ఒక పెద్దదూర దృష్టి కల నేత సర్ సయ్యద్ అహ్మద్ ఖాన్

సర్ సయ్యద్ అహ్మద్ ఖాన్ AMU కు పర్యాయపదంగా నిలుస్తారు  కానీ AMUఏర్పాటులో వారి సహకారం మరియు పాత్ర చాలా లోతుగా ఉంది. సర్ సయ్యద్ అహ్మద్ ఖాన్ (1817-98) బహు ముఖ ప్రజ్ఞావంతుడు. వారు 1875 లో స్థాపించిన మొహమ్మదియన్ ఆంగ్లో-ఓరియంటల్ (MAO) కళాశాల ఆ తరువాత 1920 లో అలీగఢ్ ముస్లిం యూనివర్శిటీ (AMU) రూపాంతరం చెందినది.

భారతీయులకు, మరియు ముస్లింలకు సర్ సయ్యద్ అందించిన విద్యా సహకారం మనం మరువలేము. ఆధునిక లౌకిక విద్యను అందించిన  మరియు ముస్లిం సమాజం యొక్క పురోగతి మరియు అభివృద్ది కోరుకొన్న  మహానీయుడిగా మరియు అలసిపోని ప్రయత్నం చేసిన వ్యక్తిగా నేడు మనం సర్ సయ్యద్ అహ్మద్ ఖాన్ ను గుర్తుoచు కొంటాము. వారు భారతీయు ముస్లింల కోసం ఒక నూతన ఆధునిక లౌకిక విద్యా వ్యవస్థ సృష్టించేందుకు నిరంతర పోరాటం జరిపారు.

ముస్లింల గుర్తింపు మరియు దాని చారిత్రక మరియు సాంస్కృతిక వారసత్వంపై రాజీ పడకపోయినా, భారతీయ యువత సంపూర్ణసాధికారత కోసం సర్ సయ్యద్ గణనీయమైన కృషి చేసారు అనుటలో మనకు ఎటువంటి సందేహం లేదు.సంపూర్ణ మానవాభివృద్ధి కోసం సర్ సయ్యద్ వెన్నెముక గా నిలిచారు మరియు  "లౌకిక, శాస్త్రీయవిద్యా  విధానం”కోసం గట్టి పట్టు పట్టారు.  పాశ్చాత్య విజ్ఞానం మరియు ఇస్లామిక్ శాస్త్రాలు మేళవించిన విద్యపై తన దృక్పధాన్ని నిలిపారు.

1869 లో వారు ఇంగ్లాండుకు ప్రయాణించినప్పుడు, వారు రాసిన సఫ్మార్మా-ఎ-లాన్డాన్ లో కొత్త ఆలోచనలు మరియు అక్కడి ప్రజల పై తన భావాలూ వేలుబుచ్చారు.వారు సాధారణ బ్రిటీష్ ప్రజల యొక్క అద్భుతమైన సహనం పై  ప్రశంసలను చూపారు  మరియు ముఖ్యంగా ఆక్స్ఫర్డ్ మరియు కేంబ్రిడ్జ్ విశ్వవిద్యాలయాలు వంటి  ఉన్నత విద్య యొక్క సంస్థల పట్ల  ఆకర్షితులు అయ్యారు. వారు తమ MAOకాలేజ్ ఆక్స్బ్రిడ్జ్ మోడల్ లో స్థాపించారు.

ఒక ఆధునికవాదిగా, సర్ సయ్యద్ యొక్క ఆధునికత (జాదిదియాత్)  భావన ఇస్లామిక్ తత్వశాస్త్రం మరియు విజ్ఞానశాస్త్రం తో మేళవించబడింది మరియు నూతన  జ్ఞానోదయ ఆలోచనలతో నిర్మించబడింది.  ఇది వారి విస్తృతమైన కరపత్రంలో, 'ది కాజెస్ ఆఫ్ ది ఇండియన్ రివోల్ట్ ' (1858) లో ప్రతిబింబిస్తుంది, ఇందులో ముస్లింలు మరియు బ్రిటీష్ వారి  మధ్య మంచి అవగాహనపై ఆయన నొక్కిచెప్పారు. ఇది ఎక్కువగా 1857 తిరుగుబాటుకు రాజకీయ కారణాలను అర్థం చేసుకోవడానికి సూచిస్తుంది, కానీ దాని పరిధి ఒక చారిత్రిక గ్రంథం కన్నా ఎక్కువ.

ఇది పాలకుడు మరియు పాలితుల మద్య  గుర్తింపు మరియు సమానత్వం చూపే స్నేహం యొక్క మానిఫెస్టో. వలసరాజ్యాలలో కూడాభారతీయులు బ్రిటిష్ వారు కలిసి స్థానిక పాలనలో సభ్యులుగా ఉంటారు. ఈ కరపత్రoఆంగ్లేయులు భారతదేశం యొక్క పరిపాలననుమెరుగుపరిచేందుకుభారతీయ అభిప్రాయాలను అంగీకరించడానికి దారితిసింది.  , చివరకు అది 1885 లో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ ఏర్పాటుకు దారి తీసింది. దానికి బ్రిటీష్ వారు మద్దతు ఇచ్చారు.

సర్ సయ్యద్ యొక్క జీవితం,కృషి కేవలం ముస్లింల కొరకు  మాత్రమే అనేవిధంగా చిత్రీకరించబడుట దురదృష్టకరం. సర్ సయ్యద్ ముస్లింల కొరకే పరిమితం కాలేదు. వారు  విద్యా రంగంలో ఒక మార్గదర్శకుడు, ముఖ్యంగా పురుషులకు విద్య మరియు ముస్లిం సమాజం గురించి ఆలోచించారు. రాజా రామ్ మోహన్ రాయ్, బెహ్రంజీ మలబారి, హెన్రీ వివియన్ డెరోజియో, స్వామి దయానంద సరస్వతి మరియు 19 వ శతాబ్దంలోని అనేక ఇతర సంస్కర్తలు కూడా ఇదే పని చేశారు. వీరందరూ వారి సమాజానికి, మరియు ముఖ్యంగా పురుషులకు విద్యను ప్రోత్సహించారు.ఈ సందర్భం లో సర్ సయ్యద్ 1863 లో, దేశం యొక్క విద్యా వ్యవస్థను  సంస్కరించేందుకు "భారతదేశం యొక్క అందరు  ప్రజలకు " ఒక విజ్ఞప్తి చేసిన విషయం  గుర్తుంచుకోవాలి. మహిళల విద్య పై వారు  ఒక సూక్ష్మజీవన విధానాన్ని కలిగి ఉన్నాడు, మరియు తన సమయం వారి కంటే ముందు ఉన్నారు. అయినప్పటికీ నేడు అనేకమంది, ముఖ్యంగా స్త్రీవాదులు,  మహిళల విద్య తరపున వారు ఎక్కువగా కృషి  చేయలేదని ఫిర్యాదు చేస్తారు.

కొంత మంది ప్రకారం సర్ సయ్యద్తన ప్రారంభ జీవిత దశలో ఒక సంస్కరణ వాదిగా మరియు హిందువులు మరియు ముస్లింలకు న్యాయవాదిగా ఉన్నారు. జీవితం యొక్క తరువాతి దశలో ముస్లిం రాజకీయాలు మరియు ముస్లింల ప్రయోజనాలకు పూర్తిగా అంకితమయ్యారు. కాని తన జీవితమంతా, సర్ సయ్యద్ హిందులతో కలిసి పని చేసాడని, హిందువులు MAO కళాశాలకు  ప్రధాన మద్దతుదారులు మరియు దాతలుగా ఉన్నారుఅని వారు  మరచినారు. దీనికి సాక్షం MAO కళాశాల లోముస్లింలు మరియు హిందువులు కలిసి అధ్యయనం చేసారు మరియు దాన్ని కళాశాల లో హిందూ విద్యార్థులు మరియు సిబ్బంది నియామకం నిర్ధారిస్తుంది. MAO లో కామన్ భోజనశాలలో గొడ్డు మాంసం నిషేదించబడినది మరియు హిందూ విద్యార్ధుల నీటి పంపిణీ కోసం ఏర్పాటులు జరిగినవి, అదేవిధంగా, షియా మరియు సున్ని ముస్లిం విద్యార్ధుల మధ్య స్నేహాన్ని కొనసాగించడానికి, అతను కళాశాల మసీదులో సాధారణ ప్రార్థనలను ప్రోత్సహించాడు.

సర్ సయ్యద్ యొక్క ఉదారవాదం మరియు కాస్మోపాలిటిజం అతని సహకారం మరియు ఔచిత్యం గురించి పునరాలోచన చేయటానికి మరియు అభినందించడానికి ఒక లోతైన రూపానికి హామీ ఇస్తుంది.సర్ సయ్యద్ 19 వ శతాబ్దపు ప్రముఖ జాతీయవాద నాయకులలో ఒకరు.భారత దేశాన్ని ప్రపంచ మానవ సమాజంలో ప్రకాశవంతమైన సభ్యుడిగా మార్చేసిన ఘనత పొందారు.