డాక్టర్ జాకిర్ హుసేన్ Doctor Zakir Husain 1897 – 1969

.

డాక్టర్ జాకీర్ హుస్సేన్ ఖాన్ (8 ఫిబ్రవరి 1897 - 3 మే 1969) భారతీయ ఆర్థికవేత్త మరియు రాజకీయవేత్త. డాక్టర్ జాకీర్ హుసైన్ 13 మే 1967 నుండి 3 మే 1969 న మరణించే వరకు భారతదేశపు మూడవ అధ్యక్షుడిగా పనిచేశారు.

డాక్టర్ జాకీర్ హుసైన్ గతంలో బీహార్ గవర్నర్‌గా 1957 నుండి 1962 వరకు మరియు 1962 నుండి 1967 వరకు భారత ఉపాధ్యక్షుడిగా పనిచేశారు. అతను జామియా మిలియా ఇస్లామియా సహ వ్యవస్థాపకుడు. దానికి  1928 నుండి వైస్-ఛాన్సలర్‌గా పనిచేశాడు. భారత స్వాతంత్ర్య ఉద్యమంలో డాక్టర్  హుస్సేన్  జామియా మిలియా తో దగ్గరి సంబంధం కలిగి ఉన్నాడు. 1963 లో భారతదేశపు అత్యున్నత పౌర పురస్కారం భారత రత్న ఆయనకు లభించింది

డాక్టర్ జాకీర్ హుస్సేన్ భారతదేశంలోని హైదరాబాద్ రాష్ట్రంలో జన్మించాడు. అతను పంజాబ్ నుండి వచ్చిన పష్తున్ ముస్లిం. వారు మొదట యునైటెడ్ ప్రావిన్స్‌లోని మాలిహాబాద్‌లో స్థిరపడ్డారు 19 వ శతాబ్దంలో దక్కన్‌కు వెళ్లడానికి ముందు హుస్సేన్ కుటుంబం హైదరాబాద్ నుండి కైమ్‌గంజ్‌Qaimganjకు వలస వచ్చింది. ఉత్తర ప్రదేశ్ లోని ఫరూఖాబాద్ జిల్లాలోని కైమ్‌గంజ్‌ లో  అతను పెరిగాడు.

డాక్టర్ జాకీర్ హుసైన్ తండ్రికి కలిగిన ఏడుగురు కుమారులలో  జాకీర్ హుస్సేన్ రెండవవాడు. హుస్సేన్ బంధువులు వివిధ పదవులలో రాణించారు. అతని తమ్ముడు యూసుఫ్ హుస్సేన్ అలీఘర్ ముస్లిం విశ్వవిద్యాలయం ప్రో-వైస్-ఛాన్సలర్ అయ్యాడు, అతని మేనల్లుడు మసూద్ హుస్సేన్ జామియా మిలియా ఇస్లామియా వైస్-ఛాన్సలర్. హుస్సేన్ సొంత అల్లుడు ఖుర్షీద్ ఆలం ఖాన్ కర్ణాటక గవర్నర్‌గా చాలా సంవత్సరాలు పనిచేశారు మరియు అతని మనవడు, సల్మాన్ ఖుర్షీద్ భారత విదేశాంగ మంత్రిగా ఉన్నారు.

జాకీర్ హుస్సేన్ తండ్రి, ఫిడా హుస్సేన్ ఖాన్, అతని పదేళ్ళ వయసులో మరణించాడు; అతని తల్లి అతని 1911 లో పద్నాలుగు సంవత్సరాల వయసులో మరణించింది. హుస్సేన్ యొక్క ప్రారంభ ప్రాధమిక విద్య హైదరాబాద్‌లో పూర్తయింది.అతను ఇస్లామియా హై స్కూల్, ఎటావా నుండి హైస్కూల్ విద్యను  పూర్తి చేశాడు, తరువాత ముహమ్మద్ ఆంగ్లో-ఓరియంటల్ కాలేజీలో విద్యను అభ్యసించాడు, తరువాత అలహాబాద్ విశ్వవిద్యాలయ ప్రముఖ విద్యార్థి నాయకుడు.అతను 1926 లో బెర్లిన్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి ఆర్థిక శాస్త్రంలో డాక్టరేట్ పొందాడు. 1915 లో, 18 సంవత్సరాల వయస్సులో అతను షాజహాన్ బేగంను వివాహం చేసుకున్నాడు మరియు సయీదా ఖాన్ మరియు సఫియా రెహ్మాన్ అనే ఇద్దరు కుమార్తెలను కలిగి ఉన్నాడు.

జాకీర్ హుస్సేన్ 23 సంవత్సరాల వయస్సులో ఉన్నప్పుడు, విద్యార్థులు మరియు ఉపాధ్యాయుల బృందంతో కలసి అతను ఆలీగర్ లో శుక్రవారం 29 అక్టోబర్ 1920న నేషనల్ ముస్లిం విశ్వవిద్యాలయాన్ని స్థాపించాడు. తరువాత అది 1925 లో న్యూడిల్లి  లోని కరోల్ బాగ్‌కు మార్చబడింది, తరువాత మార్చి1, 1935న జామియా నగర్, న్యూ డిల్లికి మళ్లీ మార్చబడి జామియా మిలియా ఇస్లామియా (కేంద్ర విశ్వవిద్యాలయం) అని పేరు పెట్టారు.

జాకీర్ హుసైన్ జర్మనీ బెర్లిన్లోని ఫ్రెడరిక్ విలియం విశ్వవిద్యాలయం నుండి ఎకనామిక్స్లో పిహెచ్డి పొందాడు. జర్మనీలో ఉన్నప్పుడు, గొప్ప ఉర్దూ కవి మీర్జా అస్సాదుల్లా ఖాన్ "గాలిబ్" (1797-1868) యొక్క సంకలనాన్ని బయటకు తీసుకురావడంలో హుస్సేన్ కీలక పాత్ర పోషించాడు.

1927 లో మూసివేతను ఎదుర్కొంటున్న జామియా మిలియా ఇస్లామియాకు నాయకత్వం వహించడానికి అతను భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చాడు మరియు ఇరవై ఒక్క సంవత్సరాలు ఆయన ఆ పదవిలో కొనసాగారు. మరియు మహాత్మా గాంధీ మరియు హకీమ్ అజ్మల్ ఖాన్ సూచించిన మార్గాలపై విలువ ఆధారిత విద్య value-based education తో ప్రయోగాలు చేశారు.

బ్రిటిష్ వారితో పోరాటానికి, మహాత్మా గాంధీతో చేతులుకలిపి, "బేసిక్ విద్య" పై కఠోర పరిశ్రమ చేశాడు. భారతదేశంలో విద్యాభ్యుదయానికి శ్రమించాడు. ఈ కాలంలో హుసేన్ ఉత్తమ దార్శనికుడిగా, భారత విద్యావిభాగ మార్గదర్శకునిగా గుర్తింపు పొందాడు. తమ రాజకీయ ప్రత్యర్థియైన మహమ్మద్ అలీ జిన్నా చేతగూడా పొగడబడ్డాడు. తన వ్యక్తిగత సంపదనంతా భారతదేశానికి ధారబోసిన దేశభక్తుడు.

భారతదేశం స్వాతంత్ర్యం పొందిన వెంటనే, అలీఘర్ ముస్లిం విశ్వవిద్యాలయం వైస్ ఛాన్సలర్‌గా హుస్సేన్ అంగీకరించారు,. డాక్టర్ జాకీర్ హుస్సేన్ 1948-1956 నుండి ఆలీగర్ విశ్వవిద్యాలయ చరిత్ర యొక్క క్లిష్టమైన దశలో నాయకత్వాన్ని అందించాడు. వైస్ ఛాన్సలర్‌గా పదవీకాలం పూర్తయిన వెంటనే 1956 లో భారత పార్లమెంటు ఎగువ సభ సభ్యునిగా నామినేట్ అయ్యారు.1957 లో బీహార్ రాష్ట్ర గవర్నర్‌ అయ్యాడు.

1957 నుండి 1962 వరకు బీహార్ గవర్నర్‌గా, 1962 నుండి 1967 వరకు భారత రెండవ ఉపరాష్ట్రపతిగా పనిచేసిన తరువాత, హుస్సేన్ 13 మే 1967 న భారత రాష్ట్రపతిగా ఎన్నికయ్యారు. తన ప్రారంభ ప్రసంగంలో, " మొత్తం భారతదేశం తన ఇల్లు మరియు దాని ప్రజలందరూ నా కుటుంబం అని అన్నాడు.

తన పదవీకాలంలో, హుస్సేన్ హంగరీ, యుగోస్లేవియా, యుఎస్ఎస్ఆర్ మరియు నేపాల్ రాజ్య పర్యటనలకు నాయకత్వం వహించాడు.

మరణం మరియు ఖ్యాతి Death& Legacy:

·        డాక్టర్ జాకీర్ హుస్సేన్ 3 మే 1969 న మరణించారు, పదవిలో ఉండగా మరణించిన మొదటి భారత రాష్ట్రపతి అయన. అతన్ని న్యూడిల్లి లోని జామియా మిలియా ఇస్లామియా క్యాంపస్‌లో ఖననం చేశారు.

·        ఇలయంగుడిలో ఉన్నత విద్యకు సదుపాయం కల్పించాలనే ప్రధాన లక్ష్యంతో, 1970 లో అయన గౌరవార్థం ఒక కళాశాల ప్రారంభించబడింది.

·        అలీఘర్ ముస్లిం విశ్వవిద్యాలయం యొక్క ఇంజనీరింగ్ కళాశాల అతని పేరు పెట్టబడింది.