మౌల్వి లియాఖత్ అలీ Maulvi Liaquat Ali

 

మౌల్వి లియాఖత్ అలీ ఉత్తర ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని అలహాబాద్‌కు చెందిన ముస్లిం మత నాయకుడు. 1857 లో బ్రిటిష్ వారికి వ్యతిరేకంగా జరిగిన  ఇండియన్ తిరుగుబాటు లేదా సిపాయి తిరుగుబాటులో పాల్గొన్న ప్రముఖ  నాయకులలో ఆయన ఒకరు ఈ యుద్ధాన్ని మొదటి భారత స్వాతంత్ర్య యుద్ధం అని కూడా పిలుస్తారు.

మౌల్వి లియాకత్ అలీ జిల్లా ప్రయాగ్రాజ్ లోని పరగనా చైల్ లోని విలేజ్ మహగావ్ కు చెందినవారు. అతను మత గురువు, నీతిమంతుడైన ముస్లిం మరియు గొప్ప ధైర్యం మరియు శౌర్యం కలిగిన వ్యక్తి. అతని కుటుంబం మూలాలు  హష్మిస్‌(Hashmis)లోని జౌన్‌పూర్ మరియు ఇతర ప్రదేశాలలో గల జైనాబీ జాఫ్రీ శాఖకు  చెందినవి. అతను స్వాతంత్ర్య పోరాటం లో పాల్గొని బ్రిటిష్ వారికి భయంకరమైన శత్రువు అయ్యాడు.

అతను తన మాతృభూమి అయిన భారతదేశం ను బ్రిటిష్ వారి కభంద హస్తలనుంచి విదిపించుటకుగాను ప్రధమ భారత స్వాతంత్ర సంగ్రామంలో బ్రిటిష్ వారికి వ్యతిరేకంగా ఆయుధాలు చేపట్టినాడు.

మౌల్వి లియాఖత్ అలీ ఒక కవి కూడా. అతను మొదటి భారత స్వాతంత్ర సంగ్రామ మార్చింగ్ సాంగ్ “హం హాయ్ ఇస్కే మాలిక్... హిందూస్తాన్ హమారా పాక్ వతన్ హై ఖోoమ్ఖా జన్నత్ సే భి ప్యారా ham hy eske malik... Hindustan hamara . pak watan hy quoumkaa janath se bhi pyara” రచించినాడు.

మౌల్వి బంధువులు అయిన  చైల్ యొక్క జమీందార్లు మరియు వారి అనుచరులు అందరు మందుగుండు సామగ్రితో మౌల్వికి మద్దతు ఇచ్చారు. మౌల్వి ఖుస్రో బాగ్‌ను స్వాధీనం చేసుకుని, భారతదేశానికి  స్వాతంత్ర్యాన్ని ప్రకటించిన తరువాత బ్రిటీష్ వారు అలహాబాద్ నగరంపై తిరిగి నియంత్రణ సాధించారు. ఖుస్రో బాగ్ మౌల్వి లియాఖత్ అలీ ఆధ్వర్యంలోని సిపాయిలకు ప్రధాన కార్యాలయంగా మారింది మరియు మౌల్వి అలహాబాద్ గవర్నర్ గా నియమించబడినాడు. ఏదేమైనా త్వరలోనే  తిరుగుబాటు విఫలంఅయి  ఖుస్రో బాగ్‌ను బ్రిటిష్ వారు రెండు వారాల్లో తిరిగి స్వాధీనం చేసుకొన్నారు.

బ్రిటీష్ వారు నగరాన్ని తిరిగి స్వాధీనం చేసుకున్న తరువాత మౌల్వి అలహాబాద్ నుండి తప్పించుకున్నాడు, కాని 1871 సెప్టెంబర్‌లో సూరత్‌లోని బైకుల్లా రైల్వే స్టేషన్‌లో 14 సంవత్సరాల తరువాత పట్టుబడ్డాడు. అతన్ని విచారించి మరణశిక్ష విధించారు, కాని 1892 మే 17 న రంగూన్‌లో నిర్బంధంలో మరణించారు. అతను వివాహం చేసుకున్నాడు మరియు ఒక కుమార్తెను కలిగి ఉన్నాడు. ఆమె వారసులు మరియు తరువాతి తరాలు ఇప్పటికీ పరగనా చైల్ మరియు చుట్టుపక్కల ఉన్నాయి మరియు కొంతమంది స్వాతంత్ర్యం తరువాత పాకిస్తాన్కు వలసపోయారు.

ప్రఖ్యాత 17 ఏళ్ల అమేలియా హార్న్ (అమీ హార్న్ మరియు అమేలియా బెన్నెట్ అని కూడా పిలుస్తారు) కాన్‌పూర్ ముట్టడి నుండి ప్రాణాలతో బయటపడింది. లియాఖత్ అలీ యొక్క 1872 విచారణకు ఆమె ఒక సాక్షి.  మౌల్వి కాన్‌పూర్ ముట్టడి లో ఆమె ప్రాణాలను కాపాడినాడు.  అండమాన్ దీవుల్లోని పోర్ట్ బ్లెయిర్‌లో ఉన్న సెల్యులార్ జైలులో మౌల్విలియాఖత్ అలీకి జీవిత ఖైదు విధించబడింది.

బిస్మిల్ అజీమాబాది (సయ్యద్ షా మొహమ్మద్ హుస్సేన్) (1901-1978) BISMIL AZIMABADI (SYED SHAH MOHAMMAD HASSAN) (1901-1978)

 

బీహార్ కు చెందిన బిస్మిల్ అజీమాబాది (Bismil Azimabadi) (సయ్యద్ షా మొహమ్మద్ హసన్) 1901 సంవత్సరం లో అజీమాబాద్, పాట్నాలో జన్మించినాడు మరియు 1978 లో అజిమాబాద్ పాట్నా లో మరణించినాడు. ఇతను భూస్వామి మరియు జాతియోద్యంలో చురుకుగా పాల్గొన్నాడు. ఇతను కవి మరియు స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు. ఉర్దూ, అరబిక్, పెర్షియన్ మరియు ఆంగ్లములో కవిత్వం రాసాడు. గజల్, నాజ్మ్ లో ప్రసిద్దుడు.

ఇతడు 1921 లో డిల్లి నుంచి ప్రచురింపబడే జర్నల్ సబాలో journal Sabah లో రాసిన దేశభక్తి గీతం  “సర్ఫరోషి కి తమ్మన్నా” ఎందరో స్వాతంత్ర సమరయోధులకు ముఖ్యంగా రామ్ ప్రసాద్ బిస్మిల్, అష్ఫాకుల్లా ఖాన్, భగత్ సింగ్, చంద్ర శేఖర ఆజాద్ వంటి ప్రముఖ స్వాతంత్ర సమర యోధులకు స్ఫూర్తి ఇచ్చింది. ఈ దేశభక్తి గీతం  భారతదేశంలో బ్రిటిష్ రాజ్ కాలంలో యుద్ధ కేకగా భారత స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు రామ్ ప్రసాద్ బిస్మిల్ చేత అమరత్వం పొందింది. ఆ రోజులలో ఈ గీతం బ్రిటిష్ వారి పట్ల విప్లవ శంఖం మ్రోగించినది. బీహార్ ఉర్దూ అకాడమీ అతని పేరు మీద "బిస్మిల్ అజీమాబాది అవార్డు" ఇస్తుంది.

.

ఇస్లాంలో పొరుగువారి హక్కులు Rights of a Neighbour in Islam; under the Light of Holy Qur’an and Hadith

ఇస్లాం ఒక  సమగ్ర ధర్మం. అది మానవ జీవితం లోని అన్ని అంశాలలో మార్గదర్శకత్వం ఇస్తుంది. ఇది మానవుల హక్కులతో పాటు  సర్వప్రాణికోటి హక్కులకు కూడా ప్రాధాన్యత ఇస్తుంది. పవిత్ర ఖురాన్ మరియు హదీసులలో  మన పొరుగువారి హక్కులను వివరించటం జరిగింది.

ఇస్లాం ప్రకారం మనం మంచి పొరుగువానిగా ఉండవలసి ఉంది.  పొరుగువారితో  స్నేహపూర్వకంగా ఉండటము వారికి సహయం  చేయడo మరియు సమాజానికి  అన్ని విధాలుగా సేవలు అందించడము మన బాద్యత.  పొరుగువారికి గౌరవం ఇవ్వడం మరియు వారి రోజువారీ పనులలో మరియు అవకాశాలలో వారికి  సౌలభ్యాన్ని సృష్టించడం చేయవలయును.

ఇస్లాం వెలుగులో పొరుగువారి హక్కులు:

పవిత్ర ఖుర్ఆన్ వెలుగులో పొరుగువారి హక్కులు:

అల్లాహ్ ఖురాన్లో ఇలా చెప్పారు: "మీరంతా అల్లాహ్ కు దాస్యం చేయండి. ఎవరిని ఆయనకు భాగస్వాములుగా చేయవద్దు. తల్లితండ్రుల పట్ల సద్భావoతో మెలగండి. బంధువులు, అనాథలు, నిరుపేదల పట్ల మంచిగా వ్యవరించండి. పొరుగున ఉన్న బంధువులు, అపరిచితులయిన పొరుగువారు, పక్కనున్న మిత్రులు, బాటసారులు, మీ అదీనంలో ఉన్న దాసదాసిజనం పట్ల ఉదారబుద్దితో వ్యవరించండి. గర్వాతిశయంతో కన్నూమిన్నూకాననివారు, తమ గొప్పతనం గురించి విర్రవీగేవారు అంటే అల్లాహ్ ఇష్టపడడు అని గట్టిగా నమ్మండి.”(దివ్య ఖురాన్ 4:36)

అల్లాహ్ మానవాళికి సహాయం చేయమని మరియు పేద ప్రజలకు  సహాయంతో పాటు, పొరుగువారితో బంధాన్ని బలోపేతం చేయాలని మరియు వారి పట్ల విధిని అర్థం చేసుకోవాలని ఆదేశిస్తాడు.

హదీసు వెలుగులో పొరుగువారి హక్కులు:

1.ప్రవక్త మొహమ్మద్(స) ఒకసారి ఇలా అన్నారు: "పొరుగువారిని జాగ్రత్తగా చూసుకోవాలని ఏంజెల్ జిబ్రిల్ నాకు నిరంతరం సలహా ఇచ్చారు."

పొరుగువారి హక్కులను వివరించే మరో హదీసు:

2.ఒకసారి ప్రవక్త(స) ఇలా అన్నారు: ఎవరి పొరుగువారు ఆకలితో నిద్రపోతారో ఆ వ్యక్తి నావ్యక్తి కాదు.

3.అల్-ఇమామ్ `అలీ ఇబ్న్ అల్-హుస్సేన్ (A.S) తన రిసలాత్ అల్-హుక్క్‌( Risalat al-Huquq) లో ఇలా అన్నారు:

ఇవి మీ పొరుగువారి పట్ల మీ కర్తవ్యాలు:

అతను లేనప్పుడు అతని ప్రయోజనాలను కాపాడoడి; అతను ఉన్నప్పుడు అతనికి గౌరవం చూపించoడి; అతను ఏదైనా అన్యాయానికి గురైనప్పుడు అతనికి సహాయం చేయండి. అతని లోపాలను వెతకకoడి. మీరు అతని గురించి ఏదైనా అవాంఛనీయ విషయం తెలుసుకుంటే, దానిని ఇతరుల నుండి దాచండి మరియు అదే సమయంలో, అతను మీ మాట వినే అవకాశం ఉంటే, అతన్ని చెడు అలవాట్ల నుండి తప్పించడానికి ప్రయత్నించండి. ఏ విపత్తులోనైనా అతన్ని ఒంటరిగా వదిలివేయవద్దు. అతను ఏదైనా తప్పు చేసి ఉంటే అతనిని క్షమించoడి. అత్యున్నత ఇస్లామిక్ నైతిక నియమావళి ఆధారంగా అతనితో ఒక గొప్ప జీవితాన్ని గడపండి.

పొరుగువారి హక్కులు మరియు పొరుగువారి పట్ల  మన కర్తవ్యాలు:

·        అవసరoలో ఉన్న పొరుగువారికి సహాయం అందించండి.

·        కష్టాల్లో ఉంటే ఉపశమనం ఇవ్వండి.

·        అతనికి రుణం అవసరమైతే అతని ఆత్మగౌరవాన్ని దెబ్బతీయకుండా డబ్బును అతనికి ఇవ్వండి.

·        మీ భవనాలను పొరుగువారి అనుమతి లేకుండా ఎత్తుగా నిర్మిoచవద్దు ఎందుకంటే అవి వారి గాలి,వెలుతురిని నిరోధించవచ్చు.

·        ఏ సమస్యలోనైనా పొరుగువారిని వేధించవద్దు, ఇబ్బంది పెట్టవద్దు.

·        మీరు పండ్లు లేదా ఏదైనా ప్రత్యేకంగా కొన్నప్పుడు వారికి వాటా ఇవ్వండి.

·        అనారోగ్యంతో ఉన్నప్పుడు వారిని  సందర్శించండి.

·        పొరుగువారు ఎవరైనా మరణిస్తే వారి అంత్యక్రియలకు హాజరు కoడి.

·        వారికి అదృష్టం కలిగి నప్పుడు వారిని అభినందించండి.

·        మీ పొరుగున   ఎవరైనా ప్రమాదంలో ఉన్నప్పుడు వారికి సహాయం అందించడం మీ కర్తవ్యం.

ఇవి ఇస్లాం లో పేర్కొన్న పొరుగువారి హక్కులు. మీరు ఏ పరిస్థితులలో ఉన్నా అల్లాహ్ సాక్షిగా  మీ పొరుగువారికి సేవ చేయాలని నిశ్చయించుకోండి.

ఇస్లాం వెలుగులో తల్లిదండ్రుల స్థానం

-

తల్లిదండ్రులు మనకు ప్రపంచంలోని సాటిలేని దీవెనలు. ఇస్లాం ధర్మం తల్లిదండ్రుల స్థానం ను మరియు మన జీవితంలో వారి ప్రాముఖ్యతను గొప్పగా తెలియజేస్తుంది. మన పుట్టుకతో ఆరంభించి మన చివరి శ్వాస వరకు ఇస్లాం మనము మన తల్లితండ్రుల పట్ల  కృతజ్ఞతతో ఉండాలని మరియు  తల్లిదండ్రులకు అన్ని విధాల బాగా సేవ చేయాలని చెబుతుంది.

దివ్య ఖుర్ఆన్ మరియు హదీసులు తల్లిదండ్రుల కోసం మనకు  ఇస్తున్న ప్రాముఖ్యతను తెలుసుకొందాము:

దివ్య ఖురాన్ తల్లిదండ్రుల గురించి ఏమి చెబుతుంది?

మీరు కోపంగా ఉన్నప్పుడు లేదా బాధలు ఎదుర్కొంటున్నప్పుడు కూడా మీ తల్లిదండ్రుల పట్ల  దయ చూపాలని మరియు కృతజ్ఞతతో ఉండాలని అల్లాహ్ (SWT) దివ్య ఖురాన్లో చాలాసార్లు ఆదేశించారు. దివ్య ఖురాన్ అంతటా మీ తల్లిదండ్రులను ఎలా చక్కగా చూసుకోవాలో మరియు వారి పాదాల క్రింద జన్నాను ఎలా కనుగొనాలో అల్లాహ్ (SWT) చక్కగా వివరంగా వివరిస్తారు.

తల్లి త్యాగాలు;

(అల్లాహ్  ఇలా అంటాడు) “మానవుడు తన తల్లితండ్రుల హక్కును గుర్తించాలని స్వయంగా మేమే అతనికి నిర్దేశిoచాము. అతని తల్లి బలహీనతపై బలహీనతను సహించి అతనిని తన కడుపున మోసింది. అతను పాలు విడిచిపెట్టటానికి రెండు సంవత్సరాలు పట్టింది. (అందుకే మేము అతనికి ఇలా భోదిoచాము)” “ నాకు కృతజ్ఞడవై ఉండు, నీ తల్లి తండ్రులకు కృతజ్ఞతలు తెలుపు. నా వైపునకే నీవు మరలి రావలసి ఉన్నది. –దివ్య ఖురాన్, సూరా లుక్మాన్ 31: 14

తల్లిదండ్రుల ప్రాముఖ్యతను ఎత్తిచూపే మరో ఆయతు

నీ  ప్రభువు ఇలా నిర్ణయం చేసాడు: “మీరు కేవలం ఆయనను తప్ప మరెవరిని   ఆరదిoచకండి. తల్లితండ్రులతో మంచితనం తో వ్యవరించండి. ఒకవేళ మీవద్ద వారిలో ఒకరు గాని ఇద్దరుగాని ముసలివారై ఉంటె, వారిముందు విసుగ్గా “చీ” అని కూడా అనకండి. వారిని కసురుకొంటూ సమాధానం ఇవ్వకండి. వారితో మర్యాదగా మాట్లాడండి.” దివ్య ఖురాన్ -బనీ  ఇస్రాయిల్  17:23

ఇస్లాం తల్లిదండ్రులకు ఉన్నత స్థానం ఇస్తుంది మరియు అల్లాహ్ (SWT) తరువాత తల్లిదండ్రులకు విధేయత చూపాలని ఆదేశిస్తుంది. ఒకరు తన తల్లిదండ్రుల ముందు తన గొంతును పైకి లేపకూడదు. అంతేకాక, అతను తన చూపులను తగ్గించుకోవాలి మరియు వాటి కంటే ముందు నడవకూడదు.

తల్లిదండ్రులకు దువా

తల్లిదండ్రుల కోసం ఎలా ప్రార్థించాలో పవిత్ర ఖుర్ఆన్ మనకు సమగ్ర మార్గదర్శకత్వం ఇస్తుంది.

“ప్రభూ! నన్నూ, నా  తల్లితండ్రులనూ విశ్వసించే వారందరినీ లెక్క ఖరారు అయ్యేరోజున క్షమించు.” -సూరా ఇబ్రహీం 14:41

ఇలా ప్రార్ధిస్తూ ఉండండి: “ప్రభూ! వారిపై కరుణ జూపు, బాల్యంలో వారునన్ను కారుణ్యంతో, వాత్సల్యంతో పోషించినట్లు” -సూరా బనీ ఇస్రాయిల్ 17:24

ఈ ఆయతులను సలాతుల్ వాలిదైన్ అని పఠిస్తారు మరియు ఈ లోకం లో మరియు పరలోకంలో తల్లిదండ్రుల శ్రేయస్సు కోసం ప్రార్థిస్తారు

హదీసుల వెలుగులో తల్లిదండ్రుల స్థానం:

1.అబూ ఉమామా ప్రకారం : ఒక వ్యక్తి, “అల్లాహ్ యొక్క దూత (స) తో  తల్లిదండ్రులు తమ పిల్లల నుండి ఏ హక్కులను కోరుతారు?”

ఆయన అన్నారు, “వారు మీ స్వర్గం మరియు మీ నరకం.”

ఇబ్న్ మజా దానిని ప్రసారం చేశాడు. -అల్-తిర్మిజి - హదీసులు 1277

మీకు స్వర్గం లేదా నరకం రావడానికి కారణం తల్లిదండ్రులు. వారిని  దయతో చక్కగా సేవ చేయమని  హదీసులు చెబుతాయి. పరిస్థితులు ఎలా ఉన్నా ఎల్లప్పుడూ వారిపట్ల  దయ /కరుణ మరియు వినయం చూపండి.

2.అస్మా బింతే  అబూబకర్ ఇలా వివరించారు: నా తల్లి నా వద్దకు వచ్చింది మరియు ఆమె ఇస్లాం స్వికరించ లేదు. (అతని తీర్పును కోరుతూ), “నా తల్లి నా దగ్గరకు వచ్చింది మరియు ఆమె నా నుండి ప్రతిఫలం పొందాలని కోరుకుంటుంది, నేను ఆమెతో మంచి సంబంధాలు పెట్టుకోవచ్చా?”

దానికి ప్రవక్త (స) అన్నారు, “అవును, ఆమెతో మంచి సంబంధాలు పెట్టుకోండి. ”

సహిహ్ అల్-బుఖారీ - పుస్తకం 47 హదీసులు 789

3.ఇబ్న్ మసూద్ ఇలా వివరించినాడు : ఒక వ్యక్తి ప్రవక్త (స) ను “ఏ పనులు ఉత్తమమైనవి?” అని అడిగారు. ప్రవక్త (స) ఇలా అన్నారు: (1) రోజువారీ ఫర్జ్  ప్రార్థనలు చేయటo (2)  తల్లిదండ్రులకు మంచి మరియు విధేయత చూపడం. (3) అల్లాహ్ కోసం  జిహాద్‌లో పాల్గొనడం. ”

సాహిహ్ అల్-బుఖారీ - పుస్తకం 93 హదీసులు 625

అనేక హదీసుల నుండి, ప్రతి ఒక్కరు తన తల్లిదండ్రులకు వారి జీవితమంతా విధేయతతో ఉండాలని స్పష్టంగా తెలుస్తుంది. వారు మరణించిన తరువాత వారి కోసం క్షమాపణ (మాగ్ఫిరాత్) కోసం ప్రార్థించండి.

ఇస్లాం మన ప్రవర్తనలలో మనం అందరి పట్ల, ముఖ్యంగా మన తల్లిదండ్రులతో దయ/కరుణ  చూపాలని బోధిస్తోంది. దివ్య ఖుర్ఆన్ మరియు హదీసుల బోధనల ప్రకారం నడుచుకోవటానికి అల్లాహ్ (SWT) మనకు మార్గనిర్దేశం చేయుగాక.  ఆమీన్!