హమీద్ దల్వాయి రచయిత, సంఘ సంస్కర్త 1932 -1977 Hamid Dalwai 1932 -1977 writer, Social reformer

 

 

ముస్లిం సంస్కరణవాద ఉద్యమంలో ముఖ్య పాత్ర పోషించింది హమీద్ ఉమర్ దల్వాయి సెప్టెంబర్ 29, 1932న మిర్జోలిMirjoli, అప్పటి బొంబాయి ప్రెసిడెన్సీ లో  మరాఠీ మాట్లాడే ముస్లిం కుటుంబంలో జన్మించారు హమీద్ ఉమర్ దల్వాయ్ (మరాఠీ: हमीद उमर दलवाई; ఉర్దూ: حمید عمر دلوای;  జర్నలిస్ట్, సంఘ సంస్కర్త, రచయిత, కధకుడు,వ్యాసకర్త, ప్రముఖ సామాజిక కార్యకర్త. హమీద్ దల్వాయ్ చిప్లున్‌లో మాధ్యమిక విద్యను అభ్యసించాడు. 1951లో మెట్రిక్యులేషన్ తర్వాత, ముంబైలోని ఇస్మాయిల్ యూసుఫ్ కాలేజీ మరియు రూపారెల్ కాలేజీలో చదివాడు. muslim

హమీద్ దల్వాయి తన యుక్తవయస్సులో జయ  ప్రకాష్ నారాయణ్‌ యొక్క  భారతీయ సోషలిస్ట్ పార్టీలో చేరాడు, 1950ల మధ్య మరియు 1960ల ప్రారంభంలో, హమీద్ దల్వాయి సోషలిస్ట్  పార్టీ యొక్క రాజకీయ మరియు సాంస్కృతిక విభాగం, రాష్ట్ర సేవాదళ్‌కి పరిచయం చేయబడ్డాడు.

హమీద్ భారతీయ ముస్లిం సమాజంలో అనేక ఆధునిక మరియు ఉదారవాద సంస్కరణలకు పాటుపడినాడు ముఖ్యంగా 1960లలో ట్రిపుల్ తలాక్ మరియు బహుభార్యత్వానికి వ్యతిరేకంగా ఆందోళన చేసాడు. హమీద్ “ముస్లిం పాలిటిక్స్ ఇన్ సెక్యులర్ ఇండియా  Muslim politics in Secular India (1968)తో సహా అనేక పుస్తకాలను కూడా రచించాడు.

ముంబై లో హమీద్ దల్వాయ్  పరిచయం, మెహ్రున్నీసా తో జరిగింది. మెహ్రున్నీసా మరియు  హమీద్‌ దల్వాయ్. ఇద్దరూ సాంప్రదాయ ముస్లిం ఆచారాల ద్వారా వివాహం చేసుకున్నారు మరియు ఒక నెల తర్వాత 'ప్రత్యేక వివాహ చట్టం' (1954) ద్వారా వివాహం చేసుకున్నారు..కొత్తగా పెళ్లయిన దల్వాయ్ దంపతులు జంట జోగేశ్వరిలోని మజస్వాడి ప్రాంతంలో ఒక చిన్న గదిలో నివసించారు. దల్వాయి దంపతులు సామాజిక పని లో నిమగ్నమయ్యారు

హమీద్ దల్వాయి సామాజిక సంస్కరణకు కృషి చేశారు. హమీద్ దల్వాయి మతపరంగా లౌకికవాదులైన కొద్దిమంది వ్యక్తులలో ఒకరు. హమీద్ దల్వాయి మతపరమైన నిర్దిష్ట చట్టాల కంటే ఏకరీతి సివిల్ కోడ్ వైపు ప్రయత్నించాడు మరియు భారతదేశంలో ట్రిపుల్ తలాక్‌ను రద్దు చేయడానికి పోరాడాడు.

హమీద్ muslim మస్లింసత్యశోధక్ మండల్ మరియు ఇండియన్ సెక్యులర్ సొసైటీ స్థాపకుడు. హమీద్ 22 మార్చి 1970న పూణేలో ముస్లిం సత్యశోధక్ మండల్ (ముస్లిం సత్యాన్వేషణ సంఘం)ని స్థాపించాడు. ముస్లిం సత్యశోధక్ మండల్ ద్వారా, హమీద్ ముస్లిం సమాజంలో ముఖ్యంగా మహిళల పరిస్థితులను  సంస్కరించే దిశగా పనిచేశాడు.  బాధిత ముస్లిం మహిళలకు న్యాయం జరిగేలా హమీద్ కృషి చేశారు. ముస్లింలు తమ మాతృభాష అయిన ఉర్దూలో కాకుండా ప్రాంతీయ రాష్ట్ర భాషలలో విద్యను అభ్యసించడాన్ని ప్రోత్సహించాలని ప్రచారం చేశారు. హమీద్ భారతీయ ముస్లిం సమాజంలో దత్తత తీసుకోవడాన్ని ఆమోదయోగ్యమైన పద్ధతిగా మార్చడానికి ప్రయత్నించాడు.

ముస్లిం సెక్యులర్ సొసైటీని కూడా హమీద్  స్థాపించాడు. మెరుగైన సామాజిక అభ్యాసాల కోసం ప్రచారం చేయడానికి హమీద్ అనేక బహిరంగ సభలు, సమావేశాలు, సమావేశాలు మరియు సమావేశాలను నిర్వహించాడు. హమీద్ గొప్ప మరాఠీ సాహిత్యవేత్త కూడా.

హమీద్ దల్వాయి ఇంధాన్ (ఇంధనం) - ఒక నవల, లాత్ (వేవ్) - చిన్న కథల సంకలనం మరియు సెక్యులర్ ఇండియాలో ముస్లిం రాజకీయాలు - ఆలోచన రేకెత్తించే పుస్తకం, మౌజ్, సత్యకథ మరియు వసుధ వంటి పత్రికలలో చిన్న కథలు రాయడం ప్రారంభించాడు హమీద్ తన రచనల మాధ్యమాన్ని సంఘ సంస్కరణకు ఉపయోగించాడు.

హమీద్  సామాజిక సేవలో అపూర్వమైన సంఘటన తమ హక్కుల కోసం పోరాడేందుకు మంత్రాలయం (దక్షిణ ముంబైలోని మహారాష్ట్ర ప్రభుత్వ పరిపాలనా ప్రధాన కార్యాలయం, 1955లో నిర్మించబడింది) కు  ఏప్రిల్ 1996లో ముస్లిం మహిళల కవాతు నిర్వహణ. అక్కడ హమీద్ భార్య మెహ్రునిస్సా దల్వాయి బృందం అప్పట్లో మహారాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి వసంతరావు నాయక్‌ను కలిసి తమ డిమాండ్లతో కూడిన మెమోరాండం ఇచ్చారు. ఇది ముస్లిం muslim సమాజం లో తీవ్ర వ్యతిరేకతకు పెద్ద కలకలం కు దారితీసింది.  

హమీద్ దళవాయి సాహిత్య రచనలు:

హమీద్ దళవాయి జర్నలిస్టుగా పనిచేశారు. హమీద్ రచనలలో మరాఠీలో లత్ (ది వేవ్) Lat (The Wave) మరియు ఇంధన్ (Fuel) ఉన్నాయి, మరియు ఇంగ్లీషులో “ముస్లిం పాలిటిక్స్ ఇన్ సెక్యులర్ ఇండియా Muslim Politics In Secular India”, మరాఠీలో ఇస్లాంచే భారతీయ చిత్ర (Islam's Indian story) మరియు మరాఠీలో “రాష్ట్రీయ ఏకాత్మత ఆని భారతీయ ముసల్మాన్ Rashtriya Ekatmata aani Bhartiya Musalman (National Unity and Indian Muslim)” కలవు.. హమీద్ మరాఠీలో "10 రూపాయలి గోష్ట" అనే చిన్న కథ కూడా రాశారు, అది తరువాత "ధనుర్ధర" పత్రికలో ప్రచురించబడింది.

హమీద్ దల్వాయి కుటుంబం:

హమీద్ దల్వాయి జీవిత భాగస్వామి మెహెరునిస్సా దల్వాయి  మరియు వారికి ఇద్దరు కుమార్తెలు కలరు.

హమీద్ దల్వాయి సోదరుడు హుస్సేన్ దల్వాయ్ మహారాష్ట్రలో కాంగ్రెస్ నాయకుడు. ప్రస్తుతం హుస్సేన్ దల్వాయ్ పార్లమెంటు ఎగువ సభ - రాజ్యసభ సభ్యుడు. మహారాష్ట్రలో కాంగ్రెస్ అధికార ప్రతినిధిగా కూడా పనిచేశారు.

హమీద్ దల్వాయి 44 సంవత్సరాల వయస్సులో 3 మే 1977న 44 సంవత్సరాల వయస్సులో  మూత్రపిండాల వైఫల్యంతో మరణించాడు

లెగసె:

గొప్ప మరాఠీ మేధావి పి.ఎల్. అకా పులా దేశ్‌పాండే హమీద్ ను గొప్ప సంఘ సంస్కర్తగా అభివర్ణించారు మరియు గొప్ప భారతీయ నాయకులు మహాత్మా జ్యోతిబా ఫూలే మరియు అంబేద్కర్‌ల సరసన హమీద్ దల్వాయి ను ఉంచారు.

2017లో హమీద్ దల్వాయ్ గురించిన ఒక డాక్యుమెంటరీని నటి జ్యోతి సుభాష్ రూపొందించారు.

 

మెహ్రునిస్సా దల్వాయ్  తన భర్త పేరు మీద “హమీద్ దల్వాయి ఇస్లామిక్ రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌”తో పాటు “మహారాష్ట్ర తలావ్ ముక్తి మోర్చా Maharashtra Talaw Mukti Morcha” ను స్థాపించారు.

హమీద్ దల్వాయ్ స్థాపించిన ముస్లిం సత్యశోధక్ మండల్ మహారాష్ట్రలో వివిధ సామాజిక కార్యక్రమాలను నిర్వహించడం, హమీద్ దల్వాయి ఆలోచనలను ప్రచారం చేయడం మరియు సమానత్వం, మహిళా సాధికారత మరియు హిందూ-ముస్లిం సోదరభావం గురించి ప్రజలకు అవగాహన కల్పించడం కొనసాగిస్తుంది.

 ట్రస్ట్ సత్యశోదక్ అవార్డుతో ప్రముఖ వ్యక్తులను సత్కరిస్తుంది. 2019లో, ప్రముఖ మానవతావాది శ్రీమతి జీనత్ షౌకత్ అలీ మరియు ప్రఖ్యాత లావణి రచయిత-కవి లోక్‌షాహీర్ బషీర్ మోమిన్ కవాతేకర్‌లకు 'సత్యశోదక్ అవార్డు' లభించింది

మహారాష్ట్రలో చురుకైన సంఘ సంస్కర్తలు మరియు సామాజిక కార్యకర్తలు ఆవిర్భవించారు మరియు  వారు తమ కృషితో సమాజంలో సానుకూల మార్పును తీసుకువచ్చారు.

హమీద్ దల్వాయి వంటి సంఘ స౦స్కర్తలను  గుర్తుంచుకోవడం చాలా అవసరం. హమీద్ దల్వాయి మన దేశ సామాజిక చరిత్రలో ముఖ్యమైన మరియు సుసంపన్నమైన భాగమని మర్చిపోకూడదు.