కోమగట మారు సంఘటన

 

కోమగట మారు అనే జపాను ఓడలో భారతీయులు కెనడాకు వలసపోగా వారిని కెనడాలో అడుగుపెట్టనీయకుండా వెనక్కి పంపేసిన ఘటనను కోమగట మారు సంఘటన అంటారు.

20వ శతాబ్దపు ఆరంభంలో పంజాబ్ నుండి భారతీయులు ఉత్తర అమెరికాకు వలస వెళ్ళడం ప్రారంభించారు. ఒక నివేదిక ప్రకారం వాంకోవర్‌లో దాదాపు 1486 మంది వలస హిందువులు కలరు..

కెనడాలోని రాజకీయ నాయకులు, భారతీయులు మరియు ఇతర ఆసియన్లను కెనడా లో స్వాగతించడం లేదు. 1907లో కెనడా నుండి భారతీయులతో సహా ఆసియన్లందరినీ బహిష్కరించడానికి ఆసియాటిక్ ఎక్స్‌క్లూజన్ లీగ్ ఏర్పడింది. ప్రతిచోటా భారత వ్యతిరేక ద్వేషం నెలకొంది.

7 సెప్టెంబర్ 1907న, కెనడియన్ల పెద్ద గుంపు వాంకోవర్‌లోని భారతీయ, జపనీస్ మరియు చైనీస్ కాలనీలపై దాడి చేసింది. భారతీయ వలసదారులలో  ఎక్కువ మంది సైన్యంలో పనిచేసిన సిక్కులు. వీరు  కెనడియన్ ఆసియా-వ్యతిరేక అల్లరి గుంపును సమర్ధవంతంగా ఎదుర్కొన్నారు. అయినప్పటికీ, పోలీసులు భారతీయ వలస హిందువులు, సిక్కులు మరియు ముస్లింలను అరెస్టు చేశారు.

కెనడా ప్రభుత్వం 1908లో భారతీయుల వలసలను తనిఖీ చేయడానికి చట్టాలను ఆమోదించింది. వలసనిరోధక చట్టాలలో అత్యంత దుర్మార్గమైనది కంటిన్యూయస్ జర్నీ రెగ్యులేషన్, దీని ప్రకారం "తమ పుట్టిన దేశం లేదా నిరంతర ప్రయాణం ద్వారా పౌరసత్వం పొందిన లేదా పుట్టిన లేదా జాతీయత దేశం నుండి బయలుదేరే ముందు కొనుగోలు చేసిన టిక్కెట్లు కలిగిన  వ్యక్తులు మాత్రమే కెనడాలోకి ప్రవేశించగలరు. బ్రిటిష్ భారతదేశం నుండి కెనడాకు వలసలను నిరోధించేందుకు కెనడా ప్రభుత్వం చేసిన మొదటి ప్రయత్నం అది.

పౌరసత్వ నిభందన  భారతీయులను ప్రభావితం చేసింది, ఆ రోజుల్లో ఓడ ప్రయాణాలు ఉత్తర అమెరికా తీరానికి చేరుకోవడానికి ముందు చైనా లేదా జపాన్ లేదా రెండింటిలో ఆగవలసి వచ్చింది. కెనడాలోకి ప్రవేశించే ముందు ప్రతి వ్యక్తి తమ వద్ద 200 వందల డాలర్లు కలిగి ఉండాలని నియంత్రణ పేర్కొంది. భారతీయులకు ఆ మొత్తం చాలా ఎక్కువ. నిజానికి బయలుదేరిన దగ్గర నుండి కెనడా వరకూ ఎక్కడా ఆగకుండా ప్రయాణం చెయ్యాలనే నిబంధన భారతదేశం నుండి వచ్చేవారిని మాత్రమే అడ్డుకుంటుంది. ఎందుకంటే అంత దూరం ప్రయాణించే ఓడలు ఎక్కడా ఆగకుండా రాలేవు, సాధారణంగా జపాన్ లోనో, హవాయి లోనో ఆగడం తప్పనిసరి.

వలస  నియంత్రణ నిభందనలను కెనడాలోని భారతీయులు సవాలు చేశారు మరియు 1911లో హుస్సేన్ రహీమ్ కెనడా దేశంలో నివసించే హక్కును పొందారు. అయినప్పటికీ, చట్టం చాలా మంది భారతీయులను నిషేధించింది మరియు కెనడాలో భారతీయుల ఉనికి చాలా తక్కువగా మారింది.

జనవరి 1914లో, సింగపూర్‌లో విజయవంతమైన వ్యాపారవేత్త అయిన భారతీయ విప్లవకారుడు బాబా గుర్దిత్ సింగ్, కెనడాకు ప్రయాణించడానికి జపాన్ నౌక కొమగటా మారును అద్దెకు తీసుకున్నారు.

కొమగటా మారుఓడలో బ్రిటిషు భారతదేశం నుండి ఒక సమూహం 1914 ఏప్రిల్‌లో కెనడాకు వలస వెళ్ళడానికి ప్రయత్నించింది. బ్రిటిష్ ఇండియాలోని పంజాబ్ ప్రావిన్స్ నుండి 376 మంది ప్రయాణీకులను తీసుకుని కోమగట మారు బ్రిటిష్ హాంకాంగ్ నుండి షాంఘై, చైనా, జపాన్ లోని యోకోహామా మీదుగా కెనడాలోని వాంకోవర్‌కు 376 మంది ప్రయాణికులను తీసుకువెళ్ళింది..  

 కొమగటా మారు ఓడలో మొత్తం 340 మంది సిక్కులు, 24 మంది హిందువులు, 12 మంది ముస్లింలు(మొత్తం 376 మంది) ఉన్నారు. వీరందరూ పంజాబీలే వారిలో చాలా మంది గదర్ పార్టీతో అనుబంధంగా ఉన్న విప్లవకారులు. 23 మే 1914న, కొమగటా మారు ఓడ వాంకోవర్ సమీపంలోని బుర్రర్డ్ ఇన్‌లెట్‌కి చేరుకుంది మరియు డాక్ చేయడానికి అనుమతి నిరాకరించబడింది. కెనడా, వారిలో చాలామందికి ప్రవేశం నిరాకరించినది.కెనడాలోని భారతీయులు ఈ 376 మంది భారతీయులను అనుమతించడానికి కమిటీలను ఏర్పాటు చేసి న్యాయ పోరాటాలు చేశారు.

వాంకోవర్‌లో కేవలం 20 మంది ప్రయాణికులను మాత్రమే దిగేందుకు అనుమతించారు మిగిలిన 352 మందిని కెనడా గడ్డపై దిగడానికి అనుమతించలేదు. .కొమగటా మారు ఓడ పై దాడి చేయబడింది, పోలీసు చర్యను ఎదుర్కొంది ఓడ కెనడా జలాలను విడిచిపెట్టవలసి వచ్చింది. కెనడాకు చెందిన మొదటి రెండు నావికాదళ నౌకలలో ఒకటైన HMCS రెయిన్‌బోను ఈ ఓడకు కాపలాగా ఉంచారు.  20 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో కెనడా, అమెరికాల్లోని మినహాయింపు చట్టాలను వాడి, ఆసియా మూలానికి చెందిన వలసదారులను అడ్డుకున్న అనేక సంఘటనలలో ఇది ఒకటి.

చివరికి 23 జూలై 1914న కొమగటా మారు ఓడ భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చింది. ఓడ 356 మంది భారతీయులతో కలకత్తా ఓడరేవుకు 27 సెప్టెంబర్ 1914న చేరుకుంది. వారిలో చాలా మంది విప్లవకారులు.  కోల్‌కతాలో, ఇండియన్ ఇంపీరియల్ పోలీసులు ఆ గ్రూపు లీడర్లను అరెస్టు చేయడానికి ప్రయత్నించగా అల్లర్లు చెలరేగాయి, వారిపై పోలీసులు కాల్పులు జరిపారు, ఫలితంగా 20 మంది మరణించారు,మరికొందరిని అరెస్టు చేశారు.

 గుర్దిత్ సింగ్ మరియు అనేక మంది పారిపోయారు. గుర్దిత్ సింగ్ సాంధు పోలీసుల నుండి తప్పించుకుని 1922 వరకు అజ్ఞాతంలో ఉన్నాడు. మహాత్మా గాంధీ అతన్ని "నిజమైన దేశభక్తుడి" లాగా లొంగిపోవాలని కోరగా గుర్దిత్ సింగ్ సాంధు లొంగిపోయాడు. ఐదేళ్ల జైలు శిక్ష అనుభవించాడు

 ఈ సంఘటన USAలోని బర్కతుల్లా లేదా సోహన్ సింగ్ వంటి భారతీయ విప్లవకారులకు ఆగ్రహం కల్పించినది.. బర్కతుల్లా, తారక్ నాథ్ దాస్, సోహన్ సింగ్‌తో సహా ప్రముఖ నాయకులు ఈ సంఘటనను గదర్ ఉద్యమానికి సభ్యులను నియమించడానికి ఒక ర్యాలీ పాయింట్‌గా ఉపయోగించుకున్నారు..

లెగసి ./వారసత్వం :

1952 లో భారత ప్రభుత్వం బడ్జ్ బడ్జ్ దగ్గర  కోమగట మారు అమరవీరుల స్మారకాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. దీనిని భారత ప్రధాని జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ ప్రారంభించాడు. స్మారక చిహ్నాన్ని స్థానికంగా పంజాబీ స్మారక చిహ్నం అని పిలుస్తారు. దీన్ని ఆకాశం వైపు చూస్తున్న కృపాణం లాగా రూపొందించారు. 

ప్రస్తుతం ఉన్న స్మారక చిహ్నం వెనుక G + 2 భవనాన్ని నిర్మించేందుకు కోల్‌కతా పోర్ట్ ట్రస్ట్, కేంద్ర సాంస్కృతిక మంత్రిత్వ శాఖ, కోమగట మారు ట్రస్ట్ మధ్య త్రైపాక్షిక ఒప్పందం కుదిరింది. ఈ భవనంలో గ్రౌండ్ ఫ్లోర్‌లో అడ్మినిస్ట్రేటివ్ ఆఫీస్, లైబ్రరీ, మొదటి అంతస్తులో మ్యూజియం, రెండో దానిలో ఆడిటోరియం ఉంటాయి. 

కోమగట మారు సంఘటన శతాబ్దిని పురస్కరించుకుని 2014 లో భారత ప్రభుత్వం రెండు ప్రత్యేక నాణేలను INR 5, INR 100 విడుదల చేసింది,

2016లో కొమగటా మారు ఘటనపై కెనడా ప్రభుత్వం భారత ప్రజలకు  క్షమాపణలు చెప్పింది