సయ్యద్ ఎహ్తేషామ్ హస్నైన్: భారతదేశంలో TB నిర్ధారణ కోసం సంక్లిష్టమైన నియమావళిని మార్చిన శాస్త్రవేత్త Seyed Ehtesham Hasnain: scientist who changed the course of TB diagnosis in India

 

ప్రొఫెసర్ సయ్యద్ ఎహ్తేషామ్ హస్నైన్ యొక్క శాస్త్రీయ పరిశోధన ఔషధ-నిరోధక క్షయవ్యాధి Drug-Resistant Tuberculosis నిర్ధారణ కోసం సంక్లిష్టమైన నియమావళిని మార్చింది మరియు భారతీయ బాస్మతి బియ్యం కు   UKలో పేటెంట్ మరియు ట్రేడ్‌మార్క్‌ను పొందింది.

బీహార్‌లో జన్మించిన ప్రొఫెసర్ సయ్యద్ ఎహ్తేషామ్ హస్నైన్ పరిశోధనలు డ్రగ్-రెసిస్టెంట్ TBతో బాధపడుతున్న రోగులకు డబ్బు మరియు సమయాన్ని ఆదా చేశాయి మరియు బాస్మతి ఎగుమతుల ద్వారా భారత ప్రభుత్వానికి మరియు రైతులకు ధనం, పేరు సంపాదించడంలో సహాయపడినాయి..

 

ప్రొఫెసర్ సయ్యద్ ఎహ్తేషామ్ హస్నైన్ పరిశోధనల ఆధారంగా భారత ప్రభుత్వం రెండు ప్రధాన విధాన నిర్ణయాలను తీసుకుంది " గతంలో క్షయవ్యాధి (TB) పరీక్ష, యాంటీబాడీ బ్యాక్టీరియా ప్రోటీన్ యొక్క యాంటిజెన్‌పై ఆధారపడింది. భారతదేశంలో సీక్వెన్సింగ్ చేసినప్పుడు, భారతీయ వేరియంట్ పూర్తిగా భిన్నంగా ఉందని ప్రొఫెసర్ సయ్యద్ ఎహ్తేషామ్ హస్నైన్ కనుగొన్నాడు.. అందువల్ల, పరీక్ష తప్పుడు పాజిటివ్‌లు లేదా ప్రతికూలతలను ఇవ్వగలదు… ప్రొఫెసర్ సయ్యద్ ఎహ్తేషామ్ విదేశీ కిట్‌లపై ఆధారపడిన పరీక్షలను నిషేధించాలని సిఫార్సు చేసాడు మరియు అది పెద్ద ప్రభావాన్ని చూపింది

ప్రొఫెసర్ సయ్యద్ ఎహతేషామ్ హస్నైన్ కు 2014లో జర్మనీ యొక్క అత్యున్నత పౌర బిరుదు ఆర్డర్ ఆఫ్ మెరిట్ లభించింది.

2006 లో, సయ్యద్ ఎహతేషామ్ హస్నైన్ చేసిన శాస్త్రీయ కృషికి గుర్తింపుగా పద్మశ్రీ అవార్డు లబించినది.

 సయ్యద్ ఎహతేషామ్ హస్నైన్ కు శాంతి స్వరూప్ భట్నాగర్ ప్రైజ్ (1995) మరియు J. C. బోస్ ఫెలోషిప్ (2006), కూడా లబించినవి.

 హస్నైన్ 1954లో బీహార్‌లోని గయాలో జన్మించాడు. ప్రొఫెసర్ సయ్యద్ ఎహతేషామ్ హస్నైన్. న్యూఢిల్లీలోని జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ విశ్వవిద్యాలయం నుండి M.Sc చేసాడు.హార్వర్డ్ విశ్వవిద్యాలయం ద్వారా పోస్ట్-గ్రాడ్యుయేషన్ అధ్యయనాలకు ఎంపికైనప్పటికీ, కొన్ని కారణాల వల్ల చేరలేకపోయాడు.

1981లో, సయ్యద్ ఎహతేషామ్ హస్నైన్ పోస్ట్-డాక్టోరల్ ఫెలో (PDF)గా కెనడాకు వెళ్లారు. తర్వాత ఆరేళ్లపాటు కెనడా, యూఎస్ఏల్లో పనిచేశారు

ఎహతేషామ్ హస్నైన్ భారత దేశానికి తిరిగి వచ్చి  నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇమ్యునాలజీ (NII)లో శాస్త్రవేత్తగా చేరారు.

సయ్యద్ ఎహతేషామ్ హస్నైన్ బాకులోవైరస్ల baculoviruses పరిశోధనలో తనకంటూ ఒక పేరు తెచ్చుకున్నాడు.

భారతదేశంలో మొదటిసారిగా బాకులోవైరస్ క్రిమి కణ వ్యక్తీకరణ వ్యవస్థ baculovirus insect cell expression system (BEVS)ని ప్రొఫెసర్ సయ్యద్ ఎహతేషామ్ హస్నైన్ స్థాపించాడు మరియు. భారతదేశాన్ని గొప్ప వైజ్ఞానిక శక్తిగా మార్చటానికి కృషి చేసాడు.  

ప్రొఫెసర్ సయ్యద్ ఎహతేషామ్ హస్నైన్ క్షయవ్యాధిపై తన పరిశోధనను ప్రారంభించాడు. మల్టీ-డ్రగ్ రెసిస్టెంట్ (MDR) M. క్షయవ్యాధి M. tuberculosis (M.tb) యొక్క మాలిక్యులర్ ఎపిడెమియాలజీ మరియు జెనెటిక్స్‌పై హస్నైన్ అధ్యయనాలను ప్రారంభించాడు. TBని నిర్ధారించడానికి చౌకైన పద్ధతులను అభివృద్ధి చేయడానికి కృషి చేస్తున్నాడు.

1999లో హస్నైన్ హైదరాబాద్‌లోని సెంటర్ ఫర్ DNA ఫింగర్‌ప్రింటింగ్ అండ్ డయాగ్నోస్టిక్స్ (CDFD)కి మొదటి డైరెక్టర్‌గా ఆహ్వానించబడ్డారు. భారతీయ బాస్మతి రైస్ DNA వేలిముద్రలపై హస్నైన్ కృషి ఆధారంగా, భారతదేశం UKకి భారతీయ బాస్మతిని ఎగుమతి చేయడానికి పాకిస్తాన్‌పై పేటెంట్ కేసును గెలుచుకుంది.. తదనంతరం, వాణిజ్య మంత్రిత్వ శాఖ CDFD-APEDA బాస్మతి DNA విశ్లేషణ కేంద్రాన్ని స్థాపించింది

హస్నైన్ హైదరాబాద్ విశ్వవిద్యాలయం (2005-11) వైస్ ఛాన్సలర్‌గా పనిచేశారు (2005-11), మరియు హమ్దార్డ్ విశ్వవిద్యాలయం వైస్ ఛాన్సలర్‌గా పనిచేశారు మరియు ప్రస్తుతం IIT-ఢిల్లీలో బయోకెమికల్ ఇంజనీరింగ్ మరియు బయోటెక్నాలజీ విభాగంలో SERB యొక్క నేషనల్ సైన్స్ చైర్‌గా ఉన్నారు.

ప్రొఫెసర్ హస్నైన్ యొక్క విజయ సూత్రం "కఠినమైన పనికి ఏదీ ప్రత్యామ్నాయం కాదు.".