షామా ఉర్దూ భాషా చలనచిత్ర మరియు సాహిత్య పత్రిక(1939 నుండి 1999.)

 

ఉర్దూ ప్రేమికుల కోసం:

 

షామా (ఉర్దూ: شمع, రోమనైజ్డ్: Śamā, లిరికల్. 'క్యాండిల్') సెప్టెంబర్ 1939లో న్యూఢిల్లీ నుండి నెలవారీ ప్రచురితమయ్యే ఉర్దూ భాషా చలనచిత్ర మరియు సాహిత్య పత్రిక.  ‘షామా’ 1939 నుండి 1999 వరకు ప్రచురించబడినది. ‘షామా’ లో అగ్రశ్రేణి కళాకారులు, రచయితలు, జర్నలిస్టులు పనిచేశారు. ‘షామా’ కేవలం అగ్రశ్రేణి ఉర్దూ పత్రిక మాత్రమే కాదు, భారతదేశంలోని అగ్రశ్రేణి పత్రిక.

‘షామా’ను సెప్టెంబర్ 1939లో ఢిల్లీకి చెందిన వ్యాపారవేత్త యూసుఫ్ డెహ్ల్వి ప్రారంభించారు. ‘షామా’ మొదట కాపీ ధర రెండు అణాలు. ‘చిత్ర’ వంటి కొన్ని ఇతర ఉర్దూ చలనచిత్ర పత్రికలను అనుసరించి   ‘షామా’ కంటెంట్ సినిమా మరియు సాహిత్య రచనల కలయికగా ఉనేది.  

షామా పత్రిక తక్షణ విజయం సాధించలేదు కానీ చివరికి షామా పత్రిక విశ్వసనీయమైన పేరుగా మారింది. క్రమంగా షామా పత్రిక పత్రిక పాఠకుల సంఖ్యను పెరిగింది. షామా’నెలకు లక్ష కాపీలు సర్క్యులేషన్ సాధించిన తొలి ఉర్దూ పత్రికగా షామా నిలిచింది మరియు ఈ పత్రికను విదేశాలకు రవాణా చేయడానికి ప్రత్యేక విమానాలు బుక్ చేయబడ్డాయి.

‘షామా’లో అర్జూ లఖ్నవి, ఫిరాక్ గోరఖ్‌పురి, ఇస్మత్ చుగ్తాయ్, క్రిషన్ చందర్, జిగర్ మొరాదబాది వంటి ప్రముఖ ఉర్దూ రచయితలు మరియు కవుల రచనలు  ప్రచురించారు మరియు చలనచిత్ర పరిశ్రమతో సంబంధం ఉన్న వారి కాలమ్‌లను క్రమం తప్పకుండా ప్రచురించేవారు.

 ఆ సమయంలో ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ఉర్దూ భాషా పత్రికల గొలుసుగా పరిగణించబడిన షామా గ్రూప్, సుషమా (హిందీ), ఖిలౌనా, దోస్త్ ఔర్ దోస్తీ, బానో, సుష్మిత, ముజ్రిమ్, దోషి, ఐనా, షబిస్తాన్ మరియు రసియా కాశిదకరి వంటి అనేక ఇతర ప్రసిద్ధ పత్రికలు మరియు డైజెస్ట్‌లను కూడా  ప్రచురించింది.

‘షామా’లో పత్రిక ప్రతి ఇంట్లో ఉండేది మరియు దీనిని "కొత్త సంప్రదాయానికి జన్మనిచ్చిన ఉర్దూ ఉద్యమం"గా అభివర్ణించారు

‘షామా’లో యూసుఫ్ డెహ్ల్వితో పాటు అతని ముగ్గురు కుమారులు ఇద్రీస్, ఇలియాస్ మరియు యూనస్ అలాగే వారి భార్యలు మరియు పిల్లలు కూడా మాసపత్రికలకు తరచుగా వ్యాసాలు అందించారు.

షామా గ్రూప్ అత్యున్నత స్థాయిలో ఉన్నప్పుడు, డెహ్ల్వీ కుటుంబం భారతదేశంలో అత్యంత సంపన్నమైన మరియు అత్యంత ప్రభావవంతమైన కుటుంబాలలో  ఒకటిగా పరిగణించబడింది మరియు ఉర్దూ-హిందీ చిత్ర పరిశ్రమతో పాటు వారి రాజకీయ మరియు సాహిత్య సంబంధాలతో వారికి ప్రముఖ హోదాను సంపాదించిపెట్టింది

1949 నాటికే 100,000 మంది చందాదారుల మైలురాయిని అధిగమించిన ఏ భాషలోనైనా మొదటి భారతీయ నెలవారీ పత్రిక షామా. 1999లో షామా కార్యాలయం మూసివేయబడిన తర్వాత షామా గరిష్ట సర్క్యులేషణ్ వివరాలు తెలియదు. తెలియదు. షామా పత్రిక యొక్క విజయం షామా గొడుగు కింద అనేక స్పిన్-ఆఫ్ ప్రచురణలకు దారితీసింది.

షామా పత్రిక యొక్క ప్రసిద్ధ లక్షణం 'అదబి ముమ్మా' అనే సాహిత్య క్రాస్‌వర్డ్‌లు. షామా పత్రికలో ఇద్రీస్ డెహ్ల్వీ 'ముసాఫిర్' అనే మారుపేరుతో రాసిన 'సీతారోన్ కి దునియా' (నక్షత్రాల ప్రపంచం) అనే కాలమ్ ప్రచురించబడింది, ఇది నటుల జీవితాలను మరియు చిత్రనిర్మాణాన్ని పరిచయం చేసింది 

షామా విజయం తర్వాత, 1950ల ప్రారంభంలో, యూసుఫ్ డెహ్ల్వీ “బానో” అనే భారతదేశపు ప్రీమియర్ మహిళా మ్యాగజైన్‌ కూడా ప్రచురించాడు. ‘బానో’ కంటెంట్ లో ఆచరణాత్మక జ్ఞానం మరియు సాహిత్యం యొక్క మిశ్రమం ఉండేది.

1950ల ప్రారంభంలో, యూసుఫ్ డెహ్ల్వీ యొక్క  పిల్లల పత్రిక ‘ఖిలౌనా’ (అంటే బొమ్మ) ప్రారంభించబడింది. ‘ఖిలౌనా’ దాని యువ పాఠకులను స్నేహితులుగా చూసుకుంది మరియు ఈ పత్రిక కేవలం చదవడానికి కాదు, వారితో ఆడుకోవడానికి ఉద్దేశించబడింది. ఇది కాస్మోపాలిటన్ మూలాల నుండి తీసుకోబడిన కల్పన మరియు సమాచార కథనాలను, అలాగే పాఠకులు పంపిన  శిశువు చిత్రాలను ప్రచురించింది.

‘ఖిలౌనా’ లో పిల్లల కథలను అందించడానికి హ్వాజా అహ్మద్ అబ్బాస్, క్రిషన్ చందర్ మరియు రాజిందర్ సింగ్ బేడీ వంటి అత్యంత ప్రసిద్ధ రచయితలను చేర్చుకున్నారు. ‘ఖిలౌనా’లో భారతదేశంలోని మొట్టమొదటి స్వదేశీ ఫాంటసీ మరియు పిల్లల కోసం సైన్స్ ఫిక్షన్‌లను కలిగి ఉన్న ఇలస్ట్రేటెడ్ సీరియలైజ్డ్ కామిక్ స్ట్రిప్‌లు కూడా ఉన్నాయి.

1960లలో డెహ్ల్వీలు షామా యొక్క హిందీ వెర్షన్‌ను సుషమా (అంటే వైభవం) అని ప్రారంభించారు.

డెహ్ల్వీలచే  హిందీ భాషా ప్రతిరూపం 'దోషి'తో పాటు ఉర్దూ భాషా నేర/గూఢచారి పత్రిక crime/spy magazine 'ముజ్రిమ్' కూడా ప్రారంభించబడింది.

80లలో, ఫ్యాషన్, ఎంబ్రాడరీ లకు ప్రాధాన్యత ఇస్తూ  “రసియా కాషిదకారి” అనే పత్రికను డెహ్ల్వీలు ప్రారంభించారు. ఆతరువాత  ఐనా (అంటే అద్దం) మరియు షబిస్తాన్ (అంటే బెడ్‌రూమ్) వంటి పత్రికలు ప్రారంబించారు.

వార్షిక కార్యక్రమాలలో ఒకటైన ‘షామా-సుషమా ఫిల్మ్ అవార్డ్స్‌’ను కూడా డెహ్ల్వీస్ గ్రూప్  నిర్వహించింది. వార్షిక అవార్డు ప్రదానోత్సవానికి అతిపెద్ద సినిమా, సాహిత్య, రాజకీయ మరియు వ్యాపార ప్రముఖులు హాజరయ్యారు.