అబూ బకర్ ముహమ్మద్ ఇబ్న్ జకారియా అల్-రజీ లేదా రేజెస్(865–925

 "వైద్యవృత్తి శత్రువులకు, స్నేహితులకు మరియు బంధువులకు హాని చేయడాన్ని నిషేధిస్తుంది మరియు అది సమస్త మానవ జాతి ప్రయోజనం మరియు సంక్షేమం కోసం కృషి చేయాలి ”, రేజెస్, AD 865-925

పశ్చిమాన రేజెస్ అని పిలువబడే అబూ బకర్ ముహమ్మద్ ఇబ్న్ జకారియా మధ్యయుగ ఇరానియన్ పండితుడు, పరిశోధకుడు, వైద్యుడు, రసవాది మరియు తత్వవేత్త. అతను వైద్య రంగానికి గొప్ప కృషి చేసాడు మరియు తన కాలపు ఉత్తమ వైద్యుడిగా పరిగణించబడ్డాడు. అతను టెహ్రాన్ సమీపంలోని రే అనే నగరంలో జన్మించాడు. ఇతను 865 నుండి 925 వరకు జీవించాడు ఇతను సైద్ధాంతిక మరియు ప్రాక్టికల్ మెడిసిన్ రంగాలలో చెప్పుకోదగిన కృషి చేశాడు అతని నైపుణ్యం మరియు ఖ్యాతి కారణంగా అతను బాగ్దాద్‌లోని ప్రధాన ఆసుపత్రికి చీఫ్‌గా మరియు కొంతకాలం బాగ్దాద్ రాజస్థాన  వైద్యుడిగా నియమించబడ్డాడు.

మధ్యయుగ ఇరాన్‌లో  ఇద్దరు గొప్ప వైద్యులు  రేజెస్ మరియు అవిసెన్నా (937-1037). రేజెస్ తన రచనలలో హిప్పోక్రేట్స్ మరియు గాలెన్లను అనుసరించాడు, కాని రేజెస్ తన క్లినికల్ పరిశీలనలతో వచన  ఔషధాన్ని (textual medicine) కలిపాడు. గ్రీకు వైద్యానికి సంబంధించి గ్రీకు వైద్యులు చేసిన అనేక వాదనలను రేజెస్ తిరస్కరించారు. అతను గాలెనిక్ అనుచరుడు అయినప్పటికీ, రేజెస్ తన షుకుక్ పుస్తకంలో “డౌట్స్ ఎబౌట్ గాలెన్ (షుకుక్ అలా అలినూసర్ Shukuk 'ala alinusor)” లో గాలెన్ యొక్క అనేక బోధలను తిరస్కరించాడు. అందువల్ల అతనిని  వైద్య చరిత్రలో సాక్ష్యం-ఆధారిత ఔషధం evidence-based medicine (EBM) ను అభ్యసించిన వైద్యుడిగా పరిగణించబడ్డాడు

అతని కాలంలోని వైద్యులందరిలో రేజెస్ అత్యంత ఒరిజినల్ మరియు గొప్పవాడు అని విమర్శకులు నమ్ముతారు. మెడిసిన్ యొక్క ఉపాధ్యాయునిగా రేజెస్ విద్యార్థులను ఆకర్షించాడు మరియు రోగుల సేవకు కరుణ మరియు అంకితభావంతో ఉన్నాడు. అనువాదం ద్వారా అతని వైద్య రచనలు మధ్యయుగ యూరప్లో  ప్రసిద్ది చెందాయి మరియు పశ్చిమ దేశాలలో వైద్య విద్యను బాగా ప్రభావితం చేశాయి. అతని ప్రచురణలలో కొన్ని భాగాలు పాశ్చాత్య విశ్వవిద్యాలయాలలోని  వైద్య పాఠ్యాంశాల్లో భాగమయ్యాయి

కెమిస్ట్రీ మరియు ఫార్మసీ రంగాలకు రజెస్ చేసిన గొప్ప కృషి కారణంగా అతని పుట్టినరోజు ప్రతి సంవత్సరం ఆగస్టు 27 న ఇరాన్‌లో జాతీయ ఇరానియన్ ఫార్మసిస్ట్స్ దినోత్సవంగా జరుపుకుంటారు. అల్ రాజీ (రేజెస్) పేర బయోమెడికల్ రీసెర్చ్ ఫెస్టివల్ 1995 నుండి ప్రతి సంవత్సరం జనవరిలో ఇరాన్‌లో జరుగుతుంది. ఈ పండుగ ఇరాన్‌లో అత్యధిక వైద్య విద్యా పరిశోధన పండుగ మరియు విశిష్ట బయోమెడికల్ పరిశోధకులకు అతని పేర  ఇరాన్ అధ్యక్షుడు పతకాలు  ప్రదానం చేస్తారు.

అబూ బకర్ ముహమ్మద్ జకారియా అల్-రాజీ పీడియాట్రిక్స్ రంగo లో  గణనీయమైన కృషి చేసాడు మరియు పిల్లల పీడియాట్రిక్స్ మరియు వ్యాధులపై  మొదటి గ్రంథాన్ని రచించాడు. పిల్లల వ్యాధులలో రేజెస్ గొప్ప విజయాలను సాధించాడు..

మెడిసిన్ పై  రేజెస్ పుస్తకాలు మరియు వ్యాసాలు

అతని పుస్తకాలలో ప్రముఖమైనది తొమ్మిది-వాల్యూమ్ ఎన్సైక్లోపీడియా “ది వర్చువస్ లైఫ్ (అల్-హవి)”, దీనిని ఐరోపాలో “ది లార్జ్ కాంప్రహెన్సివ్” లేదా “కాంటినెన్స్ లిబర్ Continens Liber (జమేహ్-అల్-కబీర్(Jameh-al-Kabir))” అందరు. ఈ పుస్తకంలో వివిధ వైద్య విషయాలలో పరిగణనలు ఉన్నాయి మరియు గ్రీకు మరియు అరిస్టోటేలియన్ భావనలపై విమర్శలు కూడా ఉన్నాయి. చాలా మంది పండితులు రేజెస్‌ను మధ్య యుగాలలో గొప్ప వైద్యుడిగా భావిస్తారు.

ఐరోపాలో మరింత ప్రభావవంతమైనది రేజెస్ మరొక పుస్తకం “లిబర్ అడ్ అల్మాన్సోరిస్“Liber ad Almansoris”. ఇది  పది అధ్యాయాలలో మెడిసిన్ గురించిన  పాఠ్య పుస్తకం. ఇది పాశ్చాత్య దేశాలలో విస్తృతంగా చదివిన మధ్యయుగ వైద్య మాన్యువల్లో ఒకటిగా మారింది. ఆనాటి ప్రముఖ వైద్యుల వ్యాఖ్యానాలతో దాని యొక్క అనేక సంచికలు ముద్రించబడ్డాయి.

రేజెస్ రాసిన ఇంకో  విలువైన పుస్తకం “డాక్టర్ లేనివారికి “For one without a doctor (Man la Yahduruhu al-Tabib” మన్ లా యాహదురుహు అల్-తబీబ్)” ఇది సాధారణ ప్రజలకు వైద్య సలహాదారుగా ఉంది.  రేజెస్ బహుశా గృహ వైద్య మాన్యువల్ రాసిన మొదటి ఇరానియన్ వైద్యుడు.

డాక్టర్ అందుబాటులో లేనప్పుడు పేదలు, ప్రయాణికులు మరియు సాధారణ పౌరులకు ఈ పుస్తకం వరం లాంటిది.ఈ పుస్తకంలో వివిధ వ్యాధుల (తలనొప్పి, జలుబు, దగ్గు, మరియు విచారం మరియు కంటి, చెవి, ఉదరం) సాధారణ లక్షణాలు వివరించబడినవి మరియు ఆ వ్యాధుల నివారణ తీసుకోవలసిన ఆహారాలు మరియు ఔషదాలు  వివరించబడ్డాయి. ఫార్మసీ చరిత్రకు సంబంధించి ఈ పుస్తకం చాలా విలువైనది, ఎందుకంటే సాధారణ ప్రజలకు మార్గనిర్దేశం చేయడానికి ఈ పుస్తకo ప్రచురించబడినది . ఈ పుస్తకం కు గల మరొక పేరు  "టిబ్ అల్-ఫుకార “Tibb al-Fuqara అనగా పేదలకు ఔషదం “Medicine for the Poor.”.

తన “డౌట్స్ ఎబౌట్ గాలెన్ (షుకుక్‘ అలా అలీనుసర్ Shukuk ‘ala Alinusor)” పుస్తకంలో రజెస్ గ్రీకు వైద్యుల యొక్క అనేక వాదనలను తిరస్కరించాడు మరియు గాలెన్ యొక్క వర్ణనలు అనేక అంశాలలో తన సొంత క్లినికల్ పరిశీలనలతో ఏకీభవించలేదని అన్నాడు.

రజెస్ మెడిసిన్, రసవాదం, తత్వశాస్త్రం మరియు మతం గురించి 200 కు పైగా పుస్తకాలు మరియు గ్రంథాలను రాశారు.

“ది వర్చువస్ లైఫ్ The Virtuous Life,

“డాక్టర్ లేని వారికి For one without a doctor

మరియు “గాలెన్ గురించి సందేహాలు Doubts about Galen,”

“పిల్లల వ్యాధులు The Diseases of Children,”

 “ప్రూవింగ్ ది సైన్స్ ఆఫ్ మెడిసిన్ Proving the Science of Medicine (ఇస్బాట్ –ఎ-ఎల్మ్-ఎ –పెజేష్కి (Isbat-e-Elm-e-Pezeshki),

 “ Outcome of the Science of Medicine (Daramad-i Bar Elm-e Pezeshki) అవుట్ కం అఫ్ దిసైన్స్ ఆఫ్ మెడిసిన్ (దరామద్-ఐ బార్ ఎల్మ్-ఇ పెజెష్కి),

 “మూత్రపిండాలు మరియు మూత్రాశయంలోని రాళ్ళు Stones in the kidney and bladder (Ketab-dar Padid Amadan-e-Sangrizeh) (కేతాబ్-దార్ పాడిడ్ అమదాన్-ఎ-సంగ్రిజే),

పేగు నొప్పిపై పుస్తకం (“The book on Pain in Intestine (Ketab-dar Dard-e-Roudeha),”కేతాబ్-దార్ దర్డ్-ఎ-రౌదేహా),

కాలేయం గురించి About the Liver:(దార్ హేయాతే కాబేద్ Dar Hey’ateh Kabed),”

గుండె గురించి About the Heart (Dar Hey’ateh Ghalb దార్ హేయాతే ఘల్బ్ ), మరియు

“మశూచి మరియు మీజిల్స్‌పై ఒక గ్రంథం A Treatise on Smallpox and Measles (అల్-జుడారి వా అల్-హస్బా Judari wa al-Hasbah”

క్లినికల్ ట్రైల్స్ కోసం మెనింజైటిస్‌ meningitis (అల్-సిరామ్) తో బాధపడుతున్న తన రోగులను రెండు గ్రూపులుగా. అతను విభజించినాడు.ఒక సమూహాన్ని బ్లడ్ లేటింగ్ bloodletting తో చికిత్స చేయగా  మరొక సమూహం చికిత్స పొందలేదు

.

పీడియాట్రిక్స్ లో  రేజెస్ యొక్క ప్రారంభ రచనలు

మశూచి మరియు తట్టు గురించి రాజెస్ ఒక పుస్తకం రాశాడు ఈ పుస్తకానికి “అల్-జుడారి వా అల్-హస్బా” అని పేరు పెట్టారు, దీనిని ఆంగ్లంలోకి “మశూచి మరియు తట్టు మీద ఒక గ్రంథం” అని అనువదించారు. తొమ్మిదవ శతాబ్దం చివరి మరియు పదవ శతాబ్దం ప్రారంభంలో మశూచి మరియు తట్టులను  వేరువేరు వ్యాధులుగా వర్ణించిన మొదటి పుస్తకం ఇది. అవి రెండు విభిన్న వ్యాధులు అని అతను మొదటిసారి ప్రతిపాదించాడు "మశూచి మరియు తట్టు మీద ఒక గ్రంథం" లాటిన్, బైజాంటైన్ గ్రీక్ మరియు వివిధ ఆధునిక భాషలలోకి అనువదించబడింది మరియు ఇటీవలి దశాబ్దాల్లో  ఆంగ్లంలో పునర్ముద్రించబడింది

రేజెస్ మశూచి మరియు తట్టు గురించి తన గ్రంథాన్ని 14 అధ్యాయాలలో పొందుపరిచాడు. తట్టు మరియు మశూచి గురించి సమగ్ర, ఆధునిక మరియు ఖచ్చితమైన సమాచారాన్ని ఆయన అందించాడు. రేజెస్ తన పుస్తకంలో మశూచి మరియు మీజిల్స్ పై గాలెన్ రచనలను చేర్చాడు, కాని పిల్లలలో ఈ రెండు వ్యాధులను వేరు చేయడానికి అతను తన సొంత క్లినికల్ అనుభవాలను కూడా చేర్చుకున్నాడు.

మశూచి మరియు మీజిల్స్‌పై తన గ్రంథంతో పాటు, రేజెస్ పీడియాట్రిక్స్‌పై “రిసాలా ఫి అమ్రాజ్ అల్-అట్ఫాల్ వా- ఐ- ఇయానా బిహిమ్ Risāla fi amrāz al-atfāl wa ‘I- ‘ianaya bihim” అనే మరో పుస్తకాన్ని ప్రచురించాడు. ఈ పుస్తకాన్ని పశ్చిమ దేశాలలో “పీడియాట్రిక్ డిసీజ్ పై ఒక పుస్తకం ” లేదా “పిల్లల వ్యాధులు A Treatise on Pediatric Disease” or “The Diseases of Children”” అని పిలుస్తారు. దీనిని లాటిన్లో “ప్రాక్టికా ప్యూరోరం Practica Puerorum” అని పిలుస్తారు. ఈ గ్రంథాన్ని పీడియాట్రిక్స్ పై మొదటి పుస్తకం అంటారు ఈ పుస్తకం 24 అధ్యాయాలను కలిగి ఉంది మరియు లాటిన్, జర్మన్, ఇటాలియన్ మరియు ఆంగ్లంలోకి అనువదించబడింది. ఈ అధ్యాయాలలో అనేక శిశు మరియు బాల్య వ్యాధులు మరియు వాటి నివారణలను రేజెస్ వివరించారు.పీడియాట్రిక్స్ రంగంలో రేజెస్ గొప్ప కృషి చేసాడు మరియు అతను ఖచ్చితంగా పీడియాట్రిక్స్లో మార్గదర్శకులలో ఒకడు. కొంతమంది చరిత్రకారులు అతన్ని పీడియాట్రిక్స్ పితామహుడు అని అందురు.

.పీడియాట్రిక్ న్యూరోలాజికల్ వ్యాధులు మరియు పీడియాట్రిక్ న్యూరో సర్జరీ లో రాజెస్ కృషి

“ప్రాక్టికా ప్యూరోరం Practica Puerorum” లో అంతర్భాగమైన "మాటర్ ప్యూరోరం Mater Puerorum " లో రేజెస్ రాత్రి భీభత్సం, లేదా హైపర్‌పెరిటిక్ మూర్ఛలు లేదా మూర్ఛ యొక్క స్వల్ప రూపం (night terrors, or hyper pyretic convulsions, or a slight form of epilepsy) చర్చించాడు.

పీడియాట్రిక్ న్యూరో సర్జరీ రంగంలో రేజెస్ కూడా మార్గదర్శకుడు. అతను ప్రధానంగా శిశువైద్యుడు అయినప్పటికీ అతను హైడ్రోసెఫాలస్ విషయంతో వ్యవహరించాడు. అతని పుస్తకం “లిబర్ కాంటినెన్స్” లో గణనీయమైన భాగం హైడ్రోసెఫాలస్‌తో సహా తల సంబంధిత రుగ్మతలతో వ్యవహరిస్తుంది. అతను హైడ్రోసెఫాలస్ యొక్క చికిత్స మరియు జ్ఞానాన్ని మెరుగుపరచడానికి ప్రయత్నించాడు. అతను దురా dura యొక్క రక్షణతో పాటు కపాలం యొక్క అణగారిన మరియు వేరు చేయబడిన పగుళ్లలో depressed and separated fractures of the cranium ఎముక శకలాలు removing bone fragments తొలగించడాన్ని కూడా వివరించాడు.