కుతుబ్ షాహీ సమాధుల్లోని ఈద్గా బావోలి నిర్మాణ నైపుణ్యం

 

కుతుబ్ షాహీ సమాధులు  మరియు ఇటీవల పునరుద్ధరించబడినందున, సమాధుల సముదాయం చూడవలసిన వారసత్వ ప్రదేశాలలో ఒకటిగా మారింది.

ఈద్గా బావోలి లేదా స్టెప్‌వెల్, నిజానికి కుతుబ్ షాహీ సమాధులలోని ఇతర నిర్మాణాల కన్నా ముందు నిర్మించబడిన ఒక భారీ స్మారక చిహ్నం. చారిత్రాత్మక ప్రదేశంలో ఉన్న ఆరు స్టెప్‌వెల్‌లు పూర్తిగా పునరుద్ధరించబడ్డాయి మరియు బ్యాంకాక్‌లో సాంస్కృతిక వారసత్వ సంరక్షణ కోసం పనిచేస్తున్న యునెస్కో ఆసియా-పసిఫిక్ వారి అవార్డులలో 'విశిష్ట పురస్కారం' కూడా గెలుచుకున్నాయి.

కుతుబ్ షాహీ సమాధులు, కుతుబ్ షాహీ లేదా గోల్కొండ రాజవంశం (1518-1687) యొక్క రాచరిక సమాధులు. కుతుబ్ షాహీ లేదా గోల్కొండ రాజవంశం ఒకప్పుడు గోల్కొండ కోట నుండి పాలించబడింది మరియు తరువాత 1591లో హైదరాబాద్‌ను స్థాపించబడినది.

కుతుబ్ షాహీ లేదా గోల్కొండ రాజవంశం (1518-1687) యొక్క రాచరిక సమాధుల సముదాయంలో సమాధులు, ఉద్యానవనాలు, మంటపాలు, ఒక టర్కిష్ బాత్ (హమామ్) మరియు మసీదులు సహా దాదాపు 100 నిర్మాణాలు ఉన్నాయి.  ఒక టర్కిష్ బాత్ (హమామ్) మరియు మసీదులు. తెలంగాణ వారసత్వ శాఖతో కలిసి ఆగాఖాన్ ట్రస్ట్ ఫర్ కల్చర్ (AKTC) ద్వారా కుతుబ్ షాహీ లేదా గోల్కొండ రాచరిక సమాధుల సముదాయం ప్రస్తుతం పునరుద్ధరింపబడుతోంది. కుతుబ్ షాహీ టూంబ్స్ కాంప్లెక్స్ వద్ద పూర్తిగా పునరుద్ధరించబడినది  ఈద్గా బావోలి.

ఈద్గా బావోలి (స్టెప్‌వెల్) ప్రాముఖ్యత

కుతుబ్ షాహీ సమాధుల ప్రదేశంలో ఆరు బావోలీలు లేదా మెట్ల బావులు ఉన్నాయి. నిపుణుల అభిప్రాయం ప్రకారం, నీటి వనరులన్నీ చారిత్రాత్మకంగా హైదరాబాద్‌లోని దుర్గం చెరువు (సరస్సు)కి అనుసంధానించబడ్డాయి. దురదృష్టవశాత్తు, ఆక్రమణలు కారణంగా సరస్సును మెట్ల బావులకు అనుసంధానించే పాత నీటి మార్గాలు కోల్పోయాయి. ఇతర స్టెప్‌వెల్‌ల మాదిరిగా కాకుండా, ఈద్గా బావోలి పూర్తిగా గ్రానైట్ రాళ్లతో నిర్మించబడింది, ఇది స్మారక చిహ్నంగా నిర్మించబడిన భావనను కలిగిస్తుంది.

కుతుబ్ షాహీ సమాధుల వద్ద పనిచేస్తున్న AKTC నిపుణులు ఈద్గా మరియు దాని బావోలి నిజానికి ఈ ప్రదేశంలో ఉన్న పురాతన భవనాలు అని నమ్ముతారు. బావోలి ఈద్గా లేదా ఈద్ సమయంలో ప్రజల ఉపయోగం కోసం నిర్మించబడిందని కూడా నమ్ముతారు. సమాధుల సముదాయం లోని మొదటి ప్రధాన సమాధి గోల్కొండ సామ్రాజ్యం (1518-43) వ్యవస్థాపక రాజు సుల్తాన్ కులీది. ఇరాన్‌లోని హమదాన్ నుండి, సుల్తాన్ కులీ 15వ శతాబ్దం చివరిలో భారతదేశానికి వచ్చాడు, చివరికి సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపించాడు.

“కుతుబ్ షాహీ సమాధుల సముదాయంలోని సమాధుల్లో ప్రతి ఒక్కటి తోట సమాధులు. బావోలీలు దానిలో కీలకమైన భాగం మరియు నిర్మాణం మరియు తోటపని కోసం ఉపయోగించే నీరు కలిగి ఉంది.” కుతుబ్ షాహీ సమాధుల సముదాయంలోని బావోలీలు అన్నీ వేర్వేరు సమయాల్లో మరియు దశల్లో రాజులు (మరియు ఇతరులు) నిర్మించారు, వారు ఆ స్థలంలో ఖననం చేయబడ్డారు. అంతకుముందు సమాధుల సముదాయం వద్ద జరిపిన త్రవ్వకాల్లో హమామ్ సమీపంలో ఒక చిన్న అనధికారిక స్థావరం సమాధుల సముదాయం కు పూర్వం ఉన్నట్లు కనుగొనబడింది.

కుతుబ్ షాహీ సమాధులలోని ఈద్గా బావోలి ప్రదేశం  హమామ్ లేదా టర్కిష్ స్నానానికి కొంచెం వెనుక ఉంది. హమామ్ వెనుక కూడా మెట్ల బావి ఉంది. మొత్తం ఆరు బావోలీలు కూడా కాంప్లెక్స్‌లో పునరుద్ధరించబడ్డాయి. పునరుద్ధరణ 2013 నుండి కొనసాగుతోంది. అక్కడ ఉన్న ఆరు మెట్ల బావులలో ఒకటైన బడి బావోలి కూలిపోయింది మరియు  ఇది పునరుద్ధరించబడింది.

ఈద్గా బావోలి ప్రదేశం  పర్యాటకులకు ప్రధాన ఆకర్షణగా మారుతోంది. కుతుబ్ షాహీ సమాధులు దాదాపు 100 నిర్మాణాలను కలిగి ఉన్నాయి, వీటిలో సమాధులు, హమామ్ (టర్కిష్ బాత్), మసీదులు, తోటలు మరియు స్టెప్‌వెల్‌లు కాకుండా గుర్తు తెలియని సమాధులు ఉన్నాయి. కుతుబ్ షాహీ సమాధులు చారిత్రాత్మకంగా గోల్కొండ కోటతో అనుసంధానించబడి ఉంది. ఇది హైదరాబాద్ 1591లో స్థాపించబడటానికి ముందు గోడలతో కూడిన నగరంగా ఉంది.

హైదరాబాద్ గోల్కొండ కోట మరియు చార్మినార్ చరిత్ర:

గోల్కొండ కోట యొక్క మూలాలు 14వ శతాబ్దంలో వరంగల్ డియో రాయ్ రాజు (వరంగల్ నుండి పాలించిన కాకతీయ రాజ్యంలో) మట్టి కోటను నిర్మించినప్పుడు గుర్తించబడ్డాయి. ఇది తరువాత 1358 మరియు 1375 మధ్య బహమనీ సామ్రాజ్యంచే స్వాధీనం చేసుకుంది. చివరి సార్వభౌమ బహమనీ చక్రవర్తి మహమూద్ షా బహమనీ మరణం తరువాత 1518లో కుతుబ్ షాహీ రాజ్యాన్ని స్థాపించిన సుల్తాన్ కులీచే ఇది పూర్తి స్థాయి కోటగా అభివృద్ధి చేయబడింది.

ఇంతకుముందు, సుల్తాన్ కులీ బహమనీ సామ్రాజ్యం (1347-1518) క్రింద తిలాంగ్ (తెలంగాణ) యొక్క కమాండర్ మరియు తరువాత గవర్నర్‌గా ఉన్నారు. సుల్తాన్ కులీ బహమనీ సామ్రాజ్యం రెండవ రాజధాని బీదర్‌లో ఉంది. హమదాన్‌కు చెందిన సుల్తాన్ కులీ బహమనీ సామ్రాజ్యంలో గవర్నర్ స్థాయికి ఎదిగాడు. ఈ సమయంలో సుల్తాన్ కులీ కి గోల్కొండ కోట ఇవ్వబడింది. దానిని సుల్తాన్ కులీ గోడలతో కూడిన నగరంగా అభివృద్ధి చెందడం ప్రారంభించాడు. ఇది చివరికి గోల్కొండ కోట అని పిలువబడింది (తెలుగు గొల్ల-కొండ లేదా గొర్రెల కాపరుల కొండ నుండి ఈ పేరు వచ్చింది).

చార్మినార్:

చార్మినార్ హైదరాబాద్ యొక్క పునాది స్మారక చిహ్నం. 1591లో నిర్మించబడింది. ఇది కుతుబ్ షాహీ (లేదా గోల్కొండ) రాజవంశం యొక్క నాల్గవ పాలకుడు మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షాచే నగర స్థాపనకు గుర్తుగా నిర్మించబడింది.

చార్మినార్ కట్టడానికి ముందు, గోల్కొండ కోట ఒక ప్రాకార నగరం. ఇక్కడ నుండి మొదటి ముగ్గురు కుతుబ్ షాహీ రాజులు పాలించారు. కుతుబ్ షాహీ సమాధులలో రాయల్టీ అంతా (కాలానికి చెందిన ఇతర ముఖ్యమైన వ్యక్తులు  ) ఖననం చేయబడినారు.

హైదరాబాదు స్థాపించిన తరువాత, గోల్కొండ కోట చివరికి సైనిక బ్యారక్‌గా మార్చబడింది. అయితే, ఔరంగజేబు గోల్కొండ రాజ్యంపై దాడి చేసిన తర్వాత 1687లో గోల్కొండ కోట చివరి కుతుబ్ షాహీ-మొఘల్ యుద్ధం జరిగిన ప్రదేశం కూడా. ఎనిమిది నెలల సుదీర్ఘ యుద్ధం తర్వాత ఔరంగజేబు విజయం సాధించాడు, ఆ తర్వాత మొత్తం కుతుబ్ షాహీ ప్రాంతం మొఘల్ భూభాగంలోకి తీసుకురాబడింది.