సేక్ డీన్ మహ్మద్ (1759 - 1851)

 

సేక్ డీన్ మహ్మద్ (1759 - 1851) ఒక ఆంగ్లో-ఇండియన్ యాత్రికుడు, రచయిత, సర్జన్ మరియు పారిశ్రామికవేత్త. సేక్ డీన్ మహ్మద్ పాశ్చాత్య ప్రపంచానికి ప్రారంభ ఐరోపాయేతర వలసదారులలో ఒకడు. సేక్ డీన్ మహ్మద్ ఐరోపాకు భారతీయ వంటకాలు మరియు షాంపూలను పరిచయం చేశాడు, సేక్ డీన్ మహ్మద్ ఐరోపా లో చికిత్సా మసాజ్‌ను అందించాడు.

1759లో పాట్నాలో జన్మించిన సేక్ దిన్ మహ్మద్ తండ్రి ఈస్టిండియా కంపెనీలో పనిచేసేవారు. షాంపూలో వాడే రసాయనాల గురించి సేక్ దిన్ మహ్మద్ తెలుసుకున్నారు. తండ్రి చనిపోయిన తర్వాత, 10 సంవత్సరాల వయస్సులో, షేక్‌ దిన్ మహ్మద్ ను వింగ్ కెప్టెన్ గాడ్‌ఫ్రే ఇవాన్ బేకర్ దత్తత తీసుకున్నాడు.భారతదేశం మరియు ఇంగ్లాండ్ మధ్య సాంస్కృతిక సంబంధాలపై పని చేయడం ద్వారా సేక్ తనకంటూ ఒక మంచి పేరు తెచ్చుకున్నాడు.

సేక్ డీన్ మహ్మద్ మంచి రచయిత. సేక్ డీన్ మహమ్మద్ ఆంగ్లంలో పుస్తకాన్ని ప్రచురించిన మొదటి మొదటి భారతీయ రచయితకూడా. 1794లో, సేక్ డీన్ మహమ్మద్ “ది ట్రావెల్స్ ఆఫ్ డీన్ మహమ్మద్” అనే  తన ప్రయాణ పుస్తకాన్ని ప్రచురించాడు,. సేక్ దిన్ మొహమ్మద్ యొక్క ట్రావెల్స్ పుస్తకం చెంఘిజ్ ఖాన్, తైమూర్ మరియు మొఘల్ చక్రవర్తి బాబర్ యొక్క ప్రశంసలతో ప్రారంభమవుతుంది. ఇది భారతదేశంలోని అనేక ముఖ్యమైన నగరాలు మరియు స్థానిక భారతీయ రాచరిక రాజ్యలతో సైనిక సంఘర్షణల శ్రేణిని వివరిస్తుంది.పుస్తకంలోని భాగాలు 18వ శతాబ్దం చివరిలో వ్రాసిన ఇతర యాత్రా కథనాలతో తీవ్రంగా విభేదించబడ్డాయి.

1809లో లండన్‌లోని పోర్ట్‌మన్ స్క్వేర్‌లో షేక్ దిన్ మొహమ్మద్ క్లబ్‌ను స్థాపించాడు మరియు దానికి 'హిందుస్తానీ డైనర్ మరియు హుక్కా స్మోకింగ్ క్లబ్' అని పేరు పెట్టారు. భారతదేశం నుండి ఇంగ్లండ్‌కు వెళ్లిన వారిలో షేక్‌ ఒకరు. 1812లో దివాలా కారణంగా రెస్టారెంట్ ప్రారంభించిన మూడు సంవత్సరాల తర్వాత మూసివేయబడింది. రెస్టారెంట్ యొక్క కొత్త యజమానులు తరువాత దానిని హిందుస్తానీ కాఫీ హౌస్ పేరుతో మరో 20 సంవత్సరాల పాటు నడిపారు, కానీ అది 1833లో మళ్లీ మూసివేయబడింది.

రెస్టారెంట్‌ను తెరవడానికి ముందు, షేక్ దిన్ మొహమ్మద్ లండన్‌లో నబోబ్ బాసిల్ కొక్రాన్ కోసం పనిచేశాడు, షేక్ దిన్ మొహమ్మద్ పోర్ట్‌మన్ స్క్వేర్‌లోని తన ఇంటిలో ప్రజల ఉపయోగం కోసం ఆవిరి స్నానాన్ని ఏర్పాటు చేశాడు మరియు దాని వైద్యం ప్రయోజనాలను ప్రచారం చేశాడు. షేక్ ఐరోపాలో షాంపూని ప్రవేశపెట్టాడు.

1784లో, బేకర్ కుటుంబంతో కలిసి సేక్ దీన్ మొహమ్మద్, కార్క్ (ఐర్లాండ్)కి వెళ్లారు. అక్కడ ఆంగ్ల భాషను మెరుగుపరచడానికి స్థానిక పాఠశాలలో చదివాడు. ఈ సమయంలో సేక్ దీన్ మొహమ్మద్, అందమైన ఐరిష్ అమ్మాయి జేన్ డాలీతో ప్రేమలో పడ్డాడు. కుటుంబం వారి సంబంధాన్ని వ్యతిరేకించింది, అందువలన ఈ జంట 1786లో వివాహం చేసుకోవడానికి మరొక నగరానికి వెళ్లారు. ఆ సమయంలో ప్రొటెస్టంట్లు, ప్రొటెస్టంట్లు కానివారిని వివాహం చేసుకోవడం చట్టవిరుద్ధం, కాబట్టి  సేక్ దీన్ మొహమ్మద్ మతం మారాడు. సేక్ దీన్ మొహమ్మద్ మరియు అతని భార్య జేన్ కు ఏడుగురు పిల్లలు. షేక్ దిన్ మొహమ్మద్ 1851లో బ్రైటన్‌లోని 32 గ్రాండ్ పరేడ్‌లో మరణించాడు. అతన్ని బ్రైటన్‌లోని సెయింట్ నికోలస్ చర్చిలో ఖననం చేశారు.