భారతదేశము లో మంచి భవిష్యత్తు కోసం కాలానుగుణ౦గా పరివర్తన చెందుతున్న మదరసాలు From Tradition to Transformation, How Madrasas are Shaping India’s Future

 

 

కేరళలోని తిరువళ్లూరు జిల్లా మారుమూల గ్రామం నుండి వచ్చిన షాహిద్ తన ప్రారంభ విద్య సాంప్రదాయ మదరసా లో అబ్యసించాడు.  షాహిద్ తన మదర్సా విద్యను పూర్తి చేయడమే కాకుండా, 2017లో ప్రతిష్టాత్మకమైన ఇండియన్ సివిల్ సర్వీసెస్ పరీక్షలో 693 ర్యాంక్ సాధించాడు. ఈ రోజు, షహీద్ నేషనల్ మీడియా సెంటర్‌లో మీడియా అండ్ కమ్యూనికేషన్ డిప్యూటీ డైరెక్టర్‌గా మరియు ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమల మంత్రిత్వ శాఖలో కమ్యూనికేషన్ హెడ్‌గా పనిచేస్తున్నాడు.

షాహిద్ తన UPSC ప్రయాణాన్ని గుర్తుచేసుకున్నాడు. షాహిద్ మదర్సా నేపథ్యం UPSC ఇంటర్వ్యూ ప్యానెల్ లో ఉత్సుకతను రేకెత్తించింది, ఇంటర్వ్యూ ప్యానెల్ షాహిద్ యొక్క ప్రత్యేకమైన విద్యా అనుభవాలపై తన ప్రశ్నలను కేంద్రీకరించింది.

మదర్సా, నిజమైన అర్థంలో, నేర్చుకునే ప్రదేశం అని షాహిద్ వివరించారు – మదరసా లో మతపరమైన అధ్యయనాలతో పాటు గణితం, ఇంజనీరింగ్ మరియు తత్వశాస్త్రం వంటి సబ్జెక్టులు బోధించబడతాయి. "మదరసాలు ఒకప్పుడు విభిన్న విజ్ఞాన కేంద్రాలు, కానీ కాలక్రమేణా, వలసవాద ప్రభావాలు వాటి స్థితిని తగ్గించాయి" అని షాహిద్ వివరించారు.

షాహిద్ విజయగాథ అసాధారణమైనది కాదు. భారతదేశంలోని  మదర్సాలు ఆధునిక విద్యను కూడా సంతరించుకోని పెరుగుతున్న అవసరాలకు అనుగుణంగా మారుతున్నాయి. మార్పును మదర్సా ప్రతిబింబిస్తుంది.

చారిత్రాత్మకంగా, భారతదేశంలోని మదర్సాలు మతపరమైన విద్యకు కేంద్రాలుగా ఉన్నాయి, మదర్సాలు మేధోపరమైన విద్య అభివృద్దిలో కూడా కీలక పాత్ర పోషించింది. మదరసా ఖగోళ శాస్త్రం, గణితం మరియు వైద్యం వంటి అంశాలలో కోర్సులను అందించింది. అయితే, కాలక్రమేణా, ఈ సంస్థలు ప్రధాన స్రవంతి విద్యా వ్యవస్థల నుండి ఒంటరిగా మారాయి, వారి పాఠ్యాంశాలు ప్రధానంగా ఇస్లామిక్ బోధనలపై దృష్టి సారించాయి.

నవంబర్ 2024లో సుప్రీంకోర్టు ఇచ్చిన ఒక మైలురాయి తీర్పు ఉత్తర ప్రదేశ్ బోర్డ్ ఆఫ్ మదర్సా ఎడ్యుకేషన్ యాక్ట్, 2004ను సమర్థించింది. మదర్సా విద్యను నియంత్రించే రాష్ట్ర హక్కును ఉన్నత న్యాయస్థానం ధృవీకరించింది. ఉన్నత న్యాయస్థానం తీర్పు, మదర్సాలకు కొత్త శకాన్ని సూచిస్తుంది - ఇది విస్తృత విద్యా చట్రంతో ఏకీకరణ అవసరాన్ని గుర్తిస్తూనే ప్రాథమిక విద్యకు మదరసా సహకారాన్ని గుర్తిస్తుంది.

మదరసా అనే పదం — ‘పాఠశాల’ అనే అరబిక్ పదం నుండి ఉద్భవించింది. మదర్సాలకు భారతదేశంలో సుదీర్ఘ చరిత్ర ఉంది, ముస్లిం పాలనలో, మదర్సాలు మేధో కేంద్రాలుగా మారాయి, ఇక్కడ పండితులు మతపరమైన జ్ఞానాన్ని అందించడమే కాకుండా సైన్స్, తత్వశాస్త్రం మరియు పాలనకు గణనీయమైన కృషి చేశారు. బ్రిటీష్ వలస పాలనలో మదరసాల గొప్ప చరిత్రకు భంగం కలిగింది.

అయితే, ఇటీవలి సంవత్సరాలలో, అనేక మదర్సాలు అభివృద్ధి చెందడం ప్రారంభించాయి, ముఖ్యంగా కేరళ మరియు అస్సాం వంటి రాష్ట్రాల్లో సమీకృత మదర్సాల భావన ఊపందుకుంది. ఈ సంస్థలు ఇస్లామిక్ అధ్యయనాలు మరియు సైన్స్, గణితం మరియు భాష వంటి ఆధునిక సబ్జెక్టులు రెండింటినీ కలిగి ఉన్న పాఠ్యాంశాలను విద్యార్థులకు అందించడం ద్వారా మతపరమైన మరియు లౌకిక విద్య మధ్య అంతరాన్ని తగ్గించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నాయి.

2023లో, అస్సాం ఆఫ్ క్యాంపస్ ఆఫ్ దారుల్ హుదా ఇస్లామిక్ యూనివర్శిటీ (కేరళకు చెందిన ఇంటిగ్రేటెడ్ మదర్సా) నుండి 29 మంది విద్యార్థులలో 27 మంది అస్సాం బోర్డ్ పరీక్షలో ప్రతిష్టాత్మకమైన డా. బనికాంత కాకతి అవార్డును గెలుచుకున్నారు. ఇది మదరసాల యొక్క సమగ్ర విద్యా నమూనాల విజయాన్ని హైలైట్ చేస్తుంది.

UAEలోని ఫుజైరా విశ్వవిద్యాలయంలో ఆంగ్ల భాషా ఫ్యాకల్టీలో లెక్చరర్ అయిన సదియా సలీమ్ మహిళల కోసం కేరళకు చెందిన ఇంటిగ్రేటెడ్ మదర్సా విద్యార్ధి. సమీకృత మదర్సా వ్యవస్థ తన సృజనాత్మక మరియు మేధో సామర్థ్యాలను రెండింటినీ అభివృద్ధి చేయడంలో సహాయపడిందని, అదే సమయంలో ఇతర విశ్వాసాల పట్ల గౌరవాన్ని పెంపొందించిందని సదియా సలీమ్ నమ్ముతుంది.

సమీకృత మదర్సా వ్యవస్థ లో “ఇస్లామిక్ అధ్యయనాలతో పాటు హిందూ మతం, క్రైస్తవం, మార్క్సిజం మరియు ఇతర తత్వశాస్త్రాలను అభ్యసించాను. ఇది అన్ని మతాలు మరియు భావజాలాలను గౌరవించాలని నాకు నేర్పింది, ఇది నేటి ప్రపంచంలో కీలకమని నేను భావిస్తున్నాను, ” అని సదియా సలీమ్ అన్నారు.

సమీకృత మదర్సా వ్యవస్థ అకడమిక్ ఎక్సలెన్స్ మరియు వ్యక్తిగత ఎదుగుదల రెండింటినీ ఎలా పెంపొందించగలదో, సమాజానికి అర్థవంతమైన సహకారం అందించేలా విద్యార్థులను ఎలా సిద్ధం చేస్తుందో చెప్పడానికి సదియా ప్రయాణం ఒక ప్రధాన ఉదాహరణ

మదర్సాల భవిష్యత్తుThe Future of Madrasas

ఢిల్లీ విశ్వవిద్యాలయంలో పండితుడు మరియు అరబిక్ విభాగాధిపతి అయిన డాక్టర్ మహమ్మద్ ఖాసిం ఒక దశాబ్దానికి పైగా మదర్సా వ్యవస్థను సంస్కరించే పనిలో ఉన్నారు. బీహార్‌లోని మదర్సాలో పెరిగిన డాక్టర్ మహమ్మద్ ఖాసిం మదర్సా వ్యవస్థ యొక్క సవాళ్లు మరియు సామర్థ్యాన్ని ప్రత్యక్షంగా అర్థం చేసుకున్నాడు.

"మదరసా విద్య ఇస్లామిక్ విషయాలపై దృష్టి కేంద్రీకరించింది, కానీ అది భాషలు మరియు శాస్త్రాల జ్ఞానాన్ని కూడా అందించింది. లౌకిక విషయాలకు తక్కువ సమయం ఇచ్చినప్పటికీ, విద్యార్థుల మేధో పరిధులను విస్తరించడానికి అవి చాలా అవసరం, ”అని డాక్టర్ మహమ్మద్ ఖాసిం వివరించారు.

మదర్సా పాఠ్యాంశాల్లో సాధారణ శాస్త్రాలను ఏకీకృతం చేయాలని డాక్టర్ ఖాసిం వాదించారు, ఇది సాంప్రదాయ మరియు ఆధునిక విద్య మధ్య అంతరాన్ని తగ్గించగలదని సూచించారు.

“మదరసాలు ప్రపంచానికి దాని తలుపులు తెరవాలి, తద్వారా అక్కడ ఏమి జరుగుతుందో ప్రతి ఒక్కరూ చూడగలరు. మతపరమైన మరియు లౌకిక విద్యల మధ్య విభజనను తగ్గించడానికి సైన్స్ వంటి సబ్జెక్టులను చేర్చడం చాలా ముఖ్యమైనది, ”అని డాక్టర్ మహమ్మద్ ఖాసిం నొక్కి చెప్పారు.

డాక్టర్ మహమ్మద్ ఖాసిం ప్రాథమిక మదర్సా విద్య తర్వాత ఆప్టిట్యూడ్ పరీక్షలు మరియు అకడమిక్ కౌన్సెలింగ్‌ను కూడా ప్రతిపాదిస్తాడు, ఇది విద్యార్థులు వారి అభిరుచులు మరియు ఆప్టిట్యూడ్‌ల ఆధారంగా వారి విద్యా మార్గాలను ఎంచుకోవడానికి వీలు కల్పిస్తుంది. “ఒక పిల్లవాడు మతపరమైన విద్య వైపు మొగ్గు చూపితే, వారు కొనసాగించాలి. కానీ వారి అభిరుచులు లౌకిక విద్యలో ఉంటే, ఆ మార్గాన్ని అనుసరించేలా వారిని ప్రోత్సహించాలి, ”అని డాక్టర్ ఖాసిం చెప్పారు.

డాక్టర్ మహమ్మద్ ఖాసిం ప్రకారం  మదర్సాలు అందించే నైతిక పునాది అమూల్యమైనది, అయితే సమకాలీన ప్రపంచంలోని సవాళ్లకు విద్యార్థులను సిద్ధం చేయడానికి ఆధునిక విద్యాసంబంధమైన ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ల ద్వారా దానికి అనుబంధంగా ఉండాలి అంటారు..

సమకాలీన భారతదేశంలో మదర్సాల అభివృద్ధి చెందుతున్న పాత్ర, విద్యా వ్యవస్థలు సమాజం యొక్క మారుతున్న అవసరాలకు ఎలా అనుగుణంగా ఉంటాయి అనేదానికి ఒక శక్తివంతమైన ఉదాహరణను అందిస్తుంది.

సాంప్రదాయ మత కేంద్రాల నుండి ఆధునిక, సమీకృత సంస్థల వరకు, మదర్సాలు విద్యకు మరింత సమగ్రమైన మరియు సమతుల్య విధానానికి మార్గం సుగమం చేస్తున్నాయి. వేగంగా మారుతున్న ప్రపంచానికి దోహదపడేలా విద్యార్థులను సిద్ధం చేయడం, మనస్సు మరియు ఆత్మ రెండింటినీ పెంపొందించే సామర్థ్యంలోనే  మదర్సాల భవిష్యత్తు ఉంది.