తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటులో మహిళల పాత్ర

 

ఏ సమాజంలోనైనా మహిళల పాత్ర పురుషుల కంటే తక్కువ కాదు, అయితే అది సాధారణంగా ఉండవలసిన రీతిలో హైలైట్ చేయబడదు.

తెలంగాణలో కూడా మహిళా నేతలు ప్రత్యేక రాష్ట్రంగా ఏర్పడడంలో మరియు సమాజాన్ని తీర్చిదిద్దడంలో గణనీయమైన పాత్ర పోషించారు. అయితే, తెలంగాణ పోరాటంలో పెద్దఎత్తున మహిళలు పురుషులతో కలిసి పోరాడినప్పటికీ వారిలో కొందరికే గుర్తింపు దక్కింది. మహిళా నేతల సహకారం చాలా వరకు మరచిపోయినట్లుంది.

స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన ఒక దశాబ్దం తర్వాత హైదరాబాద్ రాష్ట్రంలోని తెలంగాణ, ఆంధ్ర లో  విలీనమైంది ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ ఏర్పడింది. కాని తెలంగాణ ప్రజలు, తమ ప్రత్యేక రాష్ట్రం కోసం నిరంతరం పోరాడుతూనే ఉన్నారు, అది చివరికి 2014లో జూన్ 2న విజయం సాధించింది.

తెలంగాణ ప్రజల సొంత రాష్ట్రం కలలను సాకారం చేయడంలో తెలంగాణ మహిళలు ప్రధాన పాత్ర పోషించారు. మహిళలను ఆందోళనకు గురిచేసే అనేక సమస్యలు ఉన్నాయి మరియు వారు గృహ హింస,వరకట్నం, మానవ అక్రమ రవాణా మరియు మద్యం మాఫియా వంటి వాటికి వ్యతిరేకంగా పోరాడారు, ఎందుకంటే ఇవి  వారి కుటుంబ జీవితంపై వినాశకరమైన ప్రభావాన్ని చూపుతాయి.

ఈ మహిళల్లో తెలంగాణ నైటింగేల్ అని పిలిచే బెల్లి లలిత అగ్రగామిగా నిలిచింది. బెల్లి లలిత తన జానపద పాటలను తెలంగాణా ప్రజల హక్కుల కోసం పోరాడటానికి మరియు తెలంగాణాకు స్వంత రాష్ట్రాన్ని డిమాండ్ చేయడానికి ప్రజలను ప్రేరేపించడానికి ఉపయోగించింది.

ఒక స్కూల్ డ్రాప్-అవుట్ అయిన బెల్లి లలిత కాటన్ మిల్లులో కార్మికురాలు. బెల్లి లలిత  కార్మిక మరియు రాజకీయ నాయకురాలిగా ఎదిగింది. బెల్లి లలిత 26 మే 1999న పీపుల్స్ వార్ గ్రూప్ (PWG) మాజీ సభ్యుడు మరియు పేరుమోసిన గ్యాంగ్‌స్టర్ చేత దారుణంగా హత్య చేయబడింది. బెల్లి లలిత శరీరాన్ని 17 భాగాలుగా నరికి వేర్వేరు ప్రదేశాల్లో పడేశారు. బెల్లి లలిత మరణం తో తెలంగాణా ప్రత్యెక  రాష్ట్ర ఉద్యమo   మరింత బలపడింది.

బెల్లి  లలిత పాటలు మహిళలను చైతన్యవంతం చేసే సాధనంగా మారాయి.భువనగిరి సభ, జనసభ వంటి ప్రత్యేక రాష్ట్ర ఆవశ్యకతను నొక్కిచెప్పడానికి వేలాది మంది గుమిగూడిన సమావేశాలలో, బెల్లి  లలిత పాల్గొని స్ఫూర్తిదాయకమైన పాటలను ఆలపిస్తూ జనాలను కదిలించేవారు.

బెల్లి లలిత మద్యపాన వ్యతిరేక ఉద్యమంలో పని చేసింది మరియు వరకట్నం, గృహ హింస సమస్యలపై అవగాహనకు కూడా దోహదపడింది. బెల్లి లలిత  హత్యతో   తెలంగాణ రాష్ట్ర డిమాండ్ చాలా బలంగా మరియు విస్తృతంగా మారింది, బెల్లి లలిత ప్రజాదరణ పొందిన పాటలతో అందరినీ ఉత్తేజపరిచింది మరియు పోరాటాన్ని ఉధృతం చేసింది.

అంతకుముందు కూడా 1950లలో, తెలంగాణ ప్రాంతంలో భూస్వామ్య అణచివేత మరియు ఆధిపత్యానికి వ్యతిరేకంగా స్త్రీ పురుషుల సాయుధ ప్రతిఘటన ప్రత్యేక రాష్ట్రం కోసం తెలంగాణ ప్రజల డిమాండ్‌లో చాలా మంది మహిళలు పాల్గొన్నారు.ఆ సమయంలో సాయుధ పోరాటం కమ్యూనిస్టుల నేతృత్వంలో మరియు భూస్వామ్య జమీందారీ వ్యవస్థకు వ్యతిరేకంగా జరిగింది.నిజానికి తెలంగాణ ప్రాంతంలో ఆధిపత్యం చెలాయిస్తున్న ఆంధ్రా ప్రజలపై తెలంగాణ ప్రాంత ప్రజలు పోరాడారు.

గృహ హింస, సమాన పనికి సమాన వేతనం, మద్యపానం, మహిళలకు మరుగుదొడ్డి, వ్యభిచారం, బలవంతపు పని వంటి మహిళల సంబంధిత సమస్యలపై దృష్టి సారించిన ప్రత్యేక రాష్ట్ర పోరాటంలో తెలంగాణ మహిళలు చాలా ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించారు.

తెలంగాణ ఉద్యమ సాయుధ పోరాటంలో ముఖ్యంగా జమీందార్లకు వ్యతిరేకంగా కమ్యూనిస్టులు నడిపిన రైతాంగ పోరాటంలో ఎంతోమందికి స్ఫూర్తిదాయకమైన పాత్ర పోషించిన మరో ప్రసిద్ధ మహిళ చిట్యాల ఐలమ్మ.

బలవంతపు పనికి వ్యతిరేకంగా రైతాంగం ఉద్యమించారు మరియు వారి భూమి నుండి బహిష్కరణకు వ్యతిరేకంగా చివరికి ప్రత్యేక తెలంగాణ కోసం పోరాటంలో పాల్గొన్నారు. ఐలమ్మ భూమిని పొందేందుకు భూస్వాములు మరియు గూండాలు అనేక ప్రయత్నాలు చేశారు, అయితే రైతులు ఐక్యంగా మరియు ఇతర పురుషులు మరియు మహిళలకు స్ఫూర్తినిస్తూ దానికి వ్యతిరేకంగా పోరాడటంతో అందరూ విఫలమయ్యారు.

పితృస్వామ్య సమాజం యొక్క అన్ని అణచివేత పద్ధతులను ఐలమ్మ చురుకుగా ప్రతిఘటించింది.ఈ పోరాటంలో పాల్గొనేందుకు ఐలమ్మ తెలంగాణలోని గ్రామీణ ప్రాంతాల నుంచి నిరసనలు, ర్యాలీలు నిర్వహించే మహిళలను సమీకరించారు. మహిళలకు వారి హక్కులపై అవగాహన కల్పించి, ముందుకు వచ్చి ఉద్యమంలో పాల్గొనేలా ప్రోత్సహించింది.ఐలమ్మ చాలాసార్లు అరెస్టయి జైలుకెళ్లింది

మరొక స్వాతంత్ర్య సమరయోధురాలు Ms G. సుశీల వరంగల్ జిల్లాకు చెందిన గెరిల్లా పోరాట యోధురాలు. నిజాం ప్రభుత్వానికి మరియు బ్రిటిష్ వారికి వ్యతిరేకంగా జరిగిన సాయుధ తెలంగాణ తిరుగుబాటులో సుశీల ఒక  భాగం. సుశీల భారత కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ అండర్‌గ్రౌండ్ సెల్‌లో భాగం.సుశీల రైతులను సమీకరించింది మరియు ప్రభుత్వాన్ని గద్దె దింపడానికి రహస్య ప్రచారాన్ని చేపట్టింది. సుశీల చాలాసార్లు జైలుకెళ్లింది.

వరంగల్ జిల్లాకు చెందిన దువ్వూరి సుబ్బమ్మ స్వాతంత్ర్య సమరయోధురాలు మరియు సామాజిక కార్యకర్త. నిజాం మరియు బ్రిటిష్ పాలనకు వ్యతిరేకంగా జరిగిన తెలంగాణ తిరుగుబాటులో చురుకుగా పాల్గొన్నారు. దువ్వూరి సుబ్బమ్మ  మహిళల అభ్యున్నతికి దోహదపడింది మరియు మహాత్మా గాంధీ మరియు సరోజినీ నాయుడుతో కలిసి పనిచేసింది. దువ్వూరి సుబ్బమ్మ చాలాసార్లు జైలుకు వెళ్లింది.

దువ్వూరి సుబ్బమ్మ స్త్రీ విద్య కోసం కృషి చేసింది మరియు రాజమండ్రిలో బాలికల కోసం పాఠశాలలను స్థాపించింది. బాలికల విద్యను ప్రోత్సహించేందుకు దువ్వూరి సుబ్బమ్మ మహిళా విద్యా సంఘాన్ని కూడా స్థాపించారు.

భారతీయ సమాజంలో మహిళల హక్కులను ప్రోత్సహించాలని, ఓటు హక్కు, సమాన పనికి సమాన వేతనం, బాల్య వివాహాలు మరియు వరకట్నాన్ని అంతం చేయాలని దువ్వూరి సుబ్బమ్మ కోరారు. దువ్వూరి సుబ్బమ్మ కాంగ్రెస్ రాజ్యసభ సభ్యురాలు అయ్యారు.

మహిళా విద్య వ్యాప్తి, మహిళా సాధికారత మరియు అనేక ఇతర సామాజిక సంక్షేమ రంగాలలో గొప్ప కృషి చేసిన వారు చాలా మంది ఉన్నారు. ఈ నాయకుల గొప్పతనం ఏమిటంటే వారు సమాజం లోని అన్ని వర్గాల స్త్రీలను బయటకు వచ్చి సమాజంలో తమ హక్కులు మరియు స్థానం కోసం పోరాడటానికి అలాగే ఏదైనా అణచివేత పాలనకు వ్యతిరేకంగా పోరాడటానికి ప్రేరేపించారు.

శ్రీమతి సరోజినీ నాయుడు, సంఘమిత్ర లక్ష్మీ బాయి, చెన్నబోయిన కమలమ్మ, మల్లు స్వరాజ్యం, ఆరుట్ల కమలా దేవి వంటివి  కొన్ని ప్రసిద్ధ పేర్లు.