T. A. K. షేర్వాణి: జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ యొక్క మరచిపోయిన సహచరుడు T. A. K. Shervani: a forgotten comrade of Jawaharlal Nehru

 

తసద్దుక్ అహ్మద్ ఖాన్ షెర్వానీ 1921 మరియు 1935 మధ్యకాలంలో కాంగ్రెస్ యొక్క అత్యంత పెద్ద నాయకులలో ఒకరు. 1885లో అలీఘర్ (UP)లోని ఒక గ్రామంలో జన్మించిన తసద్దుక్ అహ్మద్ ఖాన్ షెర్వానీ (T.A.K. షేర్వాణి) ఇంగ్లండ్‌లో చదువుకున్నాడు.

1908 చివరిలో లేదా 1909 ప్రారంభంలో, T.A.K. షేర్వాణి లా అధ్యయనం కోసం యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్‌కు వెళ్లి లింకన్ ఇన్‌లో చేరాడు. డాక్టర్ సయ్యద్ మహమూద్, అబ్దుల్ మజీద్ ఖ్వాజా, జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ, T.A.K. షేర్వాణి నలుగురూ సమకాలీనులు మరియు  ఒకేసారి బారిస్టర్లు అయ్యారు మరియు 1912లో కలిసి భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చారు.

T.A.K. షేర్వాణి కి నెహ్రూ, మహమూద్ మరియు ఖ్వాజాలతో ఏర్పడిన స్నేహం తరువాత రాజకీయ రంగానికి విస్తరించింది మరియు నెహ్రూతో పాటు స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో T.A.K. షేర్వాణి ప్రముఖ పాత్ర పోషించారు.

1921లో సహాయ నిరాకరణ మరియు ఖిలాఫత్ ఉద్యమం ఉధృతంగా ఉన్న సమయంలో T.A.K. షేర్వాణి స్వాతంత్ర్య పోరాటంలోకి ప్రవేశించారు. T.A.K. షేర్వాణి 1916లో కాంగ్రెస్‌లో చేరాడు మరియు మోతీలాల్ నెహ్రూ, సి.ఆర్. దాస్ మరియు మహాత్మా గాంధీతో క్రమం తప్పకుండా సంభాషించేవాడు. సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమం ప్రారంభించినప్పుడు, T.A.K. షేర్వాణి దానిలో పాల్గొన్నాడు మరియు 1921లో మొదటిసారిగా  అరెస్టు అయినాడు.

T.A.K. షేర్వాణి అతని శౌర్య సాహసం నుండి ప్రేరణ పొందిన షేర్వాణి తమ్ముళ్లు, పోస్ట్స్ & టెలిగ్రాఫ్‌ల సూపరింటెండెంట్ నిసార్ అహ్మద్ షేర్వాణి మరియు ఫిదా అహ్మద్ షెర్వానీ అనే విద్యార్థి స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో చేరారు. గాంధీ పిలుపుకు ప్రతిస్పందిస్తూ, నిసార్ తన ఉద్యోగానికి రాజీనామా చేసినాడు , ఫిదా కళాశాలను విడిచిపెట్టాడు.

 “షేర్వాణి బ్రదర్స్ అరెస్టు చేయబడి జైలు శిక్ష అనుభవించారు - నిసార్ అహ్మద్ షెర్వానీకి అత్యధిక కాలం జైలు శిక్ష అనుభవించాడు ఎందుకంటే నిసార్ తిరుగుబాటు చేసిన మొదటి సివిల్ సర్వీస్ అధికారి

1924లో, ఖిలాఫత్ కమిటీ నాయకులు టర్కీకి ప్రతినిధి బృందంతో వెళ్లారు. బ్రిటీష్ ప్రభుత్వానికి పాస్‌పోర్ట్‌ల అభ్యర్థన పంపబడింది. అధికారులు డాక్టర్ ఎం. ఎ. అన్సారీ, హకీమ్ అజ్మల్ ఖాన్, సులైమాన్ నద్వీ, ముఫ్తీ కిఫాయతుల్లా మరియు ఖలీఖుజ్జమాన్‌తో సహా అందరి పాస్‌పోర్ట్ దరఖాస్తును క్లియర్ చేశారు, అయితే T.A.K షేర్వాణికి అభ్యంతరం తెలిపారు. తరువాత T.A.K షేర్వాణి పాస్పోర్ట్ క్లియర్ చేయబడింది, కానీ T.A.K షేర్వాణి అనారోగ్యం కారణంగా వెళ్ళలేదు.

T.A.K షేర్వాణి తన స్థావరాన్ని అలహాబాద్‌కు మార్చారు మరియు నెహ్రూతో T.A.K షేర్వాణి సామీప్యత పెరిగింది. T.A.K షేర్వాణి U.P కాంగ్రెస్ కి అధిపతిగా ఎదిగాడు. ప్రావిన్షియల్ కాంగ్రెస్ కమిటీ మరియు రాష్ట్రంలో శాసనోల్లంఘన ఉద్యమానికి నాయకత్వం వహించారు. ఉద్యమానికి నాయకత్వం వహించినందుకు నెహ్రూ మరియు షేర్వాణి ఇద్దరికీ 1932 జనవరిలో కఠిన కారాగార శిక్ష విధించబడింది. 1921 మరియు 1935 మధ్య, T.A.K షేర్వాణి ఐదుసార్లు జైలు శిక్ష అనుభవించాడు.