రాంపూర్ రజా లైబ్రరీ Rampur Raza Library

 

హమీద్ మంజిల్ ప్రపంచ ప్రసిద్ధ రాంపూర్ రజా లైబ్రరీని కలిగి ఉన్న అద్భుతమైన భవనం మరియు భారతదేశంలోని బహుత్వానికి గొప్ప చిహ్నం.

రాంపూర్ భారతదేశంలోని కొన్ని రాచరిక రాష్ట్రాలలో ఒకటి. హమీద్ మంజిల్ భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం రాకముందే 1902-05 మధ్య నిర్మించబడింది.లైబ్రరీ భవనం యొక్క లోపలి భాగం యూరోపియన్ ఆర్కిటెక్చర్ నుండి ప్రేరణ పొందింది.

రాంపూర్ నవాబులు రోహిలాలు, వీరి మూలాలు ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌లోని రోహ్‌లో ఉన్నాయి మరియు లౌకిక మరియు ఉదారవాద దృక్పథానికి ప్రసిద్ధి చెందారు. రాంపూర్ నవాబులు కళలు, సంస్కృతి మరియు విద్యను పోషించారు మరియు సంగీతం, కవిత్వం, వాస్తుశిల్పం పట్ల ప్రేమకు ప్రసిద్ధి చెందారు. రాంపూర్ నవాబులు హిందువులు, ముస్లింలు మరియు సిక్కులతో సహా అన్ని విశ్వాసాల నుండి పండితులను మరియు మత నాయకులను పోషించడం ద్వారా సామాజిక మరియు మత సామరస్యాన్ని కూడా ప్రోత్సహించారు.

రజా లైబ్రరీ భారతదేశంలోని అత్యంత ముఖ్యమైన సాంస్కృతిక సంస్థలలో ఒకటిగా కొనసాగుతోంది మరియు అరుదైన మాన్యుస్క్రిప్ట్‌లు, పుస్తకాలు మరియు ఇతర కళాఖండాల విస్తారమైన సేకరణను కలిగి ఉంది.

రాంపూర్ రజా లైబ్రరీ సేకరణను 1774లో నవాబ్ ఫైజుల్లా ఖాన్ ప్రారంభించారు. కానీ చాలా కాలం తర్వాత లైబ్రరీ  భవనం నిర్మించబడింది.లైబ్రరీలో మొదట్లో రాంపూర్ నవాబుల వ్యక్తిగత పుస్తకాల సేకరణ ఉండేది.  రాంపూర్ నవాబులు  కళల పోషకులు మరియు పుస్తకాలు మరియు మాన్యుస్క్రిప్ట్‌లను సేకరించేవారు. దశాబ్దాలుగా,రజా లైబ్రరీ దేశంలోని అరుదైన పుస్తకాలు మరియు మాన్యుస్క్రిప్ట్‌ల యొక్క అతిపెద్ద సేకరణలలో ఒకటిగా ఎదిగింది.

రజా లైబ్రరీలో 17,000 మాన్యుస్క్రిప్ట్‌ల సేకరణ ఉంది, ఇందులో 150 ఇలస్ట్రేటెడ్ 4413 దృష్టాంతాలు మరియు దాదాపు 83,000 ప్రింటెడ్ పుస్తకాలతో పాటు ఆల్బమ్‌లలోని 5,000 మినియేచర్ పెయింటింగ్‌లు, 3000 కాలిగ్రఫీ నమూనాలు మరియు 205 తాళపత్రాలు ఉన్నాయి. చాలా అరుదైన మరియు విలువైన గ్రంథాలు అరబిక్, పర్షియన్, ఉర్దూ, హిందీ మరియు ఇతర భాషలలో ఉన్నాయి. చరిత్ర, తత్వశాస్త్రం, సైన్స్, సాహిత్యం మరియు మతంతో సహా అనేక రకాల విషయాలపై రచనలు రజా లైబ్రరీ సేకరణలో ఉన్నాయి.

రజా లైబ్రరీ అనేక అరుదైన కళాఖండాలకు నిలయంగా ఉంది, వీటిలో సూక్ష్మ చిత్రాలు, నాణేలు మరియు చారిత్రక మరియు సాంస్కృతిక ప్రాముఖ్యత కలిగిన ఇతర వస్తువులు ఉన్నాయి. రజా లైబ్రరీలో పరిరక్షణ ల్యాబ్ ఉంది, ఇది ఈ కళాఖండాలను భద్రపరచడానికి మరియు భవిష్యత్ తరాల కోసం వాటిని రక్షించడానికి పని చేస్తుంది.

మౌలానా ఆజాద్ రాంపూర్ నుండి మొదటి MP, స్వతంత్ర భారతదేశం యొక్క మొదటి విద్యా మంత్రి కూడా అయ్యారు. రాంపూర్ నవాబులు ఉర్దూ కవిత్వం మరియు సంగీతాన్ని ప్రోత్సహించడంలో ప్రత్యేకించి ప్రసిద్ధి చెందారు.

రాంపూర్ నవాబ్ యూసుఫ్ అలీ ఖాన్, మీర్జా గాలిబ్ నుండి కవిత్వం నేర్చుకున్నాడు. రాంపూర్ నవాబులు సంగీత వాయిద్యాలను సేకరించేవారు మరియు ఉస్తాద్ అల్లావుద్దీన్ ఖాన్ మరియు ఉస్తాద్ ఫయాజ్ ఖాన్‌లతో సహా అనేక మంది ప్రసిద్ధ సంగీతకారులు మరియు గాయకులు రాంపూర్ ఆస్థానంతో సంబంధం కలిగి ఉన్నారు.

శాస్త్రీయ సంగీతం యొక్క రాంపూర్-సహస్వాన్ ఘరానాకు రాంపూర్ రాచరిక రాజ్యం ప్రసిద్ది చెందినది మరియు భారతదేశంలోని సంగీత ప్రియులలో ప్రసిద్ధి చెందింది. రాంపూర్ ముస్లింలు అధికంగా ఉన్న రాష్ట్రం అయినప్పటికీ, నవాబులు హిందూ దేవాలయాలు మరియు ముస్లిమేతరుల కోసం ఇతర ప్రార్థనా స్థలాలను అభివృద్ధి చేయడాన్ని ప్రోత్సహించారు.

రాంపూర్ నవాబులు మతాంతర వివాహాలను  కూడా ప్రోత్సహించారు మరియు రాచరిక రాజ్యం లోని వివిధ వర్గాల మధ్య అంతరాన్ని తగ్గించడానికి ప్రయత్నాలు చేసారు.

రాంపూర్ రజా లైబ్రరీ నేడు గొప్ప భారతీయ వారసత్వానికి అతిపెద్ద చిహ్నాలలో ఒకటి మరియు ప్రపంచవ్యాప్తంగా సందర్శకులను ఆకర్షిస్తూనే ఉంది.