దిల్కుషా, ఫైజాబాద్ (అయోధ్య జిల్లా)లోని సరయూ నది ఒడ్డున అవధ్ (1754-1775) నవాబ్ షుజా-ఉద్-దౌలా అధికారిక నివాస౦ Dilkusha, the official residence of Nawab Shuja-ud-Daulah of Awadh

 

నవాబు షుయాజ్-ఉద్-దౌలా యొక్క అధికారిక నివాసం “దిల్కుషా” సరయూ నది ఒడ్డున నెలకొని ఉన్న వారసత్వ కట్టడం.

అవధ్ చివరి నవాబు అయిన షుయాజ్-ఉద్-దౌలా యొక్క అధికారిక నివాసం “దిల్కుషా”. నవాబు షుయాజ్-ఉద్-దౌలా 1754 నుండి 1775 వరకు అవధ్‌ను పాలించాడు మరియు ఫైజాబాద్‌ను రాజధాని నగరంగా మరియు అయోధ్యను మతపరమైన పట్టణంగా అభివృద్ధి చేశాడు.

1857లో జరిగిన తిరుగుబాటులో కీలక పాత్ర పోషించి, స్వాతంత్య్ర సమరయోధులకు, ఆశ్రయం కల్పించిన “దిల్కుషా" ఇప్పుడు పునరుద్ధరించబడుతుంది అవద్  నవాబ్లు  ప్రపంచానికి “అవధ్ సంస్కృతి” (అవధ్ కి తహజీబ్) అందించినారు.

సాదత్ అలీ ఖాన్ 'బుర్హానుల్ ముల్క్' (1722 నుండి 1739 వరకు), సఫ్దర్‌జంగ్ (1739 నుండి 1754), షుజా-ఉద్-దౌలా (1754 నుండి 1775) సహా అవధ్ నవాబులు  అవద్ ను పాలించారు.

దిల్కుషా, రెండు అంతస్తుల భవనం, పది వేల చదరపు అడుగుల కంటే ఎక్కువ విస్తీర్ణంలో విస్తరించి ఉంది. ఒక్కో అంతస్తులో దాదాపు పది గదులు ఉన్నాయి. నవాబ్ షుజా-ఉద్-దౌలా తన కుటుంబ సభ్యులతో కలిసి కోఠి మొదటి అంతస్తులో నివసించేవాడు మరియు గ్రౌండ్ ఫ్లోర్ లో గల కార్యాలయం నుండి అవధ్ సామ్రాజ్యాన్ని నడిపేందుకు విధులను నిర్వర్తించాడు.

నవాబ్ సాదత్ అలీఖాన్ "బుర్హానుల్ ముల్క్" కు మొఘల్స్  1722లో అవధ్ ప్రావిన్స్ బాధ్యతలు అప్పగించిన తర్వాత అవధ్ యొక్క మొదటి రాజధాని అయిన ఫైజాబాద్‌ను స్థాపించినప్పుడు నిర్మించిన 'కచ్చా బంగ్లా'ను పునరుద్ధరించడం ద్వారా నవాబ్ షుజా-ఉద్-దౌలా “దిల్కుషా" బంగ్లాను నిర్మించారు.

నవాబ్ షుజా-ఉద్-దౌలా. సరయూ నది ఒడ్డున "కుచ్చా బంగ్లా" అని పిలువబడే కోట మరియు మట్టి బ్యారక్‌లతో కూడిన కంటోన్మెంట్‌లో  తన మొదటి స్థావరాన్ని ఏర్పరచుకున్నాడు. ఈ సామ్రాజ్యం తరువాత నవాబ్ సఫ్దర్‌జంగ్ (1739-1754) చేత ఆక్రమించబడింది మరియు చివరకు 1756లో నవాబ్ షుజా-ఉద్-దౌలా చేత స్వాధీనం చేసుకోబడినది. నవాబ్ షుజా-ఉద్-దౌలా ఫైజాబాద్‌ను పూర్తి స్థాయి రాజధాని నగరంగా అభివృద్ధి చేశాడు.

దిల్కుషా కోఠి చుట్టూ వంద బ్యారక్‌లు ఉన్నాయి, అందులో నవాబ్ సేనల యోధులు నివసించేవారు. దిల్కుషా కోఠి శివార్లలో, పురాణి సబ్జీ మండి, తక్సాల్, డిల్లీ దర్వాజా, రకాబ్ గంజ్ మరియు హస్ను కత్రా వంటి కొన్ని ప్రాంతాలు ఉన్నాయి. ఈ ప్రాంతాలను నవాబ్ షుజౌద్దౌలా తన పౌర సేవకుల నివాస ప్రాంతాలుగా అభివృద్ధి చేశారు.