25-26కేంద్ర బడ్జెట్: మైనారిటీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖకు రూ. 3,350 కోట్ల కేటాయింపు Union Budget: Allocation of Rs 3,350 cr for Ministry of Minority Affairs

 

25-26 కేంద్ర బడ్జెట్: మైనారిటీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖకు రూ. 3,350 కోట్ల కేటాయింపు

Union Budget: Allocation of Rs 3,350 cr for Ministry of Minority Affairs

 

సల్మాన్ హైదర్:

 

సారాశం Synopsis:

(భారతదేశంలోని మైనారిటీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖకు 2025-26 కేంద్ర బడ్జెట్‌లో రూ.3,350 కోట్లు కేటాయింపులు జరిగాయి, ఇది గత సంవత్సరం కంటే 5%ఎక్కువ. ఈ కేటాయింపులలో మైనారిటీ కమ్యూనిటీ విద్యార్థుల విద్యా సాధికారతకు రూ.678.03 కోట్లు మరియు 'మైనారిటీల అభివృద్ధి కోసం అంబ్రెల్లా కార్యక్రమం' కోసం రూ.1,913.98 కోట్లు ఉన్నాయి.)

 

వివరణ:

2024-25 బడ్జెట్ అంచనా(BE)  ₹3,183.24 కోట్ల నుండి మైనారిటీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖకు 5% పెంచి 2025-26 ఆర్థిక సంవత్సరానికి మొత్తం ₹3,350 కోట్ల కేటాయింపులను ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ప్రకటించారు. ఇది గత ఆర్థిక సంవత్సరం2024-25  బడ్జెట్ అంచనా కంటే దాదాపు రూ.166 కోట్లు మరియు 2024-25 సవరించిన అంచనా కంటే రూ.1,481 కోట్లు ఎక్కువ.

మైనారిటీలకు విద్యా సాధికారత బడ్జెట్ సగానికి పైగా తగ్గించబడింది, గత సంవత్సరం ₹1,575.72 కోట్ల నుండి ఈ సంవత్సరం ₹678.03 కోట్లకు పడిపోయింది.

మైనారిటీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ బడ్జెట్‌లో మైనారిటీ కమ్యూనిటీకు విద్యా సాధికారత కోసం నిధులలో భారీ కోత కనిపిస్తుంది.గత సంవత్సరం ₹1,575.72 కోట్లతో పోలిస్తే ఈ సంవత్సరం బడ్జెట్ ₹678.03 కోట్లు.

ప్రీ మరియు పోస్ట్ మెట్రిక్యులేషన్ స్కాలర్‌షిప్‌లు, మౌలానా ఆజాద్ నేషనల్ ఫెలోషిప్ (MANF), ఉచిత కోచింగ్ మరియు విద్యా రుణాలపై వడ్డీ రాయితీ వంటి పథకాలు మైనారిటీల మొత్తం విద్యా సాధికారత కింద వస్తాయి.

మైనారిటీ స్కాలర్‌షిప్ కార్యక్రమాలు కూడా గణనీయమైన కోతలను ఎదుర్కొన్నాయి. ప్రీ-మెట్రిక్ స్కాలర్‌షిప్ పథకం బడ్జెట్ 72.4% తగ్గించబడింది, ఇది ₹326.16 కోట్ల నుండి ₹90 కోట్లకు పడిపోయింది. ఉన్నత మాధ్యమిక మరియు కళాశాల విద్యకు మద్దతు ఇచ్చే పోస్ట్-మెట్రిక్ స్కాలర్‌షిప్ 69.9% తగ్గింపును చూసింది, దీని కేటాయింపు ₹1,145.38 కోట్ల నుండి ₹343.91 కోట్లకు తగ్గింది.

మైనారిటీ విద్యార్థుల కోసం మౌలానా ఆజాద్ నేషనల్ ఫెలోషిప్ కేటాయింపు ₹45.08 కోట్ల నుండి ₹42.84 కోట్లకు తగ్గింది.

మదర్సాలు మరియు మైనారిటీల విద్యా పథకం ₹2 కోట్ల నుండి ₹0.01 కోట్లకు తగ్గింది..

మైనారిటీలకు ఉచిత కోచింగ్ మరియు అనుబంధ పథకాలు కేటాయింపును ₹10 కోట్లకు కొనసాగించారు

రాష్ట్రాలకు గ్రాంట్స్-ఇన్-ఎయిడ్‌లో దాదాపు ₹1,000 కోట్ల మేర పెంపుదల ఉంది, ఇది 2024-25లో ₹527.12 కోట్ల నుండి 2025-26లో ₹1,518.31 కోట్లకు పెరిగింది, అయితే కేంద్ర పాలిత ప్రాంతానికి BE గ్రాంట్స్-ఇన్-ఎయిడ్ 2024-25లో ₹30.06 కోట్ల నుండి 2025-26లో ₹10.06 కోట్ల మేరకు  తగ్గించబడ్డాయి.

సామాజిక-ఆర్థిక పరిస్థితులను మెరుగుపరచడం మరియు సమాన అవకాశాలను నిర్ధారించడం లక్ష్యంగా మంత్రిత్వ శాఖ పరిధిలోని కీలక పథకాలు మరియు ప్రాజెక్టులకు ₹1,237.32 కోట్లు కేటాయించబడ్డాయి.

‘మైనారిటీల అభివృద్ధి కోసం అంబ్రెల్లా ప్రోగ్రామ్’ కింద ప్రభుత్వం ₹1,913.98 కోట్లు కేటాయించింది, ఇందులో మైనారిటీ వర్గాల మొత్తం సంక్షేమం మరియు అభ్యున్నతి కోసం వివిధ కార్యక్రమాలు ఉన్నాయి.

2025-26 కేంద్ర బడ్జెట్‌లో ముస్లిం విద్యా సంస్థలకు మదరసాలకు రూ. 1 లక్ష కేటాయింపు మరియు మైనారిటీ విద్యా పథకాలలో కోతలు ముస్లిముల  సమగ్ర అభివృద్ధికి ప్రభుత్వ నిబద్ధతపై ప్రశ్నలను,ఆగ్రహం లేవనెత్తుతున్నాయి

మైనారిటీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖకు మొత్తం బడ్జెట్ రూ. 166 కోట్లు పెరిగి రూ. 3,350 కోట్లకు పెరిగినప్పటికీ, మదరసాలకు కేటాయింపు రూ. 1 లక్ష జరిగింది.. 2024-25 బడ్జెట్‌లో రూ. 2 కోట్లు తగ్గించిన తర్వాత 2025-26 రూ. 1 లక్ష కేటాయింపు జరిగింది,

బడ్జెట్ మైనారిటీ విద్యార్థుల విద్యా సాధికారత కోసం రూ. 678.03 కోట్లు కేటాయించింది,ఇది గత ఆర్థిక సంవత్సరంలో కేటాయించిన రూ. 1,575.72 కోట్ల నుండి గణనీయంగా తగ్గింది. ఈ తగ్గింపు అనేక కీలకమైన పథకాలను ప్రభావితం చేస్తుంది, వీటిలో:

• ప్రీ-మెట్రిక్ మరియు పోస్ట్-మెట్రిక్ స్కాలర్‌షిప్‌లు: • మౌలానా ఆజాద్ నేషనల్ ఫెలోషిప్ (MANF): • విద్యా రుణాలపై ఉచిత కోచింగ్ మరియు వడ్డీ సబ్సిడీలు ఉన్నాయి.

2025-26 కేంద్ర బడ్జెట్ మదరసాలను నిర్లక్ష్యం చేయడం మరియు మైనారిటీ విద్యా పథకాలలో కోతలు సమగ్ర అభివృద్ధికి ప్రభుత్వ నిబద్ధత గురించి తీవ్రమైన ప్రశ్నలను లేవనెత్తాయి. స్కాలర్‌షిప్‌లు, ఫెలోషిప్‌లు మరియు నైపుణ్య అభివృద్ధి కార్యక్రమాలకు నిధుల కోతతో, వేలాది మంది ముస్లిం విద్యార్థుల భవిష్యత్తు సమతుల్యతలో వేలాడుతోంది.

విద్యా సహాయంలో కోతలు ఉన్నప్పటికీ, మైనారిటీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖకు మొత్తం కేటాయింపు పెరిగింది. ముఖ్యంగా, మైనారిటీ అభివృద్ధి కోసం రాష్ట్రాలకు ఆర్థిక సహాయం రూ. 527.12 కోట్ల నుండి రూ. 1,518.31 కోట్లకు పెరిగింది. అయితే, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలకు కేటాయింపు రూ. 30.06 కోట్లకు తగ్గించబడింది.

అదేవిధంగా, నైపుణ్యాభివృద్ధి, ప్రత్యేక మైనారిటీ కార్యక్రమాలు మరియు ప్రధానమంత్రి వారసత్వ కా సంవర్ధన్ (PM-VIKAS) పథకం వంటి కేంద్ర రంగ పథకాల బడ్జెట్ కూడా 2024-25లో రూ. 2,120.72 కోట్ల నుండి ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరంలో రూ. 1,237.32 కోట్లకు గణనీయంగా తగ్గింది.

ఈ సంవత్సరం 25-26లో బడ్జెట్  కేటాయింపు మైనారిటీ సంక్షేమ కార్యక్రమాలపై కొత్తగా దృష్టి సారించడాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది. బడ్జెట్ కేటాయింపుల పెరుగుదల మైనారిటీ-కేంద్రీకృత కార్యక్రమాలను పెంచే ప్రయత్నాన్ని సూచిస్తుంది, అయితే ఈ నిధుల ప్రభావం వాటి సరైన వినియోగం మరియు అమలుపై ఆధారపడి ఉంటుంది.

విద్య మరియు అభివృద్ధి పథకాలపై బడ్జెట్ ప్రాధాన్యత దేశవ్యాప్తంగా మైనారిటీ వర్గాలకు అవకాశాలను మెరుగుపరచడానికి నిబద్ధతను సూచిస్తుంది  

బడ్జెట్ కేటాయింపులను సమర్థిస్తూ, మైనారిటీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖకు చెందిన ఒక సీనియర్ అధికారి ఇలా అన్నారు: “మా దృష్టి సమగ్ర మైనారిటీ సంక్షేమంపై ఉంది మరియు దీర్ఘకాలిక ప్రయోజనాలను సృష్టించే రంగాలకు నిధులు మళ్లించబడ్డాయి.”

 

 

.

 

 

.