మౌలానా షౌకత్ అలీ (10 మార్చి 1873– 26 నవంబర్ 1938) ఖిలాఫత్
ఉద్యమానికి చెందిన భారతీయ ముస్లిం నాయకుడు. అతను మొహమ్మద్ అలీ జౌహర్ యొక్క
అన్నయ్య. ఆ సోదరులు ఇరువురు అలీ బ్రదర్స్ పేర స్వాతంత్ర భారత ఉద్యమం లో మరియు
ఖిలాఫత్ ఉద్యమంలో ప్రసిద్ది చెందారు.
షౌకత్ అలీ 1873 లో రాంపూర్ రాష్ట్రంలో భారతదేశంలో ఉత్తర ప్రదేశ్ లో
జన్మించాడు. అలీఘర్ ముస్లిం విశ్వవిద్యాలయంలో చదువుకున్నాడు. అతను క్రికెట్ లో
ఆలీగర్ ముస్లిం విశ్వవిద్యాలయ జట్టుకు నాయకత్వం వహించాడు.
షౌకత్ అలీ యునైటెడ్ ప్రావిన్స్ ఆఫ్ ఔధ్ మరియు ఆగ్రా యొక్క సివిల్ సర్వీసెస్ లో 17 సంవత్సరాలు బ్రిటిష్ ఇండియాలో పనిచేశారు.
షౌకత్ అలీ తన తమ్ముడు
మొహమ్మద్ అలీ జౌహర్ ఉర్దూ వారపత్రిక హమ్దార్డ్ మరియు ఇంగ్లీష్ వీక్లీ “కామ్రేడ్”
ప్రచురించడానికి సహాయం చేశాడు. 1915 లో అతను టర్కీలు బ్రిటిష్ వారితో పోరాడటం సరైనదని అని చెప్పారు.
భారతదేశం యొక్క రాజకీయలలో ముస్లిం
విధానాన్ని రూపొందించడంలో ఈ రెండు వార పత్రికలు కీలక పాత్ర పోషించాయి. 1919 లో బ్రిటిష్ వారు అతనిపై
దేశద్రోహ చర్యలు మరియు నిరసన కార్యక్రమాలను నిర్వహించినందుకుగాను జైలు శిక్ష విధించారు. అతను ఖిలాఫత్ సమావేశానికి
చివరి అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యాడు. సహకారేతర ఉద్యమం (1919-1922) సందర్భంగా
మహాత్మా గాంధీ మరియు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్కు మద్దతు ఇచ్చినందుకు 1921 నుండి 1923 వరకు అతన్ని
తిరిగి అరెస్టు చేసి జైలులో పెట్టారు. అతని అభిమానులు అతనికి మరియు అతని సోదరుడికి
మౌలానా బిరుదు ఇచ్చారు. మార్చి 1922 లో,
అతను రాజ్కోట్
జైలులో ఉన్నాడు మరియు తరువాత 1923 లో విడుదలయ్యాడు.
కాంగ్రెస్ మరియు దాని
అహింసా కార్యక్రమాలకు మద్దతు దారునిగా ఉంటూనే అతను విప్లవాత్మక స్వాతంత్ర్య ఉద్యమానికి మద్దతు
ప్రకటించాడు. అతను సచింద్రనాథ్ సన్యాల్కు తుపాకులను సరఫరా చేశాడు.
1928 నెహ్రూ నివేదికను ఆయన వ్యతిరేకించారు. బదులుగా, అతను ముస్లింలకు
ప్రత్యేక నియజకవర్గాలను డిమాండ్ చేశాడు
మరియు ఖిలాఫత్ కమిటీ నెహ్రూ నివేదికను తిరస్కరించింది. షౌకత్ అలీ 1930-31లో లండన్లో
జరిగిన మొదటి మరియు రెండవ రౌండ్ టేబుల్ సమావేశాలకు (ఇండియా) హాజరయ్యారు. అతని
సోదరుడు మొహమ్మద్ అలీ జౌహర్ 1931 లో మరణించాడు. షౌకత్ అలీ జెరూసలెంలో ప్రపంచ ముస్లిం సమావేశాన్ని
నిర్వహించాడు..
1936 లో, షోకత్అలీ ఆల్ ఇండియా ముస్లిం లీగ్లో సభ్యుడయ్యాడు
మరియు మహ్మద్ అలీ జిన్నాకు సన్నిహిత రాజకీయ మిత్రుడు మరియు ప్రచారకుడు అయ్యాడు.
అతను 1934 నుండి 1938 వరకు బ్రిటిష్
ఇండియాలో 'సెంట్రల్
అసెంబ్లీ' సభ్యుడిగా
పనిచేశాడు. అతను మధ్యప్రాచ్యం అంతటా పర్యటించాడు, భారతీయ ముస్లింలకు మద్దతునిచ్చాడు మరియు
భారతదేశంలో బ్రిటిష్ పాలన విముక్తి కోసం స్వాతంత్ర్య పోరాటం చేశాడు.
షౌకత్ అలీ 26 నవంబర్ 1938 న డిల్లి లో మరణించాడు. అతని
జామా మసీదు సమీపంలో ఖననం చేశారు.స్మారక తపాలా స్టాంపు పాకిస్తాన్ పోస్టల్
సర్వీసెస్ 1995 లో తన 'పయనీర్స్ ఆఫ్
ఫ్రీడం' సిరీస్లో అతని
గౌరవార్థం స్మారక తపాలా బిళ్ళను విడుదల చేసింది.
No comments:
Post a Comment