నిరాశ/డిప్రెషన్-రకాలు-వివరణ-నివారణ

 

 Bottom of Form

డిప్రెషన్ అనేది అత్యంత సాధారణ మానసిక వ్యాదులలో ఒకటి. డిప్రెషన్ అనేక రకాలుగా ఉంటుంది.  

డిప్రెషన్/నిరాశ కనీసం 2 వారాల పాటు ఉంటుంది. ఆ కాలం లో డిప్రెషన్ తో బాధపడుతున్న వ్యక్తులు - విచారం, తక్కువ శక్తి మరియు విషయాలపై ఆసక్తి కోల్పోవడం మొదలగు లక్షణాలను ప్రదర్శిస్తారు.  

డిప్రెషన్ యొక్క అనుభవం వ్యక్తులలో వేరువేరుగా ఉంటుంది. ఉదాహరణకు, కొంతమందికి ఎక్కువ నిద్రపోవచ్చు మరియు మరికొందరు చాలా తక్కువ నిద్రపోవచ్చు. ప్రతి రకమైన డిప్రెషన్ ప్రత్యేకమైన లక్షణాలు మరియు ప్రభావాలను కలిగి ఉంటుంది

డిప్రెషన్ /నిరాశ రకాలు

డిప్రెషన్ యొక్క ఏడు సాధారణ రకాలు:

1.   మేజర్ డిప్రెసివ్ డిజార్డర్

మేజర్ డిప్రెసివ్ డిజార్డర్ అనేది డిప్రెషన్ యొక్క క్లాసిక్ రూపం. డిప్రెషన్ ఉన్న వ్యక్తులు వీటిని కలిగి ఉండవచ్చు:

·        బాధపడటం

·        అపరాధ భావం , పనికిరానితనం మరియు నిస్సహాయ భావన

·        నిద్రపోవడం కష్టం

·        ఆకలిలో మార్పులు

·        అలసట

·        చిరాకు

·        "ఖాళీ" అనిపిస్తుంది

ఆత్మహత్య ఆలోచనలు thoughts of suicide

డిప్రెషన్ నొప్పులు వంటి శారీరక లక్షణాలను కూడా కలిగిస్తుంది. ఇది ఆలోచనలు మరియు ఏకాగ్రతను ప్రభావితం చేస్తుంది మరియు నిర్ణయాలు తీసుకోవడంలో మరియు విషయాలను గుర్తుంచుకోవడంలో ఇబ్బందులకు దారితీస్తుంది.

ప్రధాన డిప్రెసివ్ డిజార్డర్ మహిళల్లో మరియు 18 మరియు 25 సంవత్సరాల మధ్య ఉన్నవారిలో ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది.

ఆత్మహత్య నివారణ:

ఒక వ్యక్తి స్వీయ-హాని, ఆత్మహత్య లేదా మరొక వ్యక్తిని బాధపెట్టే ప్రమాదం ఉన్నవారిని మీకు తెలిస్తే:

స్థానిక అత్యవసర నంబర్‌కు కాల్ చేయండి.

వృత్తిపరమైన సహాయం వచ్చేవరకు ఆ వ్యక్తితో ఉండండి.

ఆయుధాలు, మందులు లేదా ఇతర హానికరమైన వస్తువులను ఆ వ్యక్తి సమీపం నుంచి తొలగించండి.

2.   నిరంతర డిప్రెషన్ రుగ్మత Persistent depressive disorder

నిరంతర డిప్రెసివ్ డిజార్డర్ ఉన్నవారికి డిప్రెషన్ లక్షణాలు 2 సంవత్సరాలు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ కాలం ఉంటాయి. ఈ పరిస్థితికి ఇతర పేర్లు డిస్టిమియా మరియు డిస్టిమిక్ డిజార్డర్.

ఇది పెద్ద డిప్రెషన్ లేదా ఇతర రకాల డిప్రెషన్ అంతా తీవ్రమైనది కాదు, కానీ ఇది ఎక్కువసేపు ఉంటుంది.

నిరంతర డిప్రెషన్  రుగ్మత ఉన్నవారు వారి దైనందిన జీవితంలో పనిచేయగలిగినప్పటికీ, వారు చాలా అరుదుగా లేదా ఆనందాన్ని అనుభవించినట్లు భావిస్తారు.

పెద్ద డిప్రెషన్ మాదిరిగా, నిరంతర డిప్రేసివ్ రుగ్మత నిద్ర, ఆకలి, శక్తి స్థాయిలు మరియు ఆత్మగౌరవాన్ని ప్రభావితం చేస్తుంది.

ఇది పురుషులతో పోలిస్తే మహిళల్లో దాదాపు రెండు రెట్లు ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది.

3.   ప్రసవానంతర మరియు పెరినాటల్ మాంద్యం Postpartum and perinatal depression

ప్రసవానంతర డిప్రెషన్ అనేది ప్రసవించిన మొదటి సంవత్సరంలో ఏర్పడే నిరాశను సూచిస్తుంది. ఇది "బేబీ బ్లూస్" నుండి భిన్నంగా ఉంటుంది, ఇది ప్రసవించిన తర్వాత 80% మంది తల్లులను ప్రభావితం చేసే దృగ్విషయం.

బేబీ బ్లూస్‌తో బాధపడుతున్న వ్యక్తులు తేలికపాటి ఆందోళన, అలసట మరియు బాధను అనుభవిస్తారు, ఇది కొన్ని రోజులు ఉంటుంది. ప్రసవానంతర డిప్రెషన్ మరోవైపు, నిరాశ యొక్క తీవ్ర లక్షణాలను కలిగిస్తుంది.

ప్రసవానంతర మాంద్యం దాదాపు 15% జననాలను ప్రభావితం చేస్తుంది, లక్షణాలు సాధారణంగా డెలివరీ అయిన 1 వారం నుండి 1 నెల వరకు కనిపిస్తాయి. ప్రసవానంతర మాంద్యం ఉన్నవారికి చికిత్స అవసరం.

ప్రజలు గర్భం ధారణ కాలం అంతటా నిరాశను అనుభవించవచ్చు. గర్భధారణ సమయంలో మరియు శిశువు పుట్టిన తరువాత సంభవించే డిప్రెషన్ వివరించడానికి వైద్యులు పెరినాటల్ డిప్రెషన్ ఉపయోగిస్తారు.

4.   మానసిక లక్షణాలతో మేజర్ డిప్రేసివ్ రుగ్మత Major depressive disorder with psychotic features

సైకోసిస్‌తో పాటు ఒక వ్యక్తి తీవ్రమైన డిప్రెషన్లో  ఉన్నప్పుడు సైకోటిక్ డిప్రెషన్ వస్తుంది. డయాగ్నోస్టిక్ అండ్ స్టాటిస్టికల్ మాన్యువల్ ఆఫ్ మెంటల్ డిజార్డర్స్ (DSM-5) కు చేసిన సవరణలు ఈ పరిస్థితి యొక్క పేరును "మానసిక లక్షణాలతో మేజర్ డిప్రెసివ్ డిజార్డర్" గా మార్చారు.

సైకోసిస్ ఉన్నవారికి తప్పుడు నమ్మకాలు (భ్రమలు) ఉండవచ్చు లేదా జరగని విషయాలు వినవచ్చు లేదా చూడవచ్చు (భ్రాంతులు).

మానసిక మాంద్యం యొక్క లక్షణాలు సాధారణంగా అపరాధం, అనారోగ్యం లేదా పేదరికం యొక్క భ్రమలు /"థీమ్" ను కలిగి ఉంటాయి.

మానసిక మాంద్యం వృద్ధులలో అధికoగా ఉంటుంది.  

5.   కాలానుగుణ నమూనాతో మేజర్ డిప్రేసివ్ రుగ్మత Major depressive disorder with seasonal pattern

దీనిని గతంలో సీజనల్ ఎఫెక్టివ్ డిజార్డర్ (SAD) అని పిలిచేవారు. కాలానుగుణ నమూనాతో మేజర్ డిప్రేసివ్ రుగ్మత అనేది శీతాకాలపు నెలలలో సంభవించే ఒక రకమైన నిరాశ. భూమధ్యరేఖకు దూరంగా ఉన్న ప్రాంతాల్లో ఇది ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది.

SAD ఆందోళన, అలసట మరియు బరువు పెరగడంతో సహా ఇతర రకాల డిప్రెషన్ లక్షణాలను కలిగిస్తుంది.

సహజ కాంతి లేకపోవడం వల్ల కొంతమందిలో SAD సంభవిస్తుందని నిపుణులు భావిస్తున్నారు. దిని లక్షణాలు సాధారణంగా శీతాకాలం ప్రారంభం నుండి వసంతకాలం వరకు ఉంటాయి.

వేసవి-ప్రారంభ కాలానుగుణ ప్రభావ రుగ్మత అని పిలువబడే SAD యొక్క తక్కువ సాధారణ రూపం వసంత రుతువు మరియు వేసవి నెలలలో సంభవిస్తుంది.

6.   పరిస్థితుల వలన డిప్రెషన్ Situational depression

బాధాకరమైన లేదా జీవితాన్ని మార్చే సంఘటనను అనుభవించే కొంతమందిలో పరిస్థితుల వలన డిప్రెషన్ లేదా సర్దుబాటు రుగ్మత సంభవిస్తుంది. పిల్లలు మరియు కౌమారదశలో ఇది  ఎక్కువగా సంభవించును.

ఇటువంటి సంఘటనలకు ఉదాహరణలు:

·        విడాకులు

·        హింసాత్మక నేరానికి బాధితుడు

·        ఉద్యోగ నష్టం

·        మరణం

·        దీర్ఘకాలిక అనారోగ్యం

·        పిల్లలలో, ఒత్తిడితో కూడిన సంఘటనలలో కుటుంబ కదలిక, తోబుట్టువుల పుట్టుక మరియు తల్లిదండ్రులు విడిపోవటం కూడా ఉండవచ్చు.

పరిస్థితుల డిప్రెషన్ యొక్క రోగ నిర్ధారణను మానసిక ఆరోగ్య నిపుణుడు అంచనా వేయటానికి అనారోగ్యము  లేదా డిప్రెషన్ లక్షణాలను కలిగి ఉండాలి.

లక్షణాలను వారు  స్వంతంగా పరిష్కరించుకోగలిగినప్పటికీ, డిప్రెషన్  తీవ్రతరం కాకుండా లేదా దీర్ఘకాలికంగా మారకుండా నిరోధించడానికి చికిత్స కొన్నిసార్లు అవసరం.

7.   వైవిధ్య లక్షణాలతో మేజర్ డిప్రేసివ్  రుగ్మత Major depressive disorder with atypical features

వైవిధ్య డిప్రెషన్ అనేది డిప్రెషన్ యొక్క ఒక రూపం, దీనిలో లక్షణాలు డిప్రెషన్ యొక్క సాధారణ లక్షణాల నుండి భిన్నంగా ఉంటాయి.

ఈ రకమైన డిప్రెషన్ నిరాశను "విలక్షణాలతో మేజర్ డిప్రేసివ్  రుగ్మత" గా గుర్తించవచ్చు.

వైవిధ్య డిప్రెషన్ యొక్క ఒక ముఖ్య లక్షణం ఏమిటంటే, ఏదైనా సానుకూలంగా జరిగినప్పుడు వ్యక్తి యొక్క మానసిక స్థితి బాగా ఉండును.. వైద్యులు దీనిని "మూడ్ రియాక్టివిటీ" అని పిలుస్తారు.

వైవిధ్య డిప్రెషన్ రోగ నిర్ధారణను చేయడానికి ఒక వ్యక్తి మూడ్ రియాక్టివిటీకి అదనంగా ఈ క్రింది రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ లక్షణాలను కలిగి ఉండాలని పరిశోధకులు పేర్కొన్నారు:

·        గణనీయమైన బరువు పెరుగుట

·        ఆకలి పెరుగుదల

·        హైపర్సోమ్నియా, లేదా ఎక్కువ నిద్రపోవడం

·        లాడెన్ పక్షవాతం, లేదా అవయవాలు మరియు శరీరంలో భారమైన అనుభూతి

·        ముఖ్యమైన సామాజిక సమస్యలు లేదా పనిలో సమస్యలు లేదా సున్నితత్వం

విలక్షణమైన డిప్రెషన్ సాధారణంగా అధిక ప్రాబల్య రేటును కలిగి ఉందని, అది ఒక వ్యక్తి చిన్నతనంలోనే మొదలవుతుందని మరియు ఇతర రకాల డిప్రెషన్ కంటే ఎక్కువసేపు ఉంటుందని పరిశోధనలు సూచిస్తున్నవి.. బైపోలార్ డిజార్డర్ మరియు ఆందోళన రుగ్మత ఉన్నవారిలో ఇది ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది.

డయాగ్నోసిస్ Diagnosis

ఏదైనా డిప్రెషన్ ను నిర్ధారించడానికి ఒక వైద్యుడు ఈ క్రింది పరిక్షలు  నిర్వహించును:

·        శారీరక పరీక్ష

·        .శారీరక పరిస్థితులను  తనిఖీ చేయడానికి రక్త పరీక్షలు

·        మనోవిక్షేప మూల్యాంకనం,

చికిత్స Treatment

·        మందులు, చికిత్స మరియు రెండింటి కలయిక చాలా రకాల డిప్రెషన్స్ కు అత్యంత సాధారణ చికిత్సలు.

·        అయినప్పటికీ, కొన్ని రకాల డిప్రెషన్ ఇతర రకాల చికిత్సలకు బాగా స్పందించవచ్చు. ఉదాహరణకు, SAD ఉన్నవారికి లైట్ థెరపీ ప్రభావవంతంగా ఉంటుంది.

Top of Form

Bottom of Form

మందులు Medication

అనేక రకాల యాంటిడిప్రెసెంట్ మందులు అందుబాటులో ఉన్నాయి.

యాంటిడిప్రెసెంట్స్ రకాలు:

·        సెలెక్టివ్ సెరోటోనిన్ రీఅప్టేక్ ఇన్హిబిటర్స్ (SSRI లు)

·        సెరోటోనిన్-నోర్‌పైన్‌ఫ్రైన్ రీఅప్టేక్ ఇన్హిబిటర్స్ (SNRI లు)

·        ట్రైసైక్లిక్ యాంటిడిప్రెసెంట్స్

·        మోనోఅమైన్ ఆక్సిడేస్ ఇన్హిబిటర్స్ (MAOI లు)

·        వైవిధ్య యాంటిడిప్రెసెంట్స్

యాంటీ-యాంగ్జైటీ డ్రగ్స్, యాంటిసైకోటిక్స్ మరియు మూడ్ స్టెబిలైజర్లు సహాయపడే ఇతర మందులు.

యాంటిడిప్రెసెంట్ వాడకం వల్ల కలిగే ప్రయోజనాలు మరియు సంభావ్య ప్రమాదాలను వ్యక్తులు తమ వైద్యుడితో చర్చించాలి.

సైకోథెరపీ Psychotherapy

సైకోథెరపీ, లేదా టాక్ థెరపీ, డిప్రెషన్ కు సమర్థవంతమైన చికిత్స. డిప్రెషన్ ఉన్నవారికి సహాయపడే మానసిక చికిత్స యొక్క ఒక రూపం కాగ్నిటివ్ బిహేవియరల్ థెరపీ (సిబిటి). ఇతర రూపాలు కూడా ప్రయోజనకరంగా ఉండవచ్చు.

ప్రజలు చాలా సరిఅయిన చికిత్స శైలిని మరియు వారికి సరైన చికిత్సకుడిని ఎంచుకోన్నప్పుడు చికిత్స చాలా ప్రభావవంతంగా ఉంటుంది.

మానసిక చికిత్స ప్రజలు వారి జీవిత పరిస్థితులతో సర్దుబాటు చేయడానికి, ప్రతికూల ఆలోచనలను సవాలు చేయడానికి మరియు ఒత్తిడిని ఎదుర్కోవటానికి ఆరోగ్యకరమైన మార్గాలను తెలుసుకోవడానికి సహాయపడుతుంది.

ఇది వారి నిరాశకు దోహదపడే సమస్యలను గుర్తించడానికి మరియు జీవిత లక్ష్యాలను నిర్దేశించుకునే అవకాసం గురించి ప్రజలకు అవగాహన కల్పిస్తుంది.

ఇతర చికిత్సలు Other treatments

·        డిప్రెషన్ యొక్క తీవ్రమైన సందర్భాల్లో, ఎలక్ట్రోకాన్వల్సివ్ థెరపీ లేదా ట్రాన్స్క్రానియల్ మాగ్నెటిక్ స్టిమ్యులేషన్ వంటి మెదడు ఉద్దీపన చికిత్స యొక్క ఒక రూపాన్ని వైద్యుడు సిఫార్సు చేయవచ్చు.

·        లైట్ థెరపీ SAD ఉన్నవారికి సహాయపడుతుంది.

డిప్రెషన్ చికిత్సకు మద్దతుగా డాక్టర్ జీవనశైలి మార్పులను సిఫారసు చేయవచ్చు.

వీటిలో ఇవి ఉంటాయి:

·        ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం తినడం

·        క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం

·        ఒత్తిడి-నిర్వహణ పద్ధతులను అభివృద్ధి చేయడం

·        వారు స్థానిక లేదా ఆన్‌లైన్ డిప్రెషన్ సపోర్ట్ గ్రూపుల గురించి ప్రజలకు సమాచారాన్ని అందించవచ్చు.

వైద్యుడిని ఎప్పుడు చూడాలి When to see a doctor

·        వ్యక్తులు నిరాశకు గురైనట్లయితే, ముఖ్యంగా డిప్రెషన్ 2 వారాలు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ కాలం కొనసాగితే వైద్యుడిని చూడాలి.

·        ప్రజలు ఆత్మహత్య లేదా స్వీయ-హాని గురించి ఆలోచనలు కలిగి ఉంటే అత్యవసర సహాయం తీసుకోవాలి.

·        ప్రసవానంతర మాంద్యం ఉందని ఎవరైనా అనుకుంటే వెంటనే వైద్యుడిని చూడాలి. ప్రత్యేకించి వారి లక్షణాలు శిశువును చూసుకోవడం కష్టo అయితే  లేదా తమను లేదా బిడ్డను బాధపెట్టే ఆలోచనలు ఉంటే.

·        శిశువును మరియు తమను తాము చూసుకోవటానికి వైద్యుడు ఒక వ్యక్తిని సూచించ గలదు.

సారాంశం Summary

డిప్రెషన్ అనేది  చాలా సాధారణ మానసిక ఆరోగ్య పరిస్థితి. అనేక రకాల డిప్రెషన్ ఉంటుంది. డిప్రెషన్ లో ప్రతి ఒక్కటి వేర్వేరు లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి.

డిప్రెషన్ మందులు మరియు మానసిక చికిత్సతో చికిత్స చేయవచ్చు. ఇతర చికిత్సలు కొంతమందికి కూడా ప్రయోజనకరంగా ఉండవచ్చు.

తమకు లేదా ప్రియమైన వ్యక్తికి నిరాశ ఉందని ఎవరైనా ఆందోళన కలిగి ఉంటే వారు వైద్యుడిని చూడాలి. ఒక వ్యక్తి ఎంత త్వరగా చికిత్స పొందుతాడో, అంత త్వరగా వారు మంచి అనుభూతి చెందుతారు.