మధ్యయుగాలలో ముఖ్యంగా ఆఫ్రికా, ఆసియా మరియు మధ్యప్రాచ్యంలోని ఇస్లామిక రాజ్యలలో శాస్త్రీయ విచారణ అభివృద్ధి చెందింది. ఆ కాలము ఇస్లామిక్ స్వర్ణ యుగంగా (8-14శతాబ్దాలు) ప్రసిద్దిచెందినది. ఆ కాలము నాటి 5గురు సుప్రసిద్ధ ముస్లిం శాస్త్రవేత్తలను గురించి తెలుసుకొందాము.
1. 1. ఇబ్న్ అల్ హేతంIbn Al Haytham:
ఇతనిని పాశ్చాత్య మేధావులు "అల్హాజెన్" అని పిలుస్తారు. హసన్ ఇబ్న్ అల్ హేతం ఆధునిక శాస్త్రీయ పద్ధతి యొక్క పితామహుడిగా
పరిగణించబడ్డాడు. గత సహస్రాబ్దిలో జరిగిన అన్ని సాంకేతిక పురోగతికి ఇతను
అనుసరించిన శాస్త్రీయ పద్ధతి మూలంగా పరిగణిoచబడుతుంది. యునెస్కో ఇయర్ ఆఫ్ లైట్ లో
భాగంగా ఐక్యరాజ్యసమితి ఆయన గుర్తుగా జరుపుకుంది. అతను ఆధునిక ఆప్టిక్స్ పితామహుడిగా బాగా
ప్రసిద్ది చెందాడు, కాంతి తరంగాల ప్రవర్తనను వివరించినాడు.
ఇబ్న్ అల్ హేతం కాంతి వస్తువునుండి కంటిపైకి ప్రసరించుచున్నదని మొదటగా
చెప్పినాడు.అతని గణిత నైపుణ్యాలు ఆశ్చర్యపరిచేవి
మరియు అతను తన సమయానికి చాలా ముందు ఉన్నాడు మరియు
అతను అసాధారణమైన మానవ మేధావులు న్యూటన్,
ఐన్స్టీన్ మరియు డార్విన్ల తో వలె శాస్త్రవేత్తల
సరసన ముందు వరుసలో పొందటానికి అర్హుడు.
2. అల్ జజారీ Al Jazari:
అల్ జజారీ ఒక పాలిమత్ మరియు ఆవిష్కర్త. ఇస్మాయిల్ అల్ జజారి, దాదాపు 900 సంవత్సరాల క్రితం దక్షిణ టర్కీలో జన్మించారు, అందమైన నీటి గడియారాలను రూపొందించడానికి కళ మరియు హోరాలజీ horology ని మిళితం చేసినందుకు ప్రసిద్ది చెందారు - వాటిలో అత్యంత ప్రసిద్ది చెందినది “ఎలిఫెంట్ క్లాక్”. మాస్టర్ ఇంజనీర్గాతన కృషి అత్యంత ముఖ్యమైన విజయాలు సాధించాడు.
అల్ జజారీ తన “మెకానికల్ ఆర్ట్స్ యొక్క థియరీ అండ్ యూజ్ఫుల్ ప్రాక్టీస్ Theory and Useful Practice of the Mechanical Arts” గ్రంధంలో లో 100 కంటే ఎక్కువ ఆవిష్కరణలు మరియు వాటిని ఎలా నిర్మించాలో వివరించాడు..
కామ్షాఫ్ట్, సెగ్మెంటల్ గేర్లు మరియు నీటితో నడిచే
ఇంజిన్లను సృష్టించిన ఘనత ఆయనది. తరువాత కాలం లో రుపొందిoచిన ఆవిరితో నడిచే
ఇంజన్లు, ఆపై ఆధునిక గ్యాసోలిన్-శక్తితో పనిచేసే
ఇంజన్లు ఇవన్ని అతను రూపొందించిన సూత్రంపై ఆధారపడి ఉంటాయి.
3. అల్ జహ్రావి Al Zahrawi:
పశ్చిమ దేశాలలో ఇతనిని అబుల్కాసిస్ అని
పిలుస్తారు, అబూ అల్ ఖాసిమ్ అల్ జహ్రావి ఆధునిక
శస్త్రచికిత్సకు పితామహుడిగా గుర్తించబడినాడు.. అల్ జహ్రావి 200 కంటే ఎక్కువ శస్త్రచికిత్సా పరికరాల
ఆవిష్కర్త. అల్ జహ్రావి కార్డోబన్ వైద్యుడు. ఒక సహస్రాబ్దికి పైగా
వైద్య చికిత్సలను బాగా ప్రభావితం చేశాడు, యూరప్, ఆఫ్రికా మరియు ఆసియా అంతటా తన ముప్పై
వాల్యూముల “కితాబ్ అల్ తస్రిఫ్ Kitab Al Tasrif”
(బుక్ ఆఫ్
మెడిసిన్)గ్రంధం కు ప్రసిద్ది చెందాడు..
నేటికీ, వెయ్యి సంవత్సరాల క్రితం అతను అభివృద్ధి చేసిన పద్ధతులు మరియు
ఆవిష్కరణలను నేడు సర్జన్లు ఉపయోగిస్తున్నారు. అల్ జహ్రావి గర్భం మరియు ప్రసవానికి
సంబంధించిన రంగంలో ప్రముఖ కృషి చేసాడు మరియు అతను రూపొందించిన కరిగే క్యాట్గట్ కుట్టుల dissolvable catgut sutures ను మహిళలు సిజేరియన్ ఆపరేషన్స్
అందు ఉపయోగిస్తున్నారు.. తన 50
సంవత్సరాల వైద్య జీవితంలో అతను అనేక విప్లవాత్మకమైన ప్రత్యేకతలు సాధించాడు.. వైద్యచరిత్ర కు అల్ జహ్రావి సహాకారం
మరువలేనిది.
. 4. అల్ జాహిజ్ Al Jahiz:
చార్లెస్ డార్విన్ యొక్క ఆన్ ది ఆరిజిన్ ఆఫ్
స్పీసిస్ యొక్క వెయ్యి సంవత్సరాల ముందు, ఆఫ్రికన్ కవి మరియు అల్ జాహిజ్ అని పిలువబడే పాలిమత్ సహజ ఎంపిక natural selection పై ప్రారంభ రచయితలలో ఒకరు. అతని జంతుశాస్త్ర గ్రంథం, “కితాబ్ అల్ హయావన్” (ది బుక్ ఆఫ్ యానిమల్స్), “Kitab Al Hayawan”
(The Book of Animals), ఏడు వాల్యూమ్ ఎన్సైక్లోపీడియా, ఇది వందలాది వ్యత్యాస జాతుల difference species ను వివరిస్తుంది. అల్ జాహిజ్ కూడా గర్వించదగిన నల్లజాతి ఆధిపత్యవాది supremacist మరియు స్కిన్ టోన్ యొక్క వైవిధ్యం మానవులలో మరియు జంతువులలో తరతరాలుగా
సంభవించిన పర్యావరణానికి అనుగుణంగా ఉండటం వలన అని నమ్ముతారు.హేతువాద ముతాజిలా
ఉద్యమంలో భాగంగా, అతను సృష్టికర్త ఆలోచనను తిరస్కరించాడు
5. అబ్బాస్ ఇబ్న్ ఫిర్నాస్ Abbas Ibn
Firnas:
అబ్బాస్ ఇబ్న్ ఫిర్నాస్ పూర్వికులు ఆఫ్రికన్స్. ఇతను మరొక పాలిమత్. కొంతమంది విద్యావేత్తల
ప్రకారం, ఇబ్న్ ఫిర్నాస్ "ఫ్లయింగ్
మెషీన్" (గ్లైడర్) ను సృష్టించిన మొదటి వ్యక్తి కాని ముడి డిజైన్ మరియు
పరిమిత దిశాత్మక నియంత్రణలు limited directional controls వలన అతని పరీక్షా విమానాలు అనేక క్రాష్ ల్యాండింగ్లకు దారితీశాయి. అతని
గౌరవార్థం చంద్రునిపై ఒక బిలం కు అతని పేరు పెట్టారు.
పాలిష్ చేసిన గాజుతో తయారు చేసిన ఇబ్న్
ఫిర్నాస్ యొక్క “పఠన రాళ్ళు reading stones” ఆధునిక కళ్ళజోడులకు పునాది వేసినవి. ఇబ్న్
ఫిర్నాస్ ప్రతిభావంతుడైన ఖగోళ శాస్త్రవేత్త, ఇబ్న్ ఫిర్నాస్ గ్లాస్ ప్లానిస్పియర్లను glass planispheres, సృష్టించాడు మరియు ఆధునిక
ప్లానిటోరియంలకు ప్రేరకుడు.
No comments:
Post a Comment