ముస్లింలకు సామాజిక న్యాయం అనగా రిజర్వేషన్ల గురించి కాదు. Social Justice for Muslims should not be about reservations

 

సమకాలీన భారతదేశంలో సామాజిక న్యాయం ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలు మరియు ప్రభుత్వ విద్యలో రిజర్వేషన్లకు పర్యాయపదంగా మారింది. సామాజిక న్యాయం కోసం జరిగే అన్ని పోరాటాలు కోటాకు వ్యతిరేకంగా మరియు అనుకూలంగా లేదా కోటాలో కోటాకు వ్యతిరేకంగా యుద్ధాలుగా మారుతాయి. ప్రతి సమూహం రిజర్వేషన్ కోసం అడుగుతుంది - మాజీ సైనికులు, లైంగిక మైనారిటీలు, స్థానభ్రంశం చెందిన వ్యక్తులు.

మొత్తం ముస్లిం సమాజానికి రిజర్వేషన్ల డిమాండ్ సచార్ కమిటీ నివేదిక (SCR) ముస్లింలను "సామాజిక-మత సమూహం"గా గుర్తించినప్పటి నుండి వేగం పుంజుకుంది. సచార్ కమిటీ నివేదిక SCR ముస్లిముల  తీవ్రమైన విద్యా మరియు ఆర్థిక వెనుకుబాటుతనంను నమోదు చేసింది, సచార్ కమిటీ నివేదిక సమగ్ర పద్ధతిలో చేసిన మొదటి అధికారిక పత్రం.

2007లో జాతీయ భాషా మరియు మతపరమైన మైనారిటీల కమిషన్ ఉద్యోగాలు మరియు విద్యలో మైనారిటీలకు 15 శాతం కోటా (ముస్లింలకు 10 శాతం)ను సిఫార్సు చేసింది. ఇటీవలి సంవత్సరాలలో ముస్లిము సమాజం బహుళ రంగాలలో ఇబ్బందుల్లో ఉన్నందున, ఈ డిమాండ్ అనేక మంది ముస్లిం నాయకులు మరియు మేధావులలో ఆమోదం పొందింది. ప్రస్తుత ప్రభుత్వం ఈ డిమాండ్‌ను అంగీకరిస్తుందని ఎవరూ ఊహించరు, కానీ రిజర్వేషన్లు ముస్లింలకు న్యాయం కోసం భవిష్యత్తు ఫ్రేమ్‌గా ఉంచబడ్డాయి

యుఎస్-ఇండియా పాలసీ ఇన్స్టిట్యూట్ మరియు సెంటర్ ఫర్ డెవలప్మెంట్ పాలసీ అండ్ ప్రాక్టీస్ కోసం హిలాల్ అహ్మద్, మొహమ్మద్ సంజీర్ ఆలం మరియు నజీమా పర్వీన్ రచించిన 'రీథింకింగ్ అఫర్మేటివ్ యాక్షన్ ఫర్ ముస్లిమ్స్ ఇన్ కాంటెంపరరీ ఇండియా' అనే నివేదిక ఈ చర్చను మూడు దశల్లో ముందుకు తీసుకువెళుతుంది.

మొదటిది, ముస్లింలకు నిశ్చయాత్మక చర్య affirmative action ఎందుకు అవసరమో తెలియజేస్తుంది. రెండవది, మొత్తం సమాజానికి రిజర్వేషన్ మంచి పరిష్కారం కాదని ఇది అంగీకరిస్తుంది. మూడవది, మరియు ముఖ్యంగా, వివిధ ముస్లిం సమాజాల యొక్క నిజమైన మరియు తీవ్రమైన ప్రతికూలతలను పరిష్కరించడానికి ఇది విధానాల సమూహాన్ని bouquet of policies సూచిస్తుంది. ఈ నివేదిక రిజర్వేషన్ సమస్య గురించి ఆలోచించడానికి సరైన చట్రాన్ని అందిస్తుంది మరియు తీవ్రమైన తదుపరి పరిశోధనలను ప్రేరేపిస్తుంది.

ముస్లింలు మతపరమైన మైనారిటీ మాత్రమే కాదు, వారు విద్యా మరియు ఆర్థిక పరంగా వెనుకబడిన సామాజిక సమూహం కూడా. సచార్ కమిటీ నివేదిక SCR డాక్యుమెంట్ దీన్ని ద్రువికరిస్తుంది. తాజా అధికారిక డేటా ప్రకారం , ముస్లింలు విద్యా సాధనలో SC మరియు ST వర్గాలతో, ఆదాయం మరియు సంపదలో OBCలతో పోల్చదగినవారని గుర్తు చేస్తుంది.

యువ ముస్లింల విద్యాపరమైన ప్రతికూలత వారి ఆర్థిక స్థితి లేదా వారి తల్లిదండ్రుల విద్య కాదు. కుటుంబ ఆదాయం మరియు తల్లిదండ్రుల విద్య యొక్క అదే స్థాయి కలిగిన ముస్లిం సహచరులతో పోలిస్తే, "ఉన్నత కుల" హిందువులు ఉన్నత విద్యలో ప్రవేశించడానికి, ప్రైవేట్ సంస్థలకు వెళ్లడానికి మరియు ఇంజనీరింగ్ మరియు ప్రొఫెషనల్ కోర్సులను ఎంచుకోవడానికి రెండు రెట్లు ఎక్కువ అవకాశం ఉంది. అది అవకాశాల యొక్క అసమానత. దక్షిణ మరియు పశ్చిమ రాష్ట్రాలలో పరిస్థితులు చాలా మెరుగ్గా ఉన్నాయి మరియు ఇటీవలి కాలంలో మెరుగుదల సంకేతాలు ఉన్నాయి. అయినప్పటికీ భారీ అంతరం నిశ్చయాత్మక చర్య affirmative action ద్వారా పరిష్కార చర్యను కోరుతుంది.

ఈ సందర్భంలో రిజర్వేషన్ సరైన నిశ్చయాత్మక చర్య కాకపోవచ్చు అనేదానికి మూడు కారణాలు ఉన్నాయి. ముస్లిములకు రిజర్వేషన్ పై చట్టపరమైన-రాజ్యాంగ సమస్య ఉంది. మతపరమైన సమాజాన్ని "సామాజికంగా మరియు విద్యాపరంగా వెనుకబడిన తరగతి"గా గుర్తించడానికి రాజ్యాంగం స్పష్టంగా అనుమతించదు; న్యాయవ్యవస్థ కూడా ఈ అవకాశాన్ని తిరస్కరించింది.

ఒక సామాజిక సమస్య ఉంది: ముస్లింలు సజాతీయ సమాజం కాదు; వీరిలో వందలాది మంది బిరాదారీలు ఉన్నారు, వారి సామాజిక, విద్యా మరియు ఆర్థిక ప్రొఫైల్ హిందూ కులాల మాదిరిగానే విస్తృతంగా మారుతుంది. అలాగే మరియొక రాజకీయ సమస్య ఉంది: ప్రస్తుత మరియు ఊహించదగిన సందర్భంలో, ముస్లింలకు రిజర్వేషన్ కోసం ఏదైనా ప్రతిపాదన దేశవ్యాప్తంగా ప్రతి-సమీకరణను నిర్వహించడానికి ఉపయోగించబడుతుంది, నేటి భారతదేశంలో ముస్లింలకు ఇది అవసరం లేదు.

అయితే, ముస్లింలు ఎదుర్కొంటున్న సామాజిక-ఆర్థిక ప్రతికూలత మరియు వివక్షతను పరిష్కరించడానికి మార్గం ఏమిటి? నివేదిక ముస్లింల కోసం ప్రత్యేకంగా ఉద్దేశించబడని, వారి విద్యా మరియు ఆర్థిక పరిస్థితిని మెరుగుపరచడంలో సహాయపడటానికి విశ్వసించదగిన అతివ్యాప్తి చెందుతున్న విధానాల సమూహాన్ని overlapping policies సిఫార్సు చేస్తుంది.

ఈ నివేదిక ప్రత్యామ్నాయ “కోటా విధానాన్ని” సూచిస్తుంది.

ఒకటి, ముస్లింలకు ప్రత్యేక రిజర్వేషన్లు కల్పించడానికి లేదా అందరు ముస్లింలను OBC వర్గంలో చేర్చడానికి బదులుగా, అన్ని వెనుకబడిన ముస్లిం వర్గాలను OBC జాబితాలలో చేర్చాల్సిన అవసరం ఉంది. ప్రస్తుతం, ముస్లిం జనాభాలో సగం మంది మాత్రమే OBC ప్రయోజనాలకు అర్హులు. ముస్లింలలో మూడింట ఒక వంతు కంటే ఎక్కువ మంది విద్యా మరియు ఆర్థిక పరిస్థితి దృష్ట్యా వారిని OBCగా పరిగణించడానికి అర్హులుగా చేస్తుందని ఆధారాలు చూపిస్తున్నాయి. ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణ మరియు పశ్చిమ బెంగాల్ వంటి రాష్ట్రాలు మరిన్ని ముస్లిం వర్గాలను OBCగా చేర్చే పరిష్కార చర్యను ప్రారంభించాయి; ఉత్తర భారత హిందీ రాష్ట్రాలు కూడా ఈ మార్గాన్ని అనుసరించాలి.

రెండు, OBC అనే ఒకే వర్గానికి బదులుగా, దానిని "చాలా వెనుకబడిన" మరియు "వెనుకబడిన" “extremely backward” and “backward వర్గాల కనీసం రెండు జాబితాలుగా విభజించాలి. ముస్లిం OBCలను ప్రత్యేక ఉప-కోటాలో (కేరళ మరియు కర్ణాటకలో చేసినట్లుగా) ఉంచాలనే ప్రలోభాలకు వ్యతిరేకంగా నివేదిక వాదిస్తుంది. వారి వెనుకబాటుతనానికి సంబంధించిన ఆధారాలను బట్టి వేర్వేరు ముస్లిం సమాజాలను OBCల వేర్వేరు జాబితాలలో ఉంచాలి.

మూడవది, "అంటరాని" ముస్లిం సమాజాలను SCగా వర్గీకరించకుండా ప్రస్తుత0 ఉన్న  నిషేధాన్ని తొలగించడం కూడా అవసరం. దళిత ముస్లింలు (మరియు క్రైస్తవులు) రిజర్వేషన్ ప్రయోజనాలను అనుభవించాలి. చివరగా, మతపరమైన ప్రాతిపదికన సంస్థాగత వివక్షను పరిష్కరించడానికి, వివక్ష వ్యతిరేక చట్టం మరియు దాని అమలును పర్యవేక్షించడానికి సమాన అవకాశాల కమిషన్ అవసరం.

నివేదిక యొక్క సిఫార్సులు రిజర్వేషన్ మరియు ప్రభుత్వ రంగానికి మించి ఉంటాయి. ఒకటి, ముస్లిం జనాభా కేంద్రీకృతమై ఉన్న ప్రాంతాలలో ప్రజా మౌలిక సదుపాయాల లక్ష్య మెరుగుదలకు మద్దతు ఇస్తుంది. సచార్ కమిటీ నివేదిక SCR తర్వాత దీనిని ప్రయత్నించారు, మైనారిటీ కేంద్రీకృత జిల్లాల గుర్తింపు బ్లాక్‌లు, ప్రాంతాలు మరియు గ్రామాలకు విస్తరించడం. దీనిని మరింత మెరుగుపరచాల్సిన అవసరం ఉంది.

రెండు, ముస్లిం సమాజాల ఆధిపత్యంలో ఉన్న నేత, తాళాలు మరియు ఇత్తడి తయారీ, కార్పెట్ మరియు పెర్ఫ్యూమ్ తయారీ మరియు మాంసం పరిశ్రమ వంటి సంస్థలు మరియు వృత్తులకు గణనీయమైన రాజ్య మద్దతుతో కూడిన "రంగాల విధానం“sectoral approach” "ను నివేదిక ఆమోదిస్తుంది. ముస్లింలు ఉనికికి ప్రత్యేక ప్రోత్సాహం అవసరమయ్యే విద్యా రంగాలను లక్ష్యంగా చేసుకోవడం కూడా ఈ విధానంలో ఉండవచ్చు.

మూడు, ప్రైవేట్ రంగంతో నిమగ్నమవ్వాలని నివేదిక సూచిస్తుంది. ఇక్కడ ప్రైవేట్ రంగంలో  కోటా అమలుకు  ప్రతికూలంగా ఉండవచ్చు, కానీ ప్రభుత్వ సబ్సిడీలు మరియు ఒప్పందాలకు అర్హత సాధించడానికి రాజ్యం దానిని తప్పనిసరి చేయవచ్చు. చివరగా, స్థానిక ముస్లిం సమాజాల అవసరాలను తీర్చడానికి NGOలు, స్వయం సహాయక బృందాలు మరియు కమ్యూనిటీ ఛారిటీలను ప్రోత్సహించడానికి వినూత్న మార్గాల గురించి ఆలోచించాలి.

ముస్లిం వ్యతిరేక రాజకీయాల నుండి తన జీవనోపాధిని పొందే పాలనలో సమీప భవిష్యత్తులో ఇవేవీ జరగవు. కానీ ఎవరైనా ఒక బ్లూప్రింట్‌ను రూపొందించి భవిష్యత్తు ఉపయోగం కోసం దానిని డ్రాయర్‌లో ఉంచాలి. ఈ నివేదిక అనుసరించిన విధానం రాబోయే కాలంలో మనకు ఉన్న అత్యంత తెలివైన, ఆచరణీయమైన ఎంపికగా కనిపిస్తోంది.

 

ఆధారం: The Indian Express,Feb 18, 2025-Yogendra Yadav