నిల్వ చేయగల మరియు శుష్క arid గాలి నుండి తాగునీటిని తీయగల పదార్థాలను అభివృద్ధి చేయడంలో సహాయపడింది. ఒమర్ యాఘీ పరిశోధన సేంద్రీయ మరియు అకర్బన రసాయన శాస్త్రాన్ని వారధి చేస్తుంది మరియు ప్రపంచవ్యాప్తంగా స్వచ్ఛమైన శక్తి clean energy మరియు స్థిరత్వ ప్రయత్నాలను sustainability efforts ప్రభావితం చేసింది.

ఒమర్ యాఘీ US నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ మరియు జర్మన్ నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ లియోపోల్డినాతో సహా అనేక శాస్త్రీయ అకాడమీలలో సభ్యుడు. ఒమర్ యాఘీ 2024 టాంగ్ ప్రైజ్ ఇన్ సస్టైనబుల్ డెవలప్‌మెంట్, 2018 వోల్ఫ్ ప్రైజ్ ఇన్ కెమిస్ట్రీ మరియు 2025 వాన్ హిప్పెల్ అవార్డు వంటి అనేక అవార్డులను అందుకున్నాడు.